Przedmiotem wynalazku jest wzmacniacz wi¬ zyjny* zwlaszcza do laczenia sygnalów wejscio¬ wych pierwszego i drugiego.Przy projektowaniu odbiorników telewizji kolo¬ rowej przyjete jest laczenie szerokopasmowych 5 sygnalów luminancji Y i trzech róznicowych sygna¬ lów koloru R—Y, G—Y, B—Y o stosunkowo was¬ kich pasmach dla uzyskania trzech szerokopasmo¬ wych sygnalów koloru podstawowego R, G, B w celu dostarczenia ich do odpowiednich katod 10 kineskopu.Wzmacniacze nadajace sie do wytwarzania tych ostatnich sygnalów musza spelniac stosunkowo icisle okreslone i nieco sprzeczne wymagania do¬ tyczace szerokosci pasma, wstecznego napiecia 15 przebicia, mocy strat, miedzyszczytowej wartosci sygnalu i stabilnosci poziomów pradu stalego zwiazanych z kazdym sygnalem koloru podstawo¬ wego.Wielokrotnie stwierdzono, ze dla osiagniecia po- 20 zadanych wyników konieczne jest stosowanie ukla¬ dów stabilizacji wysokiego napiecia, obwodów sta¬ bilizacji sprzezenia zwrotnego i dodatkowych ele¬ mentów aktywnych.Znane jest jedno z rozwiazan stanowiacych pró- 25 te spelnienia pewnej liczby wymagan dotycza¬ cych sterowania kineskopem z opisu patentowego St. Zjedn. Ameryki nr 3 499104, w którym kazdy z trzech wzmacniaczy sterujacych kineskopem za¬ wiera niskonapieciowy, szerokopasmowy przyrzad 30 2 pracujacy w konfiguracji wspólnego emitera, po¬ laczony z wysokonapieciowym przyrzadem pracu¬ jacym w konfiguracji wspólnej bazy w uklad ka- skodowy. Takie wzmacniacze kaskodowe zapew¬ niaja pozadana szerokosc pasma wizyjnego, dyna¬ mike i spelniaja wymagania dotyczace przebicia, o ile wykorzystane w nich zostana ekonomiczne tranzystory.Jednak w ukladach kaskodowych znanych z opi¬ su patentowego St. Zjedn. Ameryki nr 3 499104, jezeli w stopniu wyjsciowym prowadzone jest mie¬ szanie, w kazdym kaskodowym stopniu wyjscio¬ wym wykorzystywane sa oddzielne, niskonapiecio¬ we przyrzady wzmacniajace sygnal luminancji i syg¬ naly róznicowe koloru, jak równiez wyjsciowy przyrzad pracujacy w konfiguracji wspólnej bazy.Ponadto do ukladu wlaczone sa obwody stabili¬ zacji wysokiego napiecia dla stabilizowania napie¬ cia stalego na kazdym zacisku wyjsciowym.Znane sa takze inne konstrukcje wielostopnio¬ wych kaskodowych wzmacniaczy wizyjnych, np. z opisów patentowych St. Zjedn. Ameryki nr 3 598 912, nr 3 619 486, nr 3764 826 i nr 3 823 264.W dalszym ciagu aktualne sa jednak w wielu sposród tych znanych ukladów problemy zwiaza¬ ne ze stratami mocy, stabilizacja pradu stalego, uzyskiwana dynamika sygnalu i sposobem mie¬ szania sygnalów chrominancji i luminancji.Drugim podstawowym typem wzmacniacza ma¬ trycowego, nadajacego sie do bezposredniego ste- 115 47611S 476 rowania kineskopem, jest uklad znany z opisu patentowego St. Zjedn. Ameryki nr 3 663 745.W ukladzie tym emiter pojedynczego tranzy¬ stora pnp we wzmacniaczu sygnalu luminancji, pracujacego w konfiguracji wspólnego kolektora, 5 polaczony jest dla pradu stalego z emiterami trzech tranzystorów npn. Sygnaly róznicowe kolo¬ ru podawane sa na bazy tych trzech ostatnio wy¬ mienionych tranzystorów i na obciazeniach kolek¬ torowych tych tranzystorów uzyskuje sie wzmóc- io nione sygnaly R, G i B.Inne zblizone urzadzenia sa znane z opisu pa¬ tentowego St. Zjedn. Ameryki nr 3 429 987. Cho¬ ciaz urzadzenia znane z opisu patentowego St.Zjedn. Ameryki nr 3 663 745 i inne podobne urza- 15 dzehia maja wiele cech korzystnych, w dalszym ciagu istnieje mozliwosc poprawienia napiec zna¬ mionowych tranzystorów wyjsciowych, jak rów¬ niez charakterystyk rozpraszania mocy i stabilnosci pradu stalego w tych wzmacniaczach. 