PL194306B1 - Urządzenie nastawcze dla skrzydła uchylnego lub uchylno-rozwiernego, zwłaszcza skrzydła okiennego lub drzwiowego - Google Patents

Abstract

1. Urzadzenie nastawcze dla skrzydla uchylnego lub uchyIno-rozwiernego, zwlaszcza skrzydla okiennego lub drzwiowego, zawierajace co najmniej jedno ramie nastaw- cze, które jest umieszczone w pierwszym obszarze konco- wym na szynie obracalnie wokól pierwszej osi obrotu, pomiedzy pierwszym polozeniem wychylnym, w którym ramie nastawcze jest skierowane do szyny i drugim polo- zeniem wychylnym, w którym ramie nastawcze jest wychy- lone w odniesieniu do szyny, a w drugim obszarze konco- wym jest umieszczone w zawiasie wokól drugiej osi, urza- dzenie napedowe do przesuwania wzdluz szyny jednostki napedowej ukladu drazków, przyporzadkowanego do co najmniej jednego ramienia nastawczego, który zawiera czlon przenoszacy, umieszczony na jednostce napedowej Obracalnie wokól trzeciej osi obrotu i który jest przesuwany wzdluz szyny, znamienne tym, ze zespól przenoszacy zawiera pierwszy uklad prowadzacy (58,70), umieszczony miedzy czlonem przenoszacym (68) a nieruchomym wodniesieniu do osi obrotu (S1) czlonem prowadzacym (48), posiadajacy pierwsza prowadnice (58) znajdujaca sie w jednym ze wspomnianych czlonów (48,68) i czesc pro- wadzaca (70), która podczas przesuwania jednostki nape- dowej (44) jest prowadzona wzdluz pierwszej prowadnicy (58) w drugim czlonie (68,48), przy czym pierwsza prowad- nica (58) w odniesieniu do kierunku ……… PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie nastawcze dla skrzydła uchylnego lub uchylnorozwiernego, zwłaszcza skrzydła okiennego lub drzwiowego.

Z opisu DE 33 45 870 A1 jest znane urządzenie nastawcze, w którym człon przenoszący jest przemieszczany do obszaru końcowego przez napęd, umieszczony w skrzydle, np. w postaci klamki, a w drugim obszarze końcowym współpracuje z ramieniem nastawczym. Przez ramię pomocnicze, dodatkowo przyłączające przegubowo ramię nastawcze do skrzydła, przesunięcie członu przenoszącego, tym samym wytworzone w sposób wymuszony przesunięcie ramienia pomocniczego powoduje, że ramię nastawcze wychyla się wobec skrzydła i przez to skrzydło, przykładowo wychodząc od położenia zamykania, jest naciskane w położenie uchylania. Przy tym człon przenoszący i ramię nastawcze wychylają się w przeciwnych kierunkach, co powoduje, że kąt, utworzony między ramieniem nastawczym a członem przenoszącym podczas przybliżania się do uchylonego położenia otwarcia, zbliża się do kąta 90°. To znaczy, że przy postępującym przejściu w położenie uchylania, wywołane przez przesuwanie członu przesuwającego, jego wychylanie powoduje postępujące zmniejszanie się przyporządkowanego wychylenia ramienia nastawczego. Ma to tę niedogodność, że zwłaszcza w fazie początkowej ruchu otwierania okna uchylnego lub w fazie końcowej ruchu zamykania okna uchylnego, ruch liniowy członu przenoszącego prowadzi do stosunkowo dużego przyporządkowanego ruchu wychylania ramienia nastawczego, a tym samym skrzydła, co powoduje, że zwłaszcza w tej fazie ruchu, w której siły przeciwdziałające ruchowi są największe, uzyskuje się bardzo mały stosunek siły czynnej do siły biernej.

Ponadto z opisu DE 1 708 852 jest znane urządzenie nastawcze dla okien lub drzwi, w którym podczas przeprowadzania procesów otwierania i zamykania, człon przenoszący i ramię nastawcze wychylają się w tym samym kierunku. Przy tym ruchu zarówno oś obrotu członu przenoszącego, jak również oś obrotu ramienia nastawczego przesuwają się wobec skrzydła, na którym jest zamontowane urządzenie napędowe do przesuwania członu przenoszącego, w tym samym kierunku z tym skutkiem, że przechylenie, wywołane w sposób wymuszony przy przesuwaniu członu przenoszącego w fazie początkowej ruchu otwierania lub fazie końcowej ruchu zamykania prowadzi do stosunkowo dużego skoku uchylnego z odpowiednio małą siłą.

Ponadto niedogodnością jest to, że w celu utrzymania żądanego ustawienia ramienia nastawczego, to znaczy żądanego skoku uchylnego skrzydła wobec ościeżnicy, konieczne jest stosunkowo długotrwałe przesunięcie liniowe jednostki napędowej, zwłaszcza wówczas, gdy powinny być udostępnione żądane siły otwierające i zamykające, co powoduje, że przykładowo trudno jest połączyć napęd przesuwny dla zespołu przenoszącego z napędem przesuwnym dla innych, umieszczonych przykładowo na skrzydle elementów zamykających, które na ogół wymagają wykonania tylko jednego małego skoku.

Zadaniem wynalazku jest opracowanie urządzenia nastawczego dla skrzydła uchylnego lub uchyIno-rozwiernego, zawierającego co najmniej jedno ramię nastawcze, dzięki któremu można uzyskać lepsze stosunki siły uchylania przy niewielkim skoku przestawiania jednostki napędowej.

Zadanie to zostało rozwiązane dzięki temu, że zespół przenoszący zawiera pierwszy układ prowadzący, umieszczony między członem przenoszącym a nieruchomym, w odniesieniu do osi obrotu, członem prowadzącym, posiadający pierwszą prowadnicę, znajdującą się w jednym ze wspomnianych członów i część prowadząca, która podczas przesuwania jednostki napędowej jest prowadzona wzdłuż pierwszej prowadnicy w drugim członie, przy czym pierwsza prowadnica, w odniesieniu do kierunku przesuwu jednostki napędowej co najmniej miejscowo przebiega ukośnie.

Korzystnie jednostkę napędową stanowi co najmniej jeden drążek napędowy przesuwny przez napęd.

Według wynalazku jeden rodzaj napędu stanowi napęd elektrosilnikowy z zespołem przekładni, który zmienia ruch obrotowy silnika na liniowy ruch przesuwny jednostki napędowej a drugi napęd stanowi napęd uruchamiany ręcznie, utworzony korzystnie z obracalnej klamki i zespołu przekładniowego, przemieniającego ruch obrotowy klamki na liniowy ruch przesuwny jednostki napędowej.

Zgodnie z wynalazkiem zespół przenoszący zawiera drugi układ prowadzący, umieszczony między członem przenoszącym a ramieniem nastawczym, posiadający drugą prowadnicę, znajdującą się w jednym ze wspomnianych elementów i część prowadzącą, która podczas przesuwania jednostki napędowej jest prowadzona wzdłuż prowadnicy w drugim z elementów, przy czym prowadnica w odniesień iu do kierunku przesuwu jednostki napędowej co najmniej miejscowo przebiega ukośnie.

PL 194 306 B1

Według wynalazku pierwsza prowadnica i druga prowadnica, wychodząc od obszaru, w którym przyporządkowane części prowadzące przy ramieniu nastawczym, mającym pierwsze położenie wychylenia są w kierunku przesuwu jednostki napędowej, co najmniej obszarowo zbieżne do siebie względnie rozbieżne, przy czym pierwsza prowadnica i druga prowadnica, wychodząc od obszaru, w którym przyporządkowane części prowadzące znajdują się przy ramieniu nastawczym, mającym pierwsze położenie wychylenia, posiadają pierwszy odcinek, przebiegający wzdłuż kierunku przesuwu jednostki napędowej oraz przylegający do tego pierwszego odcinka drugi odcinek, przebiegający ukośnie do kierunku przesuwu jednostki napędowej.

Korzystnie, co najmniej jedno ramię nastawcze posiada pierwszy odcinek i drugi odcinek, które są połączone ze sobą złączem teleskopowym z tym, że na drugim odcinku ramienia jest umieszczona co najmniej jedna prowadnica dla części prowadzącej usytuowanej na pierwszym odcinku ramienia.

Zgodnie z wynalazkiem na drugim odcinku ramienia są umieszczone co najmniej dwie prowadnice, z których jedna z prowadnic przebiega ukośnie względem drugiej prowadnicy.

Korzystnie złącze teleskopowe między pierwszym i drugim odcinkiem ramienia w pierwszym położeniu wychylenia ramienia nastawczego jest osłonięte blokadą.

W innym wykonaniu urządzenie zawiera człony przenoszące, przyporządkowane do co najmniej dwóch ramion nastawczych, które przy ruchu wychylania z pierwszego położenia wychylenia do drugiego położenia wychylenia są skierowane w przeciwnym kierunku.

Według wynalazku do każdego, z co najmniej dwóch ramion nastawczych jest przyporządkowana jednostka napędowa a pomiędzy nimi jest usytuowana przekładnia zębata.

Korzystnie co najmniej jedno z ramion nastawczych w obszarze drugiej osi obrotu jest sprzężone rozłącznie z ościeżnicą i, że co najmniej jedno z ramion nastawczych w obszarze drugiej osi obrotu jest wyposażone w zespół przyłączeniowy, przy czym co najmniej dwa ramiona nastawcze przy ruchu wychylania z pierwszego położenia wychylenia do drugiego położenia wychylenia są skierowane wtym samym kierunku.

