PL174860B1 - Nit jednostronnie zamykany oraz sposób wytwarzania nitu jednostronnie zamykanego - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest nit jednostronnie zamykany z trzpieniem ciągnącym, który ma łeb i trzon, oraz z zasadniczo cylindryczną tuleją, która otacza trzpień ciągnący na części jego długości i która ma na swej długości przynajmniej jedną strefę osłabienia.

174 860

W znanym jednostronnie zamykanym nicie tego rodzaju (EP 0 168 355 Al) przewidzianych jest kilka stref osłabienia, które są usytuowane w odstępie od siebie w kierunku wzdłużnym i są utworzone przez rowki przebiegające obwodowo w sposób ciągły lub nieciągły. Tego rodzaju jednostronnie zamykane ni-ty są również stosowane jako wieloobszarowe nity jednostronnie zamykane. Stosowanie takich jednostronnie zamykanych nitów zapewnia względną elastyczność przy produkcji, tzn. przy łączeniu dwóch lub więcej części. Można w pewnych granicach nitować materiały o różnych grubościach bez konieczności stosowania żadnych dopasowanych nitów jednostronnie zamykanych. Trudności sprawia przy tym jednak sposób zamykania takiego znanego nitu. Często nie można znaleźć zadowalającego ukształtowania łba nitu, tak że połączenie nitowe nie osiąga żądanej lub koniecznej wytrzymałości.

Znany jest również jednostronnie zamykany nit według EP 0 277 759 B1, w którym strefy osłabienia są również utworzone przez obwodowe zagłębienia. Tego rodzaju zagłębienia wytwarzane są na ogół przez dogniatanie. Przy dogniataniu tuleja nitu jest rozszerzana, tak że nie jest ona już osadzona z żądanym tarciem na trzpieniu ciągnącym i w związku z tym może przesuwać się na trzpieniu ciągnącym. Utrudnia to manipulowanie tymi znanymi nitami jednostronnie zamykanymi. Przed osadzeniem nitów trzeba zatem w wielu przypadkach ponownie prawidłowo umieszczać tuleję na trzpieniu ciągnącym, albo też urządzenie nitujące lub osadzające nity trzeba wielokrotnie ustawiać, ponieważ w przeciwnym przypadku skok osadzania nitu jest niewystarczający, w związku z czym zostaje częściowo stracona zaleta skrócenia czasu, które powinno być uzyskane przez zastosowanie wieloobszarowego nitu jednostronnie zamykanego.

Celem wynalazku jest opracowanie jednostronnie zamykanego nitu nadającego się do elastycznego stosowania, który przy prostszej manipulacji charakteryzuje się lepszym przebiegiem zamykania.

Cel ten został osiągnięty przez to, że w wieloobszarowym nicie jednostronnie zamykanym rodzaju wymienionego we wstępie każda strefa osłabienia jest utworzona przez kilka zagłębień rozmieszczonych na obwodzie i usytuowanych zasadniczo w jednakowych położeniach osiowych, których dna tworzą zasadniczo sieczną w stosunku do cylindrycznego obwodu tulei nitu lub przebiegają w kierunku promieniowym wewnątrz takiej siecznej.

Przy takim wykonaniu zagłębienia w kierunku obwodowym nie są tylko zwyczajnie przerywane, co prowadzi do mniejszego osłabienia materiału tulei nitu, a więc do większej wytrzymałości wykonywanego później połączenia nitowego. Zagłębienia mają wielokrotnie również postać, która powoduje stopniowe przejście od małej grubości materiału tulei nitu w obszarze środka zagłębienia do większej grubości materiału przy przerwaniu zagłębień. Naprężenia powstające przy kształtowaniu łba nitu mogą się wtedy rozkładać w materiale bardziej równomiernie i lepiej. Niebezpieczeństwo powstawania pęknięć w przekroju łba nitu zostaje drastycznie zmniejszone. Materiał przy kształtowaniu łba nitu może znacznie lepiej płynąć. Przerwania zagłębień tworzą przy tym tzw. miejsca podparcia, które nie tylko przy nieobrobionej tulei nitu, lecz również i w szczególności w wykonanym już połączeniu nitowym prowadzą do lepszego ukształtowania łba nitu lub łba zamykającego. Polepszenie to sprowadza się między innymi do tego, że pozostaje większy nadmiar materiału, który można wykorzystać do utworzenia łba. Ponadto wytwarzanie jest łatwiejsze, ponieważ przy wykonywaniu zagłębień nie następuje rozszerzanie tulei nitu.

