Uprawniony z patentu: Ministerium flir* Verkehrswesen, Berlin (Niemie¬ cka Republika Demokratyczna Urzadzenie do polaczonych szeregowo adresów, w szczególnosci do pojazdów szynowych wyposazonych w sprzegi samoczynne i Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do po¬ laczonych szeregowo adresów, w szczególnosci do pojazdów szynowych wyposazonych w siprzegi sa¬ moczynne, przy czym adresy stanowia jednostki rozpoznawcze zestawione w dowolne ciaigli.Znane sa urzadzenia umozliwiajace zdalne roz¬ laczanie sprzegów samoczynnych sterowane z jed¬ nego punktu centralnego. Przez kolejne wzbudza¬ nie przekazników znajdujacych sie w pojazdach szynowych utworzona zostaje droga dla wlasciwe¬ go sygnalu powodujacego rozlaczenie. Bo dalszego odlaczenia nastepnego -pojazdu szynowego wymaga¬ ne sa dwa impulsy.Wada tych urzadzen jest to, ze umieszczone w pojazdach szynowych przekazniki sterujace nie odpowiadaja wymaganiom w zakresie obciazen me¬ chanicznych stawiane przy ruchu kolejowym i sta¬ nowia zródlo zaklócen, które wplywaja znacznie na przebieg eksploatacji. Dalsza wada tych urzadzen jest duza liczlba przewodów koniecznych do wybo¬ ru i realizacji przebiegów rozlaczajacych, która to liczba przy sprzegach automatycznych nie moze byc dostarczona. W tych znanych rozwiazaniach jest niemozliwe skiontrolowanie wlasciwego wybo¬ ru odpowiedniego miejsca rozlaczenia przed wyko¬ naniem tego rozlaczenia.Przez tb powstaje wspólczynnik zawodnosci, któ¬ rego usuniecie wymaiga znacznych dodatkowych nakladów.Celem wynalazku jest unikniecie wad istnieja¬ cych w znanych rozwiazaniach i opracowanie ta¬ kiego urzadzenia, które odpowiada warunkom pra¬ cy pojazdów szynowych przy zastosowaniu sprze¬ gów samoczynnych i które zapewni niezawodnosc 5 dzialania przy uniknieciu zaklócen eksploatacyj¬ nych.Ponadto celem wynalazku jest opracowanie urza¬ dzenia do selektywnego wysiterowywania wymie¬ nialnych wzajemnie, laczonych szeregowo adresów 10 dila wyboru miejsca rozlaczenia samoczynnych sprzegów pojazdów szynowych, z kontrolowanym przebiegiem rozlaczania.Zadanie to rozwiazano, zgodnie z wynalazkiem, w ten sposób, ze pojazdy szynowe sa wyposazone 15 w urzadzenia do rozpoznawania adresu odpowia¬ dajacego kazdorazowemu miejscu rozlaczenia sprze¬ gów. Urzadzenie adresowe poprzez przelotowy przewód zwrotny i poprzez przewody ulkladu sa polaczone ze soba, a poprzez uklad wyjsciowy sa 20 polaczone z czlonem nastawczym miejsca rozla¬ czenia, przy czym impulsy wplywaja na siebie wzajemnie poprzez miultiwibratory monostabilne, elementy „lub" i elementy „i", a poprzez multiwi- bratory blistabiline i elementy „i" sa polaczone 25 z elementami „i", z których nastepnie sa wysyla¬ ne kontrolne impulsy zwrotne przewodzone przez dlawik na linie. Poprzez elementy „lub" sa prze¬ wodzone do multiwibratorów sygnaly dla czlonu nastawczego, a poprzez wspólny element „lub" sa 30 podawane sygnaly do odpowiednich elementów 774413 77441 4 „i" — dla wyiboru czlonu nastawczego. Multiwibra- tory sa wyposazone w dowolnie nastawialne ukla¬ dy czasu opóznienia.Cecha charakterystyczna wyinalazku jest to, ze jeden element „i" przekazuje impulsy liczace o przynajmniej jeden impuls mniej niz impulsy •przychodzace.Wynalazek jesit przykladowo wyjasniony na pod- stawie rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat polaczeniowy a fig. 2 schemat funkcjo¬ nalny.Pojazdy szynowe zgodnie z przedmiotem wyna¬ lazku sa wyposazone w urzadzenie i posiadaja w odiniesiemiai do adresów tak zwane jednostki przedluzajace.Elektaowóz jest wyposazony w blizej nie przed- stawione, zinane urzadzenie sterujace z którego wy¬ brane miejsce rozlaczenia dwóch sprzegów auto¬ matycznych otrzymuje