Uprawniony z patentu: Universal Oil Products Company, Des Plaines.Illinois (Stany Zjednoczone Ameryki) Reaktor wielkokomorowy kaskadowy Przedmiotem wynalazku jest reaktor, wielkokomo¬ rowy kaskadowy, w którym ziarnisty, kuleczkowy katalizator styka sie ze strumieniem reaktora prze¬ plywajacego kolejno przez kilka komór.Reaktor wedlug wynalazku zatrzymuje przesu¬ wajacy sie w dól ziarnisty katalizator w pierscie¬ niowych pojemnikach — koszach przez które w kierunku bocznym poziomym, promieniowym prze¬ plywa strumien reagenta, dla zapewnienia opty¬ malnych warunków kontaktu z katalizatorem. W reaktorze wedlug wynalazku zastosowano specjal¬ ny typ perforowanego sita tworzacego pierscienio¬ wy kosz zamykajacy katalizator oraz przewody do przenoszenia katalizatora z jednej strefy kontaktu do drugiej, jak równiez przewody wprowadzajace katalizator do reaktora oraz przewody oprózniajace reaktor.Znane sa reaktory wielokomorowe z komorami umieszczonymi jedna nad druga zawierajacymi katalizator. Te znane reaktory moga^byc stosowane przy krakowaniu par weglowodorów tylko w obec¬ nosci cieklego katalizatora. W reaktorach tych sto¬ sowane sa rozwiazania konstrukcyjne zgodnie z którymi, albo komora reakcyjna umieszczona jest ponad komora regeneratora, lub tez pewna ilosc zlóz katalizatora umieszczona jest we wspólnej komorze, przy czym nie stosowany jest zaden sro¬ dek do przemieszczania katalizatora z jednego do drugiego zloza. Katalityczne reformowanie bylo i w wielu przypadkach jest takze i obecnie, pro- 10 20 25 wadzone jako proces bez ciaglej regeneracji kata¬ lizatora. Katalizator wymieniany jest po 6-mie- siecznym lub nawet rocznym okresie nieprzerwa¬ nego prowadzenia procesu.Ostatnio jednak, aby uniknac koniecznosci przery¬ wania procesu krakowania, stosowano wlaczanie do ciagu aparatów produkcyjnych w zamian rea¬ ktora którego katalizator nalezalo wymienic lub zregenerowac, dodatkowego, zastepczego reaktora.Natomiast spietrzanie komór reaktora jedna nad druga w celu przemieszczania katalizatora z je¬ dnego pierscieniowego zloza do drugiego zloza pod dzialaniem sily ciezkosci — nie bylo dotych¬ czas znane.Celem wynalazku jest usuniecie wad znanych reaktorów a zadaniem wynalazku jest opracowanie wielokomorowego reaktora kaskadowego przezna¬ czonego do prowadzenia ciaglego procesu katali¬ tycznego reformowania weglowodorów, takich jak weglowodory naftenowe, w obecnosci katalizatora platynowego lub palladowego osadzonego w ku¬ leczkach tlenku glinu.W reaktorze wedlug wynalazku katalizator po¬ zostaje na stale w ukladzie i jest tylko przeno¬ szony z jednej komory do drugiej przy ruchu ziaren katalizatora ciaglym lub okresowym w do¬ wolnie dlugich odcinkach czasu, przy czym ruch ten jest wywolywany usuwaniem katalizatora z najnizszej czesci reaktora. 82 74882 748 3 Zasadnicza cecha wynalazku jest konstrukcja urzadzenia, w którym wiele pierscieniowych zlóz katalizatora umieszczonych jest jedno nad drugim w pionowej wydluzonej obudowie reaktora.Charakterystyczne cechy konstrukcyjne reaktora wedlug wynalazku polegaja na tym, ze wielokomo- rowy kaskodowy reaktor w ktgrym reagent styka sie z czastkami katalizatora przesuwajacymi sie przez reaktor pod dzialaniem sily ciezkosci, za¬ wiera wydluzona w kierunku pionowym, zamknie¬ ta obudowe, co najmniej dwie, umieszczone w obudowie, w