[go: up one dir, main page]

TR202011716A1 - Bir kontrol yüzeyi sistemi. - Google Patents

Bir kontrol yüzeyi sistemi.

Info

Publication number
TR202011716A1
TR202011716A1 TR2020/11716A TR202011716A TR202011716A1 TR 202011716 A1 TR202011716 A1 TR 202011716A1 TR 2020/11716 A TR2020/11716 A TR 2020/11716A TR 202011716 A TR202011716 A TR 202011716A TR 202011716 A1 TR202011716 A1 TR 202011716A1
Authority
TR
Turkey
Prior art keywords
actuator
control surface
holder
surface system
slot
Prior art date
Application number
TR2020/11716A
Other languages
English (en)
Inventor
Buğra Çamlica Fahri̇
Original Assignee
Tusaş Türk Havacilik Ve Uzay Sanayi̇i̇ Anoni̇m Şi̇rketi̇
Tusas Tuerk Havacilik Ve Uzay Sanayii Anonim Sirketi
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Application filed by Tusaş Türk Havacilik Ve Uzay Sanayi̇i̇ Anoni̇m Şi̇rketi̇, Tusas Tuerk Havacilik Ve Uzay Sanayii Anonim Sirketi filed Critical Tusaş Türk Havacilik Ve Uzay Sanayi̇i̇ Anoni̇m Şi̇rketi̇
Priority to TR2020/11716A priority Critical patent/TR202011716A1/tr
Priority to US18/016,375 priority patent/US20230271697A1/en
Priority to PCT/TR2021/050356 priority patent/WO2022019854A1/en
Priority to DE112021003931.8T priority patent/DE112021003931T5/de
Publication of TR202011716A1 publication Critical patent/TR202011716A1/tr

Links

Classifications

    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B64AIRCRAFT; AVIATION; COSMONAUTICS
    • B64CAEROPLANES; HELICOPTERS
    • B64C13/00Control systems or transmitting systems for actuating flying-control surfaces, lift-increasing flaps, air brakes, or spoilers
    • B64C13/24Transmitting means
    • B64C13/38Transmitting means with power amplification
    • B64C13/50Transmitting means with power amplification using electrical energy
    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B64AIRCRAFT; AVIATION; COSMONAUTICS
    • B64CAEROPLANES; HELICOPTERS
    • B64C9/00Adjustable control surfaces or members, e.g. rudders
    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B64AIRCRAFT; AVIATION; COSMONAUTICS
    • B64CAEROPLANES; HELICOPTERS
    • B64C9/00Adjustable control surfaces or members, e.g. rudders
    • B64C9/02Mounting or supporting thereof
    • FMECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING
    • F03MACHINES OR ENGINES FOR LIQUIDS; WIND, SPRING, OR WEIGHT MOTORS; PRODUCING MECHANICAL POWER OR A REACTIVE PROPULSIVE THRUST, NOT OTHERWISE PROVIDED FOR
    • F03GSPRING, WEIGHT, INERTIA OR LIKE MOTORS; MECHANICAL-POWER PRODUCING DEVICES OR MECHANISMS, NOT OTHERWISE PROVIDED FOR OR USING ENERGY SOURCES NOT OTHERWISE PROVIDED FOR
    • F03G7/00Mechanical-power-producing mechanisms, not otherwise provided for or using energy sources not otherwise provided for
    • F03G7/008Mechanical-power-producing mechanisms, not otherwise provided for or using energy sources not otherwise provided for characterised by the actuating element
    • F03G7/012Electro-chemical actuators
    • F03G7/0121Electroactive polymers

Landscapes

  • Engineering & Computer Science (AREA)
  • Chemical & Material Sciences (AREA)
  • Aviation & Aerospace Engineering (AREA)
  • Combustion & Propulsion (AREA)
  • Automation & Control Theory (AREA)
  • Analytical Chemistry (AREA)
  • Mechanical Engineering (AREA)
  • General Engineering & Computer Science (AREA)
  • Mechanical Control Devices (AREA)
  • Transmission Devices (AREA)
  • Arrangement Or Mounting Of Propulsion Units For Vehicles (AREA)