Dna zagłębień tworzą przy tym w jednej alternatywie sieczne, a więc zasadniczo linie proste, które przebiegają równolegle do stycznej do obwodu cylindra. Dna mogą jednak w swym środku być jeszcze bardziej zagłębione w kierunku do osi środkowej tulei nitu. W takim przypadku zagłębienia te mogą mieć przykładowo taki przekrój poprzeczny, który jest ograniczony dwoma okręgami, mianowicie po pierwsze obwodem tulei nitu, a po drugie okręgiem, którego środek jest usytuowany promieniowo na zewnątrz tulei nitu. W każdym przypadku osłabienie materiału utworzone przez zagłębienie zmniejsza się w kierunku obwodowym w przybliżeniu aż do środka zagłębienia, a potem znowu zwiększa się. Rezultatem tego jest również lepsza powierzchnia wewnętrzna otworu. Materiał pozostający pomiędzy zagłębieniami w połączeniu z tylko stopniowo zmniejsza4

174 860 jącym się przekrojem materiału tworzy miejsca podparcia lub stabilizatory, które przy przyłożeniu siły ciągnącej lub siły osiowej prowadzą do symetrycznego spęczenia z wynikającym promieniowym rozszerzeniem tulei nitu również w obszarze materiału spoiny, czyli części łączonych. Tuleja nitu przylega przy tym ze wszystkich stron wewnątrz do otworu, a więc uzyskuje się dobrą powierzchnię wewnętrzną otworu. Jest to szczególna cecha jakości połączenia nitowego. Bez specjalnego ukształtowania zagłębień zaobserwowano, że tuleja nitu wygina się promieniowo wzdłuż swej osi wzdłużnej, tak że otwór nie jest wystarczająco wypełniany. W szczególności przy nitowaniu otworów nieprzelotowych, gdzie jednostronnie zamykany nit uzyskuje przez promieniowe rozszerzenie uwarunkowane ukształtowaniem zagłębień tzw. efekt rozpierania, połączenie praktycznie realizowane jest tylko przez docisk do ścianki otworu. Zagłębienia i uwarunkowane nimi powstawanie progów zapewniają duże tarcie z późniejszym mocowaniem kształtowym. Zwiększa to dość znacznie siłę wyciągania. Przez symetryczne spęczanie z promieniowym rozszerzaniem mogą być w pewnym zakresie kompensowane tolerancje otworów, przy czym uzyskuje się dobry docisk do powierzchni wewnętrznej.

Korzystne jest, kiedy zagłębienia umieszczone są naprzeciw siebie parami na średnicy. Przy wytwarzaniu nitów siły potrzebne do wytwarzania zagłębień mogą znosić się wzajemnie.

W szczególnej postaci realizacji przewidziano cztery zagłębienia. Liczba ta wystarcza dla doprowadzenia do pożądanego powstawania fałd łba nitu, kiedy ma być nitowany materiał mający tylko niewielką grubość. Cztery zagłębienia nie tworzą jednak jeszcze godnego wzmianki osłabienia materiału tulei nitu, w związku z czym połączenie nitowe pozostaje względnie stabilne. Cztery zagłębienia można wytworzyć przez ukształtowanie dwóch par zagłębień.

Korzystnie tuleja nitu ma w określonym obszarze kątowym pomiędzy zagłębieniami zasadniczo kształt wydrążonego cylindra. W tym obszarze pomiędzy zagłębieniami tulei nitu nie trzeba więc w ogóle obrabiać. Zachowuje ona przeważnie swą pierwotną grubość, przy czym oczywiście może wystąpić pewne niewielkie odkształcenie przy wykonywaniu zagłębień. Przez wybranie pozostającego, nieobrobionego obszaru można w pewnych granicach zmieniać wytrzymałość i podatność nitu na obróbkę.

Zagłębienia wykonywane są korzystnie przez wybijanie. Wytwarzanie zagłębień następuje przy tym nie przez usuwanie materiału, ale tylko przez odkształcenie materiału tulei nitu. Odkształcenie takie powoduje pewne utwardzenie i zmianę rozkładu naprężeń, co później prowadzi do powstawania fałd i progów tulei nitu w oddzielnych pierścieniach.