Według wynalazku co najmniej jedno ramię nastawcze jest utrzymywane przez napęd w co najmniej jednym położeniu pośrednim między pierwszym położeniem wychylenia a drugim położeniem wychylenia, przy czym napęd i jednostka napędowa są umieszczone na skrzydle, a każda jednostka napędowa jest sprzężona z układem drążków napędowych na skrzydle ewentualnie stanowi jego część składową.

Zaletą wynalazku jest uzyskanie przez przesuwanie w określony sposób członu przenoszącego do obszaru wychylenia ramienia nastawczego, tak, aby działanie było aktywne w obszarze, leżącym bliżej punktu wychylenia ramienia nastawczego, a więc w przypadku punktu wychylenia członu przenoszącego, leżącego stosunkowo daleko od punktu wychylenia ramienia nastawczego, jego przesunięcie i przechylenie najpierw powodowało stosunkowo nieznaczną drogę wychylenia ramienia nastawczego. To znaczy, zwłaszcza w fazie początkowej ruchu otwierania skrzydła, że zadany skok przestawiania jednostki napędowej prowadzi do stosunkowo niewielkiego kąta uchylenia skrzydła, agdy podczas ruchu wychylania, oś obrotu członu przenoszącego zbliży się do osi obrotu ramienia nastawczego, to człon przenoszący działa w sposób wymuszony w obszarze bliższym ramienia nastawczego, dzięki czemu z powodu skróconej dźwigni wstępnie zadany skok przesuwania jednostki napędowej prowadzi do znacznie większego kąta wychylenia ramienia nastawczego, a tym samym wyraźnie wzmacnia ruch uchylny skrzydła. To samo dotyczy odwrotnej sytuacji przy przejściu z otwartego lub uchylnego położenia skrzydła w położenie zamykania, przy czym najpierw z powodu leżącej w pobliżu osi obrotu ramienia nastawczego, osi obrotu członu przenoszącego przy jego przesuwaniu najpierw wywołuje się stosunkowo duży ruch skrzydła, a w przypadku zbliżenia do położenia zamykania ten sam skok przesuwania powoduje znacznie zmniejszony ruch uchylny, dzięki czemu skrzydło może być uchylone efektywnie wbrew przeciwsile, wytwarzanej przez uszczelki skrzydła.

Ponadto urządzenie nastawcze według wynalazku przy niewielkiej szerokości konstrukcyjnej powoduje to, że przez człon przenoszący, uaktywniający się bliżej punktu wychylenia ramienia nastawczego, można uzyskać znacznie większy skok wychylenia ramienia nastawczego tak, że przykładowo ruch przesuwania osi obrotu członu przenoszącego może być sprzężony z ruchem przesuwania tradycyjnego układu drążków napędowych w skrzydle okna.

Wyrażenie „urządzenie nastawcze”, umieszczone na skrzydle lub na ramie ościeżnicy ma uwypuklić to, że każdorazowe osie obrotu lub określające te osie obrotu części składowe po umieszczeniu urządzenia nastawczego według wynalazku nie są przesuwne wobec skrzydła lub ościeżnicy. To zna4

PL 194 306 B1 czy, że osie obrotu są określone albo utworzone przez elementy konstrukcyjne, które są ustalone na ramie ościeżnicy lub na skrzydle.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig.1 przedstawia schematyczny widok czołowy okna uchylnego, wyposażonego w urządzenie nastawcze według wynalazku, fig. 2 - urządzenie nastawcze według wynalazku do skrzydła uchylnego, w widoku z góry, fig. 2a - szkic urządzenia nastawczego z fig. 2, fig. 3 - częściowy widok z boku urządzenia nastawczego z fig. 2, częściowo w przekroju, fig. 4 - widok z góry na ramie urządzenia nastawczego zfig. 2, fig. 5 - widok z góry na człon prowadzący, fig. 6 - widok z góry na człon przenoszący, fig. 7 odpowiadający fig. 2 widok urządzenia nastawczego, w stanie wychylenia, fig. 7a - szkic przebiegu innego rodzaju ukształtowania prowadnic, fig. 8 - urządzenie nastawcze zfig. 7, w widoku z boku i wczęściowym przekroju, fig. 9 - widok urządzenia nastawczego z fig. 7 w stanie przejścia między położeniem zablokowanym a położeniem uchylnym, fig. 10 - urządzenie nastawcze z fig. 7 w stanie zablokowania, fig. 11 - przekrój przez klamkę, fig. 12 - widok urządzenia nastawczego odpowiadający fig. 3 do skrzydła uchylno-rozwiernego, fig. 13 - widok od dołu zapadki blokującej urządzenia nastawczego z fig. 12, fig. 14 - widok z góry ułożyskowanego wychylnie na ościeżnicy odcinka ramienia urządzenia nastawczego z fig. 12, fig. 15-17 - urządzenie nastawcze z fig. 12 w różnych stanach nastawiania, fig. 18 -widok z boku urządzenia w położeniu według fig. 17, fig. 19 - częściowy widok zmienionej postaci ukształtowania prowadnic urządzenia, fig. 20 - urządzenie nastawcze z dwoma przeciwnie wychylnymi ramionami nastawczymi, fig. 21 - widok z boku przekładni zębatej, przedstawionej na fig. 20, fig. 22a-c - układ odsprzęgający, przez które jedno z ramion nastawczych z fig. 20 może być odłączane lub przyłączane do ościeżnicy, z prętem łożyskowym w różnym położeniu, fig. 23a-b - przekrój wzdłużny zespołu przyłączającego do układu z fig. 22a-c, fig. 24 - częściowy widok od strony skrzydła, z zaznaczonymi dwoma położeniami pręta łożyskowego, fig. 25 - obszar przyłączenia jednego z ramion nastawczych według fig. 20 do ościeżnicy, fig. 26 - schematyczny przekrój przez obszar przyłączenia według fig. 25, fig. 27 - widok czołowy zespołu przyłączającego z fig. 25, częściowo w przekroju, fig. 28 - widok z boku obszaru przyłączenia zespołu przyłączeniowego według fig. 25-27, fig. 29 widok z boku zespołu przyłączeniowego, fig. 30 - zespół z fig. 29 w przekroju wzdłużnym, fig. 31 widok w kierunku XXXIa fig. 31-34 częściowy widok ogólny urządzenia nastawczego z dwoma ramionami nastawczymi, które wychylają się w jednakowych kierunkach.

Na fig. 1 jest przedstawiony schematycznie widok uchylnego okna 10, w którym zastosowano urządzenie nastawcze 18 według wynalazku. Okno 10 posiada nieruchomą ościeżnicę 12 oraz rozwierne i uchylne względem ościeżnicy 12 skrzydło okienne 14, zwane dalej skrzydłem. Na górnym poziomym dźwigarze 16 skrzydła 14 jest zamocowane urządzenie nastawcze 18, które będzie jeszcze szczegółowo opisane poniżej i które drugim końcem jest połączone przegubowo w zawiasie 20 do ościeżnicy 12. W prawym dolnym narożniku skrzydło 14 poprzez zawiasę ramową 22 jest ułożyskowane uchylnie wobec ościeżnicy 12 wokół poziomej osi A1, jak również obracalnie wokół pionowej osi A2. W lewym dolnym narożniku skrzydło 14 poprzez rozłączną zawiasę uchylną 24 na ościeżnicy 12 jest umieszczone obracalnie wokół poziomej osi A1.

W znany sposób skrzydło 14 jest wyposażone w zaznaczony linią przerywaną układ drążków napędowych 26, który porusza szeregiem zaczepów zamykających 28, które w zależności od kierunku ruchu mogą współpracować z nie przedstawionymi, umieszczonymi na wewnętrznej powierzchni 30 ościeżnicy 12 elementami zamykającymi, w celu zablokowania skrzydła 14 względem ościeżnicy 12. Układ drążków napędowych 26 zawiera znane narożniki 32 i przykładowo jest napędzany za pomocą ręcznego napędu 34 w postaci klamki, która przy ruchu w kierunku strzałek, pokazanych na fig.1, poprzez mechanizm koło zębate - listwa zębata napędza układ drążków napędowych 26. Alternatywnie można zastosować elektrosilnikowy napęd 36, który będzie jeszcze opisany poniżej i który przykładowo również poprzez mechanizm koło zębate-listwa zębata przemienia ruch obrotowy na liniowy ruch przesuwania układu drążków napędowych 26, a tym samym porusza zaczepami zamykającymi 28 i steruje urządzeniem nastawczym 18, w celu uchylenia skrzydła 14.

Na fig. 2 jest przedstawione urządzenie nastawcze 18, mające ramię nastawcze 38, które jest umieszczone wychylnie w obszarze końcowym szyny 40 wokół osi obrotu S1, przy czym oś obrotu S1 w stanie zamknięcia skrzydła 14 stanowi pionowa oś. Szyna 40 jest w znany sposób umieszczona na zewnętrznej powierzchni obwodowej 42 (fig. 1) skrzydła 14 i przykrywa układ drążków napędowych 26, umieszczony w rowku okuciowym szyny 40. Na fig. 2 jest zaznaczona linią przerywaną jednostka napędowa 44, w postaci odcinka drążka napędowego umieszczonego pod szyną 40.

