Pjongjang

Szablon:Miasto zagranica infobox Pjongjang (przestarzale jako Phenian; kor. 평양 P'yǒngyang, nazwa oznacza płaski teren; hancha 平壤) – stolica Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej (Korei Północnej), położona w zachodniej części kraju, na nizinie nadmorskiej, na wysokości ok. 85 m n.p.m., nad rzeką Taedong-gang, ok. 50 km od jej ujścia do Zatoki Zachodniokoreańskiej (Morze Żółte). Główny ośrodek gospodarczy i naukowo-kulturowy kraju. Miasto znajduje się mniej więcej w odległości 100 km od granicy z Koreą Południową (DMZ).

Historia

Jedno z najstarszych miast Korei – założone w 1122 r. p.n.e. Istniało wtedy niewielkie osiedle (obecna dzielnica Rangnang). W latach 427–668 stolica królestwa Goguryeo. Następnie zostało zniszczone przez najazd wojsk chińskich. W okresie 918-1392 Pjongjang pełnił funkcję koreańskiej stolicy. W 1592-1593 przejściowo zajęty przez Japończyków. Od XVII wieku centrum polityczne i kulturalne północno-zachodniej Korei. W roku 1627 Pjongjang został zdobyty po raz kolejny i spalony przez wojska chińskie. W czasie wojny chińsko-japońskiej w latach 1894-95 został poważnie zniszczony. Odbudowano go w latach 1910–45 podczas okupacji japońskiej. Zajęty w 1945 r. przez Armię Czerwoną. Od 1948 stolica Korei Północnej. W trakcie wojny koreańskiej (1950-1953) miasto przechodziło z rąk do rąk, ostateczna inwazja Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej zadecydowała o przyznaniu miasta Pjongjang Korei Północnej. Poważne zniszczenia zabudowy w połączeniu z odpowiednimi czynnikami politycznymi zaowocowały planem Kim Ir Sena o budowie modelowego miasta socjalistycznego Pjongjang.

Miasto specjalne Pjongjang: modernizacja

Szablon:Źródła Przywódca KRLD, Kim Ir Sen od czasów zakończenia wojny koreańskiej marzył o gruntownej przebudowie stolicy według swojej koncepcji, jednak młode jeszcze państwo Kima miało w latach 1953-1978 ważniejsze sprawy niż budowę "propagandowej metropolii". Sytuacja zmieniła się gdy w drugiej połowie lat siedemdziesiątych Korea Północna otrzymała pomoc finansową pochodzącą z Chin i ZSRR. Ogromny zastrzyk gotówki spowodował, iż odsunięte na bok plany niemłodego już Kim Ir Sena oraz marzenia jego syna, następcy Kim Dzong Ila powróciły. Tym razem plany były bardziej realne, na zlecenie Kima seniora Kim Dzong Il sposobiący się do przejęcia władzy po śmierci ojca powołał sztab przygotowawczy składający się z najlepszych "marksistowskich myślicieli" KRLD oraz najlepszych architektów. Stworzyli oni projekt przestrzenny, makietę przyszłego miasta Pjongjang dokładnie według wskazówek Kim Ir Sena. Projekt został ostatecznie zakończony w 1979 roku. Miasto było budowane w latach 1979-1982 ukończone zostało 15 kwietnia 1982 roku, zaś oficjalne otwarcie nastąpiło 1 maja 1982 r. Jeszcze przed otwarciem obaj Kimowie w towarzystwie doradców przeprowadzili wizytację ukończonego już miasta Pjongjang. Stolica przeznaczona została dla 3 mln mieszkańców, przeciętne mieszkanie składało się z dwóch pomieszczeń mieszkalnych (saloniku i małej sypialni) oraz niewielkiej kuchni, całe wyposażenie meble i inne gabaryty były od razu dostarczane do mieszkań bez wiedzy przyszłych lokatorów, mieszkańcy przybywając do Pjongjang mogli zabrać tylko najpotrzebniejsze bagaże, natomiast całe wyposażenie czekało już na nich w domach.

Samo miasto Pjongjang wyróżnia właściwie tylko modelowe śródmieście. Poza typowymi charakterystycznymi elementami propagandowymi znajdują się tam również: największy łuk triumfalny na świecie, mauzoleum Kim Ir Sena, muzeum rewolucji koreańskiej a tuż przed nim olbrzymi pomnik Wielkiego Przywódcy Towarzysza Prezydenta Kim Ir Sena - ojca narodu, modelowy port lotniczy w Sunanie, dworzec kolejowy, Uniwersytet im. Kim Ir Sena, nigdy nieukończony hotel w kształcie piramidy - Ryugyong Hotel, charakterystyczny pomnik ideologii KRL-D - Pomnik Dżucze wieża ku czci idei Dżucze. U podnóży tego 170-metrowego pomnika znajduje się 30-metrowy pomnik trzech ludzi z symbolami idei Dżucze sierp - rolnictwo, młot - przemysł, pióro - sfera intelektualna, a po przeciwnej stronie znajduje się natomiast plac Kim Ir Sena - miejsce wszystkich świąt i wielkich defilad wojskowych. Tuż obok znajduje się Ludowa Biblioteka Narodowa. Nieopodal natomiast stoi pałac dzieci Magyongdaye (będący wielkim domem kultury), na sztucznej wyspie na rzece Taedong-gang widnieje imponujący stadion, na którym odbywają się wszystkie prywatne przedstawienia dla przywódcy, a także masowe uroczystości. Koreańczycy twierdzą, że trybuny tego stadionu mogłyby pomieścić nawet 150 tysięcy widzów. Niedaleko znajduje się stadion Kim Ir Sena - arena wszystkich sportowych zmagań reprezentantów Korei Północnej. Tuż obok miasta znajduje się niewielka wioska Mangyŏngdae , która jest rodzinną wioską Kim Ir Sena.

