Bandaż

Bandażowanie dłoni

Bandaż (fr. bandage) – płat lub wstęga gazy, płótna, muślinu bądź innej tkaniny, dzianiny a nawet tkanino-dzianiny; stosowany do mocowania opatrunków, unieruchomienia kończyny lub powstrzymania krwawienia. W sprzedaży występuje najczęściej w postaci rolek taśmy.

Rodzaje bandaży i ich zastosowanie

• Bandaż gipsowy – stosowany do unieruchomienia złamanej kończyny; po zwilżeniu, nałożony na złamaną kość (i na sąsiednie stawy), tworzy twardą skorupę. Bandaż taki składa się z gazy lub innej tkaniny impregnowanej gipsem.
• Bandaż elastyczny – wykonany z elastycznej tkaniny, przeważnie zawierającej dodatki z włókien syntetycznych np. poliamid lub poliester. Przymocowanie opaski wykonuje się przy pomocy metalowej zapinki, która zwykle jest w zestawie z bandażem. Stosowany do unieruchamiania złamań, zwichnięć i innych urazów narządów ruchu, dla powstrzymania krwawienia, używany także w przypadku złamania żeber.
• Bandaż dziany (opaska dziana podtrzymująca) – wykonany z nieelastycznej tkaniny np. wiskozy lub poliestru. Stosowany do przymocowania opatrunku do ciała.
• Bandaż półelastyczny – wykonany z tkaniny jest pośrednim rodzajem bandażu między opaską dzianą i elastyczną. Stosowany do podtrzymania opatrunków na trudnych do bandażowania częściach ciała np. w okolicy stawów.
• Bandaże kohezyjne – bandaże elastyczne przywierające same do siebie (nie ma w nich potrzeby stosowania zapinek), nie lepią się przy tym do skóry czy włosów i można je oderwać bez używania nożyczek. Stosowane są do opatrywania silnie krwawiących ran, podtrzymywania opatrunków w miejscach ruchomych i trudno dostępnych. Głównie używane są przez sportowców do stabilizacji stawów. Mają wiele zalet, zasadniczą wadą jest jednak cena i dostępność.
• Oprócz bandaży wykonanych z tkanin stosuje się także bandaż w sprayu. Ma on zastosowanie do opatrywania ran powierzchniowych, otarć i zadrapań. Nanosi się go na osuszoną i oczyszczoną ranę.

Tę samą funkcję co bandaże pełnią siatki opatrunkowe.

Bandażowanie

Istnieje wiele technik bandażowania zależnych od okolicy ciała. Bandażowania nie zaczyna się w miejscu rany, pierwszy zwój powinien być nad lub pod miejscem skaleczenia. W przypadku kończyn zaleca się, by rozpoczynać od miejsca położonego najdalej od środka ciała i kierować się do tych bliższych. Bandażowanie stosowane jest także w celach leczniczych. Do tej grupy należy tzw. bandażowanie kompresyjne. Bandażowanie takie wspomaga pracę mechanizmów odpowiedzialnych za prawidłowe krążenie chłonne i żylne. Wskazaniem do stosowania są m.in. obrzęki limfatyczne, niewydolność żylna, żylaki kończyn dolnych, obrzęki nóg podczas ciąży.

Historia

Najstarszy znany traktat na temat leczenia urazów pochodzi ze Starożytnego Egiptu (ok. 2500 lat p.n.e.). Na cześć jego odkrywcy nazwano go Papirusem Edwina Smitha. Wynika z niego, że Egipcjanie nakładali na ranę miód, całość owijali usztywnionymi żywicą paskami tkaniny. W Starożytnym Egipcie paski tkaniny wykorzystywano też w procesie mumifikacji (owijano w nie zakonserwowane już zwłoki - mumie). Są one uważane za protoplastów współczesnych bandaży.