PL 194 306 B1

W swoim drugim obszarze końcowym, ramię nastawcze 38 jest połączone z tuleją 46 zawiasy

20, widocznej na fig. 20.

Ponadto na szynie 40 jest umieszczony człon prowadzący 48 w postaci płytki prowadzącej, widocznej na fig. 5, która jest zamocowana na jednym końcu za pomocą sworznia albo nita 50 łożyskującego ramię nastawcze 38 a na drugim końcu za pomocą sworznia mocującego albo nita 52. Należy zwrócić uwagę na to, że w celu łatwiejszego uchylania, pomiędzy płytką prowadzącą 48 a ramieniem nastawczym 38 dodatkowo jest umieszczona płytka ślizgowa 54 np. z teflonu.

Płyta prowadząca 48 posiada dwa otwory podłużne 56,58, tworzące prowadnice, z których jedna prowadnica 56 znajduje się bliżej osi obrotu S1i rozciąga się w kierunku wzdłużnym szyny 40,to znaczy w kierunku obwodu, a druga prowadnica 58 jest bardziej oddalona od osi obrotu S1. Prowadnica 58 posiada pierwszy odcinek 60, przebiegający w linii prostej w kierunku obwodu, odcinek krzywizny 62 i drugi odcinek 64, nachylony w kierunku obwodu.

Przez pierwszą prowadnicę 56 przechodzi sworzeń mocujący albo nit 66, który z jednej strony jest zamocowany do jednostki napędowej 44, tutaj do odcinka drążka napędowego a z drugiej strony jest zamocowany w sposób obrotowy wokół osi S3 do płytki przenoszącej 68, nieruchomej wobec odcinka drążka napędowego 44, jednak przesuwnej razem z nim w linii prostej w kierunku obwodu skrzydła. W swoim obszarze końcowym, oddalonym od osi S3 płytka przenosząca 68 posiada część prowadzącą 70 korzystnie w postaci kołka, który wystaje do dołu i wchodzi w pierwszą prowadnicę 58. Jak jest widoczne z fig. 5 pierwsza prowadnica 58 posiada powierzchnie boczne 72,74, prowadzące kołek prowadzący 70 członu przenoszącego 68, korzystnie w postaci płytki przenoszącej.

Ponadto płytka przenosząca 68 posiada, bocznie przestawioną wobec kołka prowadzącego 70, drugą część prowadzącą 76, korzystnie w postaci kołka, który wystaje do góry i wchodzi w otwór podłużny 78 w rozszerzonym obszarze 80 ramienia nastawczego 38, również tworzący prowadnicę. Prowadnica 78 w ramieniu nastawczym 38 także posiada dwa odcinki a mianowicie bardziej oddalony od osi obrotu S1i przebiegający równolegle do osi wzdłużnej L ramienia nastawczego 38, pierwszy odcinek 82 oraz następujący za odcinkiem krzywizny 83, leżący bliżej osi obrotu S1 i przebiegający z nachyleniem w odniesieniu do kierunku wzdłużnego L, drugi odcinek 84.

Ponadto z fig. 2 i 3 jest widoczne, że ramię nastawcze 38 jest utworzone z dwóch odcinków 86,88. Pierwszy odcinek 86 jest umieszczony wychylnie na szynie 40 a drugi odcinek 88 jest umieszczony wychylnie na ościeżnicy 12 wokół osi S2 w tulei 46. Jeden z odcinków ramienia nastawczego 38 a mianowicie drugi odcinek 88 posiada dwa otwory podłużne 90,92, tworzące prowadnicę, w których są prowadzone w kierunku wzdłużnym L ramienia nastawczego 38 części prowadzące 94,96 w postaci sworzni prowadzących. W ten sposób w obszarze przejścia między obydwoma odcinkami 86,88 ramienia nastawczego 38 jest utworzone złącze teleskopowe 98, które podczas przeprowadzania ruchu uchylnego pozwala na wyrównanie długości ramienia nastawczego 38, przyłączonego przegubowo zarówno do ościeżnicy 12, jak i do skrzydła 14 wokół osi S2 lub S1. Należy zwrócić uwagę na to, że w celu zmontowania tych obu odcinków 86,88 ramiona nastawczego 38 prowadnice 90,92 posiadają powiększone obszary końcowe 100,102, przez które są przeprowadzone łby sworzni prowadzących. Jednakże przy normalnej eksploatacji okna, nie występuje położenie, w którym łby sworzni prowadzących 94,96 mogły być wysunięte z tych obszarów końcowych 100,102.

Jak już wspomniano do uruchamiania urządzenia nastawczego 18, służy mechanizm koło zębate-listwa zębata, który jest widoczny na fig. 3. Na odcinku drążka napędowego 44 znajduje się szereg szczelin 108, które razem z je rozdzielającymi żebrami 110 tworzy listwę zębatą. Ponadto w nośniku 112 jest ułożyskowane obrotowo koło zębate 114, zaopatrzone w zewnętrzne uzębienie, które posiada wewnętrzny czworokątny otwór 116, w którym przykładowo jest osadzony czworokątny pręt, uruchamiający klamkę 34, która będzie jeszcze opisana poniżej, w celu napędzania koła zębatego 114 dla wykonania obrotu a tym samym dla wykonania przesunięcia odcinka drążka napędowego 44 albo przykładowo na czworokątnym pręcie może być umieszczone koło ślimakowe lub zębate, które zazębia się z kołem ślimakowym lub zębatym wałka obrotowego elektrosilnikowego napędu 36 (fig. 1). Zwłaszcza w przypadku napędu elektrosilnikowego można przyporządkować do tego napędu przekładnię, zamieniającą ruch obrotowy na ruch liniowy, przykładowo również poprzez przekładnię z kołem ślimakowym, przy czym wówczas przykładowo na odcinku drążka napędowego 44 są utworzone dwa leżące w odstępie od siebie występy, tworzące otwór ustalający, w który wchodzi zabierak liniowo przesuwnej części przekładni, w celu przesuwania odcinka drążka napędowego 44.

Działanie ramienia nastawczego 38 według wynalazku, zwłaszcza w odniesieniu do fig. 7 do 10 jest następujące.

PL 194 306 B1

Wychodząc od położenia według fig. 10, która przedstawia położenie ramienia nastawczego 38 względnie jego odcinka 86, odpowiadające położeniu zamykania Z skrzydła 14, ramię nastawcze 38 leży nad szyną 40. Jest to położenie, w którym odcinek drążka napędowego 44 jest przesunięty w maksymalnym wymiarze na prawo, dzięki czemu oba kołki prowadzące 70 i 76 leżą w obszarze końcowym, rozciągającego się w kierunku wzdłużnym szyny 40 odcinka 60 lub 82 odpowiednich prowadnic 58,78. W tym położeniu urządzenie nastawcze 18 jest zablokowane, ponieważ poprzez wywieranie siły uchylnej, np. wskutek działania wiatru, kołki prowadzące 70,76 nie mogą być przesuwane w odcinkach 60,82. Ponadto można rozpoznać, że te odcinki 60,82 leżą z boku w odstępie i znajdują się w pobliżu bocznego obszaru końcowego płytki prowadzącej 48 lub rozszerzonego obszaru 80 odcinka 86 ramienia nastawczego 38 (patrz także fig. 4) Za swoimi odcinkami krzywizny 62,83 prowadnice 58,78 rozciągają się ukośnie do kierunku wzdłużnego szyny 40, odpowiednio wobec drugiego bocznego obszaru końcowego płytki prowadzącej 48 lub rozszerzonego obszaru 80 odcinka 86 ramienia nastawczego 38. W ten sposób, jak będzie jeszcze później przedstawione, przy minimalnej bocznej szerokości konstrukcyjnej uzyskuje się największą możliwą efektywność uchylania. Jednak zwraca się uwagę na to, że obie prowadnice 58,68 mogą posiadać wzajemne inne położenia boczne względem siebie, ponieważ prowadnice te są wykonane w różnych częściach składowych urządzenia nastawczego 18. Jeżeli teraz, wychodząc od położenia przedstawionego na fig. 10, w którym kołki prowadzące 70,76 znajdują się w pierwszym położeniu Z, odcinek drążka napędowego 44 jest przesuwany na lewo przez napęd, to jest przez klamkę 34 lub elektrosilnikowy napęd 36, wówczas ramię nastawcze 38 przesuwa się względem szyny 40 aż do osiągnięcia odcinków prowadnicy 78,82,83. Podczas tego przesuwania zaczepy zamykające 28 układu drążków napędowych 26, które są sprzężone z odcinkiem drążka napędowego 44, są wyprowadzane z odpowiednich elementów zamykających. Jeżeli jednak zaczepy zamykające 28 znajdują się jeszcze we wzajemnym oddziaływaniu zamykającym z przyporządkowanymi elementami zamykającymi, wówczas nie może nastąpić uchylenie skrzydła. Po osiągnięciu odcinków krzywizny 62,83, zaczepy zamykające 28 nie są już w zazębieniu zamykającym z przyporządkowanymi elementami zamykającymi i po przejściu przez nie kołki prowadzące 70,76 w położenie według fig. 9 może rozpocząć się ruch wychylania ramienia nastawczego 38.