Korzystnie zagłębienia mają przekrój zaokrąglony. Zapewnia to lepsze płynięcie tulei nitu przy kształtowaniu łba. Zapobiega się przez to niezawodnie powstawaniu pęknięć, które mogłyby powstawać na skutek ostrych krawędzi.

Korzystnie tuleja nitu jest w obszarze zagłębień odkształcona do wewnątrz i tak utworzonymi występami przylega do trzonu trzpienia. Odkształcenie tulei nitu przy wykonywaniu zagłębień prowadzi więc nie tylko do zewnętrznego odkształcenia tulei nitu, które później będzie widoczne poprzez zagłębienia. Prowadzi to również do odkształcenia tulei nitu w tym obszarze, który jest zwrócony do trzpienia ciągnącego. W obszarze tym wykonanie zagłębień prowadzi do tego, że tuleja nitu przylega teraz do trzpienia ciągnącego. Przyleganie to jest ograniczone do punktów lub stosunkowo małych powierzchni. Z jednej strony zapewnia ono, że tuleja nitu jest osadzona na trzpieniu ciągnącym z potrzebną wytrzymałością i stabilnością. Z drugiej strony zapewnia ona jednak stosunkowo niewielkie tarcie pomiędzy trzpieniem ciągnącym a tuleją nitu, które ze swej strony ma znowu wpływ przyczyniający się do kształtowania łba nitu przy osadzaniu nitu.

Korzystnie trzon trzpienia ma zmniejszenie przekroju, które jest wykonane zwłaszcza jako miejsce przewidzianego przełomu, przy czym w obszarze tego zmniejszenia przekroju usytuowana jest przynajmniej jedna strona osłabienia. Polepsza to jeszcze bardziej właściwości tarcia tulei nitu na trzpieniu ciągnącym. Trzpień ciągnący jest przytrzymywany z jeszcze większą niezawodnością w tulei nitu.

174 860

Jest to zaletą zwłaszcza wtedy, gdy materiał z tulei nitu w obszarze przynajmniej jednego zagłębienia wchodzi w zmniejszenie przekroju trzonu trzpienia. Otrzymuje się wtedy mianowicie nie tylko tarcie, ale nawet połączenie kształtowe pomiędzy tuleją nitu a trzpieniem ciągnącym, które powoduje niezawodne trzymanie tulei nitu na trzpieniu ciągnącym. To niewielkie połączenie kształtowe praktycznie nie odgrywa żadnej roli, jeśli chodzi o właściwości odkształcania tulei nitu przy osadzaniu nitu. Lepsze możliwości trzymania tulei nitu na trzonie trzpienia prowadzą jednak do lepszej możliwości obróbki nitu jednostronnie zamykanego za pomocą maszyn do osadzania nitów pracujących automatycznie lub półautomatycznie. Oczywiście, na trzonie trzpienia mogą być przewidziane również jeszcze inne profilowania lub wcięcia, kiedy potrzebne jest zwiększenie siły trzymającej. Te wcięcia lub wyprofilowania na trzonie trzpienia mogą znaleźć się potem bezpośrednio pod zagłębieniami na zewnętrznej stronie trzonu nitu.

Tuleja nitu ma korzystnie na swym końcu współpracującym z łbem trzpienia, pochylone do wewnątrz sfazowanie. Na skutek tego sfazowania, przykładowo pogłębienia końca tulei nitu, uniemożliwione jest powstawanie stożkowego pierścienia dociskowego, ponieważ w fazie początkowej tworzenia łba zamykającego siły tarcia są tylko stosunkowo niewielkie i zmniejszają się od zewnętrznej krawędzi tulei nitu do zera, aż do trzonu trzpienia ciągnącego. Na skutek takiego rozkładu sił materiał tulei nitu płynie wokół zewnętrznej krawędzi podstawy łba trzpienia, zwęża się znowu i otacza przez to łeb trzpienia. Otrzymuje się dzięki temu niezgubny odcinek wypełniający trzpienia nitu, który nie jest ruchomy. Nie powstaje przy tym żaden hałas. Połączenie nitowe jest lepiej zabezpieczone przed pyłem i bryzgami wody.