pewnej odleglosci od siebie komory, 7 których kazda zawiera wspólsrodkowe, o róz¬ nych srednicach cylindryczne sita. tworzace pier¬ scieniowy kosz mieszczacy zloze katalizatora, przy czym sito zewnetrzne jest oddalone od sciany obudowy, reaktora dzieki czemu powstaje wolna przestrzen miedzy zewnetrznym sitem cylindrycz¬ nym a obudowa tworzac komore pierscieniowa.Reaktor zawiera ponadto poprzeczna przegrode pod kazda z komór oraz zdejmowalna pokrywe ponad kazda z komór reaktora króciec wlotowy w górnej czesci obudowy oraz w górnej czesci kazdej z komór przewody przenoszace katalizator miedzy sasiednimi komorami oraz króciec wlo¬ towy reagenta w górnej czesci obudowy polaczo¬ ny z pierscieniowa rozdzielcza komora zewnetrzna reaktora. Rleaktor jest wyposazony w przewody reagenta laczace wnetrze kazdej z komór z pier¬ scieniowa komora rozdzielcza lezaca nizej oraz umieszczone w najnizszej komorze rekatora w równych odstepach przewody wylotowe.Reaktor wedlug wynalazku przeznaczony jest zwlaszcza, jakkolwiek niewylacznie, do prowadze¬ nia procesu reformowania katalitycznego strumie¬ nia weglowodorów naftenowych w tradycyjnych warunkach. Reformowanie katalityczne weglowo¬ dorów naftenowych prowadzi sie zwykle przy uzy¬ ciu katalizatorów z zawartoscia platyny, kataliza¬ tory takie sa powszechnie znane. Katalizator sto¬ sowany w reaktorze wedlug wynalazku jest kompozycja platyny, tlenku glinu oraz chlorowca i -stosowany jest w formie kuleczek o srednicy 0,8—3,2 mm, zapewniajacej dobry przeplyw masy katalizatora. Katalizator w tej formie dobrze prze¬ chodzi przez reaktor nie tworzac miejscowych blokad i zahamowan. W reaktorze wedlug wyna¬ lazku do transportu katalizatora miedzy poszcze¬ gólnymi zlozami zastosowano wiele przewodów o malej srednicy, stad tez dla zapewnienia ciag¬ lego przeplywu istotne jest aby katalizator mial niewielka srednice, korzystnie mniejsza niz 3,2 mm.Jakkolwiek reaktor wedlug wynalazku ma za¬ stosowanie zwlaszcza do reformowania katalitycz¬ nego, moze byc równiez stosowany do innego rodzaju procesów przeksztalcania weglowodorów, takich jak odsiarczanie, hydrokrakowanie, dehy- drogenizacja, krakowanie katalityczne i inne, jak równiez chemicznego przeksztalcania niezwiazane- go bezposrdnio z przeróbka ropy naftowej.Biorac pod uwage, ze stosowane materialy ka¬ talityczne sa kruche i latwo ulegaja scieraniu, w reaktorze zastosowano wspólsrodkowe sita o spe¬ cjalnej konstrukcji, w miejsce zwykle Sitosowanych plecionych siatek lub sit perforowanych. 4 W korzystnym wykonaniu wynalazku stosuje sie sita z pretów, których plaska strona zwrócona jest w kierunku katalizatora. Kazde z sit sklada sie z pionowych równoleglych, plaskich pretów o prze- 5 kroju klinowym, ustawionych dostatecznie blisko siebie aby nie nastepowalo zatykanie ani przecho¬ dzenie katalizatora miedzy pretami. Pionowe usy¬ tuowanie pretów w polaczeniu z plaska czolowa sciaina kazdego preta w kazdym sicie zapewnia splyw 11 katalizatora w dól przy minimalnym tarciu oraz minimalnym zuzyciu czastek katalizatora.Szczególna cecha reaktora wedlug wynalazku jest równiez zastosowanie równomiernie rozstawio¬ nych rurek lub przewodów o niewielkiej srednicy 15 laczacych dolna czesc jednej komory z górna czescia nastepnej, nizszej komory, przewodami ty¬ mi katalizator przemieszcza sie z jednej komory reaktora