Jeżeli kołek prowadzący 70 porusza się do przebiegającego ukośnie odcinka 64 prowadnicy 58 (fig. 7), wówczas trwające przesuwanie odcinka drążka napędowego 44, a tym samym przesuwanie osi obrotu S3 płytki przenoszącej 68 w kierunku osi obrotu S1 ramienia nastawczego 38, prowadzi do ruchu przechylania płytki przenoszącej 68 wobec szyny 40, a tym samym wobec skrzydła. Ten ruch wychylania płytki przenoszącej 68 wokół osi jest przenoszony przez kołek prowadzący 76 również na ramię nastawcze 38. Ponieważ jednak kołek prowadzący 76 przesuwa się w ukośnie przebiegającym odcinku 84 prowadnicy 78, to dodatkowo jest wymuszony ruch wychylania ramienia nastawczego 38 wobec płytki przenoszącej 68, zachodzący w tym samym kierunku wychylania. Tak więc w końcu płytka przenosząca 68 ze swoimi obydwoma kołkami prowadzącymi 70,76 tworzy klin, który podczas zbliżania osi obrotu S3 do osi obrotu S1 wchodzi miedzy obie powierzchnie, utworzone przez prowadnice 58 i 78 albo powierzchnie klinowe 74,118 i przez to odchyla ramię nastawcze 38 znad szyny 40. Ponieważ obydwa kołki prowadzące 70,76 wystają w różnym kierunku, to obie powierzchnie klinowe 74,118 nie muszą koniecznie zbiegać się klinowo, mogą być one również rozbieżne, co przedstawia fig. 7a. Również wtedy ruch obu kołków prowadzących 70,76 w kierunku strzałki powoduje, że kołek prowadzący 70 jest przesuwany ku górze wzdłuż prowadnicy 58 a przez przesuwający się tym samym ku górze kołek prowadzący 76 prowadnica 78 jest również przesuwana do góry, co jest wzmocnione również przez to, że kołek prowadzący 76 porusza się wzdłuż ukośnego odcinka prowadnicy otworu podłużnego tak, że oba kołki prowadzące 70,76 osiągają drugie położenie K.

Dzięki tej zasadzie działania uzyskuje się wiele zalet. Po pierwsze dzięki obu ukośnym odcinkom 64, 84 prowadnic 58, 78 powstający przez liniowe przesunięcie odcinka drążka napędowego 44 ruch przesuwania osi obrotu S3, a tym samym płytki przenoszącej 68, jest przemieniamy w jeszcze większy ruch przechylania ramienia nastawczego 38 wokół osi obrotu S1, a tym samym również osi obrotu S3. Jest to istotne zwłaszcza wówczas, gdy urządzenie nastawcze 18 według wynalazku ma być zastosowane z normalnym układem drążków napędowych. Przy tego rodzaju układzie drążków napędowych, skok przesuwania odpowiednich jego odcinków jest w zasadzie wstępnie zadany, przy czym pierwsza część skoku przesuwania, jak wyżej wspomniano, jest niezbędna do rozłączania zazębienia zamykającego zaczepu zamykającego z przyporządkowaną zapadką a jedynie druga część ruchu przesuwania jest wykorzystana do wywołania ruchu wychylania ramienia nastawczego 38. To znaczy, że ten stosunkowo niewielki skok przesuwania musi być przemieniony w możliwie największy

PL 194 306 B1 skok wychylania a tym samym skok uchylania skrzydła 14. Dalszą zaletą urządzenia nastawczego według wynalazku jest to, że przez działającą w rodzaju klina płytkę przenoszącą 68, która zbliża się przy zwiększającym się wychyleniu ramienia nastawczego 38 do jego osi obrotu S1, wychodząc od położenia zamykania, punkty zaczepienia z jednej strony na ramieniu nastawczym 38 a z drugiej strony na płytce prowadzącej 48 są stosunkowo znacznie oddalone od osi obrotu S1. To znaczy, skok przesuwania osi obrotu S3 o wstępnie zadaną wielkość prowadzi do stosunkowo niewielkiego wychylenia ramienia nastawczego 38 wokół osi obrotu S1. Jeżeli jednak oś obrotu S3 podczas ruchu przesuwania odcinka drążka napędowego 44 zbliży się do osi obrotu S1, wówczas również punkty wzajemnego oddziaływania, określone przez kołki prowadzące 70,72, zbliżają się do osi obrotu S1. Skok przesuwania o tę samą wielkość powoduje więc w sposób wymuszony wyraźnie większy ruch wychylania ramienia nastawczego 38, co jest jeszcze bardziej wspomagane przez odpowiednie ukształtowanie prowadnic 58, 78. Jednakże to, że w obszarze położenia zamykania, na początku ruchu otwierania lub na końcu ruchu zamykania mogą występować stosunkowo duże siły, które mogą powodować odkształcenie uszczelek, znajdujących się przykładowo na ościeżnicy lub na skrzydle.

Przedstawione na fig. 2-10 urządzenie nastawcze jest przeznaczone zwłaszcza do zastosowania do skrzydeł uchylnych, na przykład okien w stopie większych hal. Ponieważ nie jest tutaj konieczne położenie obrotowe, to zawiasa uchylna 24 (fig. 1) może stanowić stale ułożyskowanie a prostoliniowy odcinek 80 lub 82 w prowadnicach 58,78 może być stosunkowo krótki, co ma tę zaletę, że przy jednakowej całkowitej długości może być utrzymane niewielkie nachylenie ukośnego odcinka 64 w kierunku przesuwania odcinka drążka napędowego 44 lub ukośnego odcinka 84 względem kierunku wzdłużnego L ramienia nastawczego 38, dzięki czemu do uruchamiania skrzydła są wykorzystywane korzystniejsze proporcje sił.

Na fig. 2 zaznaczono także linią przerywaną S,że jedna z prowadnic 90, 92, tutaj 90 mogłaby być wykonana jako nachylona wobec kierunku wzdłużnego L ramienia nastawczego 38. Nachylenie tej prowadnicy 90 powoduje, że podczas procesu uchylania skrzydła występuje w sposób wymuszony ruch teleskopowy obu odcinków 86,88 ramienia względem siebie, co przedstawia schematycznie fig. 2a. Ponieważ odcinek ramienia 86 jest utrzymywany przez płytkę przenoszącą 68 w każdym położeniu przesuwania odcinka drążka napędowego 44, w zadanym położeniu kątowym wobec szyny 40 atym samym .wobec skrzydła, to dodatkowe przechylenie obu odcinków 86,88 prowadzi do dodatkowej drogi wychylenia W. Tak więc sama ta cecha, niezależnie od wyżej opisanego sposobu działania może być wykorzystana w obszarze płytki przenoszącej 68 do przemiany wstępnie zadanego skoku przesuwania odcinka drążka napędowego 44 w zwiększony skok wychylania ramienia nastawczego 38 lub skrzydła.

Ponadto zwraca się uwagę, że ramię nastawcze 38 może posiadać więcej niż dwa przedstawione odcinki 86,88 np. trzy, z których każdorazowo dwa odcinki mogą być ze sobą połączone teleskopowo w sposób opisany powyżej. Również w przypadku ukształtowania z wieloma odcinkami ramienia, co najmniej w obszarze jednego ze złączy teleskopowych 98 może być utworzone wspomniane ukośne położenie S2 w celu uzyskania wyżej omówionego efektu.

Na fig. 11 jest przedstawiony ręczny napęd 34 w postaci klamki, który może być zastosowany do sterowania układem drążków napędowych 26. Jest widoczny czworokątny pręt 122, który jest połączony z kołem zębatym 114 (fig. 3). Pręt 122 poprzez zespół łożyskowy 124 jest ułożyskowany obrotowo w jednostce nośnej 126, umieszczonej w skrzydle 14. Pręt 122 przechodzi przez czworokątny otwór 128 w uchwycie 130 klamki 34 i na swoim końcu posiada kołpak 132, służący jako przycisk. O kołpak 132 opiera się sprężyna 134, która drugim końcem opiera się o uchwyt 130. Pręt 122 jest wprawdzie umieszczony w zespół łożyskowy 124 jednostki nośnej 126, jednakże nie jest przesuwny wobec niej w kierunku wzdłużnym. Wokół obrotowego ułożyskowania pręta 122 jednostka nośna 126 zawiera szereg, na przykład stożkowych wybrań 136, które korzystnie są umieszczone, w równomiernym wzajemnym odstępie w kierunku obwodowym, wokół pręta 122. Natomiast w uchwycie 130 jest utworzona odpowiednia ilość stożkowych występów 138, które mają ten sam wzajemny odstęp co wybrania 136. Występy 138 są tak dociskane przez sprężynę 134 w kierunku wybrań 136, że przy odpowiednim położeniu obrotowym między uchwytem 130 a jednostką nośną 126 występy 138 wchodzą w wybrania 136 i tym samym zapewniają obrót klamki 34.

Jeśli klamka 34 ma być obrócona, wówczas przez jej uchwycenie palcami jednej ręki i oparcie kciuka na kołpaku 132 można odciągnąć uchwyt 130 od jednostki nośnej 126 wbrew wstępnemu naprężeniu sprężyny 134, dzięki czemu występy 138 wychodzą z wybrań 136, przez co klamkę 34 można obrócić w celu uruchomienia urządzenia nastawczego 18, a po uzyskaniu żądanego położenia

PL 194 306 B1 uchylenia skrzydła kołpak 132 zostaje ponownie zwolniony, wskutek czego występy 138 ponownie wchodzą w wybranie 136 i przez tak utworzone połączenie zapadkowe utrzymują skrzydło w zadanym położeniu uchylenia. Dzięki stożkowemu ukształtowaniu wybrań 136 i występów 138, uruchomienie może nastąpić również wyłącznie przez obracanie klamki 34, przy czym wówczas najpierw przez ślizganie się odpowiednich powierzchni stożkowych sprężyna 134 jest ściskana a podczas obracania klamki 34, po uzyskaniu następnego ułożenia występów 138 względem wybrań 136 następuje ponownie zazębienie. Przy tym zwraca się uwagę na to, że możliwa jest również odwrotna sytuacja, to znaczy występy 138 mogłyby być wykonane na jednostce nośnej 126. Nie jest również konieczne dokładnie stosowanie tej samej ilości występów 138 co wybrań 136. Należy jedynie starać się o to, aby ilość wybrań była przynajmniej taka jak ilość występów.