Abstract

Bu buluş, hava ve/veya uzay araçlarında yer alan bir gövde (2), gövde (2) üzerinde yer alan, gövdeye (2) göre bağıl hareket yaparak hava akışının kontrol edilmesini böylelikle hava aracının manevra gerçekleştirmesini sağlayan en az bir kontrol yüzeyi (3), gövde (2) üzerinde yer alan, elektrik enerjisine bağlı olarak form değiştiren bu sayede kontrol yüzeyini (3) tetikleyen elektro aktif polimer malzemeden üretilen en az bir eyleyici (4) ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME BIR KONTROL YÜZEYI SISTEMI Bu bulus, hava ve/veya uzay araçlarinda manevra gerçeklestirmesini saglayan kontrol yüzeylerini hareketlendiren sistemlerle ilgilidir.
Hava ve/veya uzay aracinin hareketi esnasinda hedeflenen pozisyona ulasmasi için gerekli yönlendirmelerin yapilmasi islemi kontrol yüzeyleri (elevator, rudder, aileron, flap, spoiler vb.) tarafindan gerçeklestirilmektedir. Söz konusu kontrol yüzeylerinin sayisi ve çesidi hava ve/veya uzay aracina bagli olarak degisiklik gösterse de genelde birincil kontrol yüzeyleri ve ikincil kontrol yüzeyleri olmak üzere iki sinifa ayrilmaktadir. Birincil kontrol yüzeyleri hava ve/veya uzay aracinin yatis (roll), yunuslama (pitch) ve sapma (yaw) hareketleri gibi çesitli manevralari gerçeklestirmesini saglarken, ikincil kontrol yüzeyleri ise yüksek kaldirici (high-lift) mekanizmalarin hareketlendirilmesi ile uçus esnasinda kaldirma (lift) ve sürüklenme (drag) kuvvetleri üzerinde etki olusturmaktadir.
Bir hava ve/veya uzay aracinda kontrol yüzeylerinin hareketlendirilmesi, uçus ekibi veya oto pilot yazilimlari tarafindan verilen konum komutlarina bagli olarak çalisan bir uçus kontrol sistemi tarafindan gerçeklestirilmektedir. Genel uygulama olarak kontrol yüzeylerinin tahrik edilmesi için eyleyiciler kullanilmakta ve eyleyiciler bir merkezi tahrik geçirilmektedir.
Bir hava ve/veya uzay aracinda kontrol yüzeylerinin hareketlendirilmesi amaciyla kullanilabilecek eyleyici türlerinden biri olan Dielektrik Elastomer Eyleyiciler (DEA) elektrik enerjisinin mekanik enerjiye dönüstürülmesi prensibi ile çalismaktadir. Teorik olarak, elektrik enerjisini mekanik enerjiye çok yüksek bir verim ile dönüstürebilen dielektrik elastomer eyleyiciler hafiflik, esneklik, düsük enerji ihtiyaci ve üretim maliyetlerinin az olmasi sebebiyle son dönemde tercih sebebi olmaktadir. Bu eyleyicilerin serit/dairesel/kare/dikdörtgen vb. seklinde üretildiklerinde elektrik enerjisi ile tetiklenerek önceden belirlenmis bir eksende uzama ya da kisalma hareketi yapabilmesi özelliginden faydalanilarak hareket çiktisi elde edilebilmektedir. 4623ITR Teknigin bilinen durumuna dâhil olan U86799739 sayili Amerika Birlesik Devletleri patent dokümaninda eyleyicilerin tetiklenmesini saglayan iki hattan olusan bir kontrol yüzeyi sürücü sistemi açiklanmaktadir. Bu iki hattin hidrolik akiskan bulunduran bir kaynaga baglandigini ve buradan alinan akiskan ile hidrolik eyleyicilerin tetiklenerek kontrol yüzeylerinin kontrol edildiginden bahsedilmektedir.
Teknigin bilinen durumuna dâhil olan U59643716 sayili Amerika Birlesik Devletleri patent dokümaninda ise hava aracinda yer alan bir ana hareketsiz yüzey ve bu hareketsiz yüzeye göre bagil hareket gerçeklestiren bir hareketli yüzey arasinda konumlandirilmis bir eyleyici mekanizmasi açiklanmaktadir. Hidrolik veya elektromekanik bir sistem ile eyleyici tetiklenerek hareketli yüzeyin kontrol edildigi ve çevirme, süpürme veya döndürme hareketleri gerçeklestirmesinin saglandigi anlatilmaktadir.
Bu bulusla gelistirilen kontrol yüzeyi sistemi, hava vei'veya uzay araçlarinda kontrol yüzeylerinin hareketlendirilmesi isleminin daha pratik, verimli ve güvenilir bir sekilde gerçeklestirilmesini saglamaktadir.
Bu bulusun bir diger amaci, hava ve/veya uzay araçlarinda kontrol yüzeylerinin hareketlendirilmesi islemini daha hafif bir sistem ile gerçeklestirmektir.
Bu bulusun baska bir amaci da eyleyicinin takilip çikarilabilir sekilde monte edilebildigi bir kontrol yüzeyi sistemi gerçeklestirmektir.
Bulusun amacina ulasmak için gerçeklestirilen, ilk istem ve bu isteme bagli istemlerde tanimlanan kontrol yüzeyi sistemi, hava velveya uzay aracinda istenen bir pozisyonun elde edilmesi amaciyla gerekli yönelimin yapilmasini gövde üzerinde eyleyici ile baglantili sekilde yer alan hareketli kontrol yüzeylerinin kullanici velveya kontrolcü tarafindan yapilan yönlendirmelere uygun olarak eyleyicinin elektrik enerjisi ile uyarilarak hareketlendirilmesi ile kontrol yüzeylerinin gövdeye göre göreceli hareket yapmasini saglayan bir eyleyici içermektedir.