Odstęp pomiędzy strefą osłabienia usytuowaną najbliżej końca a tym końcem wybiera się w zależności od kształtu oraz osiowego i promieniowego wymiaru łba trzpienia korzystnie tak, że przy osadzonym nicie łeb trzpienia jest wprawdzie otoczony tuleją nitu, ale jest widoczny na określonej minimalnej części swej długości. Zmniejsza się przez to przedstawione wyżej powstawanie stożkowego pierścienia dociskowego. Nie następuje więc rozdział materiału w obszarze tulei nitu pomiędzy utwardzonym pierścieniem stożkowym pod łbem trzpienia a obszarem mniej utwardzonym.

Łeb trzpienia ma korzystnie kształt części kuli. Kształt ten nie tylko ma przyjemny wygląd. Zmniejsza on również ryzyko zranienia i polepsza właściwości płynięcia materiału tulei nitu na zewnątrz wokół łba, tak że można wytworzyć pewne zaryglowanie trzpienia nitu w łbie zamykającym oraz uzyskać dobrze osadzone i pewnie trzymające połączenie nitowe.

Wynalazek dotyczy również sposobu wywarzania nitu, przy którym trzpień ciągnący składa się z tuleją nitu, a następnie wykonuje się zagłębienia.

Przy stosowaniu tego sposobu wykonanie zagłębień nie powoduje żadnego rozszerzenia tulei nitu, które prowadzi do zmniejszenia sił mocowania tulei nitu na trzpieniu ciągnącym, ale przeciwnie powoduje wzmocnienie. Tuleja nitu jest pewnie osadzona na trzpieniu ciągnącym.

Zagłębienia wytwarzane są korzystnie przez wybijanie. Wybijanie jest stosunkowo szybkim sposobem, którym praktycznie w jednej operacji można uzyskać żądany kształt zagłębienia. W tym celu potrzeba zasadniczo tylko, by odpowiednie narzędzie zostało stycznie do obwodu tulei nitu dociśnięte i wciśnięte.

Korzystnie stosuje się tuleje nitów, które w stosunku do trzpienia ciągnącego mają określony nadwymiar, przy czym tulej a nitu przy wytwarzaniu zagłębień dochodzi częściowo do przylegania do trzpienia ciągnącego. Stosowanie nadwymiaru ułatwia nawlekanie i nasuwanie tulei nitu na trzpień. Przez wykonanie zagłębień, zwłaszcza przez wybijanie, tuleja nitu jest jednak pewnie zamocowana na trzpieniu ciągnącym.

Wynalazekjest dokładniej opisany na podstawie rysunku, na którym fig. 1 przedstawia jednostronnie zamykany nit w przekroju, fig. 2 - nit w przekroju II-II z fig. 1, a fig. 3 przedstawia połączenie nitowe z jednostronnie zamykanym nitem według wynalazku w schematycznym przekroju.

174 860

Jednostronnie zamykany nit 1 ma tuleję 2 i trzpień ciągnący 3. Trzpień ciągnący 3 ma trzon 4 i łeb 5. Łeb 5 ma zasadniczo kształt półkulisty. Jako materiał wchodzą w grę praktycznie wszystkie materiały, które dotychczas stosowane były również na nity jednostronnie zamykane, np. stal, stal chromo-niklowa, stopy niklu z miedzią lub inne stale nierdzewne, aluminium, miedź lub jej stopy, albo też tworzywa sztuczne. ,

Trzon 4 ma zmniejszenie 6 przekroju, które stanowi miejsce przewidywanego przełomu trzonu 4. Ponadto mogą być przewidziane inne struktury powierzchniowe 7. Mogą one mieć praktycznie każdą postać, np. podłużnego i poprzecznego radełkowania, podcięć, wgnieceń i wzniesień materiału każdego rodzaju.

Tuleja 2 ma korpus 8 zasadniczo w kształcie wydrążonego cylindra, który jest nasunięty na trzpień ciągnący. Przy końcu tulei 2, który styka się z łbem 5 trzpienia, przewidziane jest sfazowanie 9. Przy tym końcu tuleja 2 przebiega opadająco ukośnie od zewnątrz do wewnątrz. Sfazowanie 9 jest przy tym wykonane tak, że przy ruchu łba 5 trzpienia w kierunku do tulei 2 łeb 5 dochodzi do przylegania do sfazowania 9.

Przy przeciwległym końcu tuleja 2 ma obwodowy łeb 10 nitu. Ponadto tuleja 2 ma przynajmniej jedną strefę osłabienia 11, przy czym na fig. 1 przedstawiono dwie strefy osłabienia 11 i 12.