Na fig. 12-19 jest przedstawiona odmiana urządzenia nastawczego według wynalazku, która nadaje się zwłaszcza do stosowania przy uchylno-rozwiernych skrzydłach. Zasadnicza budowa odpowiada budowie już opisanej szczegółowo w odniesieniu do fig. 1-11 i nie będzie dalej objaśniana.

Jednakże w odniesieniu do fig. 15-17 zwraca się uwagę na to, że przy zastosowaniu w skrzydle uchylno-rozwiernym prostoliniowe odcinki 60,82 prowadnic 58,78 muszą być przedłużone a ukośne odcinki 64, 68, które leżą między położeniem obracania D a położeniem uchylania K, muszą być krótsze, ponieważ w celu uzyskania takiego samego skoku uchylnego, ukośne odcinki 64,68 muszą posiadać większe nachylenie odnośnie odpowiedniego prostoliniowego odcinka 60, 82. Jest to spowodowane tym, że przy przejściu z położenia Z, które odpowiada położeniu zamykania, do położenia obracania D jest konieczny większy skok, w celu przesunięcia zaczepu zamykającego w położenie, które umożliwia obrócenie skrzydła wokół pionowej osi A2. W przeciwnym razie również w tej postaci wykonania przy obu prowadnicach 58,78 byłby konieczny prostoliniowy odcinek, aby najpierw umożliwić zwolnienie zaczepu zamykającego bez przeprowadzenia ruchu uchylania a następnie po przejściu do położenia obracania przez wyżej opisany efekt utrzymania nastawienia ramienia nastawczego 38 za pomocą ukośnych odcinków. W związku z tym należy zwrócić uwagę na to, że do otrzymania ruchu wychylenia jest szczególnie korzystne, gdy przykładowo w przypadku prowadnicy 58 jest utworzone boczne przestawienie między osią obrotu S2 a tym obszarem jej powierzchni prowadzących, na którym opiera się kołek prowadzący 70. To samo dotyczy również kołka prowadzącego 76.

W przypadku skrzydła uchylno-rozwiernego jest konieczne, aby w ruchu obrotowym złącze teleskopowe 98 nie działało między obydwoma odcinkami 86,88 ramienia nastawczego 38. Wtym celu została zastosowana blokada 140, która zawiera sworzeń 142, umieszczony na szynie 40 a na odcinku 88, który jest umieszczony obracalnie na ościeżnicy 12 wokół osi S2, zawiera płozę 144. Jeżeli ramię nastawcze 38 znajduje się w położeniu zamykania, przedstawionym przykładowo na fig. 17, w którym odcinek 88 leży nad szyną 40, wówczas sworzeń 142 jest przyjmowany w płozie 144 i przez oba odcinki 146, 148 płozy 144, usytuowane oddzielnie w kierunku wzdłużnym odcinka 88 nie jest możliwy ruch szyny 40 względem odcinka 88 a tym samym w kierunku wzdłużnym L ramienia nastawczego 38. Wówczas skrzydło może być poruszane w kierunku obrotu pod wpływem złącza teleskopowego 98. W tym celu jest również konieczne rozłączenie zawiasy uchylnej 24, widocznej na fig. 1 na lewo u dołu. Może to nastąpić przykładowo przez ręczne uruchomienie dźwigni zwalniającej, wcelu wysunięcia sworznia łożyskowego z gniazda. Jeśli ma ponownie nastąpić uchylanie skrzydła, to przez ponowne przełożenie dźwigni zwalniającej sworzeń zostanie przesunięty ponownie do gniazda, co pozwala na uzyskanie zamocowania skrzydła wobec ościeżnicy. Przy przejściu w położenie uchylania, sworzeń 142 wychodzi z płozy 144, dzięki czemu odcinek 88 i szyna 40 mogą się bez przeszkód przesuwać względem siebie.

Ponadto z fig. 12, 13 i 14 jest widoczne, że został zastosowany dodatkowy zespół ryglujący 150 w obszarze zawiasy 20 (fig. 1). Ten zespół ryglujący 150 zawiera przykładowo przedłużony odcinek 152 dla odcinka drążka napędowego 44, który za pomocą elementu zębatego 154 jest sprzężony przesuwnie z odcinkiem uzębionym 156 na odcinku drążka napędowego 44. Ponadto zespół ryglujący 150 zawiera odcinek szynowy 158, który jest umieszczony na skrzydle. Przez ten odcinek szynowy 158 przechodzi przesuwnie sworzeń łożyskowy 160, który posiada zaczep zamykający 162, który współpracuje z zapadką zamykającą 164 na odcinku 88 ramienia 38, która przy przesuwaniu odcinka 152 w kierunku wzdłużnym przyjmuje w obszarze otworu 166 zaczep zamykający 162 i następnie zabezpiecza go w kierunku bocznym przed ruchem wobec odcinka 88 ramienia 38. Zapadka zamykająca 164, służąca do przyjmowania zaczepu zamykającego 162, jest ułożyskowana wychylnie poprzez nit 168 na odcinku 88 i zawiera zespół mimośrodowy 170, aby przez odpowiednie ułożenie zapadki

PL 194 306 B1 zamykającej 164 wobec odcinka 88 napręża w sposób wymuszony skrzydło względem ościeżnicy 12 podczas wchodzenia zaczepu zamykającego 162 w otwór 166.

Na fig. 19 jest przedstawione inne ukształtowanie prowadnic 58, 78. Można rozpoznać, że odcinki krzywizny 62,83 są wykonane ze znacznie większym promieniem zakrzywienia tak, że przejście z odcinków przebiegających prostoliniowo w odcinki przebiegające z nachyleniem jest łagodniejsze, co umożliwia łatwiejsze przesuwanie. Promień krzywizny tych obszarów przejścia 62, 83 ma wymiar, który jest większy od promienia krzywizny kołków prowadzących 70, 76 i korzystnie wynosi od 10 do 20 mm. Ponadto można rozpoznać, że w postaci wykonania według fig. 19 do odcinków 64,84, przebiegających z nachyleniem, przylega prostoliniowy odcinek 172, rozciągający się w kierunku szyny 40, to znaczy w kierunku przesuwania odcinka drążka napędowego 44 lub prostoliniowy odcinek 174, rozciągający się w kierunku wzdłużnym ramienia nastawczego 38. Odcinki 172, 174 powodują, że podczas zbliżania się do położenia otwarcia, zadany skok przesuwania odcinka drążka napędowego 44, a tym samym i osi obrotu S3 płytki przenoszącej 68 prowadzi do małego skoku przesuwania, dzięki czemu również w fazie końcowej występuje korzystny stosunek siły czynnej do siły biernej, który zwłaszcza przy zamykaniu skrzydła umożliwia łatwiejsze uruchamianie. Przy wchodzeniu w prostoliniowy odcinek 172, kołek prowadzący 70 jest prowadzony w linii prostej i równolegle do prowadnicy 56 a płytka przenosząca 68 nie zostaje wychylona. Ponieważ jednak kołek prowadzący 76, który wchodzi w prowadnicę 78 na ramieniu nastawczym 38, nie jest przesuwany w linii prostej do osi obrotu S1, lecz równolegle do ruchu przesuwania osi obrotu 53, obok osi obrotu S1, to jest wytwarzany ruch wychylania ramienia nastawczego 38. Tak więc w celu wywołania ruchu wychylania ramienia nastawczego 38 prowadnica 78 nie musi mieć żadnego ukośnie przebiegającego odcinka, ponieważ kołek prowadzący 76, przestawiony wobec linii przebiegającej przez osie obrotu S3 i S1, sam prowadzi w sposób wymuszony wychylanie ramienia nastawczego 38.

Należy zwrócić uwagę na to, że również przy zastosowaniu urządzenia do skrzydła uchyInorozwiernego, napęd odcinka drążka napędowego 44 lub całego układu drążków napędowych 26 może być wykonany elektrosilnikowo lub przykładowo przez klamkę 34. Możliwy jest również napęd kardanowy przez system przegubowy, prowadzony wzdłuż skrzydła lub w jego zewnętrznym obszarze, zwłaszcza przy umieszczeniu skrzydła w górnym obszarze pomieszczenia, niedostępnym dla ludzi.

