[go: up one dir, main page]
Wikicytaty

Nauka

rodzaj wiedzy i dążenia do niej, różnie określany

Nauka – autonomiczna część kultury służąca wyjaśnieniu funkcjonowania świata, w którym żyje człowiek.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Wojciech Gerson (1831–1901), Nauka (1870)

A

edytuj
  • Astronomia zrodziła się z przesądów, elokwencja z ambicji, nienawiści, fałszu i pochlebstwa, geometria z chciwości, fizyka z próżnej ciekawości, nawet filozofia moralna z ludzkiej pychy. Tak więc sztuki i nauki zawdzięczają swoje powstanie naszym wadom.

B

edytuj
  • Bez wątpienia prosta teoria daje więcej satysfakcji intelektualnej.
  • Bieda temu dokuczy, kto się za młodu nie uczy.
    • Opis: przysłowie polskie.
  • By uciec od woli Boga, wynaleźliśmy naukę… Bronimy siebie, kryjąc się za foliałami.

C

edytuj
  • Cała nauka jest zbudowana na podważaniu wszystkiego, czego się da. Na kwestionowaniu wszystkiego, co się da zakwestionować.
  • Ci, których uczyłem, jak uprawiać naukę, biorą się za to jak wojownicy, którymi być powinni, przewracając do góry nogami współczesną wiedzę i uznane paradygmaty, a każde ich odkrycie jest morderstwem dokonywanym na naukowych przodkach.
    • Autor: Robert Sapolsky, Kłopot z testosteronem i inne eseje z biologii ludzkich tarapatów, tłum. Małgorzata Guzowska-Dąbrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012, ISBN 9788301172602, s. 208.
    • Zobacz też: odkrycie

D

edytuj
  • Duch nauki ma w odniesieniu do spraw ludzkich poważne ograniczenia, które mogą zostać przezwyciężone jedynie przez zdecydowanie nienaukowe podejście.
  • Duża część postępu w nauce była możliwa dzięki ludziom niezależnym lub myślącym nieco inaczej.
  • Dziś, bardziej niż kiedykolwiek, nauka wydaje się kluczem do przetrwania. Zarówno dla naszej planety, jak i nas samych jako narodu oraz naszego dobrobytu i bezpieczeństwa. Nadszedł czas, byśmy znowu naukę zaczęli traktować jako jedną z najważniejszych dziedzin życia.

G

edytuj
  • Gdy człowiek zmierza ku swemu przeznaczeniu, często musi zmieniać kierunek. Niekiedy zewnętrzne okoliczności są silniejsze i jest zmuszony stchórzyć, poddać się. Wszystko to jest częścią nauki.
  • Gdyby zaś tak się stało, to by znaczyło, że nauczania tego nie było nigdy w Piśmie Świętym, ale była to tylko opinia wysunięta wskutek niewiedzy człowieka.
    • Opis: o odrzucaniu interpretacji Biblii przez nauki przyrodnicze.
    • Autor: Aureliusz Augustyn z Hippony, De Genesi ad litteram libri duodecim, I, 19 (38).

I

edytuj
  • Irracjonalizm jest przemycany do nauki w najrozmaitszy sposób.

J

edytuj
  • Jednostronność dobra jest w felietonie. Umysł naukowca winien podchodzić do spraw z wielu aspektów. Od obiektywności i bezinteresowności nie ma w nauce dyspensy.
  • Jest tylko jeden sposób nauki. Poprzez działanie.
  • Jeśli człowiek chce urzeczywistnić humanistyczną wizję świata, jeśli chce rozwiązać gigantyczne problemy, które przed nim stoją, jeśli chce przystosować współczesną cywilizację do swoich potrzeb i aspiracji, musi postępować racjonalnie, musi umieć wykorzystać najbardziej skuteczne narzędzia osiągania celów, musi – jak ktoś powiedział trafnie – działać z pozycji siły. Taką siłą jest bez wątpienia nauka i technologia. Wiedza naukowa, w tym również wiedza psychologiczna, to ważny środek, za którego pomocą ludzie o humanistycznych horyzontach mogą tak wiele zrobić dla jednostki, grup społecznych i społeczeństwa, czyli dla każdego z nas.
    • Autor: Józef Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977, s. 243.
  • Jeśli zaprawdę nie posiadam wiedzy, by cytować autorów, jak robią to inni, to i tak o wiele lepszą i bardziej wartościową rzeczą jest odczytywanie znaczeń za pomocą osobistego doświadczenia, które służy nauką własnym mistrzom. Uczeni przechodzą obok dumni, nadęci i pompatyczni, przyozdobieni w owoce pracy nie swojej, lecz innych, mnie nie pozwalając zebrać owoców nawet mej własnej.

