Adam Galos

Adam Wojciech Galos

Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1924 Kraków
Data i miejsce śmierci	11 kwietnia 2013 Wrocław
Profesor nauk historycznych
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1950
Profesura	1989
Uczelnia	Uniwersytet Wrocławski
Okres zatrudn.	1946–1996
Odznaczenia

Adam Wojciech Galos (ur. 22 lipca 1924 w Krakowie, zm. 11 kwietnia 2013 we Wrocławiu) – prof. dr hab., polski historyk, znawca dziejów Niemiec, stosunków polsko-niemieckich, zaboru pruskiego i Galicji, obchodów rocznic historycznych XIX i XX wieku.

Życiorys

Był synem Stanisława Józefa Galosa, podpułkownika żandarmerii, i Zofii z domu Pieczarka. Do 1941 mieszkał w Warszawie, będąc w latach 1936–1939 uczniem Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego, a w latach 1939–1942 uczęszczając na tajne komplety. Od 1942 przebywał w Krakowie, gdzie w tymże roku zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego – tajnych kompletach 1943–1945 Wydziału Filozoficznego UJ, następnie, 1945–1946, studiował na UJ, które ukończył tytułem magistra (uczeń L. Piotrowicza i H. Wereszyckiego). Jednocześnie, w latach 1942–1945, działał w Armii Krajowej, a od 1944 był redaktorem konspiracyjnego pisma Na placówce.

W 1946 zamieszkał we Wrocławiu i został zatrudniony na Uniwersytecie Wrocławskim, Wydziale Filozoficzno-Historycznym w Instytucie Historii. W 1950 został doktorem u prof. Henryka Wereszyckiego, w 1955 – docentem, w 1967 – profesorem nadzwyczajnym, a w 1989 – profesorem zwyczajnym. Pracował na stanowiskach: od 1946 – starszego asystenta, od 1950 – adiunkta, w latach 1958–1968 – zastępcy przewodniczącego uczelnianej komisji wydawniczej. W latach 1969–1973 był prodziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego, w latach 1976–1981 wicedyrektorem, a w 1981–1994 dyrektorem Instytutu Historycznego. W latach 1981–1987 był członkiem senatu UWr. Od 1980 członek Solidarności. W latach 1982–1983 działał w tajnych strukturach związku.

Był autorem około 650 publikacji naukowych dotyczących stosunków polsko-niemieckich w XIX/XX wieku, historii Niemiec, zaboru pruskiego, historii Śląska i Galicji, obchodach rocznicowych w Polsce i innych krajach. Wykształcił około 20 doktorów i około 260 magistrów. Wygłaszał referaty i wykłady na uniwersytetach w Aarhus (Dania), Sacramento (Kalifornia), Lille, Londynie, NRD i wielokrotnie w różnych miastach w RFN oraz dla gości zagranicznych w Lublinie i we Wrocławiu. W 1993 za wybitne zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarł 11 kwietnia 2013 roku, w wieku 89 lat, we Wrocławiu. Został pochowany 18 kwietnia 2013 roku na cmentarzu parafialnym "Skowronia Góra" przy ulicy Działkowej.

Działalność zawodowa

Członek towarzystw naukowych:

• Komisji historyków Polski i NRD, 1958–1968;
• Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego (członek honorowy, wieloletni wiceprzewodniczący Zarządu Głównego)
• Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii (różne funkcje: sekretarz, skarbnik, prezes), Polskie Tow. Historyczne (członek honorowy)
• redaktor kilku pism historycznych: m.in. redaktor naczelny „Śląskiego Kwartalnika Historycznego Sobótka” (1975–2009), członek redakcji „Kwartalnika Historycznego” w Warszawie do 2008
• członek Rady Naukowej „Polskiego Słownika Biograficznego” w Krakowie
• redaktor prac Wydziału II Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego od lat 60. do 90.
• przewodniczący komisji wydawniczej „Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych” w latach 90.

Wybrane publikacje

• Historia Niemiec (wspólnie z Władysławem Czaplińskim i Wacławem Kortą), okres od 1789–1945, wydanie 1981, 1989 oraz wydanie III uzupełnione o historię Niemiec do 2009, wydanie 2010
• Historia zaboru pruskiego w Historii Polski, tom 3, część 1 i 2
• Hakata w pierwszych latach istnienia w Historii Hakaty
• Opracowanie: Z moich pamiętników Michał Bobrzyński, 1957, II wyd. 2006, tom 1–2, 2006
• udział w pracy zbiorowej Wrocław – jego dzieje i kultura pod redakcją Zygmunta Świechowskiego, Warszawa 1978, rozdziały:
  • Miasto w 1. połowie XIX wieku
  • Wielkomiejski rozwój Wrocławia w latach 1850–1914
  • Wrocław w latach 1914–1945
• Historia Polski, udział w pracy zbiorowej pod redakcją Ż. Kormanowej, W. Najdus, tom III, cz. 1 rozdział V, VI, VII;, tom III, cz. 2 rozdział III, V, XIV, XVII; tom III, cz. 33
• Wrocław w ostatnim półwieczu, Rocznik Wrocławski, 1995

Upamiętnienie

• W rocznicę śmierci prof. Adama Galosa jego imieniem nazwano Bibliotekę Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego.

Bibliografia

• Edmund Kujawski, Witold Grabski, Czesław P. Uhma: Pochodem idziemy - dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Batorego. Stowarzyszenie Wychowanków. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1993, seria: Biblioteka Syrenki. ISBN 978-83-06-02325-1. OCLC 31099701.
• Kto jest kim we Wrocławiu. Informator biograficzny, wyd. Wrocław 1999