Bulus konusu kontrol yüzeyi sistemi, tutucu içerisine takilip-çikarilabilecek sekilde yerlestirilen eyleyici, eyleyici uyarildiginda gerçeklestirecegi uzunluk degismesi ile tutucudan çikmasina engel olacak sekilde sikica kavrayan ve eyleyicinin uzama-kisalma 4623ITR seklinde yaptigi harekete izin veren tutucu içermektedir. Eyleyici, tutucu vasitasi ile gövde ve kontrol yüzeyi arasina monte edilmektedir. Baglanti düzenegi ise tutucunun gövdeye ve kontrol yüzeyine baglanmasini ve böylelikle eyleyici deformasyonu ile kontrol yüzeyinin harekete geçirilmesini saglamaktadir. Eyleyiciye elektrik enerjisi verildiginde hareket çiktisinin alindigi eksende eyleyici yapisinda dogrusal sekilde bir uzama gerçeklesmekte bu sayede eyleyici ile tetiklenen kontrol yüzeyleri gövdeye göre bagil bir dönme hareketi gerçeklestirmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi dielektrik elastomer malzemeden üretilmis eyleyici içermektedir. Eyleyici, elektrik enerjisi ile tetiklendiginde hareket çikisinin alindigi eksende uzama sekil degisikligi çikisin alindigi eksene dik olan bir diger eksende kismen daralma sekil degisikligine ugrayarak elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüstürmekte, elde edilen mekanik çikti ile kontrol yüzeylerinin hareketlendirilmesi saglanmaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, eyleyicinin birbiri ile karsilikli kalan iki kenarindan bir tanesi gövde ile digeri kontrol yüzeyi ile baglantili olan tutucular ile temas edecek sekilde yer alan baglanti düzenekleri içermektedir. Bu sayede gövde ile kontrol yüzeyi arasinda bir hareket aktarimi gerçeklestirilmesi saglanmaktadir. Baglanti düzenegi eyleyicinin karsilikli kenarlarinin yerlestirilmis oldugu tutucularin gövde ve/veya kontrol yüzeyine baglantisini saglamak üzere bir ucu tutucu diger ucu gövde ve/veya kontrol yüzeyi ile temas halinde olacak sekilde konumlandirilmistir. Baglanti düzenegi eyleyicide gerçeklesen dogrusal hareketi ileterek kontrol yüzeyinde gövdeye göre bagil olarak gerçeklesen bir harekete dönüstürmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, eyleyicinin tetiklenmesi ile gerçeklestirdigi uzama hareketini kontrol yüzeylerine aktaran, kontrol yüzeylerinde dönme hareketi olusturulmasini saglayacak sekilde döner serbestlige sahip olan bir baglanti düzenegi içermektedir. Baglayici vasitasi ile eyleyici sekil degisimi ile gerçeklesen dogrusal hareketin radyal harekete dönüstürülmesi saglanmaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, tutucu üzerinde bulunan ve eyleyicinin yataklanmasina ve tutucuya kolayca çikarilip takilmasina olanak saglayan böylelikle 4623ITR eyleyicinin gövde ile kontrol yüzeyi arasinda kalacak sekilde tutucular arasina yerlestirilmesini saglayan C seklinde bir yuva içermektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, tutucu içerisinde ve/veya üzerinde bulunan ve eyleyicinin kaydirilarak tutucuya monte edilebilmesini ve çikarilabilmesini saglayan ve eyleyici monte edildikten sonra kapatilarak eyleyicinin yuva içerisinde hareketini kisitlayan bir yuva içermektedir. Bu sayede eyleyici kenarlari yuva ile temas edecek sekilde yerlestirildiginde kolaylikla takilip çikarilabilmekte, bakim ve/veya degisimi kolaylikla saglanabilmektedir. Hava ve/veya uzay araci hareket halindeyken eyleyicilerin yuva içerisinde hareket etmesi ve/veya yuvadan disari çikmasinin engellenmesi amaçlanmaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, eyleyicinin yuvaya tam geçisi saglandiginda geometrik olarak kitlenerek eyleyicilerin yuva içerisinde hareket etmesi ve/veya yuvadan disari çikmasinin engellenmesini saglayacak sekilde geçmeli yapiya sahip yuva içermektedir. Bu snap-fit baglantisi eyleyici kenarindaki bir çikinti veya girinti ile yuva içerisinde buna eslenik olacak sekilde yer alan bir girinti veya çikintinin birbiri ile kenetlenmesi seklinde gerçeklestirilebilmektedir. Tam geçme saglandiktan sonra geometrik olarak kitlenen eyleyici kullanici müdahalesi olmadan yuva disina çikmasi engellenmektedir. Yuvanin egimli bir yapida üretilmesi ile eyleyicinin hareket ederken yuvadan çikmamasi saglanabilmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, eyleyicinin yapisinda bulunan elastomer katmanlarini bir arada tutmak ve/veya tutucuya takilip çikarilirken eyleyici kenarinin deforme olmasini engellemek amaciyla eyleyici kenarlarinda yer alan kenarlik içermektedir. Kenarliklar, eyleyicinin karsilikli kenarlarinda asinma dayanimini arttiracak sekilde farkli bir malzemeden ya da eyleyicide bulunan elastomer malzemeden üretilebilmektedir. Kenarlik yapilari tutucu ile temas ettigi bölgelerde tutucu ile sekil uyumlu olacak sekilde üretilebilmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, eyleyici üzerinde yer alan kenarliklari siki bir geçme baglantisi olusmasini saglayacak sekilde