K

edytuj

M

edytuj
  • Mniej skomplikowane wyjaśnienia zjawisk okazywały się zazwyczaj bardziej trafne.

N

edytuj
  • Najlepszy mikroskop nie przyczyni się do rozwoju nauki, gdy go się trzyma w szafie.
  • Nauka dostarcza nam najbardziej wyszukanych, stymulujących zagadek, jakie oferuje życie. Wrzuca najbardziej prowokujące idee na arenę debaty moralnej. Zdarza się, że poprawia nasze życie. Kocham naukę i boli mnie świadomość, że tak wielu ludzi się jej obawia lub uważa, że pójście drogą nauki wyklucza współczucie, przedmioty humanistyczne czy respekt i szacunek dla natury. Nauka nie ma nas pozbawić misterium, ale je na nowo odkryć i ożywić.
    • Autor: Robert Sapolsky, Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu, tłum. Małgorzata Guzowska-Dąbrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, ISBN 9788301160937, s. 8.
  • Nauka i religia nie są wrogami, tylko sojusznikami, dwoma różnymi językami opowiadającymi tę samą historię… historię o symetrii i równowadze, niebie i piekle, nocy i dniu, gorącu i zimnie, Bogu i szatanie. Zarówno nauka, jak i religia radują się stworzoną przed Boga symetrią… niekończącym się zmaganiem jasności i ciemności.
  • Nauka jest jak napój, który obudza coraz większe pragnienie i rodzi niepokój nienasycony. Nie ma jej końca; więc kto raz wszedł do tego labiryntu, już po nim całe życie błądzić może, nie znajdując spoczynku.
  • Nauka jest jak niezmierne morze… Im więcej jej pijesz, tym bardziej jesteś spragniony. Kiedyś poznasz, jaka to jest rozkosz. Ucz się tylko, co jest sił w tobie, żeby jej zakosztować.
  • Nauka liczy sobie 350 lat. I przez te 350 lat przeszliśmy od zupełnie znikomej, niemal żadnej wiedzy do obecnej. Wyszliśmy z barbarzyństwa I zbudowaliśmy wysoko rozwiniętą cywilizację. Oznacza to, że przy dalszym podwajaniu potencjału ludzkości co 10–20 lat w ciągu następnych 300 lat nasza cywilizacja rozprzestrzeni się na cały System Słoneczny…
  • Nauka nie operuje pojęciem bytu i stosować jej wyniki do rozwiązania zagadnień bytu jest jedną z najcharakterystyczniejszych chyba niekonsekwencji myślowych.
  • Nauka przypomina ogromne miasto. Dokonuje się w nim ciągłych prac renowacyjnych. Walą się stare gmachy, wyrastają inne, wytycza się czasem zupełnie nowe ulice. Ale nawet wtedy, gdy wypada całkowicie zburzyć jakiś budynek, najczęściej skrupulatnie wykorzystuje się materiał pochodzący z rozbiórki, a architekt zawsze zaznajamia się z dawnymi planami, uczy się od poprzedników.
    • Autor: Janusz Kuczyński, Chrześcijaństwo i sens życia, Wiedza Powszechna, Warszawa 1959, s. 59.
  • Nauka uzbraja nas w najbardziej niezawodną wiedzę spośród wszelkiej istniejącej w pewnym okresie historycznym.
  • Nauka w szkołach powinna być prowadzona w taki sposób, aby uczniowie uważali ją za cenny dar, a nie za ciężki obowiązek.
  • Nie, nasza nauka nie jest złudzeniem. Złudzeniem byłoby jednak wierzyć, że to, czego ona nam dać nie może, otrzymamy gdzie indziej.
  • Nowe pomysły muszą walczyć z mocno hamującym wpływem idei i ludzi, którzy „przyszli tam wcześniej”, i teraz opowiadają w kółko swoją historię, podczas gdy nowe obserwacje muszą się mozolnie wspinać pod górę. Stare powiedzenie, że wiedza ludzka zwiększa się z każdym pogrzebem, wydaje się wyjątkowo prawdziwe!
    • Autor: Michael Gazzaniga, The Year in Cognitive Neuroscience, „Annals of the New York Academy of Sciences” nr 1224/2011, s. 8.