wymagane impulsy 29.Przy zestawieniu skladu pociagu zostaje z elek¬ trowozu wlaczone napiecie pracy przez co jednost¬ ki wydluzajace wagonów zajmuja polozenie spo¬ czynkowe pokazane na rys. 1.Wyzwolone przez elektrowóz impulsy 29 prze¬ chodza przez przewód 1 i docieraja do monosta- biinycih mulltiwibratoirów 6. Poniewaz istnieje to przejscie typu O—L multiwibrator zadziala. Multi- wibrator posiada tak zwany czais przedluzajacy, który w przyblizeniu odpowiada czasiowi trwania impulsu 29, dziejki czemu unika sie zaklócen lub iprzenw w czasie trwania impulsu 29. Nastepnie iimpuis 29 przechodzi na element „iulb" 7 i element „i" 7 i element „i" 8, w którym wyjscie zamkniete jest przez zamknieta pozycje mulltiwibratofra bista- bilnego 23. To przejscie L—O na koncu pierwszego fimpuOjsu 29 wzbudza mulitliwibratar bistabilny 9 — który zajmie pozycje spoczynkowa dopiero po wla¬ czaniu i wylaczaniu napiecia pracy. W tym stanie istnieje droga dla nastepnego impulsiu 29 poprzez element „i" 10. Nastepnie zbocze O—L impulsu 29 uruchamia multiwibrartjor mionostalbilny 12 przy przerzuceniu muiitiiwibratora 9 poprzez element „lub" 11. Multiwibrator 12 az do okreslonego punktu czasu podaje na przewód zwrotny 3 sygnal wyjsciowy L. Ten sygnal wyjsciowy L przechodzi przez element „Hulb" 13 do elementów „i" 14, 25.Wówczas element ,£" 14 moze dostarczyc sygnal wyjsciowy L aile dopiero wtedy gdy przed uply¬ nieciem czasu opóznienlie mulitiwilbraitora 12 .przyj¬ dzie dalszy impulis 29 poprzez element „i" 10.Sygnal wyjsciowy L na element „i" 14 posiada jeden impuls liczacy mnielj niz przychodzacy na przewód 1 imipuls 29. Pierwszy impuls liczacy, któ¬ ry trafia na element „i" 14 uruchamia multiiwilbra- tor 17 i przez to wlacza ^poprzez element „lub" 13) element „i" 14 dla wszystkich dalszych przycho¬ dzacych impulsów 29 niezaleznlie od stanu multi- wibratora 12.Sygnaly, które wychodza z elementu ,i" 14 tra*. fiaja poprzez diode 15 na przewód 2 i stanowia przez to jednostki przedluzajace dla nastepnych pojazdów szynowych.Przez doprowadzenie impulsu 29 poprzez prze¬ wód 1 impulsy te docieraja poprzez muflitiwibrato- ry 20 i poprzez element „lub" 21 do braku „i" 24.Ale poniewaz czynny jest multiwilbrator 9, wyjscie to jest zablokowane i imipulsy 29 nie znajduja dal¬ szej drogi, tak, ze ten uklad 'dzielnikowy jednostki przedluzajacej jest zablokowany przez bramke „i" 5 22. Przez uruchomienie multiwiibratora 17 przy po¬ mocy pierwszego impulsu liczacego (zbocze O—L) drugie wyjscie elemenitu „ii" 14 jeslt zerowe, dzieki czemu element „i" 27 nie moze podac sygnalu wyj¬ sciowego na przewód 5 do lokailniego ogniwa na- io sitawczego 28 dla rozlaczenia wagonów.W czasie opóznienia multiwibriaitora na sygnal L, który we wlasciwym punkcie jest podawany na przewód zwrotny 3 jest wykorzystywany jako im¬ puls zwrotny 30 dla kontroli wybranej ilosci jed- 15 mostek przedluzeniowych walgonów.Jezeli po pierwszym impulsie 29 nie nastapi, w czasie opóznienia multiwlibratora 12, zaden dal¬ szy impuls 29, wówczas multiwibrator 12 przecho¬ dzi do spoczynku lub do stanu wyjsciowego i im- 20 puls zwrotny 30 = 0. W ten sposób element „i" 14 i element „i" 25 sa zamkniete dla dalszych sygna¬ lów, to znaczy, ze nie mozna uruchomic multiwi- bratora 17 ani przenosic sygnalu poprzez przewód 2 do nastepnych jednostek przedluzajacych. 25 Wszystkie imipulsy 29 trafiajace po tym czasie na przewód 1 przechodza poprzez element „i" 18 na wyjscie 5 dla czlonu nastawczego 28 jako im¬ pulsy rozlaczajace. Sygnal ten moze byc powtarza¬ ny doiwollniie czesto. 