do nastepnej. Dzieki malej srednicy rurek w porównaniu z duza srednica przewodów, który- *• mi przemieszcza sie reagent, reagent w zasadzie nie przeplywa z jednej komory do drugiej przez rurki katalizatora, lecz plynie jedynie wlasnymi przewodami.Ponad wlotom kazdego z przewodów katalizatora 25 umieszczony jest stozkowy deflektor katalizatora.Deflektor' ten uniemozliwia bezposrednie wniknie¬ cie katalizatora do przewodu i zmusza strumien czastek katalizatora do obwodowego lub bocznego naplywu do wlotu przewodu. Przewody kataliza- 30 tora sa korzystnie rozmieszczone na obwodzie kola, co zapewnia równomierny splyw calego pierscieniowego zloza katalizatora z kazdej ko¬ mory. Przy stosunkowo cienkich pierscieniowych zlozach katalizatora kolo, na obwodzie którego 35 rozmieszczone sa przewody do przemieszania ka¬ talizatora ma taka srednice, ze blisko polowa ob¬ jetosci katalizatora znajduje sie wewnatrz tego kola, a polowa na zewnatrz.Dla reagenta w dolnej czesci kazdej z komór, 40 zastosowano oddzielny przewód wylotowy tak aby wyplywajacy strumien mógl byc skierowany do nagrzewnicy posredniej dla jego podgrzania przed wprowadzeniem do nastepnej komory. Dla ponow¬ nego wprowadzenia strumienia reagenta do ko- 45 mory przewidziano w kazdej z komór reaktora króciec wlotowy. Promieniowy przeplyw strumie¬ nia reagenta z zewnatrz pierscieniowego zloza ka¬ talizatora do jego wewnetrza i nastepnie odpro¬ wadzenie strumienia z wnetrza zloza jest rozwia- so zaniem korzystnym jednakze w reaktorze wedlug wynalazku mozna zastosowac równiez odwrotny kierunek przeplywu, to znaczy z wewnatrz na zewnatrz. Równiez w przypadku malej grubosci zloza katalizatora, jesli jest to konieczne mozna 55 zastosowac przeslone lub okap wokól kazdego pierscieniowego zloza katalizatora, co zabezpieczy przed przeplywem - strumienia reagenta ponad gór¬ na powierzchnie warstwy katalizatora i w kon¬ sekwencji przed bezposrednim splywem reagenta 60 do przwodu wylotowego.Pozostale cechy konstrukcyjne wynalazku, jak mieszkowy odcinek sprezysty w przewodzie rea¬ genta, srodki kompensujace rozszerzalnosc prze¬ wodów, urzadzenie do odciskania pokrywy komo- 65 ry, srodki do rozdzialu i regulacji przeplywu stru-5 mienia reagenta i inne sa szczególowo przedsta¬ wione w dalszym ciagu opisu w przykladach wy¬ konania w oparciu o rysunek.W górnej czesci reaktora umieszczony jest lat¬ wy do demontazu, rurowy wymiennik ciepla, w którym przesuwajacy sie w dól strumien czastek katalizatora ogrzewany jest przez strumien reagen¬ ta przeplywajacy przez górna czesc reaktora. Cza¬ stki katalizatora przechodza nastepnie przez wiele cienkich rurek lub przewodów do rozdzielacza, z którego katalizator przechodzi dalej przez wiele cienkich przewodów do górnej czesci najwyzszej komory reaktora.Zastosowanie reaktora jest szczególnie korzystne wtedy, gdy katalizator unoszony jest przez stru¬ mien wodoru na szczyt reaktora, przy czym tempe¬ ratura katalizatora zbliza sie do temperatury wply¬ wajacego strumienia reagenta a katalizator ulega redukcji pod dzialaniem strumienia gazu unosza¬ cego.Przedmiot wynalazku przedstawiony jest w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia reaktor wielokomorowy, kaskadowy w przekroju pionowym, fig. 2 — górna czesc reak¬ tora w przekroju poziomym wzdluz linii 2—2 z fig. 1, fig. 3 — górna