kavrayabilen kenarlik ile sekil olarak eslenik bir geometrik yapida yuva içermektedir. Eyleyici bir dogrultuda kaydirilarak yuva içerisine tam olarak yerlestiginde yuva ile kenarlik arasinda hemen hemen bosluk 4623ITR kalmayacak sekilde eslenik bir görüntü olusmaktadir, böylece kenarliklarin yuva içinde siki bir sekilde yataklanmasi saglanmaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, çesitli geometrik sekillerde üretilebilen bir veya birden fazla elastomer katmani ve bu katmanlarin üst ve alt yüzeylerinde iletken özellikte olan ve eyleyici sekil degisimiyle uyumlu olarak deforme olabilen elektrotlar içermektedir. Elektrotlara uygulanan potansiyel ile pozitif ve negatif elektrotlar elektrik alan olusmasina neden olmakta ve elektrotlar arasinda kalan dielektrik yapidaki eyleyicinin sikistirilmasini bu sayede uzama ve daralma seklinde olan eksenel form degisikliklerini gerçeklestirmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, eyleyiciyi harekete geçirmede kullanilacak elektrik enerjisinin iletilmesi için gerekli olan elektrik baglantilarinin (kablo vs.) zarar görmeden gerçeklestirilmesini saglayan iletkenin montajini saglamak amaciyla tutucu üzerinde olusturulmus kanal seklinde bir delik içermektedir. Tutucu üzerinde olusturulan delik ile iletken kolayca eyleyiciye baglanabilmekte ve deligin konumu ve yapisi vasitasi ile eyleyici hareket ettiginde iletkenin zarar görmesi engellenmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, kanat, düsey dengeleyici, yatay dengeleyici veya uçak gövde iskeleti olan bir gövde içermektedir. Kontrol yüzeyleri gövde üzerinde yer almakta ve eyleyici ile tetiklendiklerinde gövdeye göre göreceli hareket gerçeklestirmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi, bir kullanici veya bir uçus kontrol yazilimi tarafindan verilen komutlara göre eyleyicilere gerekli olan elektrik enerjisinin verilmesini ve kontrol yüzeyinin almasi istenen konumuna göre elektrotlara verilen enerji miktarinin belirlenmesini saglayan en az bir kontrol ünitesi içermektedir.
Bu bulusun amacina ulasmak için gerçeklestirilen kontrol yüzeyi sistemi ekli sekillerde gösterilmis olup, bu sekillerden; Sekil 1 - Bir kontrol yüzeyi sistemi kismi perspektif görünümüdür.
Sekil 2 - Bir kontrol yüzeyi sistemi yandan görünümüdür.
Sekil 3 - Bir kontrol yüzeyi sistemi kesit görünümüdür. 4623ITR Sekillerdeki parçalar tek tek numaralandirilmis olup bu numaralarin karsiliklari asagida verilmistir. 1. Kontrol yüzeyi sistemi 2. Gövde 3. Kontrol yüzeyi 4. Eyleyici . Tutucu 6. Baglanti düzenegi 7. Yuva 8. Açiklik 9. Kapak . Kenarlik 11.Delik 12. Kontrol ünitesi Kontrol yüzeyi sistemi (1), hava ve/veya uzay araçlarinda yer alan bir gövde (2), gövde (2) üzerinde yer alan, gövdeye (2) göre bagil hareket yaparak hava akisinin kontrol edilmesini böylelikle hava aracinin manevra gerçeklestirmesini saglayan en az bir kontrol yüzeyi (3), gövde (2) üzerinde yer alan, elektrik enerjisine bagli olarak form degistiren bu sayede kontrol yüzeyini (3) tetikleyen elektro aktif polimer malzemeden üretilen en az bir eyleyici (4) içermektedir (Sekil 1).
Bulus konusu kontrol yüzeyi sistemi (1), biri gövde (2) digeri kontrol yüzeyi (3) ile baglantili sekilde yer alan, arasina çikarilabilir sekilde eyleyici (4) takilan, eyleyiciyi (4) birbiriyle karsilikli kalacak sekilde her iki tarafindan en azindan kismen tutan en az iki tutucu (5), eyleyici (4) form degisikligi ile tetiklenerek hareket eden en az bir kontrol yüzeyi (3) içermektedir (Sekil 2).
Hava ve/veya uzay aracinda bulunan kanat, düsey dengeleyici, yatay dengeleyici veya uçak gövde iskeleti olabilen bir gövde (2) ile baglantili olacak sekilde yer alan kontrol yüzeyleri (3), eyleyiciden (4) aldigi sekil degisimi etkisi ile hareket ettirilerek hava ve/veya uzay aracinin yönelimi saglanmaktadir. Eyleyici (4) elektroaktif polimer malzemeden 4623ITR üretilmistir bu sayede yapisinda bulunan elektrotlara elektrik enerjisi aktarildiginda uzayarak dogrusal hareket gerçeklestirmekte böylelikle kanatçik, aileron, flap, rudder, slat, elevator olabilen kontrol yüzeyinin (3) hareketlendirilmesi saglanmaktadir. Elektrik enerjisi ile tetiklenen eyleyici (4), deformasyon hareketi gerçeklestirmekte böylelikle eyleyici (4) sekil degisikligi ile eyleyici (4) kenarlarinda yer alan tutucularin (5) hareketlendirilmesi saglanmaktadir. Üzerine uygulanan elektrik enerjisi miktarina bagli olarak eyleyicinin (4) alacagi sekil degismekte bu sekil degisikligi ile tetiklenen kontrol yüzeyi (3) farkli konumlar alabilmektedir. Elektrik enerjisi ile enerjilendirilmeyen eyleyici (4) tutucular (5) arasina monte edildigi ilk sekline geri dönmektedir bu sayede eyleyici (4) üzerine uygulanan elektrik enerjisi kesildiginde kontrol yüzeyi (3) yeniden ilk konumunu almaktadir.