30 Jezeli jednostka przedluzajaca wagonu otrzyma pierwszy im/puls po przewodzie 2, wówczas naste¬ puje podoibny wybór impulsowy w drugim syste¬ mie czesciowym zaczynajac od multiwlibratora mo- nostabilnego 20 ff. Sygnaly sa -tutaj przenoszone 35 poprzez element „i" na wyjscie 4 (dla przewodu 2) do czlonu nastawczego 28.. Poprzez diode 26 nastapi przekazanie impulsu zwrotnego dla kon¬ troli na przewód 1, który tutaj dziala jako prze¬ wód zwrotny. 40 Urzadzenie jest zestawione z laczonych kombina- torycanie i sekwencyjnie elementów polaczenio¬ wych, które moga pracowac elektronicznie, pneu¬ matycznie, a takze hydraulicznie i posiada uklad, który sprawdza czy sygnal wejsciowy 31 posiada 45 okreslony ksztalt na przyklad, czy jeszcze sklada sie z impulsu 29. Nalsltepoie urzadzenie zawiera uklad, który wchodzacy ciag impulsów ogranicza o ustalona czesc, na przyklad o 'impuls 29. W przy- paldlku gdy nie osiagnieto wymagalnego ksztaltu 50 sylgnalu, przekazuje ten sygnal do nastepnej jed¬ nostki rozpoznajacej. Wlaczone pózniej adresy zo¬ staja niezaleznie od dalszych sygnalów 29 zablo¬ kowane ze wzgledu na zabezpieczenie prawidlowej pracy. 55 Jednostka rozpoznajaca jest w stanie okreslic z jiakiej strony przyszedl sygnal wejsciowy 29, po¬ daje na przeciwna strone zmieniony sygnal i uru¬ chamia zadana operacje nip. rozlaczenia takze na strone przeciwna do strony zródla sygnalu. W tym 60 czasie wyjscie na druga strone jest zalblokowane.Oprócz tych zasadniczych funkcji jednostka roz¬ poznajaca dostarcza kazdorazowo — przy pierw¬ szym impulsie 29 — impuls zwrotny 30, który po¬ twierdza wysterowanie odpowiednich adresów. 65 Obliczenie wartosci zebranych po przewodzie77441 l zwrotnym, impulsów potwierdzajacych pozwala kontrolowac prawidlowy pnzelbieg funkcji. Ponadto istnieje dodaitkowa mozliwosc konltnoli prawidlowe¬ go zestawienia pociagu, wykorzystana w konkret¬ nych przypaidfcacli pracy. Maiklsyimailnie jest poda- 5 wane tyle kontrolnych impulsów zwrotnych, ile istnieje jednostek rozpoznawczych, to znaczy ile znajduje sie wagonów w pociagu.Poniewaz uwarunkowane praca przerwy w cza¬ sie trwalych impulsów nie moga dzialac zaklócaja- 10 co oelowyim jest wlajazenie, równolegle do sygnalu wejsciowego 25, elementu czasowego. Dia pelniej¬ szego wykorzysltania zalet urzadzeniie do kontroli, zwrotnej korzystnym jest, alby sygnal wyjsciowy 31 np. do rozlaczania nie byl wlaczany na linie bez- 15 posrednio po wyibraniiiu adresu, lecz wtedy gdy na¬ dany jest dodalttoowy sygnal rozlaczajacy. Przez chanalkiter np. czasu trwania tego sygnalu mozna ustalic trwanie lub inne wlasciwosci tego sygnalu wyjsciowego. W podanym przykladzie rozwiazanie 20 istnieje rozróznienie pomiedzy impulsami liczacy¬ mi a impulsem rozlaczajacym. Biorac pod uwage przedstawione zaistosowanie urzadzenia przy stero¬ waniu- rozlaczeniem wagonów, wydaje sie, ze naj¬ bardziej korzystnym jest zastosowanie elementów 25 eleMronlicznyeh.Urzadzenie posiada dodatkowa zalete taka, ze nie jest zanieczyszczone przez osrodM sterujace, jest pewne w dzialaniu i umozliwia wieksze predkosci sterowania. Ponadto umozliwia proste i niezawodne 3o zerowanie pamieci. Urzadzenie jest tak opracowa¬ ne, ze stan spoczynkowy nastepuje dopiero po wla¬ czeniu napiecia roboczego. Dziala to korzystnie na pewnosc pnacy w przypadku, gdy napiecie zostaje przerwane na krótki okres czasu. Nie moze po- 35 wsltac niekontrolowane, falszywe zadzialanie ponie¬ waz wszystkie jedmosltki rozpoznajace wracaja do stanu wyjsciowego. Znaczna zaleta tego urzadzenia zgodnego z wynalazkiem jestt to, ze do przekaza¬ nia sygnalów jest uzywany tylko jeden przewód. 40 6 Uwzgledniajac jeszcze doprowadzenie napiecia zasilajacego i zakladajac, ze przewód zwrotny mo¬ ze sitanowic masa wówczas do wymaganych ope¬ racji sa potrzeflbne tylko dwa przewody. PL PL