czesc przewodu przenoszace¬ go katalizator wraz ze stozkiem deflektora w prze¬ kroju zaznaczonym na fig. 1 jako 3—3, fig. 4 — wspólsrodkowe sito tworzace kosz dla pomieszcze¬ nia katalizatora w kazdej z komór reaktora w czesciowym przekroju w plaszczyznie oznaczonej na fig. 1 jako fig. 5 — pokrywe zamykajaca od góry kazdy z pierscieniowych koszów mieszczacych katalizator w czesciowym przekroju, fig. 6 — zam¬ kniecie pokrywy kosza mieszczacego katalizator w czesciowym widoku oznaczonym na fig. 5 jako 6—6, fig. 7 — przewód odprowadzajacy reagent z kosza katalizacyjnego w przekroju pionowym, fig. 8 — urzadzenie do wprowadzania katalizatora do górnej czesci reaktora stanowiace iinne wykonanie urzadzenia, eliminujace rurowy wymiennik ciepla pokazany na fig. 1, fig .9 — sito wraz z wewne¬ trzna perforowana cylindryczna sciana kosza za¬ pewniajaca dobry rozplyw reagenta — w czescio¬ wym przekroju.Wydluzona i ustaiona pionowo obudowa 1 reak¬ tora przedstawiona na fig. 1 zawiera trzy umiesz¬ czone jedna nad druga komory 2, 3 i 4. Ponad komora 2 oraz glowica 1' umieszczony jest wy¬ miennik ciepla 5 zaopatrzony w króciec wlotowy 6 reagenta oraz króciec zasilajacy 7 katalizatora, który jest prowadzony do komory wejsciowej 8 katalizatora a nastepnie do rurek 10 wymiennika ciepla, które z zewnatrz oplywane sa przez stru¬ mien reagenta wplywajacy przez króciec 6. Rurki 10 wchodza da rozdzielacza 11 zaopatrzonego w krócce wylotowe 12 polaczone z przewodami 13.Strumien reagenta wplywajacy króccem 6 oplywa rurki 10 prowadzace katalizator i nagrzewa go powodujac redukcje katalizatora dostarczanego do reaktora. Przy katalitycznym reformowaniu weglo¬ wodorów naftenowych korzystne jest na przyklad redukowanie katalizatora wodorem. Gazy wcho¬ dzace do reaktora posiadaja zwykle temperature, okolo 482°—538°C, dostatecznie wysoka, aby na- 748 6 grzac katalizator w rurkach 10 do temperatury redukcji.Górna komora 2 reaktora zawiera wspólsrod¬ kowe cylindryczne sita 14 i 15 tworzace pierscie¬ niowy kosz 16 dla pomieszczenia katalizatora. Ko¬ mora pierscieniowa 17 powstala pomiedzy zewne¬ trznym sitem cylindrycznym 14 a obudowa 1 two¬ rzy na zewnatrz i wokól sita 14, rozdzielacz par reagentu i zapewnia rozprowadzenie oraz promie- 10 niowy rozplyw strumienia reagenta naplywajacego z krócca 6, przez kanal 18 — do wewnatrz kosza 16. Aby uniemozliwic bezposredni doplyw reagenta z kanalu 18 do kosza 16 zastosowano pokrywe 19 zamykajaca od góry wnetrze sita 15 oraz pokrywe 15 20 zamykajaca od góry kosz 16 mieszczacy zloze katalizatora.Na fig. 2 przedstawiono przewody 13 prowadzace katalizator z rozdzielacza 11 do kosza 16. Ilosc tych przewodów zalezy od srednicy komory reak¬ tora. Grubosc zloza katalizatora zawartego w ko¬ szu 16 miedzy sitami 14 i 15 nie jest wielka, aby spadek cisnienia reagenta w warstwie kataliza¬ tora nie byl zbyt duzy. Rozmieszczenie przewodów 13 na obwodzie kola wystarcza do równomiernego rozprowadzania katalizatora, Korzystnym jest roz¬ mieszczenie przewodów 13 wzdluz obwodu kola oznaczonego na fig. 2 litera C, tak, ze okolo polo¬ wa zloza katalizatora zawartego miedzy sitami 14 i 15 znajduje sie wewnatrz kola, a polowa na zewnatrz kola C.Przewody 21 otwarte na koncach i osadzone w scianie rozdzielajacej 22 zapewniaja przesypywa¬ nie sie katalizatora ze zloza z kosza 16 do komory