PL83568B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Pilkimgton Brothers Limited, Liverpool (Wielka Brytania) Sposób wytwarzania plaskiego szkla i urzadzenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia plaskiego szkla, polegajacy na wylewaniu z regulowana szybkoscia stopionego szkla na kapiel stopionego metalu, dla utworzenia rozlewiska sto¬ pionego szkla na kapiel, oraz urzadzenie do sto¬ sowania tego sposobu. Sposób wedlug wynalazku mozna zastosowac do wytwarzania bardzo sze¬ rokiego zakresu grubosci plaskiego szkla, od gru¬ bosci 10 mm do szklanej folii o grubosci 0,005 mm, wynalazek jest zwlaszcza przydatny do wytwarza¬ nia bardzo cienkiego szkla plaskiego i folii szkla¬ nej.Znane sa sposoby wytwarzania plaskiego szkla w postaci tasmy wyciaganej na kapieli stopionego metalu, w których plywajaca mase stopionego szkla wyciaga sie w tasme. Warunki cieplne oddzialujace na przesuwajace sie szklo mozna regulowac w sto¬ sunku do sil ciagnacych, przykladanych do tasmy szkla w czesci wylotowej kapieli i ta regulacja odbywa sie za pomoca dzialania rolek górnych na obrzeza szkla, w trakcie formowania sie tasmy.Regulacja tych parametrów okresla grubosc wy¬ twarzanego szkla. Zetknieciu ulegaja wylacznie ob¬ rzeza górnej powierzchni tasmy szkla w czasie, gdy szklo znajduje sie w stanie odksztalcenia, mimo, ze dla powierzchniowej modyfikacji szkla jego górna powierzchnia ulega zetknieciu z masa stopionego materialu, co nie nadaje powierzchni szkla jakosci wykonczenia ogniowego.W niektórych sposobach, w etapie scieniania 10 15 20 25 szkla przez wyciaganie przekazywanego z czesci wylotowej kapieli, obrzeza plywajacej masy sto¬ pionego szkla, utworzonej w czesci wysokotempe¬ raturowej kapieli, sa wprowadzane do zwilzania czlonów ogniotrwalych przy bokach konstrukcji zbiornikowej tak, aby uzyskac brzegowe oddzia¬ lywanie na sily wyciagania.Celem wynalazku jest opracowanie sposobu wy¬ twarzania cienkiego szkla plaskiego pozbawionego wad i niedogodnosci znanych sposobów, a wiec gwarantujacego utrzymywanie szerokosci tasmy szkla podczas jej wyciagania i otrzymania tasmy pozbawionej odksztalcen.Zadanie polegalo na umozliwieniu wprowadzenia sil oddzialujacych na sily ciagnienia, bezposrednio na szerokosci stopionego szkla w trakcie wycia¬ gania tasmy.Cel wynalazku osiagnieto przez to, ze staly czlon zwilza sie stopionym szklem oraz nagrzewa sie szklo w obszarze tego czlonu dla regulacji dal¬ szego przeplywu, przy czym wyciaga sie tasme szkla na kapieli przez przyspieszenie przeplywu do przodu sila wyciagajaca przylozona do tasmy szkla, przeciwdzialajaca silom reakcji rozlozonym na szerokosci tasmy i powstalym przez zwilzenie stalego czlonu szklem i stabilizuje sie wymiary tasmy podczas wyciagania jej na kapieli w kie¬ runku przeciwnym do czlonu.Korzystne jest uformowanie stalego czlonu z pary elektrod, z których kazda jest usytuowana 83 5683 83 568 4 wzdluznie do czlonu i miedzy elektrodami prze¬ puszcza sie prad elektryczny przez szklo plynace pod czlonem dla regulowania temperatury szkla, a tym samym zmiany przeplywu w kierunku do przodu.Sposób wedlug wynalazku prowadzi sie naj¬ prosciej przez zmiane przeplywu stopionego szkla z rozlewiska w kierunku do przodu, regulowa¬ nego przy uzyciu prostoliniowego czlonu, stykaja¬ cego sie z powierzchnia stopionego szkla.Przeplyw stopionego szkla z rozlewiska w kie¬ runku do przodu korzystnie reguluje sie za po¬ moca krzywoliniowego czlonu, którego wypukla powierzchnia jest w zetknieciu z rozlewiskiem stopionego szkla, oraz, tasme szkla wyciaga sie od czlonu z szybkoscia taka, z jaka srodek tasmy wyciaga sie od wypuklej powierzchni czlonu za¬ nim powstana obrzeza tej czesci tasmy.¦Regulacje przeplywu stopionego szkla z rozle¬ wiska w kierunku do przodu mozna prowadzic za pomoca stalego czlonu, majacego czesc srodkowa prostoliniowa oraz czesci skrzydlowe odchylone pod katem do kierunku przeplywu szkla i tasme szkla ciagnie sie od czlonu z szybkoscia taka, z jaka odciaga sie srodek czesci tasmy szkla od linio¬ wej czesci czlonu zanim zostana utworzone obrze¬ za tasmy przy koncach czesci skrzydlowych.W powyzszym przykladzie czesc srodkowa i czesci skrzydlowe mozna oddzielnie zasilac pradem elek¬ trycznym dla uzyskania niezaleznej regulacji tem¬ peratury stopionego szkla wyciaganego w czesci srodkowej i na obrzezach tasmy szkla.Poprzeczne oddzialywanie przeciw daznosci tasmy do zwezania sie mozna osiagnac przez kierowanie przeplywów brzegowych stopionego szkla dokola konców stalego czlonu do brzegów tasmy szkla dla uformowania pogrubionych obrzezy, które prze¬ kazuja sily poprzecznego oddzialywania na tasme.Zwlaszcza przy wytwarzaniu folii szklanej jest istotnym dla ulatwienia przeplywów brzegowych szkla z rozlewiska dla utworzenia pogrubionych obrzezy tasmy oraz dodatkowo wedlug wynalazku, przeplywy brzegowe mozna oddzielnie regulowac za pomoca nagrzewania brzegów rozlewiska sto¬ pionego szkla.Ponadto, zgodnie z wynalazkiem, dla wspoma¬ gania utrzymywania szerokosci tasmy, powyzsze przeplywy brzegowe stopionego szkla dokola brze¬ gów stalego czlonu poddaje sie zetknieciu z bocz¬ nymi przedluzeniami tego czlonu, które sa zwil¬ zane stopionym szklem. Ten sposób ze zwilzonymi krawedziami jest szczególnie korzystny przy za¬ stosowaniu krzywoliniowej elektrody, gdyz obrze¬ za tasmy sa w ten sposób utrzymywane osobno w czasie, gdy srodek tasmy zestala sie i usztywnia.Dalej, w sposobie wedlug wynalazku, przewie dziano, Ze kazde boczne przedluzenie spelnia funk¬ cje elektrody i prad elektryczny przepuszcza sie miedzy tymi czesciami i kapiela stopionego metalu w celu uzyskania dalszej regulacji przeplywów brzegowych szkla od rozlewiska do tasmy.Dodatkowo, utrzymywanie szerokosci tasmy mo¬ ze polegac na docisku do górnej powierzchni po¬ grubionych obrzezy dla przylozenia sil oddzialu¬ jacych poprzecznie do tych obrzezy.Przy wytwarzaniu bardzo cienkiego szkla plas¬ kiego, na przyklad folii szklanej o grubosci 0,005— 0,5 mm, w sposobie wedlug wynalazku przewi¬ dziano wyciaganie tasmy szkla od stalego czlonu 5 z predkoscia taka, aby ta tasma miala postac folii szklanej z pogrubionymi obrzezami, oraz tas¬ me te ochladza sie w celu usztywnienia folii bez¬ posrednio po jej uformowaniu.Urzadzenie do stosowania sposobu wedlug wy¬ nalazku wyposazone jest w konstrukcje zbiorni¬ kowa, mieszczaca kapiel stopionego metalu, w ryn¬ ne wylewowa, wystajaca nad powierzchnie kapieli dla wylewania stopionego szkla na te powierzchnie oraz zawierajacym mechanizm wyciagowy, pola¬ czony z konstrukcja zbiornika dla nadania sily ciagnienia tasmie szkla wyciaganej na kapieli tym mechanizmem oraz zaopatrzone jest w chlodnice umieszczona w konstrukcji zbiornikowej dla sta¬ bilizacji tasmy podczas jej wyciagania na kapieli.Ponadto zawiera podluzny czlon umieszczony w konstrukcji zbiornikowej w odstepie od zespolu rynny wylewowej i znajdujacy sie nad powierzch¬ nia kapieli do regulacji przeplywu stopionego szkla z rozlewiska utrzymywanego na powierzchni czlo¬ nu do tasmy szkla, wyciaganej od czlonu po po¬ wierzchni kapieli za pomoca mechanizmu wycia¬ gowego przez to, ze staly czlon jest uformowany z materialu zwilzonego przez stopione szklo, przy czym urzadzenie zawiera zespól grzejny polaczo¬ ny z podluznym czlonem do nagrzewania szkla w obszarze tego czlonu, chlodnica zas jest umieszczo¬ na tuz za czlonem po stronie odplywu szkla.Korzystnie konstrukcja zbiornikowa ma ksztalt podluzny, a zespól wylewowy sklada sie z rynny wylewowej, wystajacej poza sciane krancowa wy¬ sokotemperaturowej czesci konstrukcji zbiorniko¬ wej i majacej pochylone ujscie skierowane w dól, którego zakonczenie styka sie z kapiela, natomiast po drugiej stronie konstrukcji zbiornikowej jest usytuowany wylot dla odprowadzania tasmy szMa, a staly czlon jest umieszczony nad kapiela w odleglosci okreslajacej podluzna szczeline dla prze¬ plywu stopionego szkla z rozlewiska do tasmy.Staly czlon moze stanowic nagrzewany czlon ognio¬ trwaly, na przyklad ze stopionej krzemionki z wto¬ pionym grzejnikiem drutowym. Korzystnie jest, gdy staly czlon stanowi pret z zarodpornego me¬ talu, przy czym do preta dolacza sie zródlo zasi¬ lania energii elektrycznej i do kapieli stopionego metalu w celu dostarczenia do preta pradu na¬ grzewajacego szklo.W jednym z przykladów urzadzenia wedlug wy¬ nalazku czlon stanowi prostoliniowy pret, umiesz¬ czony równolegle i w odstepie wzgledem zakon¬ czenia ujscia rynny wylewowej.W innym przykladzie pret ma ksztalt krzywoli¬ niowy i swa wypukla powierzchnia jest skierowany do zakonczenia ujscia rynny wylewowej i umiesz¬ czony w odstepie od tego zakonczenia.W kolejnym przykladzie wykonania urzadzenia wedlug wynalazku, czlon stanowi pret, który ma prostoliniowa czesc srodkowa, równolegla i umiesz¬ czona w odstepie od zakonczenia ujscia rynny wylewowej oraz czesci skrzydlowe, przymocowa¬ ne do czesci srodkowej i odchylone pod katem 15 20 25 30 35 40 40 50 55 605 do kierunku przeplywu szkla. Czesci skrzydlowe mozna przymocowac do czesci srodkowej za pomo¬ ca izolatorów elektrycznych i wszystkie te czesci moga miec oddzielne linie polaczeniowe ze zród¬ lem zasilania energii elektrycznej.Zwykle czlon jest umocowany nad powierzchnia kapieli tak, ze miedzy czlonem i powierzchnia kapieli tworzy sie szczelina o wysokosci 7—18 mm.Stwierdzono, ze przekrój poprzeczny preta moze miec wplyw na przebieg procesu wytwarzania szkla, przy czym dolna powierzchnia preta moze miec nachylenie ku górze, w kierunku przeplywu szkla, w celu utworzenia z' powierzchnia kapieli podluznej szczeliny o zmiennym przekroju poprzecznym.Dodatkowo krawedz dolna preta po stronie od¬ plywu moze byc uksztaltowana w postaci nosko¬ wego wystepu, który jest zwilzany powierzchnia stopionego szkla.Ponadto urzadzenie wedlug wynalazku, moze za¬ wierac ogniotrwale plytki ograniczajace, zamoco¬ wane na bokach* konstrukcji zbiornikowej w obsza¬ rze przed dojsciem do czlonu, oraz zamocowane na tych plytkach elektrody, przystosowane do za¬ nurzenia w strefie brzegowej rozlewiska stopione¬ go szkla oraz zródlo energii elektrycznej dolaczo¬ ne do tych elektrod i do kapieli, dla dostarczenia pradu do nagrzewania przeplywów brzegowych w rozlewisku.Dla zagwarantowania styku zwilzajacego prze¬ plywów brzegowych stopionego szkla dokola kon¬ ców stalego czlonu, urzadzenie moze byc dodat¬ kowo wyposazone w boczne przedluzenia stalego ezlonu, przy czym ich dolne powierzchnie znaj¬ duja sie jeszcze wyzej nad powierzchnia kapieli niz dolna powierzchnia czlonu, dla utworzenia przejsc dla przeplywów brzegowych stopionego szkla z rozlewiska do pogrubionych obrzezy tasmy szkla.W korzystnym przykladzie wykonania urzadze¬ nia wedlug wynalazku, boczne przedluzenia sa wykonane z materialu przewodzacego prad elek¬ tryczny i zwilzanego stopionym szklem i sa od¬ izolowane elektrycznie od czlonu oraz oddzielnie ¦dolaczone do zródel zasilania.Urzadzenie wedlug wynalazku moze dodatkowo zawierac rolki górne umieszczone w konstrukcji zbiornikowej po stronie odplywu za czlonem two¬ rzacym szczeline w celu zetkniecia z górna po¬ wierzchnia brzegów tasmy szkla i przylozenia do brzegów sil regulujacych szerokosc tej tasmy.W przykladach wykonania, w których kapiel sto¬ pionego metalu nie stanowi elektrody obwodu na¬ grzewania elektrycznego, staly czlon moga stano¬ wic dwa równolegle prety z zaroodpornego metalu, przy czym prety te maja oddzielne laczniki dla do¬ laczenia zródla zasilania.W innym przykladzie staly czlon stanowi pret z zaroodpornego metalu, który jest zamocowany miedzy dwoma skrajnymi wspornikami, usytuowa¬ nymi w odleglosci od powierzchni kapieli dla za¬ gwarantowania calkowitego zanurzenia preta w rozlewisku stopionego szkla.Plaskie szklo wytworzone wedlug wynalazku ma grubosc w zakresie 0,5—10 mm; mozna wytwa¬ rzac równiez folie o grubosci 0,005—0,5 mm.