Lata 70. XX wieku
dekada 1970–1979
Ten artykuł od 2021-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Lata 70. XX wieku
Stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
Dziesięciolecia: 1920–1929 « 1930–1939 « 1940–1949 « 1950–1959 « 1960–1969 « 1970–1979 » 1980–1989 » 1990–1999 » 2000–2009 » 2010–2019 » 2020–2029
Lata: 1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 • 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979
Wydarzenia
edytujWydarzenia w Polsce
edytuj
- 1970 – Wydarzenia na Wybrzeżu[1]
- 1970–1980 – Epoka Edwarda Gierka w Polsce[2]:
- propaganda sukcesu i zaciąganie kredytów konsumpcyjnych i inwestycyjnych w bankach światowych[3][4]
- rozwój budownictwa, infrastruktury, kultury, motoryzacji, telewizji
- otwarta polityka zagraniczna
- poprawa standardów życia
- 1974 – Polska zajmuje 3. miejsce na mistrzostwach świata w piłce nożnej[5]
- 1976 – Protesty i strajki robotników w Radomiu i Ursusie[6]; powstanie Komitetu Obrony Robotników[7].
- 1978 – Wybór kard. Karola Wojtyły na papieża[8]
- 1979 – pierwsza pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Ojczyzny[9]
Wydarzenia na świecie
edytuj- 1973 – Pucz w Chile; Wojna Jom Kipur[10][11]; Kryzys naftowy[12]; wykreślenie homoseksualizmu z listy chorób przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne i początki walki o prawa homoseksualistów
- 1974 – Rewolucja goździków w Portugalii; Obalenie reżimu Junty czarnych pułkowników w Grecji
- 1975 – Zakończenie wojny w Wietnamie[13]; Śmierć gen. Francisco Franco, upadek frankizmu i demokratyzacja Hiszpanii; lot kosmiczny Sojuz-Apollo
- 1976 – Śmierć Mao Zedonga[14]
- 1977 – Śmierć piosenkarza Elvisa Presleya[15]
- 1978 – Wybór kard. Karola Wojtyły na papieża[8]
- 1979 – Radziecka interwencja w Afganistanie[16]
- Pierwsze misje kosmiczne poza pas planetoid i Układ Słoneczny – Pioneer 10, Pioneer 11, Voyager 1, Voyager 2
- Irańska rewolucja islamska
- Wojna ugandyjsko-tanzańska konsekwencją obalenie dyktatora Ugandy Idi Amina
- Wojna kambodżańsko-wietnamska – odsunięcie Pol Pota i Czerwonych Khmerów od władzy
- Upadek dyktatury Bokassy w Republice Środkowoafrykańskiej
- Wyścig zbrojeń
Muzyka
edytuj- 1972 – Założenie zespołu ABBA[17]
- 1977 – Śmierć piosenkarza Elvisa Presleya[15]
- Lata dynamicznego rozwoju rocka progresywnego[18], hard rocka[19] oraz muzyki disco[20][21]
- Pod koniec lat 70. rozwój w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych muzyki i subkultury punk[22]
Osoby
edytujPolscy politycy
edytuj- Władysław Gomułka
- Edward Gierek
- Stanisław Kania
- Józef Cyrankiewicz
- August Zaleski
- Stanisław Ostrowski
- Edward Bernard Raczyński
- Piotr Jaroszewicz
Politycy zagraniczni
edytuj- Leonid Breżniew
- Richard Nixon
- Gerald Ford
- Jimmy Carter
- Mao Zedong
- Deng Xiaoping
- Erich Honecker
- Willy Brandt
- Helmut Schmidt
- Georges Pompidou
- Valéry Giscard d’Estaing
- Nicolae Ceaușescu
- Francisco Franco
- Fidel Castro
- Juan Perón
- Salvador Allende
- Augusto Pinochet
- Indira Gandhi
- Hirohito
- Kim Ir Sen
- Josip Broz Tito
- James Callaghan
- Harold Wilson
- Edward Heath
- Elżbieta II
- Margaret Thatcher
- Golda Meir
- Icchak Rabin
- Menachem Begin
- Jasir Arafat
- Anwar as-Sadat
- Mu’ammar al-Kaddafi
- Hafiz al-Asad
- Ruhollah Chomejni
- Pol Pot
- Idi Amin
Muzycy i zespoły
edytuj- Judas Priest
- Dżem
- Marek Grechuta
- KISS
- John Lennon
- Jimi Hendrix
- Helen Reddy
- Elvis Presley
- Joy Division
- Black Sabbath
- Anna Jantar
- The Beatles
- Bee Gees
- Czerwone Gitary
- Michael Jackson
- Dalida
- Tom Jones
- Ray Charles
- Louis Armstrong
- Gary Glitter
- Suzi Quatro
- Budka Suflera
- Czesław Niemen
- Queen
- Bob Marley
- Deep Purple
- ABBA
- Boney M.