lezacej nizej. Na fig. 3 pokazano odwrócony sto¬ zek 23 deflektora osadzony na pretach 23' pow¬ strzymujacy katalizator przed bezposrednim sply¬ wem do przewodu 21. Katalizator oplywa dolna rozszerzona czesc stozka 23 i stad wplywa do prze¬ wodu 21. W ten sposób zapewnia sie stosunkowo równomierne przemieszczanie sie katalizatora w calym zlozu, bez pozostawienia wiekszych. lub mniejszych obszarów, w których katalizator mógl¬ by zalegac. l5 Stwierdzono, ze przy grubosci warstwy zloza katalizatora okolo 1,6 mm, przewody 21 moga byc rozmieszczone w odstepach okolo 0,6 m jeden od drugiego, co zapewnia stosunkowo równomierny splyw calej objetosci katalizatora z polozonego so wyzej zloza pierscieniowego, przy czym splyw ten zalezy od wlasnosci fizycznych katalizatora.Miedzy komorami 2 i 3 reaktora znajduje sie przewód odprowadzajacy reagent 24 zakonczony króccem 25, który polaczony jest z przedstawiona 65 schematycznie posrednia nagrzewnica 26, której przeznaczeniem jest ponowne nagrzanie reagenta opuszczajacego komore 2 przed jego wprowadze¬ niem do komory 3. Strumien reagenta przez kró¬ ciec 27, wchodzi do komory 3, a nastepnie do 60 zewnetrznego pierscienia rozprowadzajacego, który stanowi komora pierscieniowa 28. Stad strumien reagenta przeplywa promieniowo przez zloze kata¬ lizatora mieszczace sie w koszu 29 miedzy wspól- srodkowymi sitami 30 i 31, które wspieraja sie na 65 dnie 34 komory 3.7 82 748 8 Komora 3, podobnie jak komora 2 zaopatrzona jest w pokrywe 32 na wewnetrznym sicie 31 cy¬ lindrycznym oraz pokrywe 33 zamykajaca od góry pierscieniowy kosz 29 katalizatora. Pokrywa 33 uniemozliwia bezposredni przeplyw reagenta do kosza 29. Przewody doprowadzajace 21 katalizato¬ ra sa równomiernie rozlozone na obwodzie kola, pomiedzy sitami 30 i 31, co zapewnia równomierny splyw katalizatora z komory 2 reaktora do ko¬ sza 29* Wplyw strumienia reagenta z komory 3 dokonuje sie przez przewód 35 polaczony z wnetrzem wewne¬ trznego sita 31. Z drugiej strony przewód 35 przyla¬ czony jest do krócca wyjsciowego 36 polaczonego z kolei z nagrzewnica 37. Przewody 38 o malej sred¬ nicy z dolnej czesci kosza 24 przechodza przez dno 34 komory 3 do górnej czesci kosza 41. W korzystnym wykonaniu przewody te rozmieszczone sa równo¬ miernie na obwodzie kola w obu koszach, dolnym i górnym, tak, ze okolo polowa objetosci zloza katalizatora znajduje sie na zewnatrz tego kola, a polowa wewnatrz.Rozmieszczenie takie zapewnia równomierny prze¬ plyw katalizatora z kosza 29 do komory 4. Odwró¬ cone stozki 39 deflektorów ponad kazdym z prze¬ wodów 38 zapewniaja równomierny splyw katali¬ zatora ze zloza mieszajacego sie w koszu 29.Reagent wprowadzany jest ponownie do reaktora przez króciec 40 i przechodzi przez nastepny kolej¬ ny stopien reakcji w kontakcie z katalizatorem w pierscieniowym zlozu umieszczonym w koszu 41, który tworza wspólsrodkowe cylindryczne sita 42 i 43 zapewniajace równomierny promieniowy prze¬ plyw reagenta z obszaru rozdzielania, który stanowi v komora pierscieniowa 44 do wnetrza kolektora 45.Obszar kolektora 45 stanowi ostatni czlon, reaktora i polaczony jeslt bezposrednio z króccem wyplywo¬ wym 46. Reagent opuszczajacy króciec 46 moze byc skierowany do komory redukcyjnej lub do nastepnego stopnia kontaktu katalitycznego. W dolnej komorze 4 na cylindrycznym sicie 43 znajduje