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy- 3 568 6 kladach jego wykonania na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia urzadzenie wedlug wynalazku do wytwarzania plaskiego szkla na kapieli sto¬ pionego metalu, w przekroju wzdluznym, fig. 2 — 5 czesc urzadzenia z fig. 1, w której formowana tasma szkla, w widoku perspektywicznym, fig. 3 — czesc konstrukcji zbiornikowej z fig. 2, uwidacz¬ niajacej polaczenia ze zródlami zasilania, w wi¬ doku z góry, fig. 4 — przekrój wzdluz linii IV—IV io z fig. 3, fig, 5 — inny przyklad wykonania urza¬ dzenia z fig. 1 z silami oddzialywania poprzecz¬ nego, przylozonymi do obrzezy tasmy szkla, fig. 6 — urzadzenie z fig. 5, z uwidocznieniem pola¬ czen ze zródlami zasilania energia elektryczna, w 15 widoku z góry, fig. 7 — urzadzenie z fig. 6, w przekroju wzdluz linii VII—VII, fig. 8 — jeszcze inny przyklad wykonania urzadzenia z fig. 5, z zastosowaniem krzywoliniowego pretu elektrodowe¬ go, w widoku perspektywicznym, fig. 9 —, urza- 20 dzenie z fig. 8, z uwidocznieniem polaczen ze zród¬ lami zasilania energia elektryczna, w widoku z góry, fig. 10 — urzadzenie z fig. 8, w trakcie wy¬ twarzania folii szklanej, w widoku perspektywicz¬ nym, fig. 11 — urzadzenie z fig. 10, z uwidocznie- 25 niem polaczen ze zródlami zasilania energia elek¬ tryczna, w widoku z góry, fig. 12 — przedstawia urzadzenie z fig. 11, w przekroju wzdluz linii XII—XII, fig. 13 — inny przyklad wykonania u- rzadzenia z fig. 10, przeznaczona do wytwarzania 30 folii szklanej, w widoku perspektywicznym, fig. 14 — urzadzenie z fig. 13, z uwidocznieniem pola¬ czen ze zródlami zasilania energia elektryczna, w widoku z góry, fig. 15 — urzadzenie z fig. 10, z odmiennym ksztaltem elektrody pretowej, w wi- 35 doku perspektywicznym, fig. 16 — jeszcze inny przyklad wykonania urzadzenia z fig. 15, z trój- czlonowa elektroda pretowa utrzymujaca z tylu stopione szklo na kapieli, w widoku perspekty¬ wicznym; fig. 17 — urzadzenie z fig. 16, uwidacz- 40 niajac polaczenia ze zródlami zasilania energia elektryczna, w widoku z góry; fig. 18 — czesc wejsciowa konstrukcji zbiornikowej dla innego przykladu wykonania urzadzenia wedlug wyna¬ lazku, w której zanurzona elektroda utrzymuje z 45 tylu glówna mase stopionego szkla, w widoku perspektywicznym; fig. 19 — urzadzenie z fig. 1$, uwidaczniajac polaczenia ze zródlami energii elek¬ trycznej, w widoku z góry; fig. 20 — urzadzenie z fig. 19, w przekroju wzdluz linii XX—XX; fig. 50 21 — przekrój przez specjalny ksztalt elektrody pretowej, uzytej do utrzymywania z tylu glównej masy stopionego szkla; fig. 22 — przekrój po¬ przeczny przez inny ksztalt elektrody pretowej, oraz fig. 23 — przekrój poprzeczny przez odmiane 55 ksztaltu elektrody pretowej, zawierajacej odizolo¬ wane od siebie dwie czesci przewodzace prad elek¬ tryczny.W odniesieniu do fig. 1—3, kapiel stopionego me¬ talu 1 miesci sie w konstrukcji zbiornikowej o wy- 60 dluzonym ksztalcie, skladajacej sie z dna 2, scian bocznych 3 i sciany krancowej 4 w czesci wlo¬ towej kapieli oraz sciany krancowej 5, w czesci wy¬ lotowej kapieli.Poza wyjsciowa sciana krancowa 5 sa umoco- 65 wane walce krawedziowe 6 sluzace do przenosze-83 568 7 8 ma tasmy szkla 7 przez wylot 8 z konstrukcji zbiornikowej. Wylot 8 tworzy sciana krancowa 5 i sciana krancowa 9 sklepienia 10, które jest osa¬ dzone nad konstrukcja zbiornikowa i okresla prze¬ strzen górna 11 nad kapiela 1. Rynna 12 wystaje poza sciane krancowa 4, dla wylewania stopionego szkla na powierzchnie kapieli stopionego metalu.Rynna 12 tworzy zakonczenie kanalu, ciagnacego sie od zbiornika pieca do topienia szkla i ma ujscie pochylone 13, konczace sie w miejscu ozna¬ czonym odnosnikiem 14, tuz nad powierzchnia 15 kapieli stopionego metalu. Rynna 12 i jej pochy¬ lone do dolu ujscie 13 sa zakonczone z boku scia¬ nami bocznymi 16 tak, ze rynna ma przekrój pro¬ stokatny.W czesci wlotowej kapieli sklepienie jest zamk¬ niete za pomoca sciany odgraniczajacej 17, a wy¬ step sklepiony 18 wraz ze scianami bocznymi 19 tworza komore otaczajaca rynne. Zastawa 20 za¬ myka komore i reguluje przeplyw stopionego szkla przez rynne 12 w kierunku do powierzchni sto¬ pionego metalu.Regulatory temperatury 22 sa zanurzone w ka¬ pieli 1 stopionego metalu, a regulatory tempera¬ tury 23 sa umieszczone w przestrzeni górnej 11 nad kapiela, dla regulacji temperatury kapieli i szkla, które przemieszcza sie po kapieli. Atmosfe¬ re ochronna, przykladowo mieszanine azotu i wo¬ doru dostarcza sie do przestrzeni nad kapiela za pomoca kanalów 24 dolaczonych przy uzyciu rur rozgaleznych 25 do zródla nie utleniajacego ga¬ zu ochronnego. Gaz wypelnia przestrzen górna 11 i wyplywa na zewnatrz przez wlot i wylot do kapieli, zapobiegajac dzialaniu atmosfery otacza¬ jacej.Stopione szklo, przykladowo szklo sodowo-wap- niowo-krzemianowe, wylewa sie przez ujscie rynny na powierzchnie kapieli i tworzy stosunkowo gle¬ bokie rozlewisko 26 stopionego szkla na powierz¬ chni kapieli. Rozlewisko to tworzy zarówno szklo plynace po kapieli w kierunku do przodu, jak i stopione szklo, które rozplywa sie do tylu pod ujscie rynny w kierunku sciany krancowej 4 kon¬ strukcji zbiornikowej.Ponizej zakonczenia ujscia 14 rynny, równolegle i w odstepie od tego ujscia jest umieszczony czlon 27 z materialu ogniotrwalego. Czlon ten jest usta¬ wiony w odleglosci od powierzchni 15 i tworzy podluzna szczeline 28 o zmiennym przekroju, dla przeplywu stopionego szkla z rozlewiska 26 spiet¬ rzonego za pomoca tego czlonu 27.W przykladzie wykonania przedstawionym na fig. 1—3, czlon 27 stanowi pret prostoliniowy z metalu ogniotrwalego, korzystnie z zaroodpornej stali nie¬ rdzewnej.Odmiennie pret 27 moze byc wykonany z wegla, molibdenu, wolframu, tantalu, niobu, irydu, rute- nu lub palladu luib platyny lu/b z tlenku cyno¬ wego, w przypadku, gdy w atmosferze ochronnej nie wystepuje wodór. Pret 27 jest osadzony na powierzchni kapieli za pomoca rozporek 29 dola¬ czonych do beli poprzecznej 30, przymocowanej do scian bocznych konstrukcji zbiornikowej.Dolna powierzchnia preta 27 jest ustawiona w odleglosci od powierzchni kapieli tak, ze szczelina ma wysokosc 18—7 mm. Szczelina ta ma zmienny przekrój wskutek zmiany poziomu powierzchni ka¬ pieli: od poziomu nizszego ponizej zakonczenia ryn¬ ny, podtrzymujacego rozlewisko 26 stopionego szkla, 5 do poziomu wysokiego po stronie odplywowej preta 27, przy czym przez te szczeline jest wyciagana tasma szkla 7. Ta zmiana poziomu powierzchni kapieli nadaje wznoszacy ksztalt dla dolnej po^ wierzchni szczeliny 28. Wypór hydrostatyczny wy¬ wierany na gorace stopione szklo przez stopiony metal ponizej powierzchni szczeliny oraz zwilza¬ nie preta przez stopione szklo, sa czynnikami, które zwiekszaja opór pochodzacy od lepkosci i wywie¬ rany przez stopione szklo, podczas wyciagania go przez szczeline do postaci tasmy 7, która formuje sie w sposób ciagly tuz za szczelina 28 po stronie odprowadzania tasmy.Za pretem 27, od strony odprowadzania tasmy, znajduje sie elektroda 31 polaczona z wspólnym przewodem powrotnym, wykonana przykladowo z zaroodpornej stali. Elektroda ta wystaje poza jedna ze scian bocznych 3 konstrukcji zbiornikowej i za¬ nurza sie w kapieli stopionego metalu tuz przy stronie czolowej tej sciany bocznej. Belka poprzecz¬ na 30 i rozporki 29 sa wykonane z materialu prze¬ wodzacego prad elektryczny, przykladowo ze stali, przy czym jeden koniec belki poprzecznej 30 jest dolaczony za pomoca linii 32 do odczepu uzwoje¬ nia autotransformatora 34, który jest polaczony z zasilaniem z sieci. Koniec zerowy uzwojenia 34 jest polaczony za pomoca linii 35 do elektrody 31, która jest zanurzona w kapieli. Zwilzona elektro¬ da tylna 36 z ogniotrwalego metalu, przykladowo z molibdenu jest zamocowana na scianie kranco¬ wej 4 konstrukcji zbiornikowej, ponizej rynny 12 (fig. 1, 2).Elektrode 36 stanowi podluzny ksztaltownik, któ¬ ry w przekroju poprzecznym ma ksztalt L. Elek¬ troda ta jest usytuowana tak, ze zanurza sie w rozlewisko 26 stopionego szkla w poblizu sciany krancowej 4. Lacznik elektryczny 37 wystaje na zewnatrz pod rynna i jest polaczony za pomoca linii 38 (fig. 3) do odczepu 39 uzwojenia autotrans¬ formatora 40. Inny koniec tego uzwojenia jest do¬ laczony do wspólnego przewodu powrotnego i za pomoca linii 41 jest polaczony z elektroda powrot¬ na 31. Elektroda 36 jest umieszczona w przestrze¬ ni miedzy sciana krancowa 4 konstrukcji zbior¬ nikowej i dolna powierzchnia rynny 12. Po obu stronach rynny w konstrukcji zbiornikowej sa zamocowane plyty ograniczajace 42 i obrzeza roz¬ lewiska 26 zwilzaja te plyty. Na kazdej z plyt 42 jest osadzona elektroda 43 z molibdenu, majaca ksztalt L i ta elektroda zaglebia sie w stopionym szkle i jest umieszczona w odstepie od powierzchni stopionego metalu 15 (fig. 4).Z kazdej elektrody 43 wystaje przez sciane bocz¬ na konstrukcji zbiornikowej elektryczny lacznik pretowy 44, wykonany ze stali. Za pomoca linii 45 jeden z laczników 44 jest dolaczony do odczepu 46 uzwojenia autotransformatora 47, które jest zasi¬ lane z sieci. Za pomoca linii 48 zerowy koniec uzwojenia 47 jest dolaczony do elektrody powrot¬ nej 31. Drugi lacznik pretowy 44, za pomoca linii 49 jest analogicznie dolaczony do odczepu 50 uzwo- 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6083 568 10 jenia autotransformatora 51, zasilanego z sieci, przy czym koniec zerowy tego uzwojenia jest po¬ laczony za pomoca linii 