O

edytuj
  • Obecnie nauka dostarcza lepszych i bardziej spójnych logicznie odpowiedzi, ale ludzie zawsze będą się trzymać religii, ponieważ daje ona pocieszenie, a oni nie ufają nauce ani jej nie rozumieją.
    • Autor: Stephen Hawking
    • Źródło: Stephen Hawking, Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania, tłum. Marek Krośniak, Wydawnictwo Zysk i s-ka, Poznań 2018, s. 51.
    • Zobacz też: religia

P

edytuj
  • Pan Jezus nie powiedział: „Poślę wam Ducha Pocieszyciela, aby pouczył was o torach Słońca i Księżyca”. Chciał przecież ukształtować chrześcijan, a nie astronomów.
  • Pierwszy łyk z kielicha nauk przyrodniczych czyni ateistą – ale na dnie kielicha czeka Bóg.
    • Autor: Werner Heisenberg
    • Źródło: Peter Seewald, Światłość świata, przeł. Piotr Napiwodzki, Znak, Kraków 2011, s. 175.
  • Potrzeba niemałej wiary w naukę, odwagi w analizowaniu nawet absurdalnych ewentualności i stawianiu hipotez.
  • Prawdziwy cel nauki (…) polega na tym, by swą wiedzą służyć bliźnim, następnie zaś, by w nauce znaleźć pociechę w przeciwnościach losu.
  • Póki uczeni nie zrozumieją, że rzeczywistością z jaką mają do czynienia, jest działanie ich instrumentów, nieustannie zmienianych i stawianych w coraz to nowe warunki, że mają do czynienia z próbami tworzenia coraz to nowych, a utrwalających się w pozaludzkim forum mechanicznego, technicznego działania, póki będą łudzić się, że mają oni określać coś istniejącego poza człowiekiem, nauka będzie czyniła postępy jedynie buntując się przeciwko własnym, stwardniałym rezultatom; pozostawać będzie sama dla siebie tajemnicą i stawać się będzie źródłem dla tej najsmutniejszej, bo pozbawionej treści, najkomiczniejszej ze wszystkich teologii, która nazywa się teorią poznania i służy do rozwiązywania zagadnienia, jak człowiek poznaje, znajduje w świecie niezależnym od niego fakty, które są tylko prawidłami działania jego instrumentów.

R

edytuj
  • Religia ma zawsze rację. Religia chroni nas przed wielkim problemem, wobec którego wszyscy stajemy. Nauka zawsze się myli: to najwymyślniejsza ze sztuczek człowieka. Nauka nie potrafi rozwiązać żadnego problemu bez tworzenia kolejnych dziesięciu.
    • Autor: George Bernard Shaw, Toast na cześć Einsteina, tłum. Paweł Bravo, w: Wielkie mowy historii, t. 2, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006
  • Rozwój nauki zawsze niesie ze sobą pewne ryzyko. (…) Jednak nauka musi przetrwać swoje własne pomysły, za każdą cenę. Dla dobra wszystkich.

S

edytuj
  • Sam rozwój nauki zawsze zawiera w sobie element pewnego ryzyka mentalnego. Owszem, bywa to bolesne dla umysłu ludzkiego, który lepiej czuje się w łatwym i bezpiecznym świecie znanych stereotypów, ale na tym przecież polega rozwój umysłowy, nasz rozwój intelektualny jako gatunku, że każde nowe odkrycie rozbija dawne wyobrażenia.
  • Są nauki, którym dane jest pozostać wiecznie młodymi. Takimi naukami są wszystkie nauki historyczne, wszystkie dyscypliny, którym nie powstrzymamy ani na chwilę przypływ cywilizacji dostarcza ciągle nowych problemów.

Ś

edytuj
  • Świat przyrody jest jedynie powielonym obrazem Raju. Sam fakt, że ten świat istnieje, jest dowodem na to, że istnieje też świat doskonalszy. Bóg go stworzył, aby za pośrednictwem rzeczy widzialnych ludzie mogli pojąć jego nauki duchowe i dojrzeć objawienia jego mądrości. To właśnie nazywam Działaniem.

T

edytuj
  • Ten, kogo bardziej przejmują i poruszają procesy kosmiczne, ewolucja i naukowe spekulacje niż obraz świętego człowieczeństwa Chrystusa w człowieku, który świętość osiągnął, niż to zwycięstwo nad światem, jakie samo istnienie świętego uosabia – nie jest już napełniony duchem chrześcijaństwa. Ten, kto troszczy się bardziej o doczesną pomyślność ludzkości niż o jej uświęcenie, zgubił chrześcijański pogląd na świat.

U

edytuj
  • Ulepszać duszę nauką, aby posuwać się przed siebie i pozostawić wszystko, albowiem dusza jest domem wszystkiego. Zaiste dusza jest naczyniem, zaś nauka – kagankiem, a mądrość ludzka – oliwą.