Każda strefa osłabienia jest utworzona, jak pokazano na fig. 2, przez 4 zagłębienia 13 rozmieszczone w jednakowych odstępach na obwodzie. Te cztery zagłębienia 13 są usytuowane parami naprzeciw siebie na średnicy. Zagłębienia te mają specjalny kształt. Mają one mianowicie dno 14, które przebiega wzdłuż siecznej cylindrycznego obwodu tulei 2. Dno 14 przebiega więc równolegle do stycznej do cylindrycznego obwodu tulei 2. Ewentualnie może ono wchodzić nawet jeszcze głębiej w tuleję 2. Jak pokazano na fig. 2, pomiędzy poszczególnymi zagłębieniami 13 pozostają obszary kątowe 15, w których pierwotna postać tulei 2 w kształcie wydrążonego cylindra nie została obrobiona ani zmieniona. Tuleja zachowała tu swój kształt cylindryczny. Przez specjalne wykonanie zagłębień 13 zapewnione zostało tu stopniowe przejście od stosunkowo cienkiej ścianki materiału tulei 2 w obszarze środka każdego zagłębienia 13 do pełnej grubości materiału ścianki w obszarze kątowych obszarów 15. W obszarze kątowych obszarów 15 pozostawiony jest więc zdrowy materiał, który później prowadzi do lepszego utworzenia łba zamykającego, jak to przykładowo pokazano na fig. 3.

Zagłębienia 13 zostały wykonane przez wtłoczenie. Wybijanie takie najlepiej jest przeprowadzać dopiero wtedy, gdy tuleja 2 jest już nałożona na trzpień ciągnący 3. Przez wybijanie zagłębienia 13 uzyskują z jednej strony kształt zaokrąglony w kierunku osiowym. Z drugiej strony przez wybijanie następuje nie tylko odkształcanie tulei 2 na jej obwodzie zewnętrznym, ale również mniejsze odkształcenie do wewnątrz, tak że tuleja 2 jest tu punktowo lub przynajmniej w obszarze tylko niewielkich powierzchni doprowadzana do przylegania do trzonu 4 trzpienia ciągnącego 3. W obszarze strefy osłabienia 12 powstaje tu powierzchnia przylegania 16, na której tuleja nitu przylega do trzpienia ciągnącego 3 z mocowaniem za pomocą siły tarcia. W obszarze strefy osłabienia 11 materiał tulei 2 został nawet wtłoczony w zmniejszenie 6 przekroju, jak to pokazano na fig. 2. W obszarze 17 można tu obserwować wgniecenie materiału w zmniejszenie 6 przekroju, tzn. w pokazany linią przerywaną przekrój trzpienia ciągnącego 3. Następuje tu nie tylko zamocowanie za pomocą siły tarcia, ale nawet zamocowanie kształtowe pomiędzy tuleją 2 a trzpieniem ciągnącym 3.

Na fig. 3 pokazano przykładowo wykonanie połączenia nitowego pomiędzy dwiema płytami 18, 19 za pomocą nitu jednostronnie zamykanego typu pokazanego na fig. 1 i 2. Łeb 10 nitu przylega przy tym do jednej płyty 18. Przez ciągnienie trzpienia 3, przykładowo za pomocą urządzenia do osadzania nitów, którego nasadka przylega do łba 10 nitu, łeb 5 trzpienia zostaje wciągnięty w tuleję 2 nitu. Wskutek istnienia stref osłabienia 11, 12 nie może on jednak przejść przez całą tuleję 2. W strefach osłabienia występuje utwardzenie materiału, które powoduje, że łeb 5 trzpienia może zostać wciągnięty tylko do pierwszej strefy osłabienia. Rosnąca siła osadzania nitu powoduje spęczenie tulei 2 i wypełnienie przez nią otworu nitu. Równocześnie lub wkrótce potem

174 860 tuleja nitu przylega do górnej płyty 19 w postaci progów 20, 21, które potem tworzą łeb zamknięcia nitu. Obrabiane przedmioty 18, 19 są dzięki temu złączone. Dzięki takiemu działaniu nit dopasowuje się do grubości materiału. Chociaż potem nie zawsze można to dokładnie tak samo zrealizować, można przyjąć jako regułę, że pomiędzy dwoma progami zawsze jest usytuowana strefa osłabienia. Odległość strefy osłabienia najbliżej sąsiadującej z mocowanym końcem jest przy tym tak dobrana, że próg 20 wprawdzie częściowo otacza łeb 5 trzpienia, ale ten łeb trzpienia jest jednak jeszcze widoczny. Łeb 5 trzpienia, a więc również pozostała część trzpienia ciągnącego 3, są przez to trwale zablokowane w tulei 2 nitu.

