Przedmiotem wynalazku jest sposób regulacji rozruchu turbiny parowej z przegrzewaczem mie¬ dzystopniowym, w którym najpierw przez uklad obejsciowy turbiny przeplywa okreslona ilosc pary i dopiero po uzyskaniu okreslonych wartosci na- stawczych czesc pary przeprowadza sie przez tur¬ bine i powoduje jej rozruch. Przedmiotem wyna¬ lazku jest równiez uklad regulacji rozruchu turbi¬ ny parowej z przegrzewaczem miedzystopniowym, z ukladem obejsciowym turbiny, skladajacym sie z ukladu obejsciowego wysokiego i niskiego cisnie¬ nia, w których jest umieszczony kazdorazowo co najmniej jeden zawór regulujacy, a na przewodzie parowym do turbiny wysokocisnieniowej jest umieszczony co najmniej jeden zawór wlotowy pa¬ ry, a turbina srednio i niskocisnieniowa jest za¬ opatrzona co najmniej w jeden wspólny zawór odcinajacy oraz z urzadzeniem regulujacym do re¬ gulacji predkosci obrotowej lub mocy turbiny, przy czym przy pracy biegu jalowego lub z malym obciazeniem cisnienie w przegrzewaczu miedzy¬ stopniowym reguluje sie zaworem regulujacym ukladu obejsciowego niskiego cisnienia, jako czlo¬ nem nastawczym.W turbinach powyzszego rodzaju pare swieza odprowadza sie przez uklad obejsciowy wysokiego cisnienia, z pominieciem turbiny wysokocisnienio¬ wej, bezposrednio do przegrzewacza miedzystop7 niowego i przez uklad obejsciowy niskiego cisnie- 2 nia, z pominieciem turbiny srednio i niskocisnie¬ niowej, bezposrednio do skraplacza.Przez to jest mozliwe osiagniecie .wymaganego stanu pary dla rozruchu turbiny, przy odlaczeniu 5 obciazenia lub wytrzasku turbiny odprowadzanie pary przez uklad obejsciowy tak, ze mozna uniknac wylaczania kotla, a po odlaczeniu obciazenia lub; wytrzasku turbiny mozna podnosic obroty lub obciazanie turbiny z maksymalnym gradientem, io poniewaz róznica miedzy temperatura pary i tem¬ peratura obudowy turbiny nie przekracza dopusz¬ czalnych wartosci. Równiez mozna podczas pracy obejsciowej zastosowac pare z ukladu przegrzewa¬ cza miedzystopniowego do róznych prac pomocni- 15 czych, a przy odlaczaniu obciazenia uniemozliwia sie, wzglednie redukuje zadzialania zaworu bez¬ pieczenstwa i zapewnia sie dostateczne chlodzenie przegrzewacza miedzystopniowego.Przy uruchamianiu zespolu najpierw pracuje 20 uklad obejsciowy turbiny. Jezeli okreslona ilosc pary przeplywa przez uklad obejsciowy i osiaga cisnienie i temperature swiezej pary, a para prze¬ grzewacza miedzyistopniowego osiaga ustalona war¬ tosc, to mozna czesc pary doprowadzic do turbiny 25 i przez to ja uruchomic. Przy rozruchu turbiny, w poczatkowym okresie biegu jalowego i pracy z malym obciazeniem, objawiaja sie trudnosci.Cisnienie w przegrzewaczu miedzystopniowym na¬ lezy doprowadzic do najnizszej wartosci cisnienia, 30 które jest dosc wysokie, aby móc w ogóle eksploa- 114 835114 835 ie 15 20 25 towac prace pomocnicza. To osiaga sie, jak wiado¬ mo, regulatorem cisnienia minimalnego, który tak steruje, podczas pracy obejsciowej, zaworem regu¬ lacji obejsciowej niskiego cisnienia, a podczas pra¬ cy biegu jalowego i pracy z malym obciazeniem dodatkowo zaworem odcinajacym turbiny za prze- grzewaczem miedzystopniowym, ze cisnienie w