Podział administracyjny

Zdjęcie satelitarne Pjongjangu (22 sierpnia 2007, satelita LandSat-5)

Pjongjang podzielony jest na 19 dzielnic ("Kuyŏk"; 구역) i 4 powiaty ("Kun"; 군).

• Chung-guyŏk (중구역; 中區域)
• P'yŏngch'ŏn-guyŏk (평천구역; 平川區域)
• Pot'onggang-guyŏk (보통강구역; 普通江區域)
• Moranbong-guyŏk (모란봉구역; 牡丹峰區域)
• Sŏsŏng-guyŏk (서성구역; 西城區域)
• Sŏn'gyo-guyŏk (선교구역; 船橋區域)
• Tongdaewŏn-guyŏk (동대원구역; 東大院區域)
• Taedonggang-guyŏk (대동강구역; 大同江區域)
• Sadong-guyŏk (사동구역; 寺洞區域)
• Taesŏng-guyŏk (대성구역; 大城區域)
• Man'gyŏngdae-guyŏk (만경대구역; 萬景臺區域)
• Hyŏngjesan-guyŏk (형제산구역; 兄弟山區域)
• Ryongsŏng-guyŏk (룡성구역; 龍城區域)
• Samsŏk-guyŏk (삼석구역; 三石區域)
• Sŭngho-guyŏk (승호구역; 勝湖區域)
• Ryŏkp'o-guyŏk (력포구역; 力浦區域)
• Rakrang-guyŏk (락랑구역; 樂浪區域)
• Sunan-guyŏk (순안구역; 順安區域)
• Ŭnjŏng-guyŏk (은정구역; 恩情區域)
• Chunghwa-gun (중화군; 中和郡)
• Kangnam-gun (강남군; 江南郡)
• Kangdong-gun (강동군; 江東郡)
• Sangwŏn-gun (상원군; 祥原郡)

Przemysł

• maszynowy
• środków transportu
• chemiczny
• petrochemiczny
• włókienniczy
• materiałów budowlanych
• porcelanowy
• spożywczy

Znajduje się tu największa w Korei przędzalnia bawełny, rafineria (ropa dostarczana z pobliskiego portu Nampho), elektrownia cieplna i jądrowa. W pobliskim Kangso odbywa się wydobycie rud żelaza i huta żelaza.

Węzeł komunikacyjny, połączenie kolejowe i drogowe z Chinami i Rosją, port lotniczy w Sunan, metro o długości 32 km.

Akademia Nauk (zał. 1952), szkoły wyższe (w tym Uniwersytet im. Kim Ir Sena, założony 1946)

Klimat

Miasto znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego z zaznaczonymi wpływami monsunu. Średnia temperatura stycznia -8 °C, lipca 24 °C. Roczna suma opadów to 1000 mm (max w lecie).

Atrakcje

Wieża Idei Dżucze

• fragmenty murów obronnych z bramami, m.in.: Chilsongmun (X w., nadbudowa początek XVIII w.), Pothongmun (XV w.), Tedongmun (XVII w.), Hjonmumun (pocz. XVIII w.), Pubjokru (pocz. XVII w.)
• grobowiec króla Tongmjonga z V w.
• pomnik Czhollima – symbol postępu
• Łuk Triumfalny na górze Moran – 4 metry wyższy od paryskiego.
• 170-metrowa Wieża Idei Dżucze
• stadion im. 1 Maja z 1989 r. położony na wyspie Rungna
• Ludowy Pałac Kultury
• dom Wielkiego Wodza – Pałac Kumsusan
• świątynie: Sungin i Sungnjong
• Ryugyong Hotel – 330 m wysokości bez iglicy (dla porównania, PKiN w Warszawie ma 187 m bez iglicy)
• dwie linie metra, charakteryzujące się niespotykaną głębokością: 180 i 110 m.

Polska nazwa miasta

Ryugyong Hotel (2005)

Polska nazwa miasta stosowana była początkowo w różnych zapisach nawiązujących do nazwy koreańskiej: Piongyang, Pjongjang, Piengjang, Piongjang. Po II wojnie światowej wprowadzono nazwę Phenian – egzonim zapożyczony z rosyjskiego Пхеньян (przyjęty w postaci Phenian na skutek błędnej transkrypcji). W związku z tym, że nazwa ta była często błędnie wymawiana jako [fenian], a także istniejącym w krajach Europy Środkowej trendem odchodzenia od nazw pochodzenia rosyjskiego dla tego miasta, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej 21 listopada 2006 r. postanowiła przyjąć, jako polski egzonim, nazwę Pjongjang, zaproponowaną przez orientalistów i nawiązującą do wymowy nazwy koreańskiej oraz nazw stosowanych w Polsce przed wojną. Tę formę stosuje obecnie m.in. Ministerstwo Spraw Zagranicznych i polska ambasada w KRLD. Nazwę Phenian orientaliści uznali za błędną.

Zobacz też

• Tramwaje w Pjongjangu