20 We wzmacniaczu wizyjnym wedlug wynalazku baza drugiego tranzystora jest dolaczona poprzez kondensator bocznikujacy do przetwornika pradu stalego dolaczonego do demodulatora sygnalu chro¬ minancji. Emiter tego tranzystora jest dolaczony 25 do kolektora pierwszego tranzystora, którego emi¬ ter jest dolaczony poprzez rezystory do przelacz¬ nika kontrolnego dolaczonego do emitera trzeciego tranzystora. Emiter trzeciego tranzystora jest do¬ laczony do rezystora obciazajacego, miedzy jego M emiter i baze jest wlaczona dioda a kolektor jest uziemiony.Do zacisków pomiedzy emiterem tranzystora i emiterem tranzystora sa dolaczone wzmacniacze kaskodowe. Glówny obwód pradowy tranzystora ^ tworzy polaczenie szeregowe z tranzystorami pierwszym i drugim.Obwód pradowy trzeciego tranzystora dolaczony jest równiez do zacisku o potencjale posrednim do którego dolaczony jest wspólny zacisk drugie¬ go tranzystora.Zródlo sygnalów luminacji i zawierajace ko¬ rzystnie przetwornik sygnalu luminancji i regu¬ lator jaskrawosci jest stalopradowe i doprowadzo¬ ne do zacisku o potencjale posrednim. Trzeci tran¬ zystor stanowi element szeregowy trzech wzmac¬ niaczy kaskodowych.Wzmacniacz zawiera regulator lub regulatory polaryzacji wstepnej dolaczone do szeregowych ob¬ wodów pradowych miedzy wchodzace w ich sklad ^ pierwszy i drugi tranzystor. Regulator lub regu¬ latory stanowia korzystnie regulowane rezystory wlaczone miedzy obwód szeregowy a drugi zacisk, korzystnie uziemienie.Pierwszy i drugi tranzystory, stanowia bipolarne 55 tranzystory npn, trzeci tranzystor stanowi tranzy¬ stor pnp, a zacisk o potencjale posrednim dola¬ czony jest do bazy drugiego tranzystora i poprzez rezystor wtórnika napieciowego do emitera trze¬ ciego tranzystora. 60 Pierwszy tranzystor ma stosunkowo male napie¬ cie przebicia a drugi tranzystor ma stosunkowo duze napiecie przebicia.Maksymalna wartosc miedzyszczytowa sygnalów wejsciowych okreslona jest przez potencjal po- §5 40 sredni przylozony do zacisku, z którego zasilany jest kolektor tranzystora.Do emitera pierwszego tranzystora jest dolaczo¬ ny staly rezystor polaczony szeregowo z rezysto¬ rem regulacji wysterowania i zbocznikowany przez, rezystor polaryzujacy laczacy pierwszy tranzystor bezposrednio z zaciskiem o drugim potencjale.Wzmacniacz wizyjny wedlug wynalazku zapo¬ biega wymaganiu zastosowania poziomu stalopra- dowego w polaczeniu z obciazeniem do kineskopu i zapewnia równoczesne wykorzystanie calkowite¬ go polaczenia kaskodowego przy przenoszeniu i la¬ czeniu obu sygnalów. Wzmacniacz kaskodowy przystosowany jest do pracy ze 'Stosunkowo ma¬ lym napieciem polaryzacji wstepnej na bazie dru¬ giego tranzystora tak, ze jako pierwszy tranzy¬ stor 'mozna wykorzystac stosunkowo tani tranzy¬ stor o malym napieciu przebicia, pracujacy z ma¬ lymi stratami mocy w stanie ustalonym. Umozli¬ wia to stosowanie mniejszej liczby stopni i mniej¬ szej liczby polaczen równoleglych oraz eliminuje potrzebe okresowego, sztucznego ustawiania pozio¬ mu pradu stalego.