Złotowiciowce
Złotowiciowce, złotki (Chrysophyceae) – klasa glonów należących do gromady Chrysophyta nazywanej po polsku chryzofitami lub, tak samo jak klasa, złotowiciowcami, a z nią do grupy Stramenopiles, słodkowodne protisty roślinopodobne.
 Ochromonas sp. | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada |
złotowiciowce |
| Nazwa systematyczna | |
| Chrysophyceae | |
Słodkowodne jednokomórkowce występujące także w koloniach. Najczęściej w postaci monad z dwiema wiciami nierównej długości, choć także możliwe postacie ameboidalne i kolonijne[1]. Barwniki – karotenoidy, chlorofile a i c, ksantofile (m.in. luteina i fukoksantyna). Jako materiały zapasowe służą tłuszcze i chryzoza (chryzolaminaryna). Tworzą specyficzne przetrwalniki – cysty. Cysty mają celulozową błonę. Cysty wegetatywne mają podobnie, jak komórki wegetatywne najczęściej jeden chromatofor. Inne cysty powstają po kopulacji gamet. Takie zygoty mają podwójną liczbę chromatoforów[2]. Na chromatoforze może występować stigma[3].
Niektóre zdolne do metabolii. Kolonie dzięki synchronizacji ruchu wici są ruchliwe[2].
Zdolne do miksotrofii. Niektóre (np. Monas) utraciły chromatofory[2]. Rozmnażanie wegetatywne przez podział lub pływki[1].
Systematyka
edytujSystematyka glonów jest zmienna. Według serwisu AlgaeBase (stan wiosną 2014 r.[a]) systematyka (wraz z liczbą gatunków o potwierdzonym statusie) złotowiciowców przedstawia się następująco[4]:
- cesarstwo: Eucaryota
- królestwo: Chromista
- typ (gromada): Ochrophyta
- gromada (klasa): Chrysophyceae
- rząd: Chromulinales (445)
- rząd: Hibberdiales (47)
- rząd: Hydrurales (5)
- rząd: Thallochrysidales (3)
- gromada (klasa): Chrysophyceae
- typ (gromada): Ochrophyta
- królestwo: Chromista
oraz rodzina incertae sedis Chrysosaccaceae (2 gatunki) i 10 gatunków incertae sedis.
W dawniejszych systemach do złotowiciowców zaliczano nieco odmienny zakres organizmów. W systemie Englera złotowiciowce miały rangę rzędu Chrysomonadales. Zaliczano do niego m.in. przedstawicieli później wyodrębnionych Coccolithophyceae czy Synurophyceae[5]. Podobnie traktowano przedstawicieli późniejszych Dictyochophyceae[2]. W drugiej połowie XX w. do złotowiciowców zaliczano ok. 1000 znanych wówczas gatunków, w tym również m.in. Silicoflagellatae czy Coccolithophorineae[1]. Ze względu na zróżnicowanie przypuszczano, że tak ujmowana grupa nie jest jednorodna[2].
Uwagi
edytuj- ↑ System ten jest na bieżąco aktualizowany, przez co przedstawiona w nim taksonomia może znacząco, nawet na poziomie przynależności do królestw, się różnić w zależności od daty.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Przegląd systematyczny świata roślin. W: Świat roślin. Józef Prończuk (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 243-244. ISBN 83-01-00225-5.
- ↑ a b c d e Richard Harder: Systematyka. W: Botanika: podręcznik dla szkół wyższych. Eduard Strasburger (red.). Wyd. 2 pol. według 28 oryg. Warszawa: PWRiL, 1967, s. 524-526. (pol.).
- ↑ Joanna Picińska-Fałtynowicz, Jan Błachuta: Klucz do identyfikacji organizmów fitoplanktonowych z rzek i jezior dla celów badań monitoringowych części wód powierzchniowych w Polsce. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2012, s. 157, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-61227-05-2. (pol.).
- ↑ Guiry, M.D. & Guiry, G.M.: Class: Chrysophyceae. AlgaeBase. World-wide electronic publication, National University of Ireland, Galway. [dostęp 2014-05-07]. (ang.).
- ↑ Adolf Engler: Syllabus der Pflanzenfamilien. Wyd. 3. Berlin: Verlag von Gebrüder Borntraeger, 1903. DOI: 10.5962/bhl.title.22956.