Jednak zwłaszcza w przypadku cięższych i szerszych skrzydeł jest korzystne umieszczenie wielu ramion nastawczych 38 na szerokości skrzydła, w celu uzyskania lepszego rozdzielenia sił, występujących podczas uchylania. Na fig. 20 jest przedstawiony układ, w którym urządzenie nastawcze 18 zawiera dwa ramiona wychylne 38, 38'. Każde z tych ramion wychylnych 38, 38', jak to opisano powyżej, wykonuje ruch wychylania na odcinku drążka napędowego 44 lub 44'. Oba ramiona wychylne 38, 38' są umieszczone przeciwnie względem siebie i tym samym przy przejściu z położenia zamknięcia, w przedstawione położenia uchylno-rozwierne, przechylają się wokół swoich osi obrotu S1 lub S1 na szynie 40 lub 40' w przeciwnym kierunku obrotu. W związku z tym również oba odcinki drążka napędowego 44, 44', w celu wytworzenia każdorazowego ruchu wychylania, muszą być skierowane w przeciwnym kierunku. W tym celu między obydwoma odcinkami drążka napędowego 44, 44', co zaznaczono linią przerywaną, jest usytuowana przekładnia zębata 180, która za pomocą elementu zębatego 182 jest doprowadzana do zazębienia z odcinkiem drążka napędowego 44' a za pomocą elementu zębatego 184 do zazębienia z odcinkiem drążka napędowego 44. W tego rodzaju przekładni zębatej 180, przedstawionej w przekroju na fig. 21, przykładowo element zębaty 182 jest sprzężony z częścią listwy zębatej 188, a element zębaty 184 z częścią listwy zębatej 186. Między obiema częściami listwy zębatej 186 jest umieszczone koło zębate 190, osadzone obrotowo w przekładni zębatej 180. Jeżeli przykładowo element zębaty 182 jest przesuwany w linii prostej, to przez odcinek listwy zębatej 186, koło zębate 190, jak również odcinek listwy zębatej 188 ruch ten jest przemieniany w przeciwnie skierowany ruch elementu zębatego 184.

Do uruchomienia obu ramion nastawczych 38, 38' jest korzystne skierowanie siły uruchamiania bezpośrednio na koło zębate 190, przykładowo za pomocą już opisanego powyżej pręta 122 (fig. 11) klamki 34, osadzonego w czworokątnym otworze 192 koła zębatego 190, przy czym obrót klamki 34 jest przemieniany przez oba odcinki listwy zębatej 186,188 na przeciwnie skierowane ruchy przesuwania elementów zębatych 182, 184. Te przeciwne ruchy przesuwania powodują przeciwne ruchy przesuwania odcinków drążka napędowego 44, 44' oraz odpowiednie wychylenie ramion nastawczych 38, 38'. Zwraca się uwagę, że przy tego rodzaju ukształtowaniu oba ramiona nastawcze 38, 38' ze swoimi przyporządkowanymi częściami składowymi, które wywołują ich wychylenie, są ukształtowane symetrycznie w odbiciu lustrzanym.

PL 194 306 B1

Ponadto z fig. 20 jest widoczne, że oba ramiona nastawcze 38, 38' są utrzymywane wychylnie wokół odpowiednich osi S2, S2' na nie przedstawionej ościeżnicy. Aby zespół mógł być zastosowany również przy skrzydle uchylno-rozwiernym konieczne jest rozłączenie wychylnego połączenia jednego z ramion nastawczych 38,38' w obszarze osi obrotu S2 lub S2, aby następnie umożliwić przeprowadzenie ruchu uchylno-rozwiernego wokół innej osi S2 lub S2' .

Na fig. 22-24 jest pokazany układ odsprzęgający, za pomocą którego w obszarze osi obrotu S2 może być wytworzone takie rozłączenie. Na fig. 22 można rozpoznać końcowy obszar ramienia nastawczego 38', który poprzez tuleję 46' jest umieszczony wychylnie na zamocowanej do ościeżnicy części składowej gniazda 194. W tym celu jest zastosowany pręt łożyskowy 196, który na fig. 22 jest umieszczony z boku, aby wyraźniej rozpoznać ustawienie części składowych względem siebie. Zwraca się uwagę, że pręt łożyskowy 196 wchodzi w gniazda 194 i tuleję łożyskową 46', w celu wytworzenia zawiasy uchylnej połączenia wychylnego. W swoim drugim obszarze końcowym pręt łożyskowy 196 jest połączony z elementem przesuwnym 198 przykładowo przez śrubę zaciskową 202 zespołu przyłączeniowego 200. Element przesuwny 198 jest przesuwany w kierunku wzdłużnym pręta łożyskowego 196 w umieszczonej na ościeżnicy tulei 204. Na tulei 204 jest ułożyskowana wychylnie ręczna dźwignia 206. Ręczna dźwignia 206 posiada odcinek 208 w rodzaju segmentu koła zębatego, które zazębia się z listwą zębatą 210 na elemencie przesuwnym 198.

Figura 23 przedstawia ręczną dźwignię 206 w położeniu, w którym pręt łożyskowy 196 wchodzi zarówno w część składową gniazda 194, jak i w tuleję 46' i tym samym wytwarza połączenie wychylne wokół osi S2'. Jeżeli wychodząc od położenia według fig. 23b ręczna dźwignia 206 jest przechylona w położenie pokazane na fig. 23c, wówczas prowadzi to do przesunięcia elementu przesuwnego 198 do dołu, przy czym połączony trwale z elementem przesuwnym 198 pręt łożyskowy 196 postępuje za tym ruchem i przy tym, co przedstawia fig. 22c, wychodzi z tulei 46', jednak pozostaje gnieździe 194. Wtym stanie jest zniesione sprzężenie tulei 46' z ościeżnicą 12 tak, że w tym obszarze skrzydło 14 jest uwolnione do wykonania ruchu uchyIno-rozwiernego. Jeżeli ponownie ma nastąpić sprzężenie, wówczas wychodząc od położenia przedstawionego na fig. 23b, ręczna dźwignia 206 jest wychylana w kierunku elementu przesuwnego 198, dzięki czemu zostaje ona ponownie przesunięta w położenie według fig. 23b i przesuwa pręt łożyskowy 196 w położenie, znajdujące sięna fig. 22 tuż obok gniazda 194.

Można rozpoznać, że w tulei 204 na jednej stronie znajduje się wybranie 205, przez które może być uchwycona ręczna dźwignia 206 i do którego całkowicie przechyla się uchwyt ręczny 206 w położeniu, w którym jest wytworzone sprzężenie obrotowe w obszarze osi obrotu S2'.

W celu umożliwienia wykonania ruchu obrotowego wokół pionowej osi A2 z fig. 1, zawiasa uchylna 24 musi być również zwolniona. Może to nastąpić, jak już wspomniano, przez same części składowe zawiasy uchylnej 24 lub korzystniej jak będzie to opisane w odniesieniu do fig. 23 i 24, jednocześnie z rozłączeniem połączenia w obszarze osi obrotu S2. Do tego celu służy już wspomniany zespół przyłączeniowy 200.

Na fig. 23b jest widoczne, że z elementem przesuwnym 198 jest trwale sprzężony pręt łożyskowy 209 (fig. 24), który rozciąga się w przeciwnym kierunku wobec pręta łożyskowego 196. W swoim wolnym obszarze końcowym pręt łożyskowy 209 posiada spłaszczony odcinek 212, który kończy się rozszerzoną główką 214. Rozszerzona główka 214 w przypadku wytworzenia połączenia znajduje się w kołowym obszarze wybrania 216 płytki 218 umieszczonej na skrzydle 14, która jest widoczna w dolnej części fig. 24 w widoku z góry. W położeniu według fig. 24, rozszerzona główka 214 wchodzi w ten kołowy obszar i tworzy z nim rodzaj przegubu kulowego. Jeżeli jednak ręczna dźwignia 206 zostanie przesunięta w położenie pokazane na fig. 23a, wówczas spłaszczony obszar 212 pręta łożyskowego 209 wchodzi w kołowy obszar 216 płytki 218. Spłaszczony obszar 212 jest wówczas usytuowany równo z bocznym otworem 220 w płytce 218. Skrzydło 14 może być wtedy uchylone, dzięki czemu spłaszczony odcinek 212 przechodzi przez otwór 220, jak to jest pokazane z lewej strony fig. 24. Jeżeli skrzydło 14 z położenia obrotowego otwarcia zostanie ponownie zamknięte, wówczas spłaszczony obszar 212 wchodzi ponownie w otwór 220 i kołowy obszar 216 i po przesunięciu ręcznej dźwigni 206 w położenie według fig. 23b rozszerzony obszar 214 w rodzaju główki wchodzi w kołowy obszar 216 i razem z nim wytwarza ponownie połączenie w rodzaju przegubu kulowego, w celu umożliwienia ruchu uchylnego skrzydła. Zwraca się uwagę, że zamiast ręcznej dźwigni 206 można zastosować również tutaj napęd elektrosilnikowy, w którym zębnik napędowy zazębia się z listwą zębatą 210.

Ponadto na fig. 23 jest widoczne, że na elemencie przesuwnym 198 znajduje się śruba blokująca 222, która w położeniu, w którym nie jest możliwy obrotowy ruch otwierania, to jest w położeniu pokazanym na fig. 23b, jest „zasłonięta” otworem 224 w tulei 204. Przez wykręcenie śruby blokującej

PL 194 306 B1

222 jest ona wsuwana w otwór 224 i w ten sposób blokuje cały układ przed przesuwaniem i uniemożliwia niepożądane rozłączenie.

Na fig. 25-27 jedno z ramion nastawczych z fig. 20, to jest ramię nastawcze 38', w obszarze swojej osi obrotu S2' nie jest wychylne na zawiasie, umieszczonej na zewnątrz na ościeżnicy 14, lecz jest ułożyskowane w zespole przyłączeniowym 226, który jest osadzony na wewnętrznej powierzchni 30 ościeżnicy 12 (fig. 27).