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, który przedstawia schemat ideowoblokowy wzmacniacza wedlug wy¬ nalazku.Przetwornik 10 zalozonego sygnalu telewizyjne¬ go, nadajacy sie do przetwarzania sygnalów tele¬ wizyjnych reprezentujacych kolorowy obraz, wpro¬ wadza skladowe sygnalu luminancji do przetwor¬ nika 12 sygnalu luminancji a skladowe chromi¬ nancji do przetwornika 14 sygnalu chrominancji zakreslonego linia przerywana. Zgodnie z aktual¬ nym stanem techniki przetwornik 14 sygnalu chro¬ minancji moze zostac skonstruowany glównie W po¬ staci ukladu scalonego i zawiera demodulatory 16 sygnalu chrominancji, zawierajace odpowiednie uklady mieszajace lub macierzowe dla uzyskiwa¬ nia trzech róznicowych sygnalów koloru G—Y, R—Y, B—Y. Róznicowe sygnaly koloru sa wzmac¬ niane za pomoca odpowiednich sprzezonych auasi- -stalopradowe wzmacniaczy 18, 20 i 22 zaprojekto¬ wanych tak, aby ich impedancje wyjsciowe na zaciskach 24, 26 i 28 mialy male wartosci.Wzmacniacz 18, jak równiez pozostala czesc prze¬ twornika 14 sygnalu chrominancji, zasilany jest poprzez zacisk 30 stosunkowo malym napieciem za¬ silajacym, np. +11V, jakie zazwyczaj stosowane jest w obwodach scalonych. Napiecie wyjsciowe w stanie ustalonym na zacisku 24 jest uzaleznione od napiecia zasilania przylozonego do zacisku 30 dzieki sprzezeniu stalopradowemu miedzy zacis¬ kami 30 i 24, obejmujacemu przetwornik 52 pradu stalego i zlacza baza—emiter tranzystorów wcho¬ dzacych w sklad wzmacniacza 18.Podobne urzadzenia wspólpracuja z kazdym ze wzmacniaczy 20 i 22 tak, ze napiecia wyjsciowe na zaciskach 24, 26 i 28 sa w stanie ustalonym równe sobie i bezposrednio uzaleznione od napie¬ cia zasilania przylozonego do zacisku 30. Zmiany tego napiecia zasilania (o ile sie pojawiaja) powo¬ duja zasadniczo jednakowe zmiany na zaciskach 24, 26 i 28.Wzmocnione sygnaly róznicowe koloru, dostar-115 5 czane na zaciski 24, 26 i 28, sa mieszane w odpo¬ wiednich sterujacych kineskopem wzmacniaczach 32, 34 i 36 z sygnalami luminancji dostarczanymi z przetwornika 12 sygnalu luminancji poprzez tranzystor pnp 38 pracujacy w konfiguracji wspól- 5 nego kolektora (wtórnik napieciowy).Chociaz szczególowo przedstawiony zostal tylko wzmacniacz 32 sterujacy kineskopem dla koloru zielonego, wszystkie sterujace kineskopem wzmac¬ niacze 32, 34 i 36 sa zasadniczo podobne, z mo- io zliwym wyjatkiem dotyczacym róznic wartosci re¬ zystorów dla zapewnienia róznych wzmocnien dla poszczególnych sygnalów koloru podstawowego i wszystkie dolaczone sa do emitera tranzystora 38 wzmacniajacego sygnal luminancji. Wzmacniacz 32 15 zawiera pierwszy tranzystor 40 i drugi tranzy¬ stor 42 polaczone kaskodowo dla wejsciowego syg¬ nalu róznicowego koloru.Oznacza to, ze róznicowy sygnal koloru G—Y jest doprowadzony poprzez zacisk 24 do elektrody 20 sterujacej (baza) tranzystora 40, który pracuje w konfiguracji wspólnego emitera jako wzmac¬ niacz z ujemnym sprzezeniem zwrotnym sygnalu róznicowego koloru. Ujemne sprzezenie zwrotne zrealizowane jest przez równolegle polaczenie re- 25 zystora polaryzujacego 44, wlaczonego miedzy emi¬ ter tranzystora 40 i uziemienie, z szeregowym po¬ laczeniem stalego rezystora 46 o stosunkowo ma* lej impedancji i rezystora 48 pelniacego funkcje regulatora wysterowania o stosunkowo malej im- 30 pedancji. Rezystor 48 jest dolaczony do emitera tranzystora 38 wzmacniajacego sygnal luminancji poprzez rozwierny zestyk 50a i 50b przelacznika kontrolnego 50.Kolektorowa (wyjsciowa) elektroda tranzystora 35 40 jest bezposrednio dolaczona do emitera górne¬ go tranzystora 42 wzmacniacza kaskodowego 