Przedmiotem wynalazku jest stop miedzi charakteryzujacy sie wysoka odpornoscia na scie¬ ranie i podatnoscia na obróbke skrawaniem oraz dobrymi wlasnosciami odlewniczymi, przeznaczo¬ ny na czesci maszyn, od których wymaga sie dodatkowo wyzszej twardosci i odpornosci na koro¬ zje. Stop ten znajduje zastosowanie, zwlaszcza na wykonywanie czesci maszyn, tulei i lozysk pracujacych przy obciazeniach statycznych oraz na armature.Znane sa stopy miedzi o dobrych wlasnosciach lejniczych, wysokiej odpornosci na sciera¬ nie, dobrej skrawalnosci, wysokiej twardosci oraz odpornosci na korozje. Grupe tych stopów stanowia brazy odlewnicze zawierajace w swoim skladzie oprócz cyny, olowiu, cynku i miedzi takze nikiel. Przykladem takiego stopu jest braz zawierajacy wagowo 5,5-7,096 cyny, 1,5-3,0% cynku, 2,5-4,0% olowiu oraz 1,5-2,5% niklu, opisany w publikacji DIN 1705 numer karty mate¬ rialowej 2.1093.01. Takze w tej publikacji, pod numerem materialowym 2.1098.01 opisano braz zawierajacy wagowo 1,5-3,0% cyny, 7,0-9,0% cynku, 4,0-6,0% olowiu oraz 1,5-2,5% niklu.Stopy miedzi z cyna, olowiem, cynkiem i niklem znane sa takze z publikacji ASTM B30-176.Brazy te w zaleznosci od udzialu procentowego cyny, olowiu i cynku zawieraja dodatek niklu w granicach od 0,5 do 4,0% wagowych. Z publikacji TGL 8110 znany jest stop miedzi zawierajacy 5,0-7,0% cyny, 5,5-9,0% cynku, 2,5-5,0% olowiu oraz do 1,0% niklu.Brazy cynowo-cynkowo-olowiowe z dodatkiem niklu charakteryzuja sie dobrymi wlasnosciami technologicznymi i uzytkowymi. Stop wedlug publikacji DIN 1705 numer karty materialowej 2.1098.01 posiada granice plastycznosci Rq2 min 90 MPa, wytrzymalosci na rozerwanie Rm min 210 MPa, wydluzenie A^ min 18% oraz twardosc Hfi min 84.Stop miedzi wedlug wynalazku zawierajacy w swoim skladzie wagowo od 2,0 do 3,5% cyny, do 4,0 do 6,5% olowiu oraz od 9,0 do 14,0% cynku, charakteryzuje sie tym, ze dodatkowo zawie¬ ra krzem w ilosci od 0,1 do 0,8% wagowych. Stop miedzi wedlug wynalazku zachowuje wysokie wlasnosci uzytkowe brazów cynowo-olowiowo-cynkowyeh z dodatkiem niklu, przy równoczesnym zmniejszeniu zuzycia deficytowej cyny i wyeliminowaniu drogiego skladnika stopowego jakim jest2 138 480 nikiel. Zaleta tego stopu jest takze podwyzszenie twardosci oraz znaczne obnizenie podatnosci na segregacje. Ma to szczególnie znaczenie przy wysokich zawartosciach cynku w tym stopie.Przykladowy stop miedzi wedlug wynalazku zawiera w swoim skladzie wagowo 2,8% cyny, 11,596 cynku, 5»7% olowiu oraz 0,2596 krzemu reszta miedz. Odlany do kadzi zeliwnej wykazal nastepu¬ jace wlasnosci: wytrzymalosc na rozrywanie Rm 252 MPa, granica plastycznosci R02 115 MPa, wy¬ dluzenie A5 20%, twardosc Hfi 84.Zastrzezenie patentowe Stop miedzi zawierajacy w swoim skladzie od 0,2 do 3,5% wagowych cyny, od 4,0 do 6,5% wa¬ gowych olowiu, od 9,0 do 14,0% wagowych cynku, reszta miedz, znamienny tym, ze zawiera od 0,1 do 0,8% wagowych krzemu.Pracownia Poligraficzna U? PRL. Naklad 100 egz.Cena 130 zl PLThe subject of the invention is a copper alloy characterized by high abrasion resistance and machinability as well as good casting properties, intended for machine parts, which additionally require higher hardness and corrosion resistance. This alloy is used, in particular, for the production of machine parts, bushings and bearings operating under static loads and for fittings. Copper alloys with good casting properties, high abrasion resistance, good machinability, high hardness and corrosion resistance are known. The group of these alloys are foundry grinds which contain, in addition to tin, lead, zinc and copper, also nickel. An example of such an alloy is bronze containing by weight 5.5-7.096 tin, 1.5-3.0% zinc, 2.5-4.0% lead and 1.5-2.5% nickel, described in DIN 1705 publication number material card 2.1093.01. Also in this publication, material number 2.1098.01 describes a bronze containing 1.5-3.0% by weight of tin, 7.0-9.0% zinc, 4.0-6.0% lead, and 1.5-2% by weight. 5% nickel. Alloys of copper with tin, lead, zinc and nickel are also known from the publication ASTM B30-176. Depending on the percentage of tin, lead and zinc, these alloys contain nickel in the range from 0.5 to 4.0 % by weight. From the publication of TGL 8110, a copper alloy containing 5.0-7.0% of tin, 5.5-9.0% of zinc, 2.5-5.0% of lead and up to 1.0% of nickel is known. -leaded with the addition of nickel are characterized by good technological and functional properties. According to the publication DIN 1705, material sheet number 2.1098.01 has the yield strength Rq2 min 90 MPa, tear strength Rm min 210 MPa, elongation A ^ min 18% and hardness Hfi min 84. Copper alloy according to the invention containing in its composition by weight from 2 0 to 3.5% of tin, up to 4.0 to 6.5% of lead and 9.0 to 14.0% of zinc, characterized in that it additionally contains silicon in an amount from 0.1 to 0, 8% by weight. The copper alloy according to the invention maintains the high performance properties of tin-lead-zinc bronzes with the addition of nickel, while reducing the consumption of scarce tin and eliminating the expensive alloy component, which is nickel. The advantage of this alloy is also an increase in hardness and a significant reduction in the susceptibility to segregation. This is especially important in the case of high zinc contents in this alloy. The exemplary copper alloy according to the invention contains in its composition 2.8% by weight of tin, 11.596 zinc, 5-7% lead and 0.2596 silicon and the rest of copper. Cast into a cast iron ladle, it showed the following properties: tear strength Rm 252 MPa, yield strength R02 115 MPa, elongation A5 20%, hardness Hfi 84. Patent claim A copper alloy containing in its composition from 0.2 to 3.5 % by weight of tin, from 4.0 to 6.5% by weight of lead, from 9.0 to 14.0% by weight of zinc, the remainder of copper, with 0.1 to 0.8% by weight of silicon. Printing Studio U? PRL. Mintage 100 copies Price PLN 130 PL