TR201811114T4 - Bir elektrik bağlantısı üzerinde bir arızanın yerinin saptanması için yöntem ve cihaz - Google Patents

Abstract

Yöntem, bir ölçme birimi ile bir elektrik bağlantısı boyunca bir yerden tahmin edilmiş bir ön yerin yakınında elektromanyetik alanın bileşenlerinin bir kısmının ölçülmesi ile ilgilidir. Elektromanyetik alanın bileşenlerinin bir kısmının varyasyonu bir tahmin birimi kullanılarak tahmin edilmektedir. Bir ön yer belirleme, elektromanyetik alanın bileşenlerinin bir kısmının tahmin edilmiş varyasyonuna dayanarak tahmin edilmektedir. Ölçülen manyetik alan, elektrik bağlantısındaki önceden belirlenmiş akım frekansının dolaşımı tarafından üretilmektedir. Bağımsız bir istem, bir ölçme birimini içeren, bir elektrik bağlantısı üzerinde bir ön yerin saptanmasına yönelik bir cihaz için dahil edilmiştir.

Description

TARIFNAME BIR ELEKTRIK BAGLANTISI ÜZERINDE BIR ARIZANIN YERININ SAPTANMASI IÇIN YÖNTEM VE CIHAZ Mevcut bulus bir elektrik baglantisi üzerinde bir arizanin yerinin saptanmasi için bir yöntem, bir cihaz ve bir donanim ile ilgilidir. Elektrik baglantisi ile bir elektrik kablosu veya kendi aralarinda baglanan birden çok elektrik kablosu içeren bir baglanti anlasilmaktadir.

Bulus, özellikle elektrik sebekesinin, örnegin müdahale etmenin güç oldugu ve dolayisiyla hassas ve güvenilir bir yer saptamanin gerekli oldugu deniz alti ve/veya yer alti elektrik kablolari dahil olinak üzere elektrik enerjisinin iletilmesi için kablolardaki arizalarin yerlerinin saptanmasi için uygulamaktadir.

Daha açikçasi bulus, bir birinci anda, elektrik baglantisinin bir ucundan elektrik baglantisinin bir ucundan baslayarak önceden belirlenmis yayilma hizina sahip olan bir elektrik sinyalinin yayilmasi ve bir ikinci anda bu elektrik sinyalinin bir yankisinin alinmasinin saptanmasindan olusan asamalari içeren bir yöntem ile Bu tür bir yöntem FR 2 784 192 numarali Fransiz patent dokümaninda açiklanmaktadir. Bu dokümanda, açiklanan yöntem özellikle telekomünikasyon agi kablolarma uygulanmak üzere sunulmustur. Bir darbeli sinyal ilk olarak bir ariza sergileyen bir kablonun bir birinci ucuna yayilmaktadir. Daha sonra ardisik yankilar, birinci uç ve ariza arasindaki birkaç gidis dönüsten sonra ariza üzerindeki darbeli sinyalin çoklu yansimalari sayesinde alinmaktadir ve bir osiloskopun ekraninda görüntülenmektedir. Sabit bir yayilma hizinda (V), eger darbeli sinyalin yayilmasini takiben bir sürenin (t) sonunda birinci yankinin geri dönüsü saptanir ise su orantililik bagintisi yardimiyla, kablonun birinci ucu ve ariza arasinda bulunan kablonun uzunlugu (L) çikarilmaktadir: 37750.02 L _ Et 'Osiloskopta, apsis ekseni, kablo boyunca darbeli sinyalin yayilma hizinin bilindigi varsayildiginda, mikro saniyeler yerine dogrudan metre cinsinden derecelendirilebilmektedir. Nitekim bu dokümanda sunulan avantajli bir özellige göre, kablodaki darbeli sinyalin yayilma hizinin bilindigi ve sabit oldugu varsayilabilecek sekilde, arizayi içeren telekomünikasyon agi kablosunun dahili özellikleri kablonun tüm özelligi boyunca çok homojendir ve dis ortamin kablonun içerisinde yayilma üzerinde bir etkisi yoktur. Dolayisiyla bir operatör, ek bir hesaplama olmaksizin, kablonun birinci ve ariza arasindaki mesafeyi (L) dogrudan osiloskopta okuyabilmektedir.

Ne yazik ki, elektrik enerjisi tasima baglantilarinda, özellikle de deniz alti veya yer alti için izole enerji kablolarinda ya da bu iki tür kablolarin kombinasyonunda arizalarin yerinin saptanmasi veya ön saptanmasi için uygulanan bu yöntem kesin sonuçlar vermemektedir. Dolayisiyla saptama hatasinin, elli kiloinetrenin altinda olan bir deniz alti kablosu için bir kilometreden fazlaya ulasilabildigi gözlemlenmistir. Uzunlugu onlarca kilometreyi bulabilen bu tür kablolar için, bir arizanin onarilmasina yönelik olarak müdahale edilmesine iliskin zorluk sonucun çok güvenilir olmasini gerektirdigi için bu çok dezavantajlidir. aparatlari açiklamaktadir.

Bulus, istem l”e göre bir elektrik baglantisi üzerinde bir arizanin yerinin saptanmasina yönelik bir yöntemi ve istem 10Sa göre karsilik gelen bir cihazi amaçlamaktadir. Tercih edilen yapilandirma biçimleri bagli istemler 2 ila 9”da verilmistir. Bir yapilandirma biçimine göre, elektromanyetik alan bilesenlerinin en azindan bir kisminin, baglanti boyunca birçok yerinde gerçeklestirilen ölçümleri, özellikle bustrofedon bir ize göre, baglantinin yukarisindaki ardisik enine geçitlerden olusan bir yol dogrultusunda gerçeklestirilmektedir. 37750.02 Bir yapilandirma biçimine göre, ölçülen elektromanyetik alan, önceden belirlenmis bir frekans akiminin elektrik baglantisinda dolasimi tarafindan üretilmektedir ve burada elektrik baglantisi alanin bilesenlerinin ölçülen kismi, akimin önceden belirlenmis bu frekansi etrafinda düzenlenmis bir bant geçirici filtreleme sistemi yardimiyla filtrelenmektedir.