W

edytuj
  • W historii nauki – po krótkim okresie działalności presokratejskich filozofów jońskich (takich jak Tales z Miletu), którzy byli myślicielami racjonalnymi i uważali, że wszechświat opisać można na podstawie obserwacji i rozumu – dociekania naukowe i religijne były przez długie stulecia nierozerwalnie ze sobą splecione. Od czasów Arystotelesa, poprzez czasy Kopernika, Keplera, Kartezjusza i Newtona, uczeni odwoływali się do Boga nie tylko jako stwórcy świata, lecz jako aktywnego uczestnika, sprawcy i kontrolera procesów fizycznych. Uczeni przywoływali istotę wyższą wtedy, gdy współczesne teorie nie były w stanie wyjaśnić pewnych zjawisk. Z czasem, w miarę postępu wiedzy naukowej, Bóg „zwalniany” był stopniowo ze swych rozlicznych wcześniejszych obowiązków i filozofowie nauki zaczęli go nazywać „Bogiem luk”. Tam, gdzie zawodziła wiedza, odwoływano się do wiary, a zatem rezygnowano niejako z nadziei czy ambicji naukowego poznania.
  • W nauce wszędzie tam, gdzie wplątała się polityka, efekty były opłakane.
    • Autor: Marek Sanak, w wywiadzie z Andrzejem Michałem Kobosem: Po drogach uczonych, T. 5, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2012, s. 317–335
    • Zobacz też: polityka
  • Widzę rosnący brak zrozumienia tego, czym jest nauka, jak funkcjonuje i jakie są z niej korzyści. Paradoksalnie jest to proces dokładnie odwrotny do tego, który powinien mieć miejsce w obliczu błyskawicznego rozwoju technologii, u której podstaw leży przecież nauka.
    Trzeba zdjąć z nauki szatę magii i zlikwidować barierę, która oddziela naukowców od innych ludzi. Każdy powinien rozumieć swoje otoczenie i to, co się wokół dzieje. Każdemu jest potrzebna metoda naukowa i elementarna zdolność myślenia w sposób naukowy. Takie podejście do życia byłoby bardzo pomocne.
  • Wartość nauki polega na szczęściu, które ona przynosi ludziom. (…) Odkrycia naukowe same w sobie są najwyższą wartością! Doskonalą człowieka bardziej niż kotły parowe, turbiny, lotnictwo i cała metalurgia od Noego do naszych czasów. Duszę doskonalą, duszę!
  • Wszystkie pytania były kiedyś natury duchowej. Od początku naszych dziejów duchowość i religię wykorzystywano do wypełnienia luk, z którymi nauka nie potrafiła sobie poradzić. Wschód i zachód Słońca przypisywano niegdyś Heliosowi i jego ognistemu rydwanowi. Trzęsienia ziemi i fale pływowe tłumaczono gniewem Posejdona. Nauka udowodniła, że ci bogowie byli tylko fałszywymi bożkami. Wkrótce wszyscy bogowie okażą się tym samym. Nauka dostarczyła odpowiedzi na niemal wszystkie pytania, jakie człowiek potrafił zadać. Zostało już tylko kilka i te mają charakter ezoteryczny. Skąd pochodzimy? Co tu robimy? Jaki jest sens życia i wszechświata?

Z

edytuj
  • Zadaniem każdej nauki jest poznanie jakiegoś zakresu przedmiotów. Poznać jakikolwiek przedmiot i znać go, znaczy: umieć go sobie uprzytomnić i móc o nim wydać możliwie wiele sądów prawdziwych, innymi słowy: dowiedzieć się, jaki jest pewien przedmiot ze wszech względów i, jeśli można, wiedzieć, dlaczego jest właśnie taki, jakie znamiona posiada i w jakim stopniu, od czego zależy i co za sobą pociąga i w jakiej mierze. Osiągnięte poznanie pewnej grupy przedmiotów stanowi zupełną wiedzę o nich. Celem nauki jest zdobycie wiedzy.
  • Zdajemy sobie sprawę, że praktyczna wartość nauki nie jest jedynym powodem jej autorytetu. Problem jest bardziej skomplikowany. Ludzie od wieków dążą do zrozumienia otaczającej ich przyrody, a nauka ofiarowuje im pomoc w tym dążeniu. Dążenie do zrozumienia struktury rzeczywistości jest jedną z przyczyn rozwoju przyrodoznawstwa i filozofii. Historycznie rzecz biorąc, można źródeł tego dążenia doszukiwać się w praktyce: zapragnęliśmy zrozumieć, aby skutecznie działać.
    • Autor: Wacław Mejbaum, Kłopoty z początkiem świata, Wiedza Powszechna, Warszawa 1961, s. 269.

Zobacz też

edytuj
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Nauka&oldid=590063”