- The Village People
- Mieczysław Fogg
- Johnny Cash
- John Denver
- Violetta Villas
- Krzysztof Krawczyk
- Frank Sinatra
- Barry Manilow
- Slade
- AC/DC
- Led Zeppelin
- Pink Floyd
- Genesis
- Stevie Wonder
- The Rolling Stones
- Scorpions
- James Brown
- Chuck Berry
- Chubby Checker
- Irena Santor
- Irena Jarocka
- Alicja Majewska
- Edyta Geppert
- Anna German
- Roy Orbison
- Luciano Pavarotti
- U2
- Aerosmith
- Lynyrd Skynyrd
- Kraftwerk
- Sex Pistols
- The Ramones
- Renata Lewandowska
- The Clash
- The Specials
- David Bowie
Filmowcy
edytuj- Al Pacino
- Robert De Niro
- Woody Allen
- Clint Eastwood
- Francis Ford Coppola
- John Cazale
- James Caan
- Marlon Brando
- Bruce Lee
- Chuck Norris
- Adolf Dymsza
- Edward Dziewoński
- Andrzej Wajda
- Krzysztof Kieślowski
- Roman Polański
- Jerzy Hoffman
- Władysław Hańcza
- Charlie Chaplin
- John Wayne
- John Belushi
- Aleksander Ford
- Stanisław Bareja
- Stanley Kubrick
- Alfred Hitchcock
- John Landis
- Sergio Leone
- Raúl Juliá
- Jack Nicholson
- Brian De Palma
- Hanka Bielicka
- Irena Kwiatkowska
- Kalina Jędrusik
- Wiesław Gołas
- Janusz Gajos
- Jan Kobuszewski
- Piotr Fronczewski
- Sydney Pollack
- Krzysztof Zanussi
- Krzysztof Krauze
Pisarze
edytuj- Rafał Wojaczek
- Jarosław Iwaszkiewicz
- Wisława Szymborska
- Zbigniew Herbert
- Czesław Miłosz
- J.R.R. Tolkien
- Agatha Christie
- Aleksander Kamiński
- Edward Stachura
- Gabriel García Márquez
- Stephen King
- Hunter S. Thompson
- William Wharton
- Miron Białoszewski
- Igor Newerly
- Leopold Buczkowski
- Mario Puzo
- Samuel Beckett
- Jerzy Waldorff
- Alfred Szklarski
- Zbigniew Nienacki
- William Golding
- Aleksandr Sołżenicyn
- Hanna Ożogowska
- Małgorzata Musierowicz
- Anne Rice
- Agnieszka Osiecka
Sportowcy
edytuj- Irena Szewińska
- Władysław Kozakiewicz
- Jacek Wszoła
- Jan Tomaszewski
- Grzegorz Lato
- Andrzej Szarmach
- Kazimierz Deyna
- Jerzy Gorgoń
- Pelé
- Paolo Rossi
- George Foreman
- Joe Frazier
- Franz Beckenbauer
- Sepp Maier
- Johan Cruijff
- Mario Kempes
- Dino Zoff
- Muhammad Ali (amerykański bokser)
- Wojciech Fibak
- Andrzej Grubba
- Niki Lauda
- Zico
Duchowni
edytuj- Paweł VI
- Jan Paweł I
- Jan Paweł II
- XIV Dalajlama
- Stefan Wyszyński
- Jerzy Popiełuszko
- Matka Teresa z Kalkuty
Pozostali
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Jerzy Eisler, Polskie miesiące, czyli kryzys(y) w PRL, EPUB, 2008, ISBN 978-83-7629-019-5 [zarchiwizowane z adresu 2018-03-16].