Bulus, sadece örnek amaçli olarak verilen ve ekli sekillerden hareketle yapilan asagidaki açiklama yardimiyla daha iyi bir sekilde anlasilacak olup, burada: - sekil 1, bir arizanin yerinin saptanmasina yönelik cihazlar ile donatilmis, yer alti veya deniz alti izole kablolari ile elektrik enerjisi aktarimina yönelik bir donanimin yapisini sematik ve kismi olarak göstermektedir, - sekil 2, bir ariza sergileyen elektrik enerjisi aktarimina yönelik bir deniz alti izole kablosunu sematik ve kesit olarak göstermektedir, - sekiller 3a ve 3b, bu kablolarda bir sinyal tarafindan kat edilen mesafeye göre sekil ?deki kabloda elektrik geçirgenligi ve dielektrik kayiplari faktörü ile iliskili varyasyonlari grafiksel olarak göstermektedir, - sekiller 4a ve 4b, bu sinyal tarafindan kat edilen kablonun uzunluguna göre sekil 1”deki kablolarda bir elektrik sinyalinin yayilma hizinin varyasyonunun basitlestirilmis birçok modelini grafiksel olarak göstermektedir, - sekil 5, sekil l,deki kablolarin bir ucunda saptanan bir elektrik sinyali yankisinin genel seyrini grafiksel olarak göstermektedir, - sekil 6, arizanin yerinin saptanmasina yönelik bir yöntemin ardisik asamalarini göstermektedir, - sekil 7, bulusa göre arizanin yerinin saptanmasina yönelik bir yöntemin uygulanmasi için bir donanimi sematik olarak göstermektedir, - sekil 8, sekil 7'deki donanimin bir ölçüm cihazini sematik olarak göstermektedir, - sekil 9, sekil 8”deki cihaz tarafindan uygulanan bir ölçüm prensibini grafiksel olarak göstermektedir, - sekil 10, sekil 7'deki donanim tarafindan uygulanan ariza yeri saptama 37750.02 yönteminin ardisik asamalarini göstermektedir, ve - sekil 11, sekil 7°deki donanim tarafindan uygulanan ariza yeri saptama yönteminin özel bir asamanin gerçeklestirilmesini sematik olarak göstermektedir.

Ekometri ile bir arizanin yerinin saptanmasi veya ön saptanmasi Sekil l'deki dielektrik enerjisi aktarim donanimi (10), kendi aralarinda uç uca baglanmis olan iki elektrik kablosu (12 ve 14) içeren bir elektrik baglantisini içermektedir. Kablo (12) bir yer alti kablosu iken, kablo (14) ise bir deniz alti kablosudur. Örnek olarak, açiklamanin devaminda bu donanimin, Sellindge ucu olarak adlandirilan bir birinci ucun (16) Birlesik Kralliga yerlestirildigi ve Sangatte olarak adlandirilan ikinci ucun (18) ise Fransa'ya yerlestirildigi iki uçlu Kablolar (12 ve 14), Birlesik Kralliga yerlestirilmis olan Folkeston kavsagi olarak adlandirilan bir kavsak (20) yardimiyla kendi aralarinda baglanmaktadir. Gerçekte iki uçlu lFA2000 baglantisi, kablolardan (12 ve 14) olusan düzenek gibi iki çift kablo içermektedir ancak bulusun prensibinin anlasilmasi için sekil lideki basitlestirilmis görsel yeterlidir. Yaklasik olarak 44,6 kilometrelik bir uzunluga sahip olan bir deniz alti kablosu (14), Sangatte ucunu (18) Folkestone kavsagina (20) baglamaktadir. Yaklasik olarak 18,5 kilometrelik bir uzunluga sahip olan bir yer alti kablosu (12), Sellindge ucunu Folkestone kavsagina (20) baglamaktadir.

Bu kablolar (12 ve 14), Birlesik Krallik ve Fransa”da elektrik enerjisi aktarimi ve dagitimina yönelik iki agin (22, 24) baglanmasina olanak saglamaktadir.

Kablolardan (12 veya 14) birisinde, burada deniz alti kablosunda (14) bir ariza (26) ortaya çiktigi zaman, bir mesafeden (Ll) Sellindge ucu (16 ve L2) ve Sangatte ucuna (18) kadar kablo boyunca, bu arizanin yerinin saptaninasina yönelik bir yöntem, elektrik baglantisinda darbeli bir sinyalin enjekte edilmesi ve ariza üzerine yansitmadan sonra bu sinyalin yankisinin geri dönüsünün saptanmasindan olusmaktadir. Folkestone kavsagi açilamamaktadir, Sellindge 37750112 (16) veya Sangatte (18) ucundan baslayarak yalnizca bu darbeli sinyalin enjekte edilmesi mümkündür.

Bunun için, ya Sellindge ucu (16) seviyesinde ya da Sangatte ucu (18) seviyesinde ya da bu iki ucun her birinde, en az bir yer saptama cihazi (28) donanima baglanmaktadir. Sekil lsde gösterilen örnekte, iki yer saptama cihazi (28) sirasiyla uçlara (16 ve 18) baglanmaktadir.

Bu yer saptama cihazlarindan her birisi asagidakileri içermektedir: - bir birinci anda, kablo (12, 14) düzeneginin bir ucundan (16 veya 18) baslayarak önceden belirlenmis bir yayilma hizi (V0) ile bir elektrik sinyalinin yayilmasi için bir sinyal üreteci (30), - bir ikinci anda, bu elektrik sinyalinin bir yankisinin yine bu uca (16 veya 18) alinmasinin saptanmasi için bir sinyal alici (32), - sinyal tarafindan kat edilen baglanti uzunluguna göre kablo (12, 14) düzeneginde elektrik sinyalinin yayilma hizina bir varyasyon modelden çikan verilerin depolanmasina yönelik araçlar (34), - birinci ve ikinci anlar arasindaki farka, baslangiçtaki önceden belirlenmis yayilma hizina ve kablo (12, 14) düzenegindeki hiz varyasyon modeline göre, depolanmis veriler yardimiyla arizanin (26) yerinin saptanmasinin hesaplanmasi için yapilandirilmis bir hesaplayici (36).