Jest to również uwidocznione na fig. 26. Aby można było rozłączyć połączenie w obszarze osi obrotu S2', w celu obrócenia skrzydła zespół przyłączeniowy 226 zawiera element przesuwny 230, przesuwany wbrew sile wstępnie naprężonej sprężyny 228. Element przesuwny 230 przechodzi miedzy ościeżnicą 12 a okuciem 223 skrzydła 14 i posiada uruchamiany ręcznie uchwyt 234, który jest przesuwany wbrew wstępnemu naprężeniu sprężyny 228. Umieszczony na stałe na ościeżnicy element 236 zespołu przyłączeniowego 226 i element przesuwny 230 tworzą razem otwór łożyskowy 238, w którym jest osadzony wychylnie sworzeń łożyskowy 240, tworzący oś S2' i połączony na stałe z ramieniem nastawczym 38'. Podczas przesuwania elementu przesuwnego 230 według fig. 27 w prawo, utworzony zostaje otwór przelotowy, przez który może wychodzić sworzeń łożyskowy 240, dzięki czemu w obszarze osi S2' zostaje rozłączone połączenie. Jeżeli wówczas skrzydło 14 z położenia obrotowego otwarcia zostanie ponownie obrócone w położenie zamknięcia, wówczas sworzeń łożyskowy 240 uderza o przedstawioną schematycznie ukośną powierzchnię 242 elementu przesuwnego 230 i przesuwa go wbrew sile sprężyny 228 według fig. 27 na prawo i wchodzi w otwór łożyskowy 238, po czym element przesuwny 230 zostaje przesunięty przez sprężynę 228 ponownie w położenie, w którym sworzeń łożyskowy 240 jest pewnie utrzymywany w otworze łożyskowym 238.

Przy porównaniu fig. 20 i 25 jest widoczne, że w przypadku ramienia nastawczego 38 z fig. 20 z ramieniem nastawczym 38' z fig. 25, osie obrotu S2 lub S2' leżą w różnych płaszczyznach. Oś obrotu S2' z fig. 25 leży w płaszczyźnie E1, która w położeniu zamknięcia w przybliżeniu jest zgodna ze środkową osią wzdłużną ramienia nastawczego 38'. Natomiast oś S2 leży w płaszczyźnie E2 (fig. 20), która wobec płaszczyzny F1 jest przestawiona o wymiar przestawienia V w kierunku strzałki V. Ponieważ jednak obie osie obrotu S1 lub S1' leżą w tej samej płaszczyźnie, określonej przez szynę 40, to przy przeprowadzaniu ruchu uchylania skrzydła jest konieczne ustawienie różnych kątów nastawczych, w celu otrzymania nie wymuszonego ruchu ramion nastawczych 38 lub 38' dla wyrównania przestawienia V. Można to uzyskać przykładowo w ten sposób, że w przypadku ramienia nastawczego 38, które z powodu przestawienia V wymaga większego kąta wychylenia, jedna z prowadnic 90',92' jest ustawiona ukośnie wobec kierunku wzdłużnego L ramienia nastawczego 38', co zaznaczono linią S na fig. 25, aby przy jednakowym wychyleniu odcinka ramienia 86' wobec szyny 40' uzyskać większy skok uchylenia. Odpowiednio w przypadku ramienia nastawczego 38, jedna z prowadnic powinna być nachylona w przeciwnym kierunku, aby wytworzyć zmniejszony skok uchylania. W ten sposób można uzyskać nie przymusowe uchylenie skrzydła, bez konieczności dbania o to, żeby oba odcinki drążka napędowego 44 sterujące ramionami nastawczymi 38, 38' albo płytki przenoszące 68 były ułożone zróżnicowanie wobec siebie. Oczywiście możliwe jest również takie przesuwanie przez przekładnię zębatą obu odcinków drążka napędowego, które sterują różnymi ramionami nastawczymi, że wykonują one różny skok przesuwania. Możliwe jest również utworzenie różnych konfiguracji w obszarze prowadnic dla kołków prowadzących płytki przenoszącej, co najmniej jednego z ramion nastawczych, aby tam wytworzyć różne ruchy wychylania obu ramion nastawczych 38 lub 38'.

Na fig. 28-31 jest przedstawiony układ odprzęgający, dzięki któremu za pomocą ręcznie uruchamianego uchwytu może być sterowany zespół przyłączeniowy 226, uwidoczniony na fig. 25-27, który odpowiada pod względem budowy zespołowi przyłączeniowemu 200, opisanemu w odniesieniu do fig. 23. Zespół przyłączeniowy zawiera również umieszczoną na ościeżnicy 12 tuleję 204 z przesuwnym w niej elementem przesuwnym 198. Ręczna dźwignia 206 posiada zębaty odcinek 208, który zazębia się z listwą zębatą 210 na elemencie przesuwnym 298, dzięki czemu przez przechylenie ręcznej dźwigni 206, wspartej na tulei 204, element przesuwny 298 jest przesuwany w górę i w dół w kierunku wzdłużnym tulei 204.

Z elementem przesuwnym 198 jest trwale sprzężony na przykład poprzez śrubę zaciskową lub tym podobną drążek uruchamiający 250, który rozciąga się do góry, aż do obszaru (fig. 28), w którym jest umieszczony zespół przyłączeniowy 226. Drążek przesuwny 250 przechodzi przez część prowadzącą 252 i na swoim, wolnym końcu zawiera przesuwny klin 254. Również część 234 zespołu sterującego 226, wychodząca między okuciem 23 skrzydła a ościeżnicą 12, posiada powierzchnię klinową 258, stanowiącą uzupełnienie powierzchni klinowej 256 klina przesuwnego 254. Podczas przechylania

PL 194 306 B1 ręcznej dźwigni 206 z położenia według fig. 30 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara zostaje wywołany ruch elementu przesuwnego 198 i drążka przesuwnego 250 do dołu i klin przesuwny 254 naciska swoją powierzchnię klinową 256 na powierzchnię klinową 258 części 234 i przesuwa ją przy tym według fig. 28 na prawo. Dzięki temu element przesuwny 230 zespołu przyłączeniowego 226 uwalnia sworzeń łożyskowy 240 w obszarze otworu łożyskowego 238. Skrzydło może być wówczas wychylone do położenia obrotowego. Jeżeli ręczna dźwignia 206 zostanie ponownie przechylona w położenie pokazane na fig. 30, wówczas część 234 może wrócić w położenie, przedstawione na fig. 28 i otwór łożyskowy 238 zostanie znowu zamknięty. Późniejsze zamknięcie skrzydła spowoduje to, że sworzeń łożyskowy 240 przesuwa ukośną powierzchnię 242 elementu przesuwnego 230 wbrew naprężeniu sprężyny 228, dzięki czemu może on ponownie wejść w otwór łożyskowy 238.

Przy tym zwraca się uwagę na to, że cofnięcie ręcznej dźwigni 206 w położenie według fig. 30 może być także uzyskane przez wstępne naprężenie sprężyny 228, ponieważ ona napręża część 234 na fig. 28 na lewo, przy czym z powodu tego naprężenia również klin przesuwny 254 a tym samym drążek przesuwny 250 zostają naprężone w kierunku ku górze. Zamiast dźwigni ręcznej można również zastosować napęd silnikowy.

Na fig. 32-34 jest przedstawione urządzenie nastawcze 18, w którym są również zastosowane dwa ramiona nastawcze 38, 38'. Jest widoczne, że oba ramiona nastawcze 38,38' są jednakowo zbudowane. Tym samym możliwe jest bezpośrednie sprzężenie ze sobą obydwu odcinków drążka napędowego 44, 44' do wspólnego przeprowadzenia ruchu, bez umieszczenia między nimi przekładni zębatej. Napęd można realizować przez jeden z odcinków drążka napędowego 44, 44' lub przez układ drążków napędowych, połączony z obydwoma odcinkami 44, 44'. Przy takim ukształtowaniu jedno z ramion nastawczych, to jest ramię 38' jest przyłączone do ościeżnicy za pomocą innego rodzaju zawiasy w obszarze swojej osi obrotu niż drugie z ramion nastawczych 38. W tym celu, co jest widoczne na fig. 33a, jest ponownie zastosowany zespół przyłączeniowy 226, który już został przedstawiony. Zwraca się uwagę, że w części 234, wychodzącej przez okucie skrzydła, jest wykonany otwór 260, który służy do przyjmowania linki 262 cięgła Bowden'a, dzięki czemu poprzez system cięgieł Bowden'a może odbywać się zdalne sterowanie.

Również tutaj jest konieczne wykonywanie różnych skoków uchylania przy jednoczesnym ruchu odcinków drążka napędowego 44 lub 44', ponieważ obie osie obrotu (S2 i S2') leżą w przestawionych wobec siebie płaszczyznach E1i E2. W tym celu w przypadku ramienia nastawczego 38' prowadnica 90' (fig.32) jest nachylona do kierunku wzdłużnego L ramienia nastawczego 38' przy przejściu w położenie uchylne skok uchylny skrzydła jest powiększony o wymiar przestawienia V. Poza tym przedstawione na fig. 32-34 urządzenie nastawcze 18 odpowiada zasadzie działania już przedstawionych postaci wykonania.