Tutucular (5), eyleyicinin (4) farkli iki kenarlarindan desteklenmesini ve gövde (2) ve/veya kontrol yüzeyine (3) montajini saglamaktadir. Tutucular (5) eyleyici (4) ile bir bütün halinde hareket ederek eyleyici (4) deformasyon hareketinin iletilmesini ve böylelikle kontrol yüzeyinin (3) tetiklenmesini saglamaktadir. Tutucu (5), eyleyiciye (4) uzama ve/veya kisalma dogrultusunda hareket serbestligi taniyan bir açiklik içerecek sekilde eyleyiciyi (4) tamamen çevrelemektedir bu sayede eyleyicinin (4) çalismasi esnasinda tutucudan (5), çikmasi engellenmektedir. Eyleyici (4), tutucular (5) arasinda konumlanacak sekilde, önceden belirlenmis bir montaj dogrultusunda kaydirilarak tutucuya (5) girip çikabilmektedir, böylelikle degisim vei'veya bakim islemleri için montaj kolayligi saglanmaktadir. Tutucu (5), eyleyicinin (4) çalisma sirasindaki hareketine göre açili yapida üretilmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), dielektrik elastomer malzemeden üretilen bu sayede üzerine uygulanan gerilim ile sekil degistiren bir eyleyici (4) içermektedir. Elektrik enerjisi uygulanarak tetiklenen eyleyicide (4) gerçeklesen sekil degisikligi vasitasi ile elektrik enerjisinin mekanik enerjiye dönüstürülmesi saglanmaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), tutucu (5) üzerinde en az biri gövde (2) ve en az bir digeri kontrol yüzeyi (3) ile baglantili sekilde yer alan, tutucudan (5) aldigi hareketi kontrol yüzeyine (3) ileterek kontrol yüzeyinin (3) gövdeye (2) göre bagil hareket gerçeklestirmesini saglayan birden fazla baglanti düzenegi (6) içermektedir. Tetiklenen eyleyicinin (4) deformasyon hareketi dogrudan tutucuyu (5), etkilemekte ve baglanti 4623ITR düzenegi (6) vasitasi ile kontrol yüzeyine (3) aktarilmaktadir. Kontrol yüzeyi (3) ile tutucu (5) arasinda yer alan baglanti düzenegi (6), eyleyicinin (4) gövdeye (2) göre göreceli bir dönme hareketi yapmasina izin verecek yapidadir. Baglanti düzenegi (6), eyleyicinin (4) gövde (2) ve kontrol düzenegi arasinda kalmasini saglamak üzere tutucularin (5) gövde (2) üzerine monte edilmesini ve eyleyici (4) hareketinin kontrol yüzeyine (3) aktarilmasini saglamaktadir. Baglanti düzenegi (6), bir ucundan gövde (2) ile baglantili sekilde yer alan en az bir tutucuya (5), bir karsi ucundan kontrol yüzeyi (3) ile baglantili sekilde yer alan en az bir diger tutucuya (5) temas edecek sekilde yer almaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), tutucu (5) üzerinde yer alan, eyleyici (4) form degisikligi ile gerçeklesen dogrusal hareketin kontrol yüzeyinde (3) dairesel harekete dönüstürülmesini saglayan baglanti düzenegi (6) içermektedir. Tutucu (5), ile kontrol yüzeyi (3) arasinda yer alan baglanti düzenegi (6), eyleyici (4) hareketi ile tetiklenen kontrol yüzeyinin (3) dönmesini saglayan bir döner mafsal içermektedir. Eyleyici (4) tutucular (5) arasina monte edildiginde uçus esnasinda hava ve/veya uzay araci hareketine bagil olarak biri hareketli bir kontrol yüzeyi (3) digeri sabit bir gövde (2) olacak sekilde iki parça arasinda yer almakta, bu sayede eyleyici (4) uzamasi ile tetiklenen kontrol yüzeyinin (3), gövdeye (2) bagli oldugu eksen etrafinda bir dönme hareketi gerçeklestirmesi saglanmaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), eyleyicinin (4) kaydirilarak içerisine monte edildigi C formunda en az bir yuva (7) içeren bir tutucu (5) içermektedir. Tutucunun (5), eyleyici (4) ile temas ettigi iç kisminda yer alan yuva (7) eyleyicinin (4) tutucuya (5), çikarilabilir sekilde baglanmasini saglamaktadir. Böylelikle bakim onarim ve eyleyicinin (4) degistirilmesi gibi islemler kullanici tarafindan kolaylikla gerçeklestirilmektedir. Yuva (7), C seklinde olmasi sayesinde eyleyiciye (4) uzama dogrultusunda hareket serbestligi tanimaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), tutucu (5) üzerinde yer alan, eyleyicinin (4) yuva (7) içine kayarak yerlesmesini saglayan en az bir açiklik (8), eyleyicinin (4) yuva (7) içine yerlestirildigi dogrultuyu en azindan kismen kapatacak sekilde açikligin her iki tarafinda yer alan, bu sayede kapali konuma getirildiginde eyleyicinin (4) kayarak yuvadan (7) çikmasini hemen hemen tamamen engelleyen en az 4623ITR bir kapak (9) içermektedir. Eyleyici (4) bir yönde kaydirilarak yuva (7) içerisine yerlestirildikten sonra kapak (9) kapatilarak eyleyicinin (4) montaj dogrultusundaki hareketinin hemen hemen tamamen kisitlanmasi saglanmaktadir. Kapak (9) kaydirilarak yuvaya (7) yerlestirilen eyleyici (4) kenarinin yuva (7) ilk olarak temas ettigi kisminda yer almakta ve eyleyici (4) yuvaya (7) tamamen yerlestikten sonra kapatilarak eyleyicinin (4) enerjilendirilmesi sonucu gerçeklestirdigi sekil degisikligi ile yuvadan (7) çikmasini engellemektedir. Kapak (9), tutucu (5) 'üzerine çikarilip takilabilir sekilde veya kayabilir sekilde baglanabilmektedir. (Sekil 3).
