Ada Sari

Ada Sari
	; Ada Sari
Imię i nazwisko	Jadwiga Szayer
Data i miejsce urodzenia	29 czerwca 1886 ; Wadowice
Data i miejsce śmierci	12 lipca 1968 ; Aleksandrów Kujawski
Typ głosu	sopran koloraturowy
Gatunki	opera
Zawód	śpiewaczka, pedagog
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Tablica pamiątkowa na domu Ady Sari w Starym Sączu

Grób Ady Sari na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Ada Sari, właśc. Jadwiga Szayer (ur. 29 czerwca 1886 w Wadowicach^[1], zm. 12 lipca 1968 w Aleksandrowie Kujawskim^[a]) – polska śpiewaczka operowa, sopran koloraturowy, aktorka, pedagożka.

Życiorys

Jadwiga Leontyna urodziła się w rodzinie adwokata Edwarda Scheuera i Franciszki z Chybińskich. Gdy miała trzy lata, jej ojciec zmienił nazwisko na Szayer^[4] i przeniósł się wraz z rodziną do Starego Sącza, gdzie otworzył kancelarię adwokacką, a wkrótce został burmistrzem i pełnił tę funkcję przez siedemnaście lat.

Po ukończeniu podstawowej edukacji studiowała śpiew w gimnazjum w Cieszynie i muzykę na pensji sióstr Bożej Miłości w Krakowie. W latach 1905–1907 kształciła śpiew w Prywatnej Szkole Muzycznej hrabiny Pizzamano w Wiedniu. W latach 1907–1909 kontynuowała naukę śpiewu w Mediolanie. Występowała w teatrze w Rzymie, a następnie na największych scenach operowych świata (La Scala w Mediolanie, Carnegie Hall w Nowym Jorku), podobnie jak jej przyjaciółka Stanisława Zawadzka. Odbyła tournée po świecie. Miała repertuar złożony z najwybitniejszych oper świata. Śpiewała największe partie koloraturowe.

Podczas II wojny światowej mieszkała w Warszawie, założyła własne studio operowe i poświęciła się pracy pedagogicznej. Jej uczennicami były Halina Mickiewiczówna de Larzac, Bogna Sokorska, Urszula Trawińska-Moroz, Nina Stano, Maria Fołtyn, Zdzisława Donat, Lidia Kłobucka.

Po wojnie na krótko wróciła na scenę operową, ale przede wszystkim uczyła młodych, najpierw w Konserwatorium Krakowskim (1946–1947). W 1947 wróciła do Warszawy, gdzie otworzyła klasę śpiewu w stołecznej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego), a także uczyła w Średniej Szkole Muzycznej nr 1.

Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera: Aleja Zasłużonych-1-154)^[5].

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy II klasy (1960)^[6]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1953)^[6]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1932)^[7]
Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)^[8]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[9]

Upamiętnienie

Od 1985 w Nowym Sączu odbywa się Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari, którego organizatorem jest Małopolskie Centrum Kultury „Sokół”.

Uwagi

↑ Niektóre źródła jako miejsce śmierci błędnie podają Ciechocinek^[1]^[2], gdzie przebywała na kuracji i skąd z powodu zawału serca przewieziono ją do szpitala w Aleksandrowie Kujawskim, w którym po kilku dniach zmarła^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Ada Sari, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-08] .
↑ DariuszD. Zaborek DariuszD., Rozmowa z Bogusławem Kaczyńskim [online], polityka.pl, 3 lutego 2009 .
↑ WacławW. Panek WacławW., Ada Sari – legenda naszej współczesności [online], maestro.net.pl, s. 57 i 58 .
↑ Za zgodą Namiestnika Lwowskiego w 1889 roku nazwisko Scheuer zamieniono na Szayer - Wacław Panek. Ada Sari (1886–1968) – śpiewaczka i pedagog. Studium biografistyczno-muzykologiczne. „Saeculum Christianum”. 17 (2010) nr 2. s. 213–240. [dostęp 2023-11-05].
↑ Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA SZAYER (ADA SARI), [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-26] .
↑ ^a ^b Ada Sari | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2023-11-05] (pol.).
↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu artystycznem”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

[4] Niektóre źródła jako miejsce śmierci błędnie podają Ciechocinek^[1]^[2], gdzie przebywała na kuracji i skąd z powodu zawału serca przewieziono ją do szpitala w Aleksandrowie Kujawskim, w którym po kilku dniach zmarła^[3].

[ETP-1] Ada Sari, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-08] .

[2] DariuszD. Zaborek DariuszD., Rozmowa z Bogusławem Kaczyńskim [online], polityka.pl, 3 lutego 2009 .

[3] WacławW. Panek WacławW., Ada Sari – legenda naszej współczesności [online], maestro.net.pl, s. 57 i 58 .

[5] Za zgodą Namiestnika Lwowskiego w 1889 roku nazwisko Scheuer zamieniono na Szayer - Wacław Panek. Ada Sari (1886–1968) – śpiewaczka i pedagog. Studium biografistyczno-muzykologiczne. „Saeculum Christianum”. 17 (2010) nr 2. s. 213–240. [dostęp 2023-11-05].

[6] Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA SZAYER (ADA SARI), [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-26] .

[:0-7] Ada Sari | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2023-11-05] (pol.).

[8] M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu artystycznem”.

[9] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[10] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[2]

[3]