52 do elektrody powrot¬ nej 31.Dobranie okreslonego odczepu 33 autotransforma¬ tora 34 umozliwia niezalezna regulacje napiecia na czlonie elektrodowym 27. Pozwala to regulowac prad grzewczy przeplywajacy przez stopione szklo, które plynie przez szczeline 28, umozliwiajac zmia¬ ne lepkosci szkla, dla zagwarantowania, ze szklo ma lepkosc taka, która zapewnia osiagniecie wy¬ maganego stopnia zwilzalnosci czlonu 27, przy u- zyskaniu tylko zadanej wartosci oporu wynikaja¬ cego z lepkosci dla szkla plynacego w kierunku do przodu. Wskutek utrzymania wymaganej malej lepkosci szkla nastepuje latwe splywanie szkla z czlonu ogniotrwalego 27.Temperatura kapieli w czesci wlotowej stopio¬ nego szkla 21, bedacego w trakcie wylewania do kapieli, jest zwykle rzedu 1000—1050°C i rozlewisko 26 stopionego szkla ma równiez taka sama tem¬ perature.Dobranie odczepu 39 autotransformatora 40 po¬ zwala regulowac napiecie zasilajace linie 38 i zwilzona elektrode tylna 36, umozliwiajac regulacje temperatury rozlewiska 26 stopionego szkla pod rynna, niezaleznie od temperatury szkla przeply¬ wajacego przez szczeline 28 pod czlonem 27. Tak wiec szklo pod rynna ma utrzymana lepkosc ta¬ ka, ze przywiera do elektrody 36. Elektroda ta nie tylko wiec reguluje temperature szkla w roz¬ lewisku 26, która jest nizsza od temperatury szkla przeplywajacego przez szczeline 28, lecz równiez utrzymuje szerokosc obszaru wstecznego zwilzania rozlewiska 26 i wzmaga rozplyw stopionego szkla z obszaru wstecznego zwilzania do obrzezy rozle¬ wiska, które plyna po plytach ograniczajacych 42.Niezaleznie polaczone autotransformatory 47 i 51 umozliwiaja niezalezna regulacje mocy zuzytej na nagrzewanie stopionego szkla w obrzezach rozle¬ wiska 26, w obszarze elektrod 43. Pomaga to kie¬ rowac przeplywy brzegowe 53 stopionego szkla z rozlewiska 26 czlonu 27 i do brzegów tasmy dla uformowania pogrubionych obrzezy 54, które po¬ woduja poprzeczne oddzialywanie dla zwezenia wy¬ ciaganej wstegi.Naped jest przenoszony za pomoca walców kra¬ wedziowych 6, dla wyciagania tasmy szkla 7 po powierzchni stopionego metalu 15, ze szkla prze¬ plywajacego przez szczeline 28.W przykladzie dzialania jednej z doswiadczal¬ nych instalacji do wytwarzania tasmy szkla o gru¬ bosci 5 mm z predkoscia 110 m na godzine, sto¬ pione szklo dostarcza sie do kapieli przy wydaj¬ nosci 70 t w ciagu tygodnia. Czlon 27 bedacy elek¬ troda pretowa ma szerokosc 350 mm w kierunku poprzecznym wzgledem kapieli oraz dlugosc 25 mm w kierunku przeplywu szkla. Czlon ten jest umiesz¬ czony w odleglosci 9 mm nad dolnym poziomem 15 powierzchni kapieli podtrzymujacej rozlewisko 26 stopionego szkla. Szerokosc uzytecznej czesci srod¬ kowej tasmy o grubosci 5 mm wynosila 300 mm.Powyzszy wynik osiaga sie przy parametrach za¬ silania linii 32 polaczonej z elektroda, która sta¬ nowi czlon 27, wynoszacych: napiecie 22 V, na¬ tezenie pradu 450 A, przy pobieranej mocy 10 kW, natomiast parametry te na linii 38 polaczonej ze zwilzona elektroda tylna 36 wynosily: napiecie 30 V, natezenie 200 A, moc pobierana 6 kW. Pa- 5 rametry zasilania elektrod molibdenowych 43 byly dobrane nastepujaco: napiecie 27 V, natezenie 48 A, moc pobierana 15 kW.Podczas przeplywu pradu elektrycznego przez szczeline 28 i przez stopione szklo pod czlonem 27, io nastepuje podwyzszenie temperatury szkla do okolo 1250—1300°C tak, ze lepkosc szkla w tym obsza¬ rze wynosi okolo 103 puazów.Sila ciagnienia, która jest przekazywana w kie¬ runku doplywu za pomoca formowanej wstegi 15 szkla 7, znajdujacej sie w trakcie chlodzenia, pod¬ czas przesuwania sie jej po kapieli, powoduje wy¬ ciaganie tasmy 7 ze szkla o bardzo malej lep¬ kosci, przeplywajacego przez szczeline 28. Utrzy¬ manie szerokosci tasmy jest wspomagane prze- 20 plywami brzegowymi 53 chlodniejszego, stopione¬ go szkla, w celu wytworzenia pogrubionych obrze¬ zy 54 tasmy, przy czym obrzeza te wykazuja dzia¬ lanie w kierunku poprzecznym utrudniajac zwe¬ zenie sie tasmy. 25 Dolna powierzchnia tasmy jest formowana w zetknieciu z powierzchnia stopionego metalu, w czasie gdy stopione szklo jest wyciagane ze szcze¬ liny, przeciwdzialajac oporowi wynikajacemu z lep¬ kosci. Opór ten jest wynikiem reakcji na dziala- 30 nie sily ciagnienia tasmy, w polaczeniu z silami wplywajacymi ograniczajaco na przeplyw w kie¬ runku do przodu, zwlaszcza z wyporem hydrosta¬ tycznym stopionej cyny, dzialajacym na szklo w obszarze zmiany poziomu powierzchni kapieli oraz 35 z silami napiecia powierzchniowego, wynikajacy¬ mi ze zwilzania górnej powierzchni stopionego szkla na czlonie 27.Te sily napiecia powierzchniowego odgrywaja glówna role w formowaniu górnej powierzchni tas- 40 my, która powstaje przy menisku 56, gdzie stopio¬ ne szklo zwilza czlon 27 od strony odplywu tasmy.Lepkosc szkla chlodniejszego w przeplywach brzegowych 53 wynosi okolo 1045 puazów i w wy¬ niku tego powstaja pogrubione obrzeza 54, które 45 maja lepkosc wieksza niz obszar srodkowy 55 tas¬ my wyciaganej do grubosci 5 mm.Stwierdzono, ze szybkosc odbioru tasmy 7 z ka¬ pieli i utrzymanie szerokosci tasmy maja decy¬ dujace znaczenie w wyznaczeniu grubosci obszaru 50 srodkowego 55 tasmy. Odleglosc czlonu 27 od po¬ wierzchni kapieli i wynikajaca stad wysokosc i uksztaltowanie szczeliny 28 sa równiez waznymi czynnikami. Innymi parametrami majacymi wplyw na ustawienie aparatury do wytwarzania szkla o 55 wymaganej grubosci, sa: moc elektryczna zuzyta na nagrzewanie szkla, wysokosc glównej masy stopionego szkla stanowiacej rozlewisko 26, które jest utrzymywane z tylu za pomoca czlonu 27, oraz wazna role odgrywa dlugosc czlonu 27, mierzona 60 w kierunku przeplywu szkla.Tasme szkla bezposrednio po uformowaniu, moz¬ na poddac wzglednie szybkiemu schlodzeniu, przy¬ kladowo przy uzyciu chlodnicy skrzyniowej 57, w celu przyspieszenia sztywnienia tasmy i ustawienia 65 wymaganej grubosci tasmy.83! 11 W wyniku zmiany szybkosci walców krawedzio¬ wych 6 uzyskuje sie zmiany grubosci uzytecznego obszaru srodkowego 55 tasmy i w ten sposób moz¬ na wytwarzac szklo o grubosci 3—10 mm.Dzieki temu, ze tasme formuje sie ze szkla utrzy- 5 mywanego w wysokiej temperaturze na powierzchni kapieli stopionego metalu, wytworzone szklo ma powierzchnie o jakosci wykonczenia ogniowego i jest zasadniczo pozbawione odksztalcen.Pogrubione obrzeza sa odcinane od tasmy pod- czas odprezania szkla.Na fig. 5—7 przedstawiono inny przyklad wy¬ konania urzadzenia z fig. 1—4, przeznaczonego do wytwarzania szkla plaskiego o mniejszej grubosci, na przyklad szkla plaskiego o grubosci 1—2 mm 18 i folii szklanej o grubosci wiekszej od 0,05 mm.Plytki ograniczajace 42 nie siegaja do scian bocz¬ nych 3 konstrukcji zbiornikowej, a pogrubione ob¬ rzeza 54 stykaja sie z szeregiem rolek górnych 60, osadzonych na walach 61, które wystaja poza scia- 2£ ny boczne konstrukcji zbiornikowej. Rolki górne 60 stanowia krazki z grafitu lub z zaroodpornej stali nierdzewnej, które na obwodzie maja na¬ ciete uzebienie dociskane do pogrubionych obrze¬ zy 54 szkla. Waly 61 sa ustawione pod katem 80° M wzgledem kierunku przesuwu tasmy, a krazki gór¬ ne tworza uklad schodkowy w odniesieniu do scian bocznych konstrukcji zbiornikowej i kierunku przesuwu szkla tak, ze sily regulujace grubosc, przykladane do pogrubionych obrzezy 54 szkla, M przekazuja do obszaru srodkowego 55 niewielkie sily rozciagania poprzecznego, wzmagajac tym sa¬ mym oddzialywanie rolek wylacznie do kierunku poprzecznego.Rolki górne 60 nadaja równiez stabilnosc prze- plywom brzegowym 53 stopionego szkla, dokola zakonczen czlonu 27 i przeciwdzialaja odksztalce¬ niu cienkiego obszaru srodkowego 55 tasmy.W kapieli stopionego metalu, tuz poza ostat¬ nimi rolkami dwu szeregów rolek górnych 60, sa ^ zanurzone chlodnice 62. Kazda chlodnice 62 sta¬ nowi wezownica z rur stalowych, dolaczona do zródla zasilania wody chlodzacej. Chlodnice te u- mozliwiaja odprowadzenie ciepla z pogrubionych obrzezy 54 tasmy, w celu ulatwienia utrzymania 45 szerokosci wstegi bezposrednio po przejsciu szkla przez rolki górne 60. W kierunku przeplywu tasmy, tuz za chlodnica 62 jest umieszczona chlodnica skrzynkowa 57 siegajaca na cala szerokosc kon¬ strukcji zbiornikowej, której powierzchnia inten- go sywnie odprowadza cieplo i obniza temperature szkla.Po przejsciu szkla miedzy rolkami górnymi 60, w wyniku dzialania chlodnic 57, 62, tasma ulega schlodzeniu, w celu zagwarantowania, ze obszar srodkowy 55 tasmy znajduje sie w stanie rozcia¬ gania za pomoca rolek górnych, w czasie, gdy jest dostatecznie sztywny, dla unikniecia zmniejszenia szerokosci i zabezpieczenia przed znieksztalcenia¬ mi juz usztywnionego obszaru cienkiego szkla, któ- go re mogloby nastapic wskutek wplywu pogrubio¬ nych obrzezy, gdyby zachowaly one wyzsza tem¬ perature niz obszar srodkowy.Na fig. 7 przedstawiono uksztaltowanie szczeliny 28, utworzonej pod czlonem 27. Dolna powierzchnia 65 12 63 czlonu 27 jest nachylona do góry w kierunku przeplywu szkla, w celu uzyskania szczeliny o jak najwiekszym wystepie czlonu 27 od strony doply¬ wu szkla. Potem wysokosc szczeliny stopniowo wzrasta, przy czym nachylenie dolnej powierzchni 63 czlonu 27 jest uzaleznione od wzniesienia 65 powierzchni stopionego metalu pod czlonem 27, które przybiera swoisty ksztalt po ustaleniu sie warunków roboczych.W jednym z przykladów dzialania urzadzenia z fig. 5—7, przeznaczonego do wytwarzania folii szklanej o grubosci 0,1 mm, stosuje sie cztery pary rolek górnych 60 (fig. 5, 6), z których kazda jest osadzona na wale pod katem 80° wzgledem kierunku przesuwu tasmy.Czlon 27 ma szerokosc 460 mm w kierunku po¬ przecznym do kapieli i dlugosc 50 mm w kierun¬ ku przesuwu szkla. Wszystkie rolki górne 60 sa napedzane z szybkoscia równowazna szybkosci ob¬ wodowej równej 820 m/godz., a tasme szkla 7 odbiera sie z kapieli z szybkoscia 820 m/godz.Parametry elektryczne zasilania podano w ta¬ beli 1.Tabela 1 Elektroda Elektroda pretowa (czlon 27) Zwilzana elektroda tylna 36 Elektroda molibdenowa i prawa 43 Elektroda molibdenowa lewa 43 Napiecie V 25 30 25 36 Nateze¬ nie A 480 120 40 56 Moc kW 12 3,6 1 2 Przy powyzszych parametrach wytwarza sie z wydajnoscia 18 t w 1 tygodniu tasme folii szkla¬ nej o szerokosci 520 mm i grubosci 0,1 mm.Na fig. 8 i 9 przedstawiono przyklad wykona¬ nia urzadzenia wedlug wynalazku dla wytwarza¬ nia plaskiego szkla grubosci 0,05—1 mm. Czlon 27 jest wykonany z metalu zaroodpornego, korayst- nie z molibdenu, ma ksztalt krzywoliniowy i przy¬ twierdzony nad powierzchnia kapieli za pomoca poprzecznej belki 30 przewodzacej prad elektrycz¬ ny, przy czym powierzchnia wypukla 66 czlonu 27 ma strone czolowa usytuowana w kierunku do¬ plywu szkla. Odstep dolnej powierzchni czlonu 27 od powierzchni kapieli jest tego samego rzedu jak w urzadzeniu przedstawionym na fig. 1—4 i wynosi 7—18 mm.Ksztalt wypukly daje korzysci robocze w unik¬ nieciu stojacych obszarów stopionego szkla w roz¬ lewisku 26 za elektroda oraz przez wspomaganie przeplywów brzegowych 53 stopionego szkla do po¬ grubionych obrzezy tasmy. Ponadto wypukly ksztalt czlonu 27 wspomaga zestalaniu sie cienkiego szkla wyciaganego ze szkla plynacego pod srodkowa czescia szczeliny, zanim ulegna zestaleniu brzegi tasmy.Nad szklem mozna przewidziec chlodnice skrzyn¬ kowa dla szybkiego schladzania szkla, podczas wy¬ nurzania sie szkla z obszaru luku czlonu 27. Okres-13 lone poprzeczne przeciwdzialanie, zapobiegajace daznosci tasmy do zwezania sie uzyskuje sie za pomoca rolek górnych 60, zamocowanych parami na walach 61, wystajacych przez sciany boczne konstrukcji zbiornikowej. Waly 61 sa osadzone w scianach bocznych pod katem prostym w kierun¬ ku odplywowym przesuwu tasmy i przekazuja sily przeciwdzialania poprzecznego dla pogrubionych obrzezy tasmy w celu regulacji i utrzymywania szerokosci tasmy szkla, poddawanej dzialaniu du¬ zych sil ciagnacych, które pochodza od walców krawedziowych 6.Zestalenie sie obszaru srodkowego 55 tasmy od¬ bywa sie przy zachowaniu jednakowej szybkosci wszystkich rolek górnych 60 tak, ze podczas prze¬ plywu szkla miedzy rolkami górnymi 60 nie naste¬ puje dostrzegalne przyspieszenie szkla i zakoncze¬ nie formowania tasmy szkla odbywa sie bez jakiej¬ kolwiek daznosci do wprowadzania odksztalcen do obszaru srodkowego 55 tasmy.Przy uzyciu czlonu 27 w postaci krzywoliniowej elektrody ze stali nierdzewnej i rolek górnych przedstawionych na fig. 8 i 9, wytwarza sie plaskie szklo o grubosci 1 mm. Krzywoliniowa elektroda ma szerokosc 540 mm i dlugosc 25 mm mierzona w kierunku przeplywu szkla.Wszystkie rolki górne sa napedzane z predkoscia obwodowa wynoszaca 220 m/godz. a tasma szkla 7 odbiera sie z kapieli z predkoscia 190 m/godz.Parametry elektryczne zasilania podano w ta¬ beli 2.Tabela 2 / Elektroda Elektroda pretowa (czlon 27) Zwilzana elektroda tylna 36 Elektroda molibdenowa prawa 43 Elektroda molibdenowa lewa 43 Napiecie V 22 30 22 24 Nateze¬ nie A 420 180 40 45 Moc kW 9,25 5,4 0,9 1,2 | Przy powyzszych parametrach wytwarza sie tas- 45 me plaskiego szkla o szerokosci 500 mm i gru¬ bosci 1 mm, przy wydajnosci 40 ton/tydzien.Na fig. 10—12 przedstawiono sposób wedlug wy¬ nalazku, wytwarzania folii szklanej o zakresie gru¬ bosci 0,1—0,005 mm oraz urzadzenie do stosowa- 50 nia tego sposobu. Ten uklad konstrukcyjny jest szczególnie wydajny do wytwarzania bardzo cien¬ kiej folii szklanej, przykladowo o grubosci 0,02 mm lub 0,01—0,005 mm.Czlon 27 stosuje sie w postaci krzywoliniowej 55 elektrody pretowej podobnej do elektrody uzytej w przykladzie wykonania przedstawionym na fig. 8 i 9, lecz bez stosowania rolek górnych. Stosuje sie bardziej zlozony uklad nagrzewania brzegowego w obszarze przed dojsciem do czlonu 27 dla wy- M tworzenia przeplywów brzegowych 53, które two¬ rza pogrubione obrzeza 54 tasmy, powodujace przy¬ lozenie sil poprzecznych koniecznych dla utrzyma¬ nia szerokosci tasmy, której czesc srodkowa sta¬ nowi wymagana folia szklana. Q5 568 14 Po prawej stronie czesci wlotowej konstrukcji zbiornikowej znajduja sie dwie plytki ogranicza¬ jace 67 i 68. Na plytce 67 jest umocowana grzejna elektroda molibdenowa 69, a na plytce 68 podobna elektroda 70.Po lewej stronie konstrukcji zbiornikowej znaj¬ duje sie uklad dopasowujacy plytek ograniczaja¬ cych 71 i 72 i grzejnych elektrod molibdenowych 73 i 74. Na fig. 12 przedstawiono przekrój przez plytke ograniczajaca 72 i elektrode molibdenowa 74 uwidaczniajac usytuowanie elektrody wzgledem obrzeza 75 szkla, plynacego £rzy koncu krzywoli¬ niowego czlonu 27.Kazda z elektrod 69, 70, 73 i 74 ma wlasne zródlo zasilania. Elektroda 69 jest dolaczona linia 76 do odczepu 77 uzwojenia autotransformatora 78, przylaczonego do sieci zasilajacej. Strona zerowa uzwojenia 78 jest dolaczona linia 79 do elektrody 31 polaczonej z wspólnym przewodem powrotnym.Elektroda 70 jest podobnie polaczona linia 80 do odczepu 81 uzwojenia autotransformatora 82, który jest przylaczony do sieci zasilajacej, przy czym strona zerowa uzwojenia jest polaczona linia 83 z elektroda 31, polaczona ze wspólnym przewo¬ dem powrotnym.W ten sam sposób grzejna elektroda molibdeno¬ wa 73 jest polaczona linia 84 do zmiennego od¬ czepu 85 uzwojenia autotransformatora 86, który jest równiez przylaczony do sieci zasilajacej i któ¬ rego strona zerowa jest takze polaczona, za po¬ moca linii 87 z elektroda 31. Takze grzejna elek¬ troda molibdenowa 74 jest dolaczona linia 88 do zmiennego odczepu 89 uzwojenia autotransforma¬ tora 90, który jest przylaczony do sieci zasilajacej i którego strona zerowa, za pomoca linii 91 jest dolaczona do elektrody 31. Uklad powyzszy umozli¬ wia oddzielne ustawienie nagrzewania przeply¬ wów brzegowych z rozlewiska 26 dokola konców czlonu 27, tak, aby zapewnic, ze stopione szklo przyjmie ksztalt pokazany na fig. 12, dzieki czemu powstana pogrubione obrzeza 75, które przywieraja do elektrod 74 i w ten sposób przykladaja sily po¬ przeczne do folii szklanej utworzonej juz wewnatrz krzywizny czlonu 27, zanim powyzsza folia uleg¬ nie odprowadzeniu z obszaru ograniczonego konca¬ mi czlonu 27.W poblizu konców czlonu 27 sa zanurzone w ka¬ pieli stopionego metalu chlodnice 62 dla szybkiego schladzania pogrubionych obrzezy i w ten sposób dodatkowego wspomagania utrzymywania szero¬ kosci tasmy. Równiez stosuje sie chlodnice górna 57 (fig. 10) dla stabilizacji wymiarów folii.W jednym z przykladów wykonania urzadzenia, przedstawionego na fig. 10—12 i przeznaczonego do wytwarzania folii szklanej o grubosci 0,1 mm, elektroda pretowa stanowiaca czlon 27 ma szero¬ kosc 520 mm, mierzona poprzecznie do kapieli, oraz dlugosc 25 mm w kierunku przeplywu szkla. Tas¬ me folii szklanej z pogrubionymi obrzezami wyla- dowywuje sie z kapieli z szybkoscia 1400 m/godz.Grubosc folii wynosi 0,1 mm, a szerokosc w ob¬ szarze srodkowym 55 tasmy wynosi 516 mm.Uzyskuje sie wydajnosc rzeczywista produkcji folii o grubosci 0,1 mm, wynoszaca 25 ton/tydzien.Dla osiagniecia powyzszych wyników stosuje sie83 568 15 16 parametry zasilania pradu elektrycznego podane w tabeli 3.Tabela 3 i Elektroda ' Elektroda pretowa (czlon 27) Zwilzana elektroda tylna 36 Grzejna elektroda molibdenowa 73 Grzejna elektroda molibdenowa 74 Grzejna elektroda molibdenowa 69 Grzejna elektroda molibdenowa 70 Napiecie .. V 23,5 30 ¦¦ , 32 37 32 35 Nateze¬ nie A 405 ' 230 80 40 80 60 Moc kW 9,5 1 7,0 2,6 . 1,5 ¦ 2,6 2,1 Na fig. 13 i 14 przedstawiono inny przyklad urzadzenia do wytwarzania folii szklanej z za¬ stosowaniem czlonu 27 w postaci krzywoliniowej elektrody pretowej. Przed dojsciem do czlonu 27 znajduja sie pojedyncze elektrody grzejne 43, które sa nieco dluzsze niz w poprzednich przykladach.Od strony odplywu przy koncach czlonu 27 sa umieszczone po dwie pary rolek górnych 60, tego samego rodzaju jak uzyte w przykladzie wyko¬ nania pokazanym na fig. 5 i 6, osadzone na wa¬ lach 61 usytuowanych prostopadle do kierunku przesuwu tasmy folii szklanej.Po kazdej stronie krzywoliniowego czlonu 27 przewidziano boczne przedluzenia 91, z których kazde mozna uwazac jako elektrode skrzydlowa, siegajaca z jednego konca czlonu 27 do przyleglej sciany bocznej 3 zbiornika. Kazda z elektrod 91 jest odizolowana od czlonu 27 za pomoca izola¬ tora 92, wykonanego przykladowo z sylimanitu.Elektrody skrzydlowe 91 sa bardziej waskie niz czlon 27 tak, ze dolne powierzchnie elektrod skrzyd¬ lowych 91 sa wyzej nad powierzchnia kapieli niz dolna powierzchnia krzywoliniowego czlonu 27, dla wytworzenia przejsc 93 dla przeplywów brzego¬ wych 53 stopionego szkla z rozlewiska 26 do po¬ grubionych obrzezy 54 tasmy. Przeplywy brzegowe 53 plynac pod elektrodami 91 przywieraja do tych elektrod i do izolatorów 92.W tym miejscu mozna oddzielnie regulowac prze¬ plywy brzegowe przepuszczajac prad elektryczny przez przeplywy brzegowe 53 do kapieli i doko¬ nuje sie tego w ten sposób, ze lewa elektrode skrzydlowa 91 dolacza sie linia 94 do zmiennego odczepu 95 uzwojenia autotransformatora 96, przy¬ laczonego do sieci zasilajacej, a strona zerowa tego uzwojenia jest polaczona linia 97 do elektro¬ dy 31.Podobnie prawa elektroda skrzydlowa 91 jest dolaczona linia 98 do zmiennego odczepu 99 uzwo¬ jenia autotransformatora 100, przylaczonego do sieci zasilajacej, którego strona zerowa jest dola¬ czona do elektrody 31.Nagrzewanie przeplywów brzegowych 53 stopio¬ nego"szkla pod elektrodami skrzydlowymi 91 wzma¬ ga zwilzanie elektrod skrzydlowych przeplywami szkla 53, wspomagajac tym samym utrzymywanie szerokosci tasmy folii szklanej, która ulegla juz zestaleniu wewnatrz krzywizny czlonu1 27.Nastepnie rolki górne 60 przejmuja utrzymywa¬ nie tej szerokosci, gdy folia szklana jest szybko 5 schladzana' i stabilizowana za pomoca rur inten¬ sywnego chlodzenia 102, które sa zanurzone w ka* pieli i ciagna sie pod calym obszarem lfolii szkla*- nej miedzy rolkami .górnymi/ -60. Te intensywne chlodnice 182 dzialaja w polaczeniu z górna chlod¬ nica skrzyniowa 57, która jest umieszczona tuz za chlodnicami :L02 w kierunku odplywu tasmy, w celu szybkiego schlodzenia zestalonej tasmy folii szklanej z pogrubionymi brzegami, której prze¬ suw jest dalej prowadzony po kapieli.W jednym z przykladów urzadzenia wedlug wy¬ nalazku, przedstawionego na fig. 13 i 14, folie szklana o grubosci 0,01 mm i szerokosci 500 mm wyladowywuje sie z kapieli z szybkoscia wyno¬ szaca 5000 m/godz.' Rolki górne 60 sa napedzane z szybkoscia obwodowa wynoszaca 5000 m/godz.Czlon 27 stanowi krzywoliniowa elektroda pre¬ towa ó szerokosci 500 mm, poprzecznie do kapieli i dlugosci 25 mm w kierunku przeplywu szkla.Dolna powierzchnia czlonu 27 jest nachylona ku górze, w sposób pokazany na fig. 7.Powyzsze wyniki uzyskuje sie przy parametrach zasilania elektrycznego, podanych w tabeli 4.Tabela 4 Elektroda Elektroda pretowa (czlon 27) Zwilzana elektroda tylna 36 Grzejne elektrody molibdenowe 43 Elektrody skrzydlowe 91 Napiecie V 22 40 45 30 Nateze¬ nie A 450 250 90 60 Moc kW 10 , 10 4 1,8 | Przy powyzszych parametrach wytwarza sie folie szklana o grubosci 0,1 mm z wydajnoscia 25 ton/ tydzien.Na fig. 15 przedstawiono inny przyklad wytwa¬ rzania folii. szklanej o grubosci 0,005—0,1 mm.Urzadzenie jest podobne do urzadzenia z fig. 10 i 11, lecz zamiast krzywoliniowej elektrody pre¬ towej stosuje sie elektrode o prostoliniowej czesci srodkowej, która jest równolegla do zakonczenia ujscia 14 rynny