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), içerisine yerlestirilen eyleyicinin (4) geometrik olarak kitlenmesine (snap-fitting) olanak saglayan, bu sayede eyleyici (4) ve tutucu (5) arasinda sabitlenmis bir geçme baglantisi elde edilmesini saglayan bir yuva (7) içermektedir. Kaydirilarak yuvaya (7) geçirilen eyleyicinin (4) tam geçmesi saglandiktan sonra kilitlenmesini saglayan, yuva (7) içerisinde yer alan bir çikinti veya girinti ile eyleyici (4) üzerinde bu çikintiya eslenik yapida bir girinti veya çikintinin iç içe geçmesi ile geometrik kitlenme saglanmakta, böylece eyleyicinin (4) çalisma sirasinda yuvadan (7) çikmasi hemen hemen tamamen engellenmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), birbiriyle karsilikli sekilde eyleyici (4) üzerinde yer alan ve eyleyicinin (4) tutucuya (5) çikarilabilir sekilde takilmasini saglayan birden fazla kenarlik (10) içermektedir. Kenarlik (10), eyleyici (4) içerisindeki elastomer katmanlari ve elektrotlarin bir arada tutulmasini saglamaktadir. Eyleyici (4) takilip çikarilirken asinmasini en azindan kismen engelleyecek sekilde dayanimi yüksek bir malzemeden üretilmistir. Kenarlik (10), eyleyiciyi (4) tetiklemek için gereken enerjiyi iletmekte kullanilan elektriksel baglantilarin gerçeklestirilmesini ve iletkenlerin en azindan kismen korunmasina olanak saglamaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), kaydirilarak içine yerlestirilen kenarliklari (10) kavrayarak eyleyicinin (4) yataklanmasini saglayan, kenarlik (10) ile form uyumlu (form-fitting) olan yuva (7) içermektedir. Yuva (7), kenarlik (10) ile eslenik bir geometride üretilerek siki bir geçme baglantisi olusturulmasini saglamaktadir, form 4623ITR uyumu sayesinde eyleyicinin (4) çalisma sirasinda yuvadan (7) çikmasi hemen hemen tamamen engellenmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, eyleyicinin (4) enerjilendirilmesini saglayan en az iki elektrot (E) ve elektrotlar arasinda yer alan dörtgen, daire veya elips seklinde bir veya birden fazla dielektrik elastomer katmanindan olusan eyleyici (4) içermektedir. Eyleyicinin (4) üst ve alt yüzeylerinde iletken özellikte olan ve eyleyici (4) sekil degisimiyle uyumlu olarak deforme olabilen elektrotlar yer almaktadir. Elektrotlar genellikle toz/sivi halinde veya ince metal film seklinde olabilmektedir. Elektrotlara uygulanan potansiyel ile pozitif ve negatif elektrotlar elektrik alan olusmasina neden olmakta ve elektrotlar arasinda kalan dielektrik yapidaki eyleyicinin (4) sikistirilmasini bu sayede uzama ve daralma seklinde olan eksenel form degisikliklerini gerçeklestirmesini saglamaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), tutucu (5), üzerinde yer alan, eyleyiciyi (4) tetiklemek için kullanilan elektrik enerjisinin iletilmesini saglayan iletkenin korunmasini ve eyleyici (4) üzerine monte edilmesini saglayan bir delik (11) içermektedir.
Elektrik baglanti kablolarinin içinden geçmesini saglayacak sekilde kanal formunda olan delik (11) ile iletkenlerin eyleyici (4) ve kontrol yüzeyinin (3) hareketi esnasinda sikismasi hemen hemen tamamen engellenmektedir. Delik (11) sayesinde hava ve/veya uzay aracinda kablolarin hava ile dogrudan temas ederek dis etkenler ile yipranmasi ve/veya zarar görmesi engellenmektedir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), kanat, düsey dengeleyici, yatay dengeleyici veya uçak gövde iskeleti olan bir gövde (2) içermektedir. Hava ve/veya uzay araçlarinda kontrol yüzeyi (3) yapilari gövde (2) üzerine monte edilmis sekilde yer almakta ve hareketlendirilerek hava ve/veya uzay araçlarinin dis yüzeyindeki hava akisinin yönlendirilmesi ile hava ve/veya uzay aracina etki eden dis (lift, drag vb.) kuvvetlerin degistirilmesini böylelikle gerekli manevralarin gerçeklestirilmesini saglamaktadir.
Bulusun bir uygulamasinda, kontrol yüzeyi sistemi (1), uçus ekibi veya oto pilot yazilimlari tarafindan verilen komutlara göre eyleyicilerin (4) tetiklenmesini saglayan bir kontrol ünitesi (12) içermektedir. Kontrol ünitesi (12) pilot ve/veya islemciden aldigi komutlara4623ITR göre hava aracinin ilgili manevrayi gerçeklestirmesini saglayan eyleyiciye (4) elektrik sinyalinin iletilmesini saglamaktadir. Kontrol ünitesi (12) aldigi komutlara göre elektrotlar arasinda olusturulmasi gereken gerilim farkli degerini belirlemek ve bu degeri saglamak üzere verilmesi gereken elektrik enerjisini ayarlanmasi islemlerini de gerçeklestirmektedir.