sie pokrywa 47 zabezpieczajaca przed bezposrednim splywem rea¬ genta do kolektora 45. Pokrywa zamykajaca od gó¬ ry kosz 41 zabezpiecza przed bezposrednim wply¬ wem reageta do zloza katalizatora. Dolne konce przewodów 38, sa równomiernie rozmieszczone w koszu 41 w celu zapewnienia równomiernego roz¬ kladu katalizatora w zlozu. Krócce wyjsciowe 49 oraz deflektory 50 zabezpieczaja równomierny wy¬ plyw katalizatora ze zloza zawartego w koszu 41.W korzystnym wykonaniu, jak pokazano na fig. 4, cylindryczne sita 14 i 15 tworzace kosz 16 wy¬ konane sa z wielu gesto rozlozonych, pionowych pretów 14' i 15' o przekroju klinowym, zwróco¬ nym plaskim grzbietem do warstwy katalizatora.Takie wykonaie zapewnia minimalne scieranie sie katalizatora w czasie jego przesuwania sie przez reaktor. Dla kulkowych czastek katalizatora o sred¬ nicy 1,6 mm, odleglosc miedzy pretami wynosi okolo 0,8 mm a w kazdym razie mniej niz 1,6 mm Ilustracja zastosowania reaktora wedlug przy¬ kladu wykonania wynalazku przedstawionego na fig. 1 jest przyklad procesu reformowania katali¬ tycznego, który przedstawia sie nastepujaco. Frak¬ cje benzyny majaca temperature wrzenia miedzy 93°C i 204°C doprowadza sie do reaktora przez króciec 6 wraz z dodatkiem gazu o duzej zawar¬ tosci wodoru. Katalizator w ksztalcie kulek wpro¬ wadza sie przez kóciec wlotowy 7 w górnej czesci 5 reaktora. Czastki katalizatora wprowadzane sa przez króciec 7 wraz z wodorem, który zastoso¬ wany jest jako srodek przenoszacy swiezy kata¬ lizator z zasobnika lub regeneratora. Strumien rea¬ genta o temperaturze okolo 482—593°C wyplywaja- io cy króccem 6 zostaje odchylony przez lopatki kie¬ rujace 6' i oplywa wokól przewodów 10 przeno¬ szacych katalizator.Katalizator w przewodach 10 ulega nagrzaniu i redukcji a nastepnie z rozdzielacza 11 ^przez 15 przewody 13 trafia do kosza 16. Tu reagent styka sie ze zlozem katalizatora i czesciowo juz przefor- mowany opuszcza reaktor przewodem 24.Poniewaz reformowanie katalityczne jest reakcja endotermiczna, strumien reagentu przed wprowa- 20 dzeniem do komory 3 reaktora poddaje sie ponow¬ nemu nagrzaniu, w nagrzewnicy 26 do temperatury okolo 482°C, lub wyzszej. Reagent wchodzi do ko¬ mory reaktora przez króciec 27, oplywa lopatki kierujace 27 i trafia do pierscieniowej komory 28, która stanowi strefe rozdzielajaca, zapewniajaca promieniowy wewnetrzny przeplyw strumienia rea¬ genta przez zloze katalizatora w koszu 29. Przez przewód 35 strumien reagenta wyplywa z reaktora do nagrzewnicy posredniej 37, po czym ponownie ogrzany prowadzony jest dalej przez króciec 40. Tu reagent oplywajac lopatki kierujace 40' trafia do pierscieniowej komory 44 stanowiacej strefe roz¬ dzielcza i nastepnie wchodzi w kontakt z kataliza¬ torem, przy czym przeplyw reagenta odbywa sie w kierunku do wewnatrz kosza 41. Gotowy produkt opuszcza reaktor przez króciec 46.Zastosowanie do przenoszenia katalizatora prze¬ wodów 21 oraz 38 majacych mala srednice zasad¬ niczo eliminuje niepozadany przeplyw reagenta ty¬ mi przewodami.Jezeli w procesie posrednie nagrzewanie nie jest wymagane, strumien reagenta jest kierowany bez¬ posrednio z górnej do dolnej komory reaktora.Kierunek przeplywu reagenta moze byc równiez odwrotny to znaczy od dolu do góry, co zaznaczo¬ no na fig. 1 przerywanymi strzalkami.W wielokomorowym reaktorze wedlug wynalaz¬ ku katalizator moze byc zatrzymany w kazdej z komór przez dowolnie dlugi okres czasu, lub tez moze byc przesuwany w sposób ciagly, lub w krótkich odstepach czasu, stosowanie do potrzeby odnawiania zapasu swiezego katalizatora w reak¬ torze. Przesypujacy sie w dól katalizator tworzy, ciagly obieg, w którym katalizator jest przenoszony od najnizszej czesci reaktora do komory wejsciowej 8.Otwarcie przewodów wylotowych 49 powoduje ruch katalizatora we wszystkich wyzej polozonych ko¬ morach reaktora oraz w laczacych je przewodach.Tak wiec ruch katalizatora jest sterowany otwar¬ ciem zaworów na koncach przewodów 49.Na fig. 5 pokazano, w korzystnym wykonaniu, pokrywe kazdego z koszy zawierajacych katalizator oraz pokrywe wewnetrznego cylindrycznego sita.IV górnej czesci komory 2 reaktora znajduje sie pokrywa 19 umieszczona ponad cylindrycznym kol- 30 35 40 45 50 55 6082 748 9 ' 10 nierzem 51 zaopatrzonym w przedstawione na fig. 6 wsporniki 52. Zewnetrzny koniec wspornika 52 polaczony jest ze wspornikiem 53, który z kolei polaczony jest z kolnierzowym elementem 54 sta¬ nowiacym zakonczenie zewnetrznego cylindrycz¬ nego sita 14. W celu umozliwienia promieniowego wydluzenia kazdego ze wsporników 52 w stosunku do wspornika 53 dla kazdej ze srub laczacych 56 przewidziano wzdluzne otwory 55. Przeslona 19a zapewnia oplyw reagenta wokól górnej czesci we¬ wnetrznego sita, 15. Wsporniki 52 sa rozmieszczone promieniowo i wychodza z elementu 51, który slu¬ zy do zamocowania tej samej liczby segmentów pokrywy 20 zamykajacej kosz 16. Wsporniki 52 maja ksztalt teownika zwróconego do góry pod¬ stawa, na której wspieraja sie promieniowe kra¬ wedzie sasiednich segmentów pokrywy 20. Poziomy kolnierz 54 wspiera zewnetrzne obwodowe krawe¬ dzie kadzego z segmentów pokrywy 20. Segmenty 20 moga byc przynitowane do wsporników 52, jednakze ze wzgledu na trudne warunki tempera¬ turowe, bardziej korzystne jest zastosowanie wcho¬ dzacych z plaskiej stopy teownika 52 — uch 57 z wbijanymi w nie klinami 58. Kliny opieraja sie druga strona o dociskajacy plaskownik 59, który zachodzi na krawedzie sasiednich segmentów po¬ krywy 20. Tak wiec, gdy zachodzi potrzeba usu¬ niecia segmentowej pokrywy 20, wbija sie kliny 58 luzujac tym samym dociskowy plaskownik 59.Przeslony 60 i 60a pokazane na fig. 5 sa umie¬ szczone wspólsrodkowo wewnatrz sita 14 i na ze¬ wnatrz sita 15. Przeslony te sluza jako deflektory odchylajace do wewnatrz przeplywajacy strumien reagenta odpowiednio do wysokosci zloza katali¬ zatora w koszu. Przeslona deflektora 60 przymoco¬ wana jest do niskiego pierscienia mocujacego 61 przy pomocy srub 62, dzieki czemu w kazdej z komór reaktora mozna zamocowac przeslone o aktualnie pozadanej wysokosci. Linia przerywana jaka zaznaczono na fig. 5 dolne krawedzie prze¬ slon 60 i 60a wskazuja zmienna wysokosc przeslon zastosowanych w poszczególnych komorach reakto¬ ra. Wyzsza przeslone stosuje sie gdy w komorze reaktora jest mniejsza ilosc katalizatora. Wyzsza przeslona zabezpiecza przed przeplywem reagenta ponad warstwa katalizatora kierujac go wprost na katalizator. Przewody 13, 21 i 38 mozna przedluzac do dolu, co powoduje zmniejszenie wysokosci zlo¬ za katalizatora w kazdej z komór. Posrednie zla¬ cza kolnierzowe 21' i 38' na tych przewodach umo¬ zliwiaja latwa wymiane odcinków przewodów na dluzsze