Depolama araçlari (34) ve hesaplayicidan (36) olusan düzenek pratikte, üretecin (30) kontrol edilmesine ve alici (32) tarafindan saglanan sinyallerin islenmesine uygun olan basit bir bilgisayar olabilmektedir. Üreteç (30) ve alicidan (32) olusan düzenek pratikte klasik bir ekometre olabilmektedir. Dolayisiyla her bir yer saptama Cihazi (28), bir bilgisayar tarafindan kumanda edilen bir ekometreden olusabilmektedir.

Sekil 2”de, silindirik bir genel sekle sahip olan deniz alti kablosu (14), ariza (26) 37750.02 seviyesinde kesit olarak gösterilmistir. Örnegin bakirdan yapilmis olan, yari iletken bir iç kisim (42), daha sonra IFAZOOO içinde yag ile emprenye edilmis kagit seritlerden olusan bir yalitkan (44) tarafindan çevrelenen iletken bir çekirdek (40) içennektedir. Yalitkanin (44) kendisi de ayni zamanda yari iletken bir dis kisim (46) tarafindan çevrelenmektedir. Yari iletken iç kisim (42) örnegin karbon dolgulu kagit seritlerden olusmaktadir ve yari iletken dis kisim (46) ise metalize levhadan olusinaktadir.

Bu düzenek, örnegin kursundan yapilmis olan iletken bir siper (48) tarafindan, daha sonra bir kilif (50) tarafindan, daha sonra son olarak kablonun (14) mekanik direnci ve korunmasi için çelikten bir örgü (52) tarafindan çevrelenmektedir.

Sekil 2”de gösterilen kablonun tamamen örnek amaçli oldugu ve hiçbir sekilde kisitlayici olmadigina dikkat edilmelidir. Ömek «izole» olarak adlandirilan her türde elektrik kablolarina uygulanmaktadir ve buna örgü içermeyenler de dahildir.

Ariza (26), aktarilan akimin bir kismi iletken çekirdek (40) ve siper (48) arasindan geçecek sekilde, yalitkan (44) islevini artik dogru bir sekilde yerine getirmedigi zaman ortaya çikmaktadir. Akimin bu eksenel geçisi yalitkani (44) yakar ve çekirdek ve siper arasinda bir kisa devre olusturmaktadir.

Ekometri ile arizanin (26) yerinin saptanmasina olanak saglayan, empedans tekilligi üreten bu kisa devredir.

Kablo (12, 14) düzeneginin bir ucundan (16 veya 18) baslayarak bir darbeli sinyalin yayilma hizinin (V0) bilinmesine ragmen, bu hizin, uç ve ariza arasinda sinyalin sabit yayilma hizi oldugu varsayildiginda, daha sonra yansima sonrasinda ariza ve uç arasinda ölçüm hatalarina neden olmaktadir. Nitekim bu tür bir basitlestirme, dielektrik kayiplarinin kaçinilmaz oldugunu ve ayni zamanda dielektrik kayiplari ve yalitkan (44) elektrik geçirgenliginin darbeli sinyalin spektrum frekansindan bagimsiz oldugu varsaymaktadir. 37750.02 Bununla birlikte kablolar (12 ve 14) üzerinde gerçeklestirilen ölçümlere iliskin analitik bir çalisma, frekansiyel bilesenleri üzerinde degisken kayiplarin bozulmasina maruz kalacak sekilde, yalitkanin (44) dielektrik kayiplari faktörünün sinyal frekansi ile degistigini göstermistir. Asagidaki tablo, kablolarin (12 ve 14) özelliklerini vermektedir.

Iletken üzerindeki çap (mm) 35 40,2 Merkezi kanal çapi (mm) 20 Dis siper üzerindeki çap (mm) 68,8 67,8 kl-lz cinsinden verilen frekansa göre kayip faktörü (x 104) '2 20,9 19,5 `l 30,4 31,0 1 36,7 65,7 3,2 49,3 144,4 86,8 348,8 105 74,1 50,1 “ 24,7 23,4 0022 Öte yandan, kablolar (12 ve 14) üzerinde gerçeklestirilen ölçümler ayni zamanda, yalitkanin (44) elektrik geçirgenliginin kayip faktörü ile orantili bir sekilde degistigini göstermektedir. Nitekim kablolarda (12 ve 14) yayilmasi 37750.02 sirasinda bir sinyal, dielektrik yanit sinyal tarafindan kat edilen mesafeye göre sabit olmayacak sekilde, yüksek frekansli bilesenlerde kaybolmaktadir. Özellikle, dielektrik kayiplar, sinyal tarafindan kat edilen mesafe ile azalmaktadir ancak orantili olarak izolasyonun elektrik geçirgenligi artmaktadir ve ayni zamanda sinyalin yayilma hizinda bir azalmaya neden olmaktadir.

Kablolarda (12 ve 14), kat edilen mesafeye göre bir sinyalin yayilma hizinin varyasyonunun hesaplanmasi, örnegin Laplace veya F ourier temsili gibi seçilmis bir temsile göre nümerik bir çözünürlügü takiben, tamamen analitik bir çalisma ile yün'itülebilmektedir.

Tamamen analitik yaklasim, bir kablo içinde bir sinyalin spektral bilesenlerinin yayilmasina iliskin fiziksel yönlerden kurtulmaya olanak saglamaktadir. Sinyalin zayiflatilmasinda kablonun endüktansi (L) ve sizintisinin (G) rolünü vurgulamaktadir. Bu zayiflama, kayip olmadan bir ortamda yayilan bir sinyale kiyasla, sözü edilen sinyalin bir yankisinin ortaya çikmasinda bir gecikme ile sonuçlanmaktadir.

Bu çalismaya göre, yayilma kaynagindan bir mesafede (x) ve bir süre (t) sonra bir kablonun sinyale yaniti (0(x, t)), telegrafi denkleminin özel sinüz çözümlerinin frekanslarinin veya (v(00)) darbelerinin ((0) (0”daii oo°a kadar) tüm alani üzerinde tepe olarak varsayilabilmektedir. Kablonun sabitlerinin (R, L, C ve G) frekanstan bagimsiz oldugu varsayilirsa kablonun yaniti (0(x,t)) bir cephesel dalga ve bir sinyal kuyrugu içermektedir; her bir spektral bilesen, ayni hizda (w((i))) yayilmamaktadir. Frekanslari daha yüksek olan bilesenler (v(u))) R ile belirlenen bir hiz sinirinda (W) yayilan bir dalga paketini olusturmaktadir ve cephesel dalgayi olusturmaktadir. Bu cephesel dalga, bir zayiflama ile deformasyon olmadan yayilan sinyali yeniden üretmektedir. Bununla birlikte kablonun sabitleri (R, L ve G) frekans ile degismektedir. Özellikle, frekans ile varyasyon (R ve L), yayilan sinyali artik üretmeyen, cephesel dalga içindeki kalan 37750.02 dalgayi meydana getirmektedir. Bu, orijinde fiziksel olarak bulunan, yüksek frekansli, iletkenlerin yüzeyinde akimin geri gönderilmesidir.

