Łukowa (województwo lubelskie)
50°22′33″N 22°55′47″E/50,375833 22,929722
| wieś | |
 Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1881 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
23-412[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LBL |
| SIMC |
0894316[5] |
Położenie na mapie gminy Łukowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
| 50°22′33″N 22°55′47″E/50,375833 22,929722[1]
| |
| Strona internetowa | |
Łukowa – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Łukowa[6][5].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łukowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Miejscowość jest siedzibą wiejskiej gminy Łukowa oraz rzymskokatolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny[7].
Na terenie wsi utworzono cztery sołectwa: Łukowa I, Łukowa II, Łukowa III, Łukowa IV[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 2595 mieszkańców i była największą co do liczby ludności miejscowością gminy[9].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś Łukowa leży w południowo-wschodniej części powiatu biłgorajskiego. Położona jest na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, na skraju Puszczy Solskiej. Przez wschodnią część wsi przebiega droga wojewódzka nr 849 w relacji Józefów – Wola Obszańska. Najbliższym miastem jest Tarnogród.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0894322 | Chyb | część wsi |
| 0894339 | Kąt-Kicycha | część wsi |
| 0894345 | Łaz | część wsi |
| 0894351 | Nowa Wieś | część wsi |
| 0894368 | Ogrody | część wsi |
| 0894374 | Plebania | część wsi |
| 0894380 | Rakowiec | część wsi |
| 0894397 | Rowy | część wsi |
| 0894405 | Stefanowce | część wsi |
| 0894411 | Wólka | część wsi |
Infrastruktura, kultura
[edytuj | edytuj kod]W Łukowej znajduje się kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który jest siedzibą parafii pod tym samym wezwaniem. W Łukowej znajduje się m.in. Gminny Ośrodek Zdrowia, Gminny Ośrodek Kultury i Biblioteka Publiczna. Wieś ma wieloletnie tradycje w uprawie tytoniu Virginia.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 2. połowie XIV wieku ruski możnowładca Iwan Kustra założył wieś Łukowa, która w 1515 należała do grodu w Leżajsku[10], a później weszła w skład starostwa Zamch. W XV wieku wieś stała się siedzibą rzymskokatolickiej parafii. W 1588 Łukowa znalazła się w dobrach Jana Zamoyskiego, który przekształcił ją w ośrodek klucza Ordynacji Zamojskiej. W 1809 Łukowa została włączona do Lubelszczyzny, zrywając dotychczasowe administracyjne więzi z ziemią przemyską, a w 1867 stała się siedzibą gminy Łukowa w nowo utworzonym powiecie biłgorajskim. Podczas powstania styczniowego rejon Łukowej był terenem walk (16 kwietnia 1863).
15–16 września 1939 oraz 24 czerwca 1944 Łukowa i jej okolice stały się miejscem starć żołnierzy polskich (Armii Kraków i Batalionów Chłopskich) z hitlerowcami. Po pacyfikacji wsi, Niemcy zamordowali 13 osób, a 300 mieszkańców wywieźli do obozu w Tarnogrodzie, 24 gospodarstwa zostały spalone. W połowie 1943 roku urząd gminny trzykrotnie był niszczony przez oddział Gwardii Ludowej im. Tadeusza Kościuszki (dowódca – Grzegorz Korczyński „Grzegorz”)[11]. W nocy z 23 na 24 października 1943 r. połączone oddziały AK Włodzimierza Gasiewicza „Wara”, Edwarda Błaszczaka „Groma” i Józefa Turowskiego „Norberta” zaatakowały i zniszczyły posterunek policji ukraińskiej na służbie niemieckiej. Zginęło 12 policjantów. Zamordowano też wówczas wójta wsi (Ukraińca).
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Głównym zabytkiem Łukowej jest kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1881, z wyposażeniem wnętrza z poprzedniej świątyni, pochodzącej z 1677. W Łukowej znajduje się rzymskokatolicki cmentarz ze zbiorową mogiłą powstańców styczniowych i pomnikiem wzniesionym w 1938 ku ich czci. Są tu też mogiły 114 żołnierzy z 6 DP Armii Kraków poległych w bitwie pod Łukową i Podsośniną Łukowską we wrześniu 1939. Na uwagę zasługują też budynki Urzędu Gminy i aresztu gminnego pochodzące sprzed I wojny światowej (1905). Są one przykładem architektury rosyjskiej z ostatnich lat carskiego imperium. W niedalekich Osuchach znajduje się znany cmentarz partyzancki.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Urząd Gminy w Łukowej -
Blok mieszkalny -
Wnętrze kościoła -
Dawny areszt -
Krzyż przydrożny
Sport
[edytuj | edytuj kod]W Łukowej funkcjonuje Ludowy Klub Sportowy Victoria Łukowa/Chmielek – amatorski klub piłkarski, założony w 1977 roku, jako LZS „Victoria” Łukowa. W 1996 roku Victoria Łukowa (spadkowicz z klasy międzyokręgowej) i Chmielanka Chmielek (klasa B) połączyły się tworząc klub Victoria Łukowa/Chmielek. Obecnie drużyna seniorów gra w grupie zamojskiej klasy okręgowej. Victoria rozgrywa mecze na Stadionie Gminnym w Łukowej, o pojemności 2000 widzów.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 74079
- ↑ Wieś Łukowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 753 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-10]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XV cz.2 - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2019-07-11] (pol.).
- ↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 158.
| Wsie | |
|---|---|
| Części wsi |
|