32.Tranzystor 42 pracuje w konfiguracji wspólnej bazy. Stosunkowo male, stale napiecie zasilania, np. napiecie zasilajace +11V, podawane do prze- 40 twornika 14 sygnalu chrominancji, doprowadzone jest do zacisku 30 na baze tranzystora 42. Dó zród¬ la malego napiecia zasilajacego dolaczony jest kon¬ densator bocznikujacy 54.Wzmocnione sygnaly koloru podstawowego, 45 w tym przypadku sygnaly czyli koloru zielonego uzyskuje sie na kolektorze tranzystora 42, na sze¬ regowym polaczeniu rezystora obciazenia 56 o sto¬ sunkowo duzej impedancji i cewki 58 uwydatnia¬ jacej duze czestotliwosci, przy czym ta ostatnia 50 jest dolaczona do zródla zasilania o stosunkowo duzym stalym napieciu, np. +180V. Cewka uwy¬ datniajaca 58 moze byc wlaczona jako wspólna z pozostalymi dwoma wzmacniaczami 34 i 36 ste¬ rujacymi kineskopem, co wskazano przez przypo- 55 rzadkowanie kazdemu ze wzmacniaczy sterujacych zacisku A.Wzmocnione sygnaly koloru podstawowego sa podawane z kolektora tranzystora 42 do odpo¬ wiedniej katody wspólpracujacego kineskopu 60 w odtwarzajacego obraz poprzez szeregowy rezystor 62. Jak to pokazano, kineskop 60 moze byc kine¬ skopem z liniowa wyrzutnia (PI), w którym kazda z trzech wyrzutni elektronowych ma oddzielna katode, ale konstrukcje pierwszej siatki sterujacej 65 476 6 i siatki ekranujacej sa wspólne dla wszystkich trzech wyrzutni.Dla umozliwienia regulacji poziomu odciecia kazdej z wyrzutni elektronowych, który moze zmienic sie w kineskopie z wyrzutnia liniowa w granicach 50V od wyrzutni, miedzy emiter tran¬ zystora 42 pracujacego w konfiguracji wspólnej bazy a uziemienia, poprzez szeregowy rezystor 64 wlaczony jest regulowany rezystor 66 do ustawie¬ nia polaryzacji wstepnej.W torze przetwarzania sygnalu luminancji wpro¬ wadzono zmiany umozliwiajace dostarczanie syg¬ nalów wygaszania linii i pola poprzez rezystor 68 i diody 70 i 72 na baze tranzystora pnp 38. Takie sygnaly wygaszania mozna uzyskiwac w znany sposób ze wspólpracujacych obwodów odchylania (nie pokazane) odbiornika. Sygnaly luminancji za¬ wierajace skladowa stala, której wartosc mozna regulowac za pomoca regulatora jaskrawosci 88 dolaczonego równolegle z niskonapieciowym zród¬ lem zasilania, sa podawane bezposrednio z prze¬ twornika 12 sygnalu luminancji na baze tranzy¬ stora 38. Napieciowa skladowa stala sygnalu lu¬ minancji jest wobec tego uzalezniona od poziomu napiecia z niskonapieciowego zródla zasilania +11V.Stale napiecie zasilania dostarczane jest rów¬ niez z niskonapieciowego zródla zasilania +11V poprzez rezystor obciazajacy 74 do emitera tran¬ zystora pnp 38, którego kolektor dolaczony jest do uziemienia. Dioda 78 wlaczona jest miedzy baze i emiter tranzystora 38 i jest tak spolaryzowana, aby ograniczac skoki impulsów wygaszajacych.Wzmacniacz 34 sygnalu B koloru niebieskiego i wzmacniacz 36 sygnalu R koloru czerwonego po¬ dobnie jak wzmacniacz 32 sygnalu G koloru zie¬ lonego sterujacy kineskopem dolaczone sa do emi¬ tera tranzystora 38 wzmacniajacego sygnal lumi¬ nancji poprzez regulowane rezystory 80 i 82 kon¬ troli wysterowania. Ponadto rezystory 84 i 86 kon¬ troli wysterowania polaczone sa z emiterami stop¬ ni o konfiguracji wspólnej bazy (nie pokazana) w kazdym ze wzmacniaczy 34 i 36.Przed normalna praca ukladu reguluje sie pa¬ rametry stanu ustalonego przez ustawienie prze¬ lacznika kontrolnego 50 w polozeniu kontroli, tj. przez dolaczenie zacisku 50b