Cephesel dalga ile sinirlandirilmis olan, kablonun yaniti (0(x, t)) böylece su sekilde ifade ile belirlenmektedirz (1) a(x, t) = A. e**B .[erfc x(t)-y(t - tolerfc x(t - t0 )] , burada Zt 1: zaman sabitidir ve burada fonksiyon (erfc) eIfc(z) = Ejfûlt.

Sizinti (G), dielektrik kayiplarinin kondüktansi ile karismaktadir, burada G=Cc0tg(ö). Bu, yüksek frekansli bilesenlerin sinyalin yankisinin olusmasina sagladigi etkinin önemli ölçüde azaltilmasina katkida bulunmaktadir ve olmaktadir.

Bununla birlikte, kablonun sizintisi (G) ve endüktansina (L) bagli etkiler, sadece kabloda yayilma hizinin etkili bir sekilde ölçülebilir varyasyonlarini hesaba katamamaktadir. Gerçeklestirilen ölçümlere uygun olarak, sinyalin yayilmasini modellemek için, sinyalin yayilma hizinin hesaba katilmasinda ve yankinin sekli ve özelliklerine ulasilmasina olanak saglayan, yukarida açiklanan analitik modelin nümerik bir çözünmesinde, yalitkanin (44) dielektrik kayip faktörünün (tg(ö)) ve elektrik geçirgenligi (gr), frekans ile varyasyonlar arasindaki gerekli bagin hesaba katilmasindan olusan, sinyalin yayilmasinin modelize edilmesi için bir koyut kurulmaktadir. Bir Laplace temsiline göre digeri Fourier temsiline göre iki olasi sayisal yaklasim, analitik modeli çözmeyi ve ölçümlerle karsilastirilmak üzere 37750112 biraz farkli sonuçlar vermeyi mümkün kilmaktadir.

Nümerik analizin sonuçlari özellikle, yayilma orijinini belirleyen Sangatte ucu (18), deniz alti kablosu (14) için sekiller 3a ve 3b”de gösterilen, sinyal tarafindan kat edilen mesafe (L) ile yalitkanin dielektrik geçirgenligi (er) ve dielektrik kayip faktörünün (tg(ö)) varyasyonlarina sayisal bir destek vermektedir. Eger Laplace ve Fourier temsilleri, sinyal tarafindan kat edilen mesafeye göre yalitkanin elektrik geçirgenliginin varyasyonuna iliskin ayni tahminleri verir ise dielektrik kayiplari faktörünün (tg(ö)) varyasyonunun tahminleri için tamamen ayni degildir.

Sekil 4a,da gösterildigi üzere, deniz alti kablosunda (14) yayilma hizinin (V) varyasyonlarinin olasi birçok modeli ile sonuçlanmaktadir. Örnegin, bir Laplace temsilini kullanan ilk model, daireler tarafindan tanimlanan degerler ile gösterilmektedir ve kisa sürekli çizgilerle düz bir çizgi boyunca dogrusal olarak indirilmektedir. Bir Fourier temsilini kullanan ikinci bir model, kareler tarafindan tanimlanan degerlerle gösterilmektedir ve düz bir çizgi boyunca uzun kesikli çizgilerle dogrusal olarak indirgenmektedir. Kablo (14) üzerinde gerçeklestirilen ölçümlerden kaynaklanan üçüncü bir model düz bir çizgi ile gösterilmektedir.

Denizalti kablosunda (14), 152.6 u/ms oraninda iletiindeki yayilma hizi bilinmektedir ve üç model için de ortaktir. Üç düz çizginin egiinleri benzerdir, Laplace ve Fourier analitik yaklasimlarinin yakinsamasina ve ayni zamanda, yalitkanin (44) dielektrik kayip faktörü (tg(ö)) ve elektrik geçirgenliginin (ar), frekans ile varyasyonlarinin bagli oldugu koyutun uygunlugunu dogrulamaktadir.

Sekil 4bide, sekil 4a,da görülebilen yakinsak sonuçlarin verilerine sahip olan iki Laplace ve Fourier formülleri, Telegrafi Denklemi, frekans ile yalitkanin (44) geçirgenligi ve kayiplarinin varyasyon modeli dahil edilerek ve dolayisiyla iki ekometri ölçümü durumunda, bir sinyal tarafindan kat edilen mesafeye göre, sadece Fourier formülü dogrultusunda islenmistir: - Sangatte ucundan (l 8) ekometri ile ölçüm (egim A), ve 37750112 - iki kablo (12 ve 14) türünün varligi dahil edilerek, Sellindge ucundan (16) ekometri ile ölçüm (egim B).

Sinyalin ve bunun ariza (26) üzerinde yansimasindan sonraki yankisinin efektif hizinin, Telegrafi Denklemi ile, kablonun uzunlugunu (L) hipotez ile bilindigi, ariza ve ölçüm (28) cihazi arasindaki yayilma süresinin (0 ) hesaplanmasindan çikarildigi fark edilecektir.

Yayilma süresi, örnegin daha yüksek olan birçok büyüklük derecesine yükselme süresine «sinyalin basinin» ayagi (00) ile isaretlenen, ariza üzerinde yankisinin alinmasi ve düsük bir yükselme süresi ile dalganin önü tarafindan isaretlenen sinyalin yayilmasi arasindaki süre araligidir. Yankinin ayagi (60), sinyalin en üst siradaki bilesenleri ve bunun ariza üzerindeki yankisinin hafifleme kuvveti nedeniyle yer saptama zorlugu sergilemektedir. Bununla birlikte, özellikle temsili egimin kavisinin varyasyonu olmak üzere yankinin genligine iliskin verilerin incelenmesi ile isaretlenebilmektedir. Varyant olarak, yayilma süresi, sekil 5”te gösterildigi üzere (9%10) ile gösterilen, yankinin maksimal genliginin %103unda apsis seviyesinde ölçülebilmektedir. Yayilma hizinin varyasyon modeli kaçinilmaz olarak seçilen röpere baglidir.