wylewowej 12 i jest ustawiona w odstepie do tego zakonczenia 14, oraz ma boczne przedluzenia 104 przytwierdzone do konców czesci srodkowej i odchylone pod katem 25° do kierunku przeplywu szkla. Caly pret stanowi jednolita kon¬ strukcje wykonana z zaroodpornej stali nierdzew¬ nej i jest zawieszony za pomoca rozporek 29. Ca¬ losc pretu 103, 104 jest dolaczona do zródla zasi¬ lania pradu nagrzewajacego.W obszarze przeplywów brzegowych z rozlewis¬ ka 26, znajduja sie pary grzejników brzegowych 69, 70 i 73, 74, które sa polaczone i dzialaja w ten sam sposób jak grzejniki opisane w odniesieniu do fig. 10 i U. , ".Podczas dzialania urzadzenia przedstawionego na fig. 15, dla wytwarzania folii szklanej o grubosci 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60t 83 568 17 18 0,1 mm i szerokosci 480 mm, szybkosc wyladowy¬ wania tasmy z kapieli wynosi 1300 m/godz., a folie szklana po okrawaniu brzegów wytwarza sie z wydajnoscia 26 ton/tydzien.Powyzsze dane uzyskuje sie przy parametrach zasilania elektrycznego, podanych w tabeli 5.Tabela 5 Elektroda Elektroda 103, 104 Zwilzana elektroda tylna 36 Grzejna elektroda molibdenowa 73 Grzejna elektroda molibdenowa 74 Grzejna elektroda molibdenowa 69 Grzejna elektroda molibdenowa 70 Napiecie V 21 45 41 27 49 27 Nateze¬ nie A 360 200 125 90 110 80 Moc kW | 7,6 9,0 5,1 2,4 5,4 1 2,2 | Na fig. 16 i 17 przedstawiono urzadzenie do pro¬ dukcji folii szklanej o grubosci przykladowo 0,005— 0,1 mm, elektroda pretowa ma ogólnie taki sana ksztalt jak opisana w odniesieniu do fig. 15, lecz ma czesci skrzydlowe, które sa wykonane jako oddzielne elektrody odizolowane od czesci srodko¬ wej pretu elektrodowego 103. Lewoboczna czesc skrzydlowa 105 jest odizolowana od czesci srod¬ kowej 104 za pomoca bloku 106 z ogniotrwalego materialu izolujacego, przykladowo z sylimanitu.Podobnie czesc skrzydlowa 107 po prawej stronie elektrody pretowej jest odizolowana od czesci srod¬ kowej 103 elektrody pretowej za pomoca bloku izo¬ lujacego.Ze zródla zasilania poprowadzono oddzielne po¬ laczenia do czesci srodkowej 103 i do kazdej z czesci skrzydlowych 105i 107. Czesc srodkowa 103 jest zasilana z autotransformatora 34. Czesc skrzydlowa 105 jest dolaczona linia 109 do przesuwnego odczepu 110 na uzwojeniu autotransformatora 111, który jest przylaczony do sieci zasilajacej, a strona zerowa uzwojenia jest polaczona linia 112 z elektroda 31.Prawa czesc skrzydlowa 107 jest dolaczona linia 113 do zmiennego odczepu 114 uzwojenia autotrans¬ formatora 115, który jest przylaczony do sieci za¬ silajacej, a zerowa strona uzwojenia jest dolaczo¬ na linia 116 do elektrody 31.Powyzszy uklad umozliwia niezalezna regulacje temperatury stopionego szkla, plynacego pod czescia srodkowa elektrody pretowej i bocznymi czesciami tej elektrody, przy czym ta regulacja tempera¬ tury jest uzupelnieniem regulacji temperatury prze¬ plywów brzegowych 53 za pomoca brzegowych elek¬ trod grzejnych 69, 70 i 73, 74, które sa umieszczo¬ ne po bokach rozlewiska 26 stopionego szkla, u- trzymywanego z tylu za pomoca zlozonego ukladu elektrodowego.Po bokach tasmy przewidziano zanurzone chlod¬ nice cynowe, w miejscu od strony odplywu tuz za koncami czesci skrzydlowych 105, 107. Równiez zastosowano górna chlodnice skrzyniowa 57, dla wspomozenia stabilizacji tasmy folii szklanej i w razie potrzeby mozna przewidziec rolki górne 60 umieszczone od strony odplywu tuz za czesciami skrzydlowymi 105, 107 (fig. 17), przy czym rolki te dociskaja sie do pogrubionych obrzezy tasmy i sa napedzane z taka sama szybkoscia jak odpre- zarka.W jednym z przykladów dzialania urzadzenia do wytwarzania folii szklanej o grubosci 0,1 mm i szerokosci 500 mm, elektroda zawiera pret srod¬ kowy 103, który ma szerokosc 350 mm i dlugosc 25 mm w kierunku przeplywu szkla. Kazda z czesci skrzydlowych 105 i 107 wystaje na odleglosc 230 mm od izolatora, za pomoca którego jest przymo¬ cowana do srodkowej czesci elektrody, przy czym kazda z tych czesci ma dlugosc 25 mm w kie¬ runku przeplywu szkla. Tasma folii szklanej jest wyladowywana z kapieli z szybkoscia wynoszaca 1000 m/godz., a szybkosc wytwarzania czesci srod¬ kowej tasmy, stanowiacej wymagana folie szklana wynos? 22 tony/tydzien.Parametry zasilania elektrycznego grzejników brzegowych i czesci 103, 105 i 107, zestawiono w tabeli 6.Tabela 6 Elektroda Elektroda srodkowa 103 Elektrody skrzydlowe 105, 107 Zwilzana elektroda tylna 36 Elektroda grzejna 73 74 „ „ 69 | „ „ 70 Napiecie V 20 17 30 40 40 40 40 Nateze¬ nie A 250 150 200 100 126 100 125 Moc kW 5 2,5 5 4 5 4 5 Na fig. 18—20 przedstawiono urzadzenie do wy¬ twarzania cienkiego szkla, w którym przeplyw do przodu stopionego szkla z rozlewiska 26 jest re¬ gulowany za pomoca prostoliniowego czlonu 117, który jest calkowicie zanurzony w stopionym szkle.Czlon 117 stanowi pret z zaroodpornej stali nie¬ rdzewnej, który jest wygiety do dolu w ksztalcie szerokiej litery U i który ma liniowa czesc dolna, która stanowi zanurzona elektrode 117. Wygiete do góry boki 118 elektrody wystaja w góre przez boczne sciany konstrukcji zbiornikowej. Wysokosc czesci liniowej 117 elektrody nad powierzchnie 15. kapieli daje sie regulowac dla ustawienia grubosci wytwarzanej tasmy szkla. Dla rozlewiska 26 prze¬ widziano grzejniki brzegowe do regulacji przeply¬ wów brzegowych 53, które odbywaja sie dokola wzniesionych czesci 118 elektrody oraz przewidzia¬ no zanurzone chlodnice 62, umieszczone w kapieli stopionego metalu od strony odplywu za elektroda oraz chlodnice skrzyniowa 57 do stabilizacji wy¬ twarzanej folii szklanej.Jak pokazano na ifAg. 20, przeplywy stopionego szkla z rozlewiska 26, maja miejsce zarówno ponizej jak i powyzej czesci liniowej 117 elektrody. Dolna po¬ wierzchnia cienkiego szkla jest formowana w zet¬ knieciu z kapiela stopionego metalu, a'górna po¬ wierzchnia cienkiego szkla jest wyciagana z pole¬ rowanej ogniowo powierzchni stopionego szkla, któ¬ ra ustalila sie w goracym rozlewisku w postaci plas^ kiej, pozbawionej odksztalcen. Przeplyw pradu 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6083 5 19 grzejnego odbywa sie z elektrody 117 w kierun¬ ku do dolu do powierzchni kapieli, a wytworzone cieplo sluzy równiez do nagrzewania przeplywu po¬ wyzej elektrody.W jednym z przykladów dzialania urzadzenia do 5 wytwarzania szkla o grubosci 3 mm i szerokosci 400 mm, zanurzona elektroda 117 ma szerokosc 480 mm i srednice 12 mm i stanowi ja pret ze stali nierdzewnej.Parametry zasilania elektrycznego zestawiono w 10 tabeli 7.Tabela 7 Elektroda Elektroda pretowa 117 Zwilzana elektroda -tylna 36 Elektroda prawa 43 | Elektroda lewa 43 Napiecie V 10 30 36 35 Nateze¬ nie A 450 250 56 60 Moc kW 4,5 7,5 2,0 2,1 Szklo o grubosci 3 mm i szerokosci 400 mm wytwarza sie z wydajnoscia 25 ton/tydzien, przy czym tasma szkla jest wyciagana z kapieli z szybkoscia 50 m/godz.Jak juz wspomniano w odniesieniu do fig. 7, korzystnie jest aby dolna powierzchnia, poza prze¬ krojem kolowym (fig. 18—20), byla nachylona ku górze, a dolne naroza pretu byly zaokraglone. Lep¬ kosc szkla plynacego pod pretem, za pomoca pradu grzejnego jest utrzymywana przy wartosci, która gwarantuje latwe odlaczenie sie szkla od preta.Dokladnie umiejscowienie uwolnienia sie menisku 56 szkla od preta mozna scisle zlokalizowac (fig. 21) przez uksztaltowanie dolnej krawedzi preta od 3S strony odplywu w postaci wystepu noskowego 119, który jest zwilzany meniskim 56 stopionego szkla.Inny przyklad przedstawiono na fig. 22, w której przewidziano wystep noskowy 119 od strony od¬ plywowej krawedzi preta zakrzywionej ku górze 40 dolnej powierzchni 120.Zamiast przepuszczac prad miedzy powierzchnia dolna elektrody pretowej i powierzchnia stopionej kapieli, mozna uzyc elektrode o budowie przed¬ stawionej na fig. 23, w której ogniotrwaly czlon 45 stanowia dwie równolegle prety 121, 122, wykonane zwykle z molibdenu i oddzielone od siebie za pomoca tasmowego odstepnika 123 z materialu izo¬ lujacego, przykladowo z sylmanitu. Dwa prety 121, J22 maja oddzielne laczniki elektryczne oznaczone 50 odnosnikami 124 i 125. Jeden z tych laczników jest dolaczony do przesuwnego odczepu autotrans¬ formatora zasilajacego, a drugi lacznik jest dola¬ czony -do strony zerowej uzwojenia tego autotran¬ sformatora. Prad elektryczny przeplywa miedzy doi- 55 nymi powierzchniami pretów 121 i 122 i przez szklo plynace przez szczeline pod elektroda, dla nagrza¬ nia tego szkla i nadania mu wymaganej malej lep¬ kosci.W innym przykladzie urzadzenia, czlon reguluja- 60 cy przeplyw stopionego szkla w kierunku do przo¬ du z rozlewiska 26, moze stanowic material nie przewodzacy pradu elektrycznego, na przyklad czysta krzemionka, lub material ogniotrwaly za¬ wierajacy co najmniej 80% krzemionki, lub ma- 65 20 terial ogniotrwaly glinokrzemianowy, taki jak syl- manit, zaopatrzony w grzejniki drutowe wtopione w material tak, ze powierzchnia czlonu w zetknie¬ ciu ze stopionym szklem nagrzewa szklo plynace pod czlonem dla uzyskania wymaganej malej lep¬ kosci szkla.Inne materialy ogniotrwale, jak równiez syl- manit, mozna uzyc na izolatory elektryczne dla odizolowania czlonów 92, przedstawionych na fig. 13 i 14, oraz jako izolatorów 106 i 108 z fig. 16 i 17.Mozna uzyc powszechnie stosowane glinokrzemiany jak równiez matrialy ogniotrwale o duzej zawar¬ tosci krzemionki.W kazdym z opisanych przykladów zródlem ener¬ gii elektrycznej jest zwykla siec pradu przemien¬ nego, o czestotliwosci 50 Hz. Czestotliwosc zródla zasilania mozna zmienic, stosujac na przyklad czestotliwosc zasilania wynoszaca 500 Hz lub 1000 Hz lub wyzsza.W kazdym z opisanych przykladów pogrubione obrzeza 54 tasmy odcinane sa mozliwie jak naj¬ wczesniej po wyjeciu tasmy z kapieli, dostarcza¬ jac ciaglej tasmy plaskiego szkla lub folii szkla¬ nej, która nadaje sie do dalszego przetwarzania.Folii szklanej mozna przykladowo nadac ciagla powloke zywiczna i potem pokryta folie luszczy sie dla wytworzenia platków szklanych przydatnych jako material wzmacniajacy dla zywic lub cemen¬ tów.Sposób wedlug wynalazku umozliwia wytwarzanie plaskiego szkla o grubosci przykladowo 1—10 mm i szkla jeszcze cienszego oraz folii szklanych o gru¬ bosci 0,005 mm. Umozliwia równiez wytwarzanie plaskiego szkla i folii szklanej przy uzyciu tego samego urzadzenia przy bardzo malym obciazeniu, przy czym grubosc wytwarzanego szkla jest zmien¬ na za pomoca zmiany przylozonej sily ciagnienia, jak równiez zmiany szybkosci dostarczania szkla do kapieli oraz zmiany temperatury szkla, podczas jego przyplywu przez nagrzewana szczeline w cza¬ sie wyciagania z rozlewiska stopionego szkla, utwo¬ rzonego od strony wejscia kapieli. PL PL PL PL PL