do zacisku 50c, a przez to odlaczenie zacisku 50a. Emiter tranzy¬ stora 38 i wejscie sygnalu luminancji zostaja w ten sposób odlaczone od wejsc wzmacniaczy 32, 34 i 36 sterujacych kineskopem. Zazwyczaj przelacznik kontrolny 50 równiez zawiera korzystnie dodatko¬ we zestyki (nie pokazane), przystosowane do prze¬ rywania pracy wspólpracujacego ukladu odchyla¬ nia pola (nie pokazanego) — przez co przy kontro¬ li siatka obrazowa zostaje zalamana tak, ze uzys¬ kuje sie pojedyncza pozioma linie na plycie czo¬ lowej kineskopu 60.Rezystory 66, 84 i 86 polaryzacji wstepnej re¬ gulowane sa pojedynczo dla zmieniania wartosci napiecia stalego na wyjsciach sterujacych kine¬ skopem wzmacniaczy 32, 34 i 36, a przez to usta¬ wiania kazdej z wyrzutni elektronowych kinesko¬ pu 60 tak, aby byla wylaczona przy braku steru¬ jacego sygnalu luminancji. Amplitudy róznicowych115 7 sygnalów koloru na zaciskach 24, 26 i 28, normal¬ nie o wartosci miedzyszczytowej, zawierajacej sie w granicach 3V, korzystnie zostaja sprowadzone wówczas do poziomu zerowego za pomoca wspól¬ pracujacego regulatora czystosci koloru (nie po- 5 kazanego), dolaczonego do przetwornika 14 sygnalu chrominancji.Normalne, spoczynkowe napiecie stale na za¬ ciskach 24, 26 i 28, np. równe okolo +5V, beda nastepnie podawane do dolnego tranzystora w kaz- ia dym ze wzmacniaczy kaskodowych 32, 34 i 36.Nalezy podkreslic, ze w wyniku dolaczenia kaz¬ dego z rezystorów ustalajacych polaryzacje wstep¬ na, np. rezystora 66, do elektrod emiterowych wspólpracujacych tranzystorów, np. tranzystora 42, 15 pracujacych w konfiguracji wspólnej bazy, we wzmacniaczach 32, 34 i 36 sterujacych kineskopem trzy regulatory polaryzacji wstepnej nie oddzia¬ luja na siebie wzajemnie. To znaczy, tranzystory pracujace w konfiguracji wspólnego emitera, np. 20 tranzystor 40 separuja od siebie poszczególne re¬ gulatory polaryzacji wstepnej i umozliwiaja nie¬ zalezna regulacje poziomu odciecia kazdej z trzech wyrzutni. Ponadto ustawianie regulatora polary¬ zacji wstepnej, np. rezystora 66, powoduje zmiane 25 wartosci pradu stalego plynacego przez wspólpra¬ cujacy tranzystor, np. tranzystor 42, pracujacy w konfiguracji wspólnej bazy, a wobec tego zmia¬ ne napiecia stalego na kolektorze wspólpracujace¬ go tranzystora, np. tranzystora 40, w konfiguracji jo wspólnego emitera, ani na prad plynacy w stanie ustalonym przez ten tranzystor.Napiecie kolektorowe tranzystorów pracujacych w konfiguracji wspólnego emitera ustalone sa przez stosunkowo niskie napiecie w zasilaczu, po- 35 dawane na bazy górnych tranzystorów w pola¬ czeniach kaskodowych. Tak wiec nastawienie re¬ gulatora polaryzacji wstepnej nie zmieni w spo¬ sób zauwazalny strat mocy w stanie ustalonym lub zaleznego od temperatury napiecia baza—emi- 40 ter wspólpracujacego tranzystora w konfiguracji wspólnego emitera. Mozliwe jest wobec tego szyb¬ kie ustawienie rezystorów regulatora polaryzacji wstepnej, bez koniecznosci uwzgledniania czasu potrzebnego na stabilizacje termiczna ukladów. 