Sekil 4a”da gösterildigi üzere, yayilma hizinin varyasyonuna iliskin dogrusal bir model alinarak asagidaki bagintiya ulasilmaktadir: (2) V/2 = ``lo/2 - L/I. Ölçülen yayilma süresinin (0 ) bir fonksiyonu olarak ölçüm noktasina kiyasla kusurun kablo boyunca mesafesini veren genel bagintidan çikarilmaktadir: (3› L-_2, 37750.02 V0/2 degerinin bilindigi, baska bir ifadeyle belirsiz olmadigi varsayilmaktadir.

Baginti (3),ün belirsizligi egri (l/t ) içinde ve ölçüm (6) içinde kalmaktadir. Bu asagidaki belirsiz bagintidan çikarilmaktadir: (4) &:;[9 E+A_9) L 1+% 1:. 2' 9 .

Sekil 4a”daki yayilma hizi modelleri, (6%10)”da yayilma süresinin bir ölçümüne dayanmaktadir ve ölçümde (6) belirsizlige ek olarak egimde (l/r) ölçülebilen bir belirsizliginin efektif olarak var oldugunu göstermektedir. Bu belirsizlik, asagidaki degerler ile sekil 4a,daki nümerik çözümler ve ölçümlere göre arttirilabilmektedir: (5) g = 3,903 % . (90)”da yayilma süresinin ölçümüne dayanan yayilma hizi modelleri, belirsizligin egride (l/T) bulundugunu ve sadece bu durumda ölçümde bir belirsizlik oldugunu göstermektedir. (60)”da ölçüm durumunda, sonuç sifirdir ve baginti (4) su sekildedir: T 37750.02 sonuç (Ü/r) l oldugunda düsük olarak varsayilabilmektedir. Kablo (14) üzerinde gerçeklestirilen ölçümler 9 ,e göre %1,236 oraninda belirsizligi kurmaktadir. (9%io)”da ölçümler durumunda, sonuç 7 sifir degildir (%3,903 degeri ile arttirilabilmektedir) ve %0,18 oraninda G/r ile çarpilmaktadir. Dolayisiyla eger operatörün, %1,e esit veya bunun altinda bir referans orijini üzerinde göreceli belirsizlik ile (6%10) ölçümünü gerçeklestirebildigi varsayilirsa bu ölçümün seçilmesi dogrulanacaktir. Baginti (3),ün, arizanin (26) yerinin saptanmasi yönteminin basit ve hizli bir sekilde uygulanmasi için, arizanin (26) referans noktasina olan mesafesi (L) ve yayilan sinyal ve bunun yankisinin gidis dönüsüne iliskin toplam yayilma süresi arasindaki uyum tablosu dogrudan olusturulabilmektedir. Bu tablo depolama araçlarinda (34) depolanmaktadir. Örnek olarak IFA2000 baglantisi için ekte saglanan uyum tablolari tasarlanmistir: - tablo 1: Sangatte ucunda (18) gerçeklestirilen bir ekometri için tablo 1, arizanin bu Sangatte ucuna olan mesafesi (L) ve toplam gidis dönüs yayilma süresi (60 veya @%10 Ölçümü ile) arasindaki uyumu vermektedir, - tablo 2: Sellindge ucunda (16) gerçeklestirilen bir ekometri için tablo 2, arizanin Folkestone kavsagina (20) olan mesafesi ve toplam gidis dönüs yayilma süresi (60 veya @%10 ölçümü ile) arasindaki uyumu vermektedir, Bu tabloda verilen degerlerin, sinyalin yayilma hizinin (V0) önceden belirlenmis bir sabit degeri ile iliskili olduguna dikkat edilmelidir.

Sekil 67da gösterilen arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik yöntem sekil 1`deki donanimda uygulanmaktadir.

Süre ekseninin röperi olarak alinan bir anda (t = 0) bir darbeli sinyalin, Sangatte 37750.02 ucuna (18) yerlestirilmis birinci yer saptama cihazindan (28), bir birinci yayilma asamasini (100) içermektedir.

Daha sonra, bir ikinci ölçüm (102) asamasi sirasinda, ariza (26) üzerinde bu sinyalin yansimasinin temsili bir yankisi bir operatör tarafindan otomatik olarak ya da manüel olarak ölçülmektedir. Bu yankinin alinmasi aninda (00 veya 0%10), daha önce belirtildigi üzere yankinin inaksimal genliginin %10,u ya da yankinin ayagi ölçülmektedir.

Bir tahmin asamasi (104) sirasinda, yankinin alinma ani, ölçümden sonra arizanin (26) bulundugu metrelerce uzunluktaki kablo segmentinin (400) uygun bir sekilde çikarilmasi için ölçüme göre ikinci veya üçüncü sütunda, tablo liin degerleri ile kiyaslanmaktadir. Kablo segmentinin içerisindeki arizanin pozisyonunun daha hassas bir sekilde tahmin edilmesi, tablo 1”de karsilik gelen zaman segmentinde ölçülen alma aninin pozisyonu ve kablonun bu segmentinin uçlarina göre, bilinen bir hesaplama dogrultusunda, dogrusal ara degerleme ile elde edilebilmektedir.

Son olarak son bir asama (106) sirasinda, arizanin yerinin saptanmasina iliskin olarak tahmin edilen deger geri döndürülmektedir.

Varyant olarak yer saptama, Sellindge ucundan (16) gerçeklestirilebilmektedir.

Bu durumda ayni zamanda sinyalin yayilma hizi (V0) sabittir ve bilinmektedir.

Bu durumda& yer saptama yöntemi, süre ekseninin röperi olarak alinan bir anda (t = 0) bir darbeli sinyalin, Sellindge ucuna (16) yerlestirilmis birinci yer saptama cihazindan (28), bir birinci yayilma asamasini (100) içermektedir.