Claims (13)

    ISTEM LER
  1. Hava ve/veya uzay araçlarinda yer alan bir gövde (2), gövde (2) 'üzerinde yer alan, gövdeye (2) göre bagil hareket yaparak hava akisinin kontrol edilmesini böylelikle hava aracinin manevra gerçeklestirmesini saglayan en az bir kontrol yüzeyi (3), gövde(2) üzerinde yer alan, elektrik enerjisine bagli olarak form degistiren bu sayede kontrol yüzeyini (3) tetikleyen elektro aktif polimer malzemeden üretilen en az bir eyleyici (4) içeren, biri gövde (2) digeri kontrol yüzeyi (3) ile baglantili sekilde yer alan, arasina çikarilabilir sekilde eyleyici (4) takilan, eyleyiciyi (4) birbiriyle karsilikli kalacak sekilde her iki tarafindan en azindan kismen tutan en az iki tutucu (5), eyleyici (4) form degisikligi ile tetiklenerek hareket eden en az bir kontrol yüzeyi (3) ile karakterize edilen bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  2. Dielektrik elastomer malzemeden üretilen bu sayede üzerine uygulanan gerilim ile sekil degistiren eyleyici (4) ile karakterize edilen istem 1'deki gibi bir kontrol yüzeyi
  3. Tutucu (5) üzerinde en az biri gövde (2) ve en az bir digeri kontrol yüzeyi (3) ile baglantili sekilde yer alan, tutucudan (5) aldigi hareketi kontrol yüzeyine (3) ileterek kontrol yüzeyinin (3) gövdeye (2) göre bagil hareket gerçeklestirmesini saglayan birden fazla baglanti düzenegi (6) ile karakterize edilen istem 1 veya istem 2'deki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  4. Tutucu (5) üzerinde yer alan, eyleyici (4) form degisikligi ile gerçeklesen dogrusal hareketin kontrol yüzeyinde (3) dairesel harekete dönüstürülmesini saglayan baglanti düzenegi (6) ile karakterize edilen istem 3”teki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  5. Eyleyicinin (4) kaydirilarak içerisine monte edildigi C formunda en az bir yuva (7) içeren tutucu (5) ile karakterize edilen yukaridaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  6. Tutucu (5) üzerinde yer alan, eyleyicinin (4) yuva (7) içine kayarak yerlesmesini saglayan en az bir açiklik (8), eyleyicinin (4) yuva (7) içine yerlestirildigi dogrultuyu en azindan kismen kapatacak sekilde açikligin her iki tarafinda yer alan, bu sayede 4623ITR kapali konuma getirildiginde eyleyicinin (4) kayarak yuvadan (7) çikmasini hemen hemen tamamen engelleyen en az bir kapak (9) ile karakterize edilen istem 5'teki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  7. Içerisine yerlestirilen eyleyicinin (4) geometrik olarak kitlenmesine (snap-fitting) olanak saglayan, bu sayede eyleyici (4) ve tutucu (5) arasinda sabitlenmis bir geçme baglantisi elde edilmesini saglayan yuva (7) ile karakterize edilen istem 5 veya istem 6,daki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  8. Birbiriyle karsilikli sekilde eyleyici (4) üzerinde yer alan ve eyleyicinin (4) tutucuya (5) çikarilabilir sekilde takilmasini saglayan birden fazla kenarlik (10) ile karakterize edilen yukaridaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  9. Kaydirilarak içine yerlestirilen kenarliklari (10) kavrayarak eyleyicinin (4) yataklanmasini saglayan, kenarlik (10) ile form uyumlu (form-fitting) olan yuva (7) ile karakterize edilen istem 8'deki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  10. Eyleyicinin (4) enerjilendirilmesini saglayan en az iki elektrot (E) ve elektrotlar (E) arasinda yer alan dörtgen, daire veya elips seklinde bir veya birden fazla dielektrik elastomer katmanindan olusan eyleyici (4) ile karakterize edilen yukaridaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  11. Tutucu (5), üzerinde yer alan, eyleyiciyi (4) tetiklemek için kullanilan elektrik enerjisinin iletilmesini saglayan iletkenin korunmasini ve eyleyici (4) üzerine monte edilmesini saglayan en az bir delik (11) ile karakterize edilen yukaridaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
  12. Kanat, düsey dengeleyici, yatay dengeleyici veya uçak gövde iskeleti olan gövde (2) ile karakterize edilen yukaridaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir kontrol yüzeyi 4623ITR
  13. 13. Uçus ekibi veya oto pilot yazilimlari tarafindan aldigi komutlara göre eyleyicilerin (4) tetiklenmesini saglayan en az bir kontrol 'ünitesi (12) ile karakterize edilen yukaridaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir kontrol yüzeyi sistemi (1).
TR2020/11716A 2020-07-23 2020-07-23 Bir kontrol yüzeyi sistemi. TR202011716A1 (tr)