Claims (16)

1. Z a s t r z e zenia p a tentowe 1. Sposób wytwarzania plaskiego szkla, polega¬ jacy na wylewaniu z regulowana szybkoscia sto¬ pionego szkla na kapiel stopionego metalu dla utworzenia rozlewiska stopionego szkla na kapieli z regulacja przeplywu stopionego szkla z rozle¬ wiska za pomoca stalego czlonu wysunietego w poprzek strony odplywowej rozlewiska i stosujac sile wyciagajaca przylozona do tasmy szkla, zna¬ mienny tym, ze staly czlon zwilza sie stopionym szklem oraz nagrzewa sie szklo w obszarze tego czlonu dla regulacji dalszego przeplywu, przy czym wyciaga sie tasme szkla na kapieli za pomoca przespieszenia przeplywu do przodu sila wyciaga¬ jaca przylozona do tasmy szkla przeciwdzialajaca silom reakcji rozlozonym na szerokosci tasmy i powstalym przez zwilzenie stalego czlonu szklem i stabilizuje sie wymiary tasmy podczas wyciaga¬ nia jej na kapieli w kierunku przeciwnym do czlonu.

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze przepuszcza sie prad elektryczny przez szklo po¬ miedzy elektroda a kapiela stopionego metalu ste-21 83 568 22 rujac zasilaniem dla kontroli tmpereatury szkla, a przez to regulacji jego dalszego przeplywu.