lub krótsze. Krótka tuleja 63 w segmencie pokrywy 20, pokazana na fig. 5 i 6 jest przepustem przez który przechodzi przewód 13 katalizatora.Kazdy z przewodów 13 przechodzi przez oddzielna tuleje.W kazdej z komór reaktora moze byc zastosowa¬ na opisana wyzej segmentowa pokrywa oraz prze¬ slona deflektora.Konstrukcja zastosowana w dolnej czesci kazdej z komór reaktora przedstawiona jest na fig. 7, w przegrodzie 22 osadzony jest pierscien z kolnie¬ rzem 64, do którego przymocowasne jest, za po¬ srednictwem sprezystego mieszka 66, kolanko ru¬ rowe 65. Kolnierz 67 dolnej czesci kolanka 65 po¬ laczony jest z kolnierzem 68 odcinka rurowego, który z kolei laczy sie z króccem wylotowym 25 osadzonym w obudowie 1 reaktora. Opisana kon¬ strukcji umozliwia niezalezne odksztalcenie prze- 5 grody 22 i bocznej sciany obudowy 1. Przez ko¬ lanko 65 przechodzi tuleja 69, która stanowi przepust dla przewodu 21 laczacego dolna czesc komory 2 z komora 3. Kolnierz 70 siegajacy wyzej od kolnierza 64 sluzy do centralnego ustawienia wewnetrznego sita 15. Korzystnie, sito 15 wsparte jest na dolnej przegrodzie 22 i ma mozliwosc wy¬ dluzenia sie do góry jak równiez pewnego niewiel¬ kiego powiekszenia swej srednicy w kolnierzu 70.Podobnie i sito zewnetrzne 14 oparte jest na pier¬ scieniu 71 osadzonym na przegrodzie 22.Inny przyklad wykonania konstrukcji obudowy 1 reaktora rózniacy sie tylko wymiennikiem ciepla 5 przedstawia fig. 8. Króciec zasilajacy 7 polaczo¬ ny jest z prostym odcinkiem rurowym 8', który z kolei laczy sie z rozdzielaczem 11 katalizatora zaopatrzonym w krócce wylotowe 12 polaczone z przewodami 13. To wykonanie konstrukcyjne sto¬ sowane jest wtedy, gdy zbedna jest redukcja ka¬ talizatora w wodorze, po jego wprowadzeniu do górnej czesci reaktora. W tym wykonaniu wyeli¬ minowano rurki 10 wymiennika ciepla. Odcinek rurowy 8' oraz górny kolnierz 9' mozna usunac z komory 5 i zastapic te elementy przez wymien¬ nik ciepla pokazany na fig. 1. Elementy wewne¬ trzne calego reaktora wielokomorowego sa wykona¬ ne w czesciach, które sa wprowadzone do obudowy reaktora przez przeznaczone do tego otwory. Otwo¬ ry te dla przejscia obslugujacych ludzi oraz prze¬ puszczenie elementów wyposazenia moga byc wyko¬ nane w obudowie 1 w obszarach miedzy komorami, lub równiez w górnej i dolnej czesci korpusu.Na fig. 9 przedstawiono fragment perforowanego lub dziurkowanego cylindra 72 umieszczonego we¬ wnatrz sita 15. Podobne cylindry perforowane moga byc zastosowane w innych komorach reaktora.Otwory lub szczeMny w cylindrze 72 sa rozmieszczone równomiernie oraz posiadaja wymiary konieczne dla utworzenia z góry okreslonej powierzchni roz¬ dzialu strumienia reagenta przeplywajacego przez katalizator. Szczeliny w sicie. 15 wplywaja wyjat¬ kowo korzystnie na rodzial strumienia reagenta.Polaczenie sita z przylegla do niej powierzchnia perforowanej przeslony, która jest przykladowo cylinder 72 stanowi bardzo efektywne urzadzenie rozdzielajace strumien reagenta.W opisanym wykonaniu reaktora wedlug wyna¬ lazku zastosowano zasade przeplywu katalizatora z góry na dól, oraz promieniowego dosrodkowego przeplywu reagenta. Jednakze urzadzenie wraz z warstwami katalizatora moze byc równiez dosto¬ sowane do przeplywu katalizatora' z dolu do góry oraz przeplywu reagenta przez zloze katalizatora odsrodkowo na zewnatrz. PL PL