Priority Applications (4)

Application Number Priority Date Filing Date Title
TR2020/11716A TR202011716A1 (tr) 2020-07-23 2020-07-23 Bir kontrol yüzeyi sistemi.
US18/016,375 US20230271697A1 (en) 2020-07-23 2021-04-15 A control surface system
PCT/TR2021/050356 WO2022019854A1 (en) 2020-07-23 2021-04-15 A control surface system
DE112021003931.8T DE112021003931T5 (de) 2020-07-23 2021-04-15 Steuerflächensystem

Applications Claiming Priority (1)

Application Number Priority Date Filing Date Title
TR2020/11716A TR202011716A1 (tr) 2020-07-23 2020-07-23 Bir kontrol yüzeyi sistemi.

Publications (1)

Publication Number Publication Date
TR202011716A1 true TR202011716A1 (tr) 2022-02-21

Family

ID=79729671

Family Applications (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
TR2020/11716A TR202011716A1 (tr) 2020-07-23 2020-07-23 Bir kontrol yüzeyi sistemi.

Country Status (4)

Country Link
US (1) US20230271697A1 (tr)
DE (1) DE112021003931T5 (tr)
TR (1) TR202011716A1 (tr)
WO (1) WO2022019854A1 (tr)

Family Cites Families (12)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
US6799739B1 (en) 2003-11-24 2004-10-05 The Boeing Company Aircraft control surface drive system and associated methods
US7878459B2 (en) * 2007-06-29 2011-02-01 The Boeing Company Aircraft systems with shape memory alloy (SMA) actuators, and associated methods
ES2382062B1 (es) * 2008-12-04 2013-04-26 Airbus Operations, S.L. Superficie estabilizadora y de control direccional de aeronave
DK200900420A (en) 2009-03-26 2010-09-27 Vestas Wind Sys As A wind turbine blade comprising a trailing edge flap and a piezoelectric actuator
US8726652B1 (en) * 2010-09-10 2014-05-20 The Boeing Company Torque controlled antagonistic shape memory alloy actuator
US9631268B2 (en) * 2013-02-26 2017-04-25 The Boeing Company Methods and systems for shape memory alloy structures
US10017243B2 (en) * 2013-09-24 2018-07-10 The Boeing Company Adaptive trailing edge actuator system and method
US9457887B2 (en) * 2014-03-05 2016-10-04 Toyota Motor Engineering & Manufacturing North America, Inc. Smart material trailing edge variable chord morphing wing
US9643716B2 (en) 2014-04-01 2017-05-09 The Boeing Company Air vehicle, actuator assembly and associated method of manufacture
EP3272635B1 (en) * 2016-07-22 2020-01-08 Giovanni Galeotti Foil hinge system
US10611462B2 (en) * 2017-08-18 2020-04-07 The Boeing Company Actuator assemblies for control surfaces of an aircraft, aircraft including the actuator assemblies, and methods of utilizing the same
JP2019176613A (ja) 2018-03-28 2019-10-10 三菱重工業株式会社 アクチュエータ

Also Published As

Publication number Publication date
US20230271697A1 (en) 2023-08-31
WO2022019854A1 (en) 2022-01-27
DE112021003931T5 (de) 2023-05-25

Similar Documents

Publication Publication Date Title
EP2851284B1 (en) Variable camber flap system and method
US7549605B2 (en) Electric flight control surface actuation system for aircraft flaps and slats
CN101495367B (zh) 可调整的水平稳定装置
EP2851287B1 (en) Trailing edge actuator system and associated method
EP1908685B1 (en) Motor balanced active user interface assembly
US20090146000A1 (en) Deployable aerodynamic devices with reduced actuator loads, and related systems and methods
EP2923943B1 (en) Flight control surface seal
EP2669188B1 (en) A hinge assembly for rotatably mounting a control surface on an aircraft
EP3702267A1 (en) Cove lip door slaved to trailing edge control device
US11242131B2 (en) High-lift actuation system having centralized inboard actuation control and independent outboard actuation control
US20090090816A1 (en) Mechanisms and methods for providing rudder control assist during symmetrical and asymmetrical thrust conditions
TR202011716A1 (tr) Bir kontrol yüzeyi sistemi.
ES2663118T3 (es) Aparato y método para la detención de una superficie de control de vuelo
Myeong et al. Development of wall-climbing unmanned aerial vehicle system for micro-inspection of bridges
EP1785347A2 (en) Reconfigurable flight control surface actuation system and method
US9038943B1 (en) Safety aileron system
CN107010203A (zh) 具有扰流器的飞行器机翼
US8646729B2 (en) Deployable aerodynamic devices with reduced actuator loads
CN210191802U (zh) 一种无人机控制装置和无人机
CN115384757A (zh) 襟副翼作动机构及机翼结构
CN112550729A (zh) 一种具有气动外形受损后防坠毁功能的飞行器
CN222179880U (zh) 驱动装置、螺旋桨及飞行器
EP2780988B1 (en) Method and arrangement for transferring electrical power and/or information signals
US20230219683A1 (en) A control surface system
US20240400189A1 (en) A fixed-wing control mechanism