3. Sposób wedlug * zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie czlon staly wyposazony w pare elek¬ trod, biegnacych wzdluz czlonu, a miedzy elektro¬ dami tworzacymi czesc czlonu przepuszcza sie prad elektryczny, który przeplywa przez- szklo regulu¬ jac temperature szkla, a przez to jego dalszy prze¬ plyw.

4. Sposób wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze reguluje sie przeplyw stopionego szkla z rozlewiska w kierunku do przodu za pomoca czlonu prosto¬ liniowego stykajacego sie z powierzchnia stopio¬ nego szkla.

5. Sposób wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze reguluje sie przeplyw stopionego szkla z rozle¬ wiska w kierunku do przodu za pomoca krzywo¬ liniowego czlonu, którego wypukla powierzchnia styka sie z rozlewiskiem stopionego szkla, przy czym od czlonu wyciaga sie tasme szkla z szybkos¬ cia taka, z jaka srodek tasmy szkla odciaga sie od wypuklej powierzchni czlonu zanim powstana obrzeza tej czesci tasmy.

6. gposób wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze przeplyw stopionego szkla z rozlewiska w kie¬ runku do przodu reguluje sie za pomoca czlonu majacego prostoliniowa czesc srodkowa oraz czesci skrzydlowe wygiete w kierunku przeplywu szkla i tasme szkla ciagnie sie od czlonu z szybkoscia taka z jaka odciaga sie srodek czesci tasmy szkla od liniowej czesci czlonu, zanim zostana utwo¬ rzone obrzeza rtasmy przy koncach czesci skrzydlo¬ wych.

7. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze czesc srodkowa czlonu zasila sie pradem elektrycz¬ nym oddzielnie od zasilania czesci skrzydlowych czlonu dla uzyskania niezaleznej regulacji tem¬ peratury stopionego szkla wyciaganego w czesci srodkowej i na obrzezach tasmy szkla.

8. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze przeplyw stopionego szkla z rozlewiska w kie¬ runku do przodu reguluje sie za pomoca prosto¬ liniowego czlonu calkowicie zanurzonego w stopio¬ nymszkle. %

9. Sposób wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze przeplywy brzegowe stopionego szkla z rozlewiska kieruje sie dokola konców czlonu do obrzezy tasmy dla uformowania pogrubionych obrzezy, które po¬ przecznie przeciwdzialaja dazeniu do zwezenia sie tasmy szkla.

10. Sposób wedlug zastrz. 9, znamienny tym, ze oddzielnie reguluje sie przeplywy brzegowe do tas¬ my szkla przez nagrzewanie brzegów rozlewiska stopionego szkla.

11. Sposób wedlug zastrz. 9 lub 10, znamienny tym, ze przeplywy brzegowe stopionego szkla do¬ kola krawedzi czlonu stykaja sie z bocznymi prze¬ dluzeniami czlonu, przy czym te boczne przedlu¬ zenia zwilza sie stopionym szklem.

12. Sposób wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze stosuje sie boczne przedluzenia czlonu w formie elektrod i miedzy tymi elektrodami a kapiela stopionego metalu przepuszcza sie prad elektrycz¬ ny w celu uzyskania dodatkowej regulacji cieplnej przeplywów brzegowych szkla, plynacych od roz¬ lewiska do tasmy szkla.

13. Sposób wedlug zastrz. 12, znamienny tym, ze górna powierzchnie pogrubionych obrzezy do¬ ciska sie dla przylozenia sil poprzecznego prze¬ ciwdzialania. 5

14. Sposób wedlug zastrz. 13, znamienny tym, ze tasme szkla odciaga sie od czlonu z szybkoscia nadajacej tasmie postac szklanej folii majacej po¬ grubione obrzeza, przy czym tasme te schladza sie dla usztywnienia folii bezposrednio po jej ufor- 10 mowaniu.

15. Urzadzenie do wytwarzania plaskiego szkla wyposazone w konstrukcje zbiornikowa mieszcza¬ ca kapiel stopionego metalu, w rynne wylewowa, wystajaca nad powierzchnie kapieli dla wlewania 15 stopionego szkla na te powierzchnie oraz zawie¬ rajace mechanizm wyciagowy, polaczony z kon¬ strukcja zbiornika do nadania sily ciagnienia tasmie szkla wyciaganej na kapieli tym mechanizmem oraz zaopatrzone w chlodnice umieszczone w kon- 20 strukcji zbiornikowej w celu stabilizacji tasmy podczas wyciagania jej na kapieli, a takze zawie¬ ra podluzny czlon umieszczony w konstrukcji zbior¬ nikowej w odstepie od zespolu rynny wylewowej i znajdujacy sie nad powierzchnia kapieli dla 25 regulacji przeplywu stopionego szkla z rozlewiska utrzymywanego na powierzchni czlonem do tasmy szkla wyciaganej od czlonu po powierzchni kapieli za pomoca mechanizmu wyciagowego, znamienne tym, ze staly czlon (27) jest uformowany z ma- 30 terialu zwilzanego przez stopione szklo, przy czym urzadzenie zawiera zespól grzejny polaczony z pod¬ luznym czlonem (27) do nagrzewania szkla w ob¬ szarze tego czlonu, chlodnica (57) zas umieszczona jest tuz za czlonem (27) po stronie odplywu szkla. 35 16. Urzadzenie wedlug zastrz. 15, w którym kon¬ strukcja zbiornikowa ma ksztalt podluzny, a zes¬ pól wylewowy sklada sie z rynny wylewowej, wystajacej poza sciane krancowa wysokotempera¬ turowej czesci konstrukcji zbiornikowej i majacej 40 ujscie pochylone od dolu, którego konce stykaja sie z powierzchnia kapieli, przy czym po drugiej stronie "konstrukcji zbiornikowej jest usytuowany wylot do odprowadzania tasmy szkla, znamienne tym, ze czlon (27) jest umieszczony w odstepie 45 nad powierzchnia (15) kapieli (1), w odleglosci sta¬ nowiacej granice podluznej szczeliny (28) dla prze¬ plywu stopionego szkla z rozlewiska (26) do tasmy (7). 17. Urzadzenie wedlug zastrz. 16, znamienne tym, 50 ze czlon (27) stanowi pret z zaroodpornego metalu, przy czym pret ten jest polaczony z zasilaniem pradem elektrycznym, z którym jest polaczona ka¬ piel stopionego metalu (1) do dostarczania pradu do nagrzewania szkla (21). 55 18. Urzadzenie wedlug zastrz. 17, znamienne tym, ze czlon (27) stanowi1 prostoliniowy pret umoco¬ wany równolegle i w odstepie do zakonczenia (14) ujscia rynny (12). 19. Urzadzenie wedlug zastrz. 17, znamienne tym, 60 ze czlon <27) stanowi 'krzywoliniowy pret, którego wypukla powierzchnia (66) jest skierowana do ujscia (13) rynny wylewowej (12) i umieszczona w od¬ stepie od tego ujscia. 20. Urzadzenie wedlug zastrz. 17, znamienne tym, 65 ze czlon (27) stanowi pret, który ma prostoliniowa83 568 23 czesc srodkowa (103), równolegla i umieszczona w odstepie od zakonczenia (14) ujscia <13) rynny wy¬ lewowej (12), natomiast czesci skrzydlowe (105 i 107) sa przymocowane do czesci srodkowej i odchylo¬ ne pod katem w strone kierunku przeplywu szkla. 21. Urzadzenie wedlug zastrz. 20, znamienne tym, ze czesci skrzydlowe (105, 107) sa polaczone do czesci srodkowej (103) za pomoca izolatorów (106, 108), a wszystkie te czesci maja oddzielne linie polaczeniowe (32, 109, 113) ze zródlem energii (111, 115, 34). < 22. Urzadzenie wedlug zastrz. 21, znamienne tym, ze czlon (27) jest umocowany nad powierzchnia (15) kapieli w odleglosci takiej, ze miedzy po¬ wierzchnia kapieli i spodem czlonu tworzy sie szczelina (28) o wysokosci 7—18 mm. 23. Urzadzenie wedlug zastrz. 22, znamienne tym, ze dolna powierzchnia (63) czlonu (27) jest odchy¬ lona do góry ,po stronie odplywu szkla dla utwo¬ rzenia z powierzchnia (15) kapieli (1) podluznej szczeliny (28) o zmiennym przekroju poprzecznym. 24. Urzadzenie wedlug zastrz. 23, znamienne tym, ze dolny brzeg czlonu (27) po stronie odplywu jest uksztaltowany w postaci wystepu (63), który jest zwilzany powierzchnia stopionego szkla. 25. Urzadzenie wedlug zastrz. 24, znamienne tym, ze zawiera plytki ograniczajace (42) przymocowane do boków konstrukcji zbiornikowej o obszarze przed dojsciem do czlonu oraz ma elektrody (43) zamocowane na tych plytkach, przystosowane do zanurzenia przy brzegach rozlewiska (26) stopio¬ nego szkla oraz jest wyposazone w zródlo energii elektrycznej dolaczone do tych elektrod i do ka¬ pieli dla doprowadzenia pradu elektrycznego w ce- 24 10 15 30 35 lu nagrzewania przeplywów brzegowych (53) w roz¬ lewisku (26). 26. Urzadzenie wedlug zastrz. 25, znamienne tym, ze zawiera boczne przedluzenia (91) czlonu (27), których dolne powierzchnie znajduja sie jeszcze wyzej nad powierzchnia (15) kapieli (1) niz dolna powierzchnia (63) czlonu (27) dla utworzenia przejsc (93) dla przeplywów brzegowych (53) stopionego szkla (21) z rozlewiska (26) do pogrubionych (54) obrzezy' tasmy szkla (7). 27. Urzadzenie wedlug zastrz. 26, znamienne tym, ze zawiera boczne przedluzenia (91) wykonane z materialu przewodzacego prad elektryczny i zwil¬ zanego przez stopione szklo zas odizolowane elek¬ trycznie od czlonu (27) oraz oddzielnie dolaczone do zródel zasilania. 28. Urzadzenie wedlug zastrz. 27, znamienne tym, ze zawiera rolki górne (69) osadzone obrotowo w konstrukcji zbiornikowej po stronie odplywu za czlonem tworzacym. szczeline (28), dla zetkniecia z górna powierzchnia brzegów tasmy szkla (7) i przylozenia do brzegów sil regulujacych szerokosc tej tasmy. 29. Urzadzenie wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze czlon elektrodowy stanowia dwa równolegle pre¬ ty (121, 122) z zaroodpornego metalu oddzielone od siebie za pomoca izolatora (123), przy czym prety te maja oddzielne laczniki (124, 125) do do¬ laczenia zródla zasilania. 30. Urzadzenie wedlug zastrz. 15, znamienne tym, ze czlon elektrodowy stanowi pret (117) z zaro¬ odpornego metalu, który jest zamocowany miedzy dwoma skrajnymi wspornikami (118) usytuowa¬ nymi w odleglosci od powierzchni (15) kapieli (1) dla zagwarantowania calkowitego zanurzenia preta (117) w rozlewisku (26) stopionego szkla (21). 26 15 22 28 F,gJ_.83 56883 568 2 15 FigA f 64 28 65 2 Fig.Z83 568 1683 56883 568 37' •44 43 /is [92 ^ 9V FjgJL '42 44 43 &. **H. .60 27 %t: 61 ]6I 102 ^V -60 102 (( ^^ ^ ,60 r60 D, -55- 57 6183 56883 588 74^ Fig.

16. * '62 j3f_ ~90 88, /M 89 Wl /// #^#? .J5", H rfFtf/ tf5 116 U4 115 41- 114 85 &80 mjz -40 lv ¦JP W 32 J u 4- 71- 36' r&m V7 C-7J5 L* 41 #3 73 91 1B\ \—oo cf bi 1-, ?/' zg-l 4-4 11^ 1 h 68 \Hf\ '///////// \-6t83 568 15 28 Eig-JL 15 23 F/g._2Z 124 123 125 Eig.Jl PL PL PL PL PL