45 Nalezy równiez zauwazyc, ze napiecie kolekto¬ rowe dolnego tranzystora, np. tranzystora 40, we wzmacniaczu kaskodowym, np. we wzmacniaczu 32, poza tym, ze zasadniczo ustalane jest za po¬ moca stopnia w konfiguracji wspólnej bazy, np. 50 tranzystora 42, do którego jest podawane, stanowi jedynie niewielka czesc, okolo 1/20 napiecia zasi¬ lania zwiazanego z sygnalem wyjsciowym. Tak wiec wystarczy, jezeli tranzystor pracujacy w kon¬ figuracji wspólnego emitera moze wytrzymac sto- 55 sunkowo male, wsteczne napiecia, natomiast na¬ piecie przebicia tranzystora pracujacego w konfi¬ guracji wspólnej bazy powinno miec wieksza war¬ tosc.Jako przyrzad wzmacniajacy, pracujacy w konfi- 60 guracji wspólnego emitera, mozna wobec tego wy¬ korzystac przyrzad szerokopasmowy o mozliwym do przyjecia koszcie. Jezeli jest to pozadane, przy¬ rzad moze zostac wybrany, przede wszystkim, sto¬ sownie do waskopasmowych sygnalów róznicowych 65 476 8 koloru, poniewaz dla szerokopasmowych sygnalów luminancji przyrzad ten, np. tranzystor 40, dziala jako stopien o konfiguracji wspólnej bazy. Ponad¬ to, poniewaz napiecie dostarczane na baze przy¬ rzadu, np. tranzystora 42, pracujacego w konfigu¬ racji wspólnej bazy, w kazdym wzmacniaczu uzys¬ kiwane jest z tego samego zródla zasilania, gdyz jest ono dolaczone do poprzedzajacego przetwor¬ nika 14 sygnalu chrominancji, maksymalna war¬ tosc miedzyszczytowa sygnalu, dostarczanego na baz 3 stopnia o konfiguracji wspólnego emitera, njp. tranzystora 40, bedzie uzalezniona od kolektor rowego napiecia zasilania tego przyrzadu. W ten sposób minimalne, wymagane napiecie kolektoro¬ we mozna uzyskac bez wprowadzania znieksztal¬ cen sygnalu chrominancji.Maksymalne wartosci pradu, jakie musza prze¬ wodzic glówne obwody pradowe (emiter—kolek¬ tor) przyrzadów wchodzacych w sklad kazdego z urzadzen kaskodowych, wynosza od pietnastu do dwudziestu miliamperów.Wynikajace stad stosunkowo male straty mocy w dolnych przyrzadach, np. w tranzystorze 40, prowadza do osiagniecia stosunkowo duzej stabil¬ nosci pracy, tj. malych zmian termicznych napie¬ cia baza—emiter w przyrzadach pracujacych w konfiguracji wspólnego emitera i wobec tego malych zmian wartosci stalych napiec wyjscio¬ wych, podawanych do kineskopu 60, w wyniku zmian poziomu sygnalu.Stosunkowo wysokonapieciowe przyrzady, np. tranzystor 42, pracujace w konfiguracji wspólnej bazy, sa sterowane pradowo i wobec tego nie bio¬ ra udzialu w powstawaniu dryftu sygnalu wyj¬ sciowego.Po nastawieniu tranzystorów $6, 84 i 86 ustala¬ jacych polaryzacje wstepna, przelacznik kontrol¬ ny 50 ponownie zostaje przestawiony w normalne polozenie i sygnal koloru podstawowego (nie po¬ kazany) ponownie przyjmuje normalna wartosc.Kazdy z regulatorów wysterowania utworzonych przez rezystory 48, 80 i 82 zostaja nastepnie ko¬ lejno wyregulowane w sposób konwencjonalny przy uzyciu regulatora jaskrawosci 88 dla uzyska¬ nia odpowiedniego poziomu bieli najjasniejszych szczególów obrazu telewizyjnego: Charakterystyka wzmocnienia napieciowego kaz¬ dego ze wzmacniaczy 32, 34 i 36 sterujacych kine¬ skopem okreslona jest przez stosunek impedancji obciazenia kolektorowego rezystora 56, do rezy¬ stancji emiterowej, np. suma rezystora 46 i re¬ gulowanego rezystora 48 ustalajacego poziom wy¬ sterowania.Dzieki stosunkowo duzej stabilnosci wzmacnia¬ czy i brakowi zmian Vbe tranzystorów pracuja¬ cych w konfiguracji wspólnego emitera, co jest wynikiem pracy z malymi stratami mocy, mozli¬ we jest wykorzystanie we wzmacniaczu ujemnego sprzezenia zwrotnego o malym wspólczynniku, tj. suma rezystorów 46 i 48 moze miec stosunkowo mala wartosc. Wobec tego przedstawiony wzmac¬ niacz moze zostac zaprojektowany tak, aby do¬ starczal glównej czesci wzmocnienia napieciowego calego ukladu. Mówiac inaczej, przetworniki 