Dzięki wynalazkowi uzyskano urządzenie nastawcze, które za pomocą niewielkich dodatkowych czynności może być w prosty sposób dopasowane do zastosowania w przypadku okna uchylnego lub okna uchylno-rozwiernego. Przy ruchu wychylania różnych ramion nastawczych, wywołanego przez urządzenie nastawcze, uzyskuje się po pierwsze to, że w obszarze położenia końcowego istnieje stosunkowo duża siła przesuwu, natomiast w obszarze położenia wychylnego stosunkowo duży skok uchylenia skrzydła jest wywołany podczas wstępnie zadanego przesuwania układu drążków napędowych. Różne warunki ruchu, wynikające z przełożenia siły, zwłaszcza w pobliżu położenia zamykania, dzięki położeniu ukośnemu jednej z prowadnic teleskopowego ramienia nastawczego, uzyskuje się również dzięki temu, że ukośna prowadnica ma zakrzywiony przebieg. Z drugiej strony za pomocą wynalazku uzyskuje się proste sprzężenie urządzenia nastawczego z tradycyjnym układem drążków napędowych w przypadku skrzydeł okiennych albo drzwiowych, ponieważ normalnie wykonywany skok drążków napędowych, który w przejściu z położenia zamykania w położenie obrotu może wynosić 18 mm i na przejściu z ruchu obrotowego w położenie uchylne może wynosić 18 mm, wystarczy, aby uzyskać dostateczny skok uchylania skrzydła.

Ponadto urządzenie według wynalazku daje możliwość realizacji napędu ręcznego, jak również elektrosilnikowego lub ewentualnie także obu opcji napędu. Zwraca się również uwagę, że może być również zastosowany napęd, uruchamiany płynem pod ciśnieniem do wytwarzania siły przesuwu dla odcinków drążków napędowych.

W obszarze różnych połączeń wychylnych albo przesuwnych, na przykład w obszarze złącza teleskopowego 98 albo w obszarze połączenia sworznia łożyskowego 240 stworzono możliwość, że wzajemnie ułożyskowane części składowe mogą wykonać nie tylko ruch wychylania albo prowadzenia, lecz również ruch skręcania względem siebie. Jest to korzystne zwłaszcza w obszarze ramienia

PL 194 306 B1 nastawczego 38, które przeprowadzając zarówno ruch teleskopowy, jak również wychylenie obu osi obrotu S1 i S2 względem siebie musi być samo skręcone. Tego rodzaju dodatkowy ruch uchylania albo skręcania jest możliwy dzięki baryłkowatemu ukształtowaniu różnych sworzni łożyskowych 240. Ponadto wszystkie części łożyskowe usytuowane w obszarze osi obrotu S2 są osłonięte, to znaczy mogą być przyjmowane w żłobkowaniu, ewentualnie mogą być przykryte przez okucie skrzydła.

Claims (21)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Urządzenie nastawcze dla skrzydła uchylnego lub uchyIno-rozwiernego, zwłaszcza skrzydła okiennego lub drzwiowego, zawierające co najmniej jedno ramię nastawcze, które jest umieszczone w pierwszym obszarze końcowym na szynie obracalnie wokół pierwszej osi obrotu, pomiędzy pierwszym położeniem wychylnym, w którym ramię nastawcze jest skierowane do szyny i drugim położeniem wychylnym, w którym ramię nastawcze jest wychylone w odniesieniu do szyny, a w drugim obszarze końcowym jest umieszczone w zawiasie wokół drugiej osi, urządzenie napędowe do przesuwania wzdłuż szyny jednostki napędowej układu drążków, przyporządkowanego do co najmniej jednego ramienia nastawczego, który zawiera człon przenoszący, umieszczony na jednostce napędowej Obracalnie wokół trzeciej osi obrotu i który jest przesuwany wzdłuż szyny, znamienne tym, że zespół przenoszący zawiera pierwszy układ prowadzący (58, 70), umieszczony między członem przenoszącym (68) a nieruchomym w odniesieniu do osi obrotu (S1) członem prowadzącym (48), posiadający pierwszą prowadnicę (58) znajdującą się w jednym ze wspomnianych członów (48, 68) i część prowadzącą (70), która podczas przesuwania jednostki napędowej (44) jest prowadzona wzdłuż pierwszej prowadnicy (58) w drugim członie (68,48), przy czym pierwsza prowadnica (58) w odniesieniu do kierunku przesuwu jednostki napędowej (44) co najmniej miejscowo przebiega ukośnie.
2. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jednostkę napędową (44) stanowi co najmniej, jeden drążek napędowy przesuwny przez napęd (34,36).
3. 3. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że napęd (36) stanowi napęd elektrosilnikowy z zespołem przekładni (114, 108, 110), który zmienia ruch obrotowy silnika na liniowy ruch przesuwny jednostki napędowej (44).
4. 4. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że napęd (34) stanowi napęd uruchamiany ręcznie, utworzony korzystnie z obracalnej klamki i zespołu przekładniowego (114, 108, 110), przemieniającego ruch obrotowy klamki (34) na liniowy ruch przesuwny jednostki napędowej (44).
5. 5. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że zespół przenoszący zawiera drugi układ prowadzący (76,78), umieszczony między członem przenoszącym (68) a ramieniem nastawczym (38), posiadający drugą prowadnicę (78), znajdującą się w jednym ze wspomnianych elementów (38, 68) i część prowadzącą (76), która podczas przesuwania jednostki napędowej (44) jest prowadzona wzdłuż prowadnicy (78) w drugim z elementów (68, 38), przy czym prowadnica (78) w odniesieniu do kierunku przesuwu jednostki napędowej (44), co najmniej miejscowo przebiega ukośnie.
6. 6. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że pierwsza prowadnica (58) i druga prowadnica (78), wychodząc od obszaru, w którym przyporządkowane części prowadzące (70, 76) przy ramieniu nastawczym (38), mającym pierwsze położenie wychylenia (Z), są w kierunku przesuwu jednostki napędowej (44), co najmniej obszarowo zbieżne do siebie, względnie rozbieżne.
7. 7. Urządzenie według zastrz. 6, znamienne tym, że pierwsza prowadnica (58) i druga prowadnica (78), wychodząc od obszaru, w którym przyporządkowane części prowadzące (70, 76) znajdują przy ramieniu nastawczym (38), mającym pierwsze położenia wychylenia (Z), posiadają pierwszy odcinek (60, 82), przebiegający wzdłuż kierunku przesuwu jednostki napędowej (44) oraz przylegający do tego pierwszego odcinka (60, 82) drugi odcinek (64, 84), przebiegający ukośnie do kierunku przesuwu jednostki napędowej (44).
8. 8. Urządzenie według zastrz. 7, znamienne tym, że co najmniej jedno ramię nastawcze (38) posiada pierwszy odcinek (86) i drugi odcinek (88), które są połączone ze sobą złączem teleskopowym (98).
9. 9. Urządzenie według zastrz. 8, znamienne tym, że na drugim odcinku (88) jest umieszczona co najmniej jedna prowadnica (90,92) dla części prowadzącej (94, 96), usytuowanej na odcinku (86).
10. 10. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że na drugim odcinku (88) są umieszczone co najmniej dwie prowadnice (90, 92) z których jedna z prowadnic (90, 92) przebiega ukośnie względem drugiej prowadnicy (92, 90).

    PL 194 306 B1
11. 11. Urządzenie według zastrz. 8, znamienne tym, że złącze teleskopowe (98) między pierwszym i drugim odcinkiem (86, 88) ramienia nastawczego (38) jest osłonięte blokadą (140).
12. 12. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że zawiera człony przenoszące (68, 68'), przyporządkowane do co najmniej dwóch ramion nastawczych (38, 38').
13. 13. Urządzenie według zastrz. 12, znamienne tym, że co najmniej dwa ramiona nastawcze (38, 38') przy ruchu wychylania z pierwszego położenia wychylenia (Z) do drugiego położenia wychylenia (K) są skierowane w przeciwnym kierunku.
14. 14. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że do każdego z co najmniej dwóch ramion nastawczych (38, 38') jest przyporządkowana jednostka napędowa (44, 44').
15. 15. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że pomiędzy jednostkami napędowymi (44,44') jest usytuowana przekładnia zębata (180).
16. 16. Urządzenie według zastrz. 12, znamienne tym, że co najmniej jedno z ramion nastawczych (38,38') w obszarze drugiej osi obrotu (S2) jest sprzężone rozłącznie z ościeżnicą (12).
17. 17. Urządzenie według zastrz. 16, znamienne tym, że co najmniej jedno z ramion nastawczych (38,38') w obszarze drugiej osi obrotu (S2) jest wyposażone w zespół przyłączeniowy (200, 226).
18. 18. Urządzenie według zastrz. 12, znamienne tym, że co najmniej dwa ramiona nastawcze (38,38') przy ruchu wychylania z pierwszego położenia wychylenia (Z) do drugiego położenia wychylenia (K) są skierowane w tym samym kierunku.
19. 19. Urządzenie według zastrz. 12, znamienne tym, że co najmniej jedno ramię nastawcze (38,38') jest utrzymywane przez napęd (34, 36) w co najmniej jednym położeniu pośrednim między pierwszym położeniem wychylenia (Z) a drugim położeniem wychylenia (K).
20. 20. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że napęd (34,36) i jednostka napędowa (44) są umieszczone na skrzydle (14).
21. 21. Urządzenie według zastrz. 20, znamienne tym, że każda jednostka napędowa (44) jest sprzężona z układem drążków napędowych (26) na skrzydle (14) ewentualnie stanowi jego część składową.