Daha sonra, bir ikinci ölçüm (102) asamasi sirasinda, ariza (26) üzerinde bu sinyalin yansimasinin temsili bir yankisi bir operatör tarafindan otomatik olarak ya da manüel olarak ölçülmektedir. Bu yankinin alinmasi aninda (00 veya @0410), daha önce belirtildigi üzere yankinin maksimal genliginin %10'u ya da yankinin 37750112 ayagi ölçülmektedir.

Bir tahmin asamasi (104°) sirasinda, yankinin alinma ani, ölçümden sonra arizanin (26) bulundugu metrelerce uzunluktaki kablo segmentinin (400) uygun bir sekilde çikarilmasi için ölçüme göre ikinci veya üçüncü sütunda, tablo 2,nin degerleri ile kiyaslanmaktadir. Kablo segmentinin içerisindeki arizanin pozisyonunun daha hassas bir sekilde tahmin edilmesi, tablo 2`de karsilik gelen zaman segmentinde ölçülen alma aninin pozisyonu ve kablonun bu segmentinin uçlarina göre, dogrusal ara degerleme ile elde edilebilmektedir.

Son olarak son bir asama (106) sirasinda, arizanin yerinin saptanmasina iliskin olarak tahmin edilen deger geri döndürülmektedir.

Varyant olarak ve opsiyonel bir sekilde, her biri bir uca olmak üzere iki yer saptama cihazi donanim (10) içine yerlestirilebilmektedir ve bir yandan asamalar edilmis iki yer saptama degeri elde edilecek sekilde yürütülebilmektedir. Bu durumda asamalar (106 ve 106”), arizanin (26) yerinin saptanmasina iliskin belirleyici bir tahminin, muhtemelen kablonun (14) bir segmenti formunda tahmin edilmis bir belirsizligi ile, asamalardan (106 ve 106) çikan iki degerden çikarilabildigi, ek bir asama (108) tarafindan takip edilmektedir.

Bulus: arizanin yukarisinda bir elektromanyetik alanin incelenmesi ile arizanin yerinin saptanmasi Bulusa göre, örnegin yukarida açiklandigi üzere gerçeklestirilen bir ön yer saptamanin ardindan, baska bir ifadeyle asama (108),in ardindan, deniz alti kablosunun (14) yukarisindaki elektromanyetik alanin varyasyonlarinin incelenmesi ile daha hassas bir yer saptama, asama (108),de belirlenen kablo segmentine bitisik olarak gerçeklestirilebilinektedir. Nitekim deniz alti kablosu (14) üzerinde arizanin (26) varligi nedeniyle, iletken çekirdek (40) içinde 37750.02 kablonun bir ucundan belirli bir frekans ile yayilan akimin (i) elektrik sinyali, digerleri arasinda deniz tarafindan ariza (26) seviyesinde kaynagina kismen geri dönerek, ariza (26) ve akimin yayilma ucu arasinda bir disimetri yaratmaktadir, dolayisiyla bu disimerti arizanin ötesinde artik mevcut degildir. Böylece arizanin (26) yukarisinda kablonun (14) yukarisinda (baska bir ifadeyle yayilma ucu ve ariza arasinda) elektromanyetik alanin (H) ölçülmesiyle ve bu arizaya yaklasilmasiyla, arizanin yerinin saptanmasi, elektromanyetik alaninin varyasyonu, daha sonra da iptalinin saptanmasi ile gerçeklestirilecek sekilde alan azalmaktadir ve daha sonra iptal edilmektedir. Yayilan elektrik sinyalinin frekansi örnegin 25 ve 80 Hz arasinda bulunarak, olasi parazit frekanslarina karsilik gelen 50 Hz civarinda frekanslari engellemektedir.

Bulusun uygulanmasi, sekil 7,de gösterildigi üzere bir donanim tarafindan gerçeklestirilebilmektedir. Elektromanyetik alanin ölçülmesine yönelik cihaz (60), arizanin (26) yukarisina yakin olarak örnegin gemi gibi bir yüzer destek (62) üzerine yerlestirilmektedir. Gemi (62) eger mümkünse kablo (14) boyunca yer degistirinektedir ve alanin bir ölçümü düzenli olarak gerçeklestirilmektedir.

Sekil 87de gösterildigi üzere, elektromanyetik alanin ölçülmesine yönelik cihaz (60), uydu ile cografi konumlandirmanin saptanmasina yönelik bir kasaya (GPS 66) bagli olan uygu ile cografi konumlandirmaya yönelik bir anten (GPS 64) içermektedir. Bu kasanin kesin konumunun her anda bilinmesine olanak saglamaktadir. Öte yandan cihaz (60), geminin (62) salinimlari her ne olursa olsun alanin (H) tamaminin modülünün (|H|) bir degeri çikarilabilecek sekilde, elektromanyetik alanin üç ortogonal bileseninin ölçülmesine olanak saglayan, kendi aralarinda ortogonal 3 bobin (68) içennektedir. Üç bobin (68) ile elektromanyetik alanin bilesenlerinin ölçülmesi, yayilan elektrik sinyalinin frekansinin etrafinda büyük bir sirada üç geçirici bant filtresi (70) 37750.02 yardimiyla, filtrelemeye tabi tutulmaktadir. Bu filtrelemelerin sonucu daha sonra nümerik bir toplama kartina (72) tabi tutulmaktadir.

Elektromanyetik alanin bilesenleri ve ölçüm cihazinin cografi konumlandirilmasina iliskin degerler, bu sonuçlarin isletilmesi için bir bilgisayara (74), toplama karti (72) ile ve kasa (66) ile aktarilmaktadir. Elektromanyetik alanin ölçülmesine yönelik cihaz (60) bir yerlesik sistem oldugu için, bir tedarik (76) kasayi (66), filtre sistemini (70) ve bilgisayari (74) elektrik enerjisi ile besledigine dikkat edilmelidir. Elektromanyetik alanin filtrelenmis üç bileseni yardimiyla bilgisayar bu alanin bir modül (|H|) degerini yeniden olusturmaktadir.

Istege bagli olarak bilgisayar, eger alinan ölçümler olanak saglar ise elektromanyetik alanin dikey bilesenini (|Hz|) çikarmaktadir.