Przedstawiony na fig. 3 nit jednostronnie zamykany ma dalsze strefy osłabienia. Jeżeli płyty 18,19 są cieńsze, te strefy osłabienia prowadzą ewentualnie do powstania dalszych progów przy kształtowaniu łba 24 nitu. Natomiast przy stosowaniu grubszych płyt 18,19 zamiast przedstawionych dwóch progów 20,21 uzyskuje się ewentualnie tylko jeden próg. W każdym przypadku zapewnione jest niezawodne połączenie nitowe.

174 860

Fig.1

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zi

Claims (15)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Nit j ednostronnie zamykany z trzpieniem ciągnącym, który ma łeb i trzon trzpienia, oraz z zasadniczo cylindryczną tuleją nitu, która otacza trzpień ciągnący na części jego długości i ma na swej długości przynajmniej jedną strefę osłabienia, znamienny tym, że każda strefa osłabienia (11, 12) jest utworzona przez wiele rozdzielonych w kierunku obwodowym i usytuowanych zasadniczo w jednakowych położeniach osiowych zagłębień (13), których dna (14) tworzą zasadniczo sieczną cylindrycznego obwodu tulei (2) nitu lub przebiegają w kierunku promieniowym wewnątrz tej siecznej.
2. 2. Nit według zastrz. 1, znamienny tym, że zagłębienia (13) są umieszczone parami naprzeciw siebie na średnicy.
3. 3. Nit według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że przewidziane są cztery zagłębienia (13).
4. 4. Nit według zastrz. 1, znamienny tym, że tuleja (2) w określonym obszarze kątowym (15) pomiędzy zagłębieniami (13) ma zasadniczo postać wydrążonego cylindra.
5. 5. Nit według zastrz. 1, znamienny tym, że zagłębienia (13) są utworzone przez wbijanie.
6. 6. Nit według zastrz. 1 albo 2 albo 4, znamienny tym, że zagłębienia (13) mają przekrój zaokrąglony.
7. 7. Nit według zastrz. 1, znamienny tym, że tuleja (2) w obszarze zagłębień (13) jest odkształcona do wewnątrz i utworzonymi przez to występami (16) przylega do trzonu (4) trzpienia.
8. 8. Nit według zastrz. 7, znamienny tym, że trzon (4) trzpienia ma zmniejszenie (6) przekroju, które jest wykonane zwłaszcza jako miejsce przewidywanego przełomu, przy czym w obszarze tego zmniejszenia przekroju usytuowana jest przynajmniej jedna strefa osłabienia (11).
9. 9. Nit według zastrz. 8, znamienny tym, że w zmniejszenie (6) przekroju wchodzi materiał (17) z tulei (2) w obszarze przynajmniej jednego zagłębienia (13).
10. 10. Nit według zastrz. 1 albo 4 albo 9, znamienny tym, że tuleja (2) przy swym końcu współdziałającym z łbem (5) trzpienia ma pochylone do wewnątrz sfazowanie (9).
11. 11. Nit według zastrz. 10, znamienny tym, że łeb (5) trzpienia osadzonego jest jeszcze widoczny na części swej długości, a na innej części swej długości jest otoczony przez tuleję (2) pomiędzy strefą osłabienia (11) usytuowaną najbliżej końca a tym końcem.
12. 12. Nit według zastrz. 11, znamienny tym, że łeb (5) trzpienia ma kształt części kuli.
13. 13. Sposób wytwarzania nitu jednostronnie zamykanego, znamienny tym, że trzpień ciągnący (3) oraz tuleję (2) składa się razem, a następnie wytwarza zagłębienia (13).
14. 14. Sposób według zastrz. 13, znamienny tym, że zagłębienia (13) wytwarza się przez wbijanie.
15. 15. Sposób według zastrz. 13 albo 14, znamienny tym, że stosuje się tuleje (2), które w stosunku do trzpienia ciągnącego (3) są nieco przewymiarowane, przy czym tuleje (2) przy wytwarzaniu zagłębień (13) doprowadza się częściowo do przylegania do trzpienia ciągnącego (3).