- ↑ Andrzej Friszke, Polska Gierka, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, ISBN 83-02-05861-0, OCLC 34480747 [dostęp 2021-11-07].
- ↑ Andrzej Chwalba, Jakub Basista, Tadeusz Czekalski, Jacek Poleski, Krzysztof Stopka: Dzieje Polski. Kalendarium. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2000, s. 787. ISBN 83-0803-028-9.
- ↑ Wojciech Roszkowski: Najnowsza historia Polski 1914-1945. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 678–680. ISBN 83-7311-991-4.
- ↑ Andrzej Gowarzewski, Stefan Szczepłek: Biało-Czerwoni. Dzieje reprezentacji Polski. T. 3: 1971–1980. Katowice: GiA, 1996, s. 74–75, seria: Encyklopedia piłkarska FUJI. (pol.).
- ↑ Przyczyny, przebieg, skutki. [w:] Czerwiec '76 [on-line]. IPN, 2011. [dostęp 2019-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-06)]. (pol.).
- ↑ Jan Józef Lipski, Czym był KOR [online], Więź, 29 września 2017 [dostęp 2019-08-21] (pol.).
- ↑ a b Renata, 16.10.1978r. – dym nad Kapilcą Sykstyńską | Parafia Zawoja Centrum [online], parafiazc.infozawoja.pl [dostęp 2021-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-16].
- ↑ Pierwsza Pielgrzymka Papieża Jana Pawła II [online], Pierwsza Pielgrzymka Papieża Jana Pawła II [dostęp 2021-11-07] (pol.).
- ↑ wojny izraelsko-arabskie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-08-26].
- ↑ Jom Kipur, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-08-26].
- ↑ Bardzo pożyteczny kryzys [online], Newsweek.pl, 2 listopada 2003 [zarchiwizowane z adresu 2012-09-12].
- ↑ Stanley Karnow, Vietnam : a history, New York: Viking Press, 1983, ISBN 0-670-74604-5, OCLC 9646422 [dostęp 2021-11-26].
- ↑ Fox Butterfield, Mao Tse-Tung: Father of Chinese Revolution, nytimes.com, 10 września 1976 [dostęp 2014-09-20] (ang.).
- ↑ a b Richie Unterberger, Elvis Presley – Biography [online], AllMusic, Cytat: Genre: Pop / Rock Country Styles: Contemporary Pop/Rock, Early Pop/Rock, Rock & Roll, Rockabilly, AM Pop, Country-Pop, Traditional Country, Progressive Country (ang.).
- ↑ TVP, Bogusław Wołoszański Sensacje XX wieku, odc. Afganistan cz. 1, 1996.
- ↑ ABBA Songs, Albums, Reviews, Bio & More [online], AllMusic [dostęp 2021-11-07] (ang.).
- ↑ opis gatunku rock progresywny na allmusic.com [online] [dostęp 2011-03-20] (ang.).
- ↑ Rock Music Timeline -1970's [online], rockmusictimeline.com [dostęp 2013-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-20] (ang.).
- ↑ Disco | Music Highlights [online], AllMusic [dostęp 2016-03-30] (ang.).
- ↑ DISCO – Encyklopedia Muzyki – RMF Classic, [w:] Encyklopedia muzyki PWN [online], RMF Classic [dostęp 2014-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-01].
- ↑ Władysław Kopaliński: Słownik wydarzeń, pojęć i legend XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 343–344. ISBN 83-01-13788-6.