12 i 14 sygnalów luminancji i chrominancji moga115 476 10 byc ukladami o stosunkowo malym wzmocnieniu i o malych wartosciach sygnalów wyjsciowych.Podczas pracy przedstawionego urzadzenia, róz¬ nice sygnalu koloru G—Y, B—Y sa sprowadzone poprzez niskoimpendancyjne zaciski wyjsciowe 24, 26 i 28 wzmacniaczy 18, 20 i 22 na elektrody ste¬ rujace (bazy) trzech tranzystorów npn, np. tranzy¬ stora 40, pracujacych w konfiguracji wspólnego emitera we wzmacniaczach 32, 34 i 36 steruja¬ cych kineskopem. Sygnal luminancji z dodatnimi impulsami synchronizacji doprowadzany jest w zwykly sposób poprzez glówny obwód pradowy (kolektor—emiter) transformatora 38 i przelacznik kontrolny 50 do rezystorów 48, 80 i 82 regulacji wysterowania.Napieciowe sygnaly kolorów podstawowych R, G, B uzyskuje sie na szeregowych rezystorach wlaczonych miedzy emitery tranzystorów, np. tranzystora 40, pracujacych w konfiguracji wspól¬ nego emitera w kazdym wzmacniaczu sterujacym i emiter tranzystora pnp 38. Pradowe sygnaly ko¬ lorów podstawowych uzyskiwane w kazdym z re¬ zystorów 48, 80 i 82 plyna przez obwody pradowe wspólpracujacych dolnych tranzystorów, np. tran¬ zystora 40 i tranzystora 42, pracujacych w konfi¬ guracji wspólnej bazy, do rezystora obciazenia kolektorowego, np. rezystora 56. Wynikajace stad wzmocnione sygnaly kolorów podstawowych G, B, R sa podawane na odpowiednie katody kinesko¬ pu 60.Stwierdzono, ze uklad zrealizowany przy wyko¬ rzystaniu trzech wzmacniaczy opisanego typu jest w zasadzie wolny od róznicowego dryftu stalopra- dowogo, a -wobec iego jest w Tiifiriiir ^elny od przesuniec kolorymetrycznych, wynikajacych albo ze zmian temperatury pracy albo z oczekiwanych zmian napiecia zasilania. Ponadto stwierdzono, ze poniewaz skladowe stale sygnalów luminancji i chrominancji uzaleznione sa od tego samego sta¬ lego napiecia zasilania, wynoszacego np. +11V, i zmiany wartosci tych skladowych stalych nie bedace sygnalem uzytecznym zostaja w przedsta¬ wionym ukladzie polaczen wyeliminowane na re¬ zystorach sterujacych np. rezystorze 48. Wspólna stabilizacja pradu stalego wzmacniaczy jest mo¬ zliwa do przyjecia.Dodatkowa zaleta przedstawionego ukladu po¬ laczen uwidacznia sie w przypadku zajarzenia sie w kineskopie 60 luku elektrycznego. Wprowadze¬ nie stopni o konfiguracji wspólnej bazy np. tran¬ zystora 42. W znacznej mierze ogranicza przeno¬ szenia energii wyladowan lukowych do poprzed¬ nich wzmacniaczy, np. do przetwornika 14 sygnalu chrominancji.Chociaz wynalazek opisany zostal na przykladzie korzystnej jego realizacji, nalezy pamietac o tym, ze mozna dokonac wielu modyfikacji tego przy¬ kladu bez wykraczania poza zakres wynalazku.Jedna z uzytecznych wersji pizanfotawiuncgo ukladu moze zostac skonstruowana przy wykorzy¬ staniu elementów skladowych o nastepujacych wartosciach: 10 20 25 35 40 45 55 rezystory 48, 80, 82 rezystor 56 rezystor 62 rezystor 64 rezystory 66, 84, 86 rezystor 68 rezystor 74 rezystor 76 rezystor 88 kondensator 54 cewka 58 10OQ (regulowane) 10ki2 2k£ lk£ 25kI2 (regulowane 1O1C0 3,3k.0 10fcQ 10kl3 (regulowany) 0,01/^F 270^H rezystor 44 rezystor 46 3,3k& 6W Zastrzezenia patentowe 1. Wzmacniacz wizyjny do laczenia wejsciowych sygnalów chrominancji i luminancji dla dostar¬ czenia ich do kineskopu, zawierajacy polaczone kaskodowo pierwszy tranzystor i drugi tranzystor, których glówne obwody pradowe polaczone sze¬ regowo z obciazeniem