Ariza (26) yeri saptama prensibi cihaz (60) tarafindan ve daha özellikle sekil 9“da gösterildigi üzere bilgisayar (74) tarafindan uygulanmaktadir. Deniz dibine göre sabit yüksekligin (z), kabloya (14) göre enine yer degistirir ise elektromanyetik alan modülünün (|H|) kablonun yukarisina maksimum olarak ulastigi fark edilecektir. Bunun karsiliginda dikey bileseni (|Hzl) kablonun (14) yukarisina minimum olarak ulasmaktadir. Ayrica deniz dibine göre sabit yüksekligin (z), kabloya (14) göre boylainsal olarak yer degistirir ise elektromanyetik alan modülünün (lH|), arizanin (26) yakininda azalmaya, daha sonra da ariza geçildikten sonra iptal edilmeye meyilli oldugu anlasilacaktir. Dogrudan arizanin (26) üzerinde, kablo boyunca alan modülünün degerini veren egri, böylelikle hatanin(26) yerinin iyi bir tahminini saglayan bir bükülme noktasini göstermektedir.

Sekil 10°da gösterilen, denizalti kablosunda (14) arizanin (26) tam olarak yerlestirilmesi için bir yöntem bu sayede türetilmistir.

Bir birinci asama (200) sirasinda gemi, özellikle bir sonraki asamayi (108) takiben, örnegin bir bustrofedon yolu boyunca, seçilen kablo (14) segmenti 37750.02 boyunca kablonun (14) hemen üzerindeki ardisik çapraz geçislerden olusan bir yolu (T) takip etmektedir. Bu yolun (T) devaminda cihaz (60), elektromanyetik alana (H) iliskin bir dizi ölçümü (M) almaktadir. Ölçümler (M) ile belirtilen bu yol (T) sekil 11`de gösterilmektedir. Bu ölçümlerden, elektromanyetik alan modülünün (|H|) ve muhtemelen bunun dikey bileseninin (|Hz|) ardisik degerlerinden çikarilmaktadir. Sekil llade, degerin (lH|) yükseldigi en büyük noktalarla gösterilen bu modüldür (|H|). Dolayisiyla, kablonun (14) yukarisindan geçis, ölçümlerin (M) ardisikliginda, ya inodülün (|H|) lokal maksimumu ile ya da (|Hz|),nin lokal minimumu ile ya da modülün (lH|) ve (|Hz|),nin lokal maksima ve minimasi arasinda bir korelasyon ile saptanabilmektedir.

Bu sayede asama (202), sekil 97daki eksene (x) paralel olan bir çizgi boyunca konumlandirilmis olan kablonun yukarisinda geçis noktalari ölçümden (M) çikarilmaktadir. Bu geçis noktalarinda gerçeklestirilen ölçümler (M) sayesinde, elektromanyetik alan modülünün (|H|) bir degerinin bilindigi, seçilmis kablo (l4) segmenti boyunca, bir noktalar egrisinin olusturulmasi mümkündür. Sekil 93dan hareketle (düz egri) daha önce belirtildigi üzere, istege bagli olarak ara degerlendirilmis bu noktalar egrisi, arizanin (26) yukarisinda bir yansima noktasi sergilemektedir.

Bu yansima noktasi, asama (204) sirasinda, ayrintilandirilmayacak olan klasik bir yönteme göre bilgisayar (74) tarafindan belirlenmektedir.

Son olarak, son asama (206) sirasinda, belirlenmis yansima noktasina göre, kablo (14) üzerinde arizanin (26) konumunun tahmin edilmesi geri dönmektedir.

Varyant olarak, eger kablonun kesin konuinu iyi bir sekilde biliniyor ise ve yukarisinda kablo boyunca dogrudan bir yolun takip edilmesi mümkün ise bustrofedonda bir iz dogrultusunda bir yolun takip edilmesinden olusan asama (200)`e geçilebildigine dikkat edilmelidir. Bu durumda asama (202) sirasinda, sekil 9'da verilen noktalar egrisinin (düz egri) elde edilmesi için seçilmis olan 37750.02 kablo (14) segmenti uzunlugu üzerinde kabloyu takip ederek bunun yukarisinda modülün (|H|) ölçümleri dogrudan elde edilmektedir.

Teknikte uzman bir kisi, bulusun ön yer saptamanin gerçeklestirilmesinden bagimsiz oldugu fark edecektir. Birçok yön, varyant ve yapilandirma biçimine göre yukarida açiklanan gibi bir yöntemin, bir elektrik kablosunda veya bir elektrik kablosu düzeneginde, gelen bir elektrik sinyalinin en azindan kismen yansimasini üreten bir arizanin yerinin saptanmasina iliskin hassas bir ölçüinün yapilmasina olanak sagladigi görülecektir.

Elbette bulus, açiklanan ve gösterilen yapilandirma biçimleri ile kisitlanmamaktadir. Bulus özellikle, uygulandigi elektrik enerjisi aktarim donanimi ve kullanilan yayilma hizi varyasyonu modeline iliskin olarak, bu modelin ölçümlerden ve/veya analitik bir çalismadan ve/veya sayisal analizden çikarilip çikarilmadigina dair çesitli alternatiflere elverislidir.

Tablo 1: Sangatte ucundan (18) ölçüm 0.400 5,20 Sinyalin hizli yükselisi 37750.02 37750112 37750.02 Tablo 2: Sellindge ucundan (16) ölçüm L (m cinsinden) 90 (us cinsinden) 694.10 (ps cinsinden) 37750.02 37750.02 37750.02 37750.02 iir geçirgen Yaliktnain görün

Claims (5)