sa wlaczone miedzy dwa zaciski o róznych potencjalach, a obciazenie jest dolaczone do jednego z tych zacisków i poprzez cewke do dodatniego potencjalu, baza pierwszego tranzystora jest dolaczona do wyjscia wzmacnia¬ cza dolaczonego do przetwornika sygnalu chromi¬ nancji oraz trzeci tranzystor dolaczony do prze¬ twornika sygnalu luminancji, znamienny tym, ze baza drugiego tranzystora (42) jest dolaczona po¬ przez kondensator bocznikujacy (54) do przetwor¬ nika (52) pradu stalego dolaczonego do demodu¬ latora (16) sygnalu chrominancji, emiter tranzy¬ stora (42) jest dolaczony do kolektora pierwszego tranzystora (40), którego emiter jest dolaczony po¬ przez rezystory do przelacznika kontrolnego (54) do¬ laczonego do emitera trzeciego tranzystora (88), któ¬ rego emiter jest dolaczony do rezystora obciazajace¬ go, miedzy jego emiter i baze jest wlaczona dioda (78) a kolektor jest uziemiony, przy czym do zacis¬ ków pomiedzy emiterem tranzystora (38) i emiterem tranzystora (40) sa dolaczone wzmacniacze kasko- dowe (£4) i (36) a glówny obwód pradowy tranzy¬ stora (38) tworzy polaczenie szeregowe z tranzy¬ storami (40, 42). 2. Wzmacniacz wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze glówny obwód pradowy tranzystora (38) do¬ laczony jest równiez do zacisku o potencjale po¬ srednim, do którego dolaczony jest wspólny za¬ cisk tranzystora (42). 3. Wzmacniacz wedlug zastrz. 1 albo 2, zna¬ mienny tym, ze zródlo sygnalów luminancji, za¬ wierajace korzystnie przetwornik (12) sygnalu lu¬ minancji i regulator jaskrawosci (88) jest stalo-pra- dowe i doprowadzone do zacisku o potencjale po¬ srednim. 4. Wzmacniacz wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze tranzystor (38) stanowi element szeregowy trzech wzmacniaczy kaskodowych (32, 34, 36). 5. Wzmacniacz wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zawiera regulator lub regulatory polaryzacji wstepnej dolaczone do szeregowych obwodów pra¬ dowych miedzy wchodzace w ich sklad tranzy¬ stor (40) i tranzystor (42). 6. Wzmacniacz wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze regulator lub regulatory stanowia regulowane rezystory (66, 84, 86) wlaczone miedzy obwód sze¬ regowy a drugi zacisk, korzystnie uziemienie.115 476 11 7. Wzmacniacz wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze tranzystory (40, 42) stanowia bipolarne tranzy¬ story npn, tranzystor (38) stanowi tranzystor pnp, a zacisk o potencjale posrednim dolaczony jest do bazy tranzystora (42) i poprzez rezystor (74) wtór¬ nika napieciowego do emitera tranzystora (38). 8. Wzmacniacz wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze tranzystor (40) ma stosunkowo male napiecie przebicia, a tranzystor (42) ma stosunkowo duze napiecie przebicia. 9. Wzmacniacz wedlug zastrz. 1, znamienny tym, 12 ze maksymalna wartosc miedzyszczytowa sygna¬ lów wejsciowych okreslona jest przez potencjal po¬ sredni przylozony do zacisku, z którego zasilany jest kolektor tranzystora. 10. Wzmacniacz wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do emitera tranzystora (40) jest dolaczony sta¬ ly rezystor (46) polaczony szeregowo z rezysto¬ rem (48) regulacji wysterowania i zbocznikowany przez rezystor polaryzujacy (44) laczacy tranzy¬ stor (40) bezposrednio z zaciskiem o drugim po¬ tencjale. v-J - j ± ± 70^ $-72 ?l76 1 ' wygaszane RSW Zaki. Graf. W-w-a, Srefbrna M, z. 90-82/O. — 100 + 20 egz.Cena 100 zl PL