1. ISTEMLER 1.
2. Bir elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik bir yöntem olup, asagidakilerden olusan asamalari içermesi ile karakterize edilmektedir: - kendi aralarinda ortogonal olan üç bobinli bir sistem (68) yardiiniyla, sistemin (68), baglanti (12, 14) boyunca birçok yerde arizanin (26) tahmin edilmis bir ön konumunun yakinina yerlestirildigi yerde elektrik baglantisi tarafindan olusturulan bir elektromanyetik alanin (H) ortogonal üç bileseninin ölçülmesi (200), - baglanti (12, 14) boyunca söz konusu yerlerden her birisinde ölçülen bu üç bileseninden söz konusu elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|H|) tahmin edilmesi, - arizanin (26) tahmin edilmis ön yerinin yakininda elektrik baglantisi ( 12, 14) boyunca söz konusu elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|Hl) varyasyonunu temsil eden bir egriye iliskin tahminin çikarilmasi (202), - bu egrinin fonksiyonu olarak arizanin (26) yeni bir yerinin tahmin edilmesi (204), boyunca söz konusu elektromanyetik alanin tam modülünün (|Hl) varyasyonunun temsili egride bir bükülme noktasinin saptanmasini içerdigi, istem l'e göre bir elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik yöntem. .
3. Baglanti (12, 14) boyunca birçok yerde, söz konusu elektromanyetik alanin (H) ortogonal üç bilesenine dair ölçümlerin (M), baglantinin (12, 14) yukarisinda, özellikle de bustrofedon izi dogrultusunda ardisik enine geçitlerdeu olusan bir yol (T) dogrultusunda gerçeklestirildigi; baglantinin yukarisindaki geçitlerin, ölçümlerin (M) ardisikliginda söz konusu elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|H|) lokal maksimalari tarafindan saptandigi ve baglanti boyunca söz konusu elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|Hl) varyasyonunun temsili egrinin söz konusu lokal maksimalarindan tümünden olustugu, Istem 1 veya 2,ye göre bir elektrik baglanti (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik yöntein. .
4. Istem 3'e göre bir elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik bir yöntem olup, asagidakilerden olusan asamalari içermektedir: - söz konusu yol (T) üzerinde elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|H|) degerlerinden çikarilan bir dizi ölçümün (M) alinmasi (200), - ölçümlerin (M) ardisikliginda lokal maksimalari saptayarak ve noktalar egrisini olusturarak, elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|Hl) bir degerinin bilindigi elektrik baglantisi (12, 14) boyunca, elektrik baglantisinin (12, 14) yukarisinda geçit noktalarinin bu ölçümlerinin (M) çikarilmasi (202), - bu noktalar egrisinin bir bükülme noktasinin belirlenmesi (204) ve belirlenmis bükülme noktasinin fonksiyonu olarak elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde arizanin (26) yerinin tahmin edilmesine dönülmesi (206%
5. 5. Ölçülen elektromanyetik alanin (H), önceden belirlenmis bir frekans akiminin (i) elektrik baglantisinda (12, 14) dolasimi tarafindan üretildigi ve elektromanyetik alanin (H) bilesenlerinin Ölçülen kisminin, akimin (i) önceden belirlenmis bu frekansi etrafinda düzenlenmis bir bant geçirici filtreleme sistemi (70) yardimiyla filtrelendigi, Istemler 1 ila 47ten herhangi birine göre bir elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik yöntem. . Istemler 1 ila 5°ten herhangi birine göre bir elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik bir yöntem olup, ayrica asagidakilerden olusan ön asamalari içermektedir: - sinyal tarafindan kat edilen elektrik baglantisinin (12, 14) uzunluguna göre elektrik baglantisinda elektrik sinyalinin yayilma hizina (V) bir varyasyon modelinin kurulmasi, - bir birinci anda, elektrik baglantisinin (12, 14) bir ucundan (16, 18) baslayarak önceden belirlenmis yayilma hizi ile bir elektrik sinyalinin yayilmasi (100, 100°), - bir ikinci anda bu elektrik sinyalinin bir yankisinin alinmasinin saptanmasi (102, 1027), - birinci ve ikinci anlar arasindaki farka, önceden belirlenmis yayilma hizina ve baglantidaki ( 12, 14) hiz varyasyon modeline göre arizanin yerinin ön saptanmasinin tahmin edilmesi (104, 104,). . Elektrik baglantisinda (12, 14) elektrik sinyalinin yayilma hizina (V) iliskin varyasyon modeli yardimiyla bir yandan birinci ve ikinci anlar arasindaki fark degerleri ve diger yandan arizanin (26) elektrik baglantisinin (12, 14) bir referans noktasina (16, 18, 20) kadar olan varsayilan mesafeleri arasinda bir uyum tablosunun belirlenmesinden olusan bir asama içeren, Istem 63ya göre bir elektrik baglantisi ( 12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik yöntem. . Elektrik baglantisinda (12, 14) elektrik sinyalinin yayilma hizina (V) iliskin varyasyon modelin, bir sinyal frekansina göre ve dolayisiyla sinyalin yayilma hizinda (V) bir azalmaya neden olan, sinyal tarafindan kat edilen elektrik baglantisinin (12, 14) uzunluguna göre degisken baglantinin bir yalitkaninin (44) elektrik geçirgenligi ve dielektrik kayiplari faktörünü içeren bir model oldugu, Istem 6 veya 73ye göre bir elektrik baglantisi ( 12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik yöntem. Ikinci anda elektrik sinyali yankisinin alinmasinin (102, 102”), bu yankinin genligi önceden belirlenmis bir yüzdeye, özellikle de maksimal genliginin yüzde onuna ulastigi zaman belirlendigi, Istemler 6 ila 87den herhangi birine göre bir elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik yöntem. Bir elektrik baglantisi (12, 14) üzerinde bir arizanin (26) yerinin saptanmasina yönelik cihaz (60) olup, asagidakileri içermesi ile karakterize edilmektedir: yer saptama cihazinin, baglanti (12, 14) boyunca birçok yerde arizanin (26) tahmin edilmis bir ön konumunun yakinina yerlestirildigi yerde elektrik baglantisi tarafindan olusturulan bir elektromanyetik alanin (H) ortogonal üç bileseninin ölçülmesine yönelik, kendi aralarinda ortogonal üç bobin (68), baglanti (12, 14) boyunca söz konusu yerlerden her birisinde ölçülen bu üç bilesenden söz konusu elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|H|) tahmin edilmesine yönelik araçlar, baglanti (12, 14) boyunca söz konusu ortogonal üç bilesenin ölçümünden, arizanin (26) tahmin edilmis ön yerinin yakininda elektrik baglantisi (12, 14) boyunca söz konusu elektromanyetik alanin (H) tam modülünün (|H|) varyasyonunu temsil eden bir egrinin tahmin edilmesine yönelik araçlar (74), bu egrinin fonksiyonu olarak arizanin (26) yeni bir yerinin tahmin edilmesine yönelik araçlar (74).