przegrzewaczu miedzystopniowym odpowiednio podnosi sie. Jezeli teraz turbine uruchomi sie to turibina wysokocisnieniowa pracuje jako turbina fcrzeciwprezna, a turbina srednio—niskocisnieniowa jako turbina kondensacyjna. jarg przeplywajaca przez turbine wssoKOfclsJiiiiiiawj,^fwfey stosowanym obecnie ste¬ raniu dwoma przekaznikami mnozacymi, opisa¬ nym w opisie patentowym Szwajcaria nr 3ti9<141, jest równa,ilosci perry przeplywajacej przez turbi¬ ne" sretmio—nisJcoj^sjnieniowa, a ilosc pary przeply¬ wajacej przez uklad obejsciowy wysokiego cisnie¬ nia równa sie ilosci pary przeplywajacej przez uklad niskiego cisnienia. Dlatego tez tym ukladem sterowania nie mozna spelnic wspomnianego wy¬ mogu.Konsekwencja tego jest to, ze straty przewietrza¬ nia tak silnie wzrastaja, ze temperatura pary wy¬ lotowej wysokiego cisnienia moze byc bardzo duza, nawet wieksza od temperatury pary wlotowej wy¬ sokiego cisnienia. Im wieksza moc znamionowa turbiny, tym wieksza jest temperatura pary wlo¬ towej turbiny wysokocisnieniowej podczas biegu jalowego i pracy z malym obciazeniem, wlasnie z powodu strat przewietrzania. W wyniku tego wystepuje silne nagrzewanie obudowy turbiny wy¬ sokocisnieniowej. Natomiast ta temperatura wylo¬ towa szybko opada przy podwyzszaniu obciazenia turbiny, poniewaz przeplyw przez turbine wysoko¬ cisnieniowa jest duzy. Wysoki, ujemny gradient temperatury AT/At (róznica temperatur w jed¬ nostce czasu), wynikajacy z -szybkiego, obnizania sie temperatury pary wylotowej wysokiego cisnienia, powoduje nagle oziebianie obudowy turbiny wyso¬ kocisnieniowej. Wystepujace przy tym wysokie termiczne obciazenia moga prowadzic do trwalych odksztalce** w obudowie turbiny. W taki sposób elementy uszczelniajace staja sie nieszczelne, a tym samym para moze wychodzic z turbiny wysoko¬ cisnieniowej.Zadaniem wynalazku jest unikniecie niedogod¬ nosci znanych, sposób regulacji turbiny wspomnia¬ nego rodzaju i stworzenie sposobu regulacji, w któ- §o rym jest mozliwe utrzymanie wewnetrznej tempe¬ ratury pary wylotowej wysokiego cisnienia w do¬ puszczalnych granicach i przez to unikniecie sil¬ nych wahan temperatury obudowy turbiny wyso¬ kocisnieniowej i stad wynikajacych niedopuszczal- 55 nie wysokich obciazen termicznych.Sposób regulacji wedlug wynalazku charaktery¬ zuje sie tym, ze przy pracy biegu jalowego lub z malym obciazeniem, az do ustalonego wstepnie czesciowego obciazenia przez turbine wysokocisnie- «o niowa prowadzi sie wieksza ilosc pary niz przez turbine sredniocisnieniowa, dzieki czemu nie prze¬ kracza sie maksymalnej dopuszczalnej temperatu¬ ry wlotowej pary wysokiego cisnienia, a przez uklad obejsciowy wysokiego cisnienia prowadzi sie 15 45 mniejsza ilosc pary niz przez uklad obejsciowy niskiego cisnienia, i te przy wiekszym niz wspom¬ niano czesciowym obciazeniu i przy zamknietym zaworze regulujacym ukladu obejsciowego niskiego cisnienia, w przegrzewaczu miedzystopniowym re¬ guluje sie cisnienie za pomoca zaworu odcinaja¬ cego turbiny sredniocisnieniowej jako czlonu na- stawczego az do momentu jego calkowitego otwar¬ cia.Uklad regulacji rozruchu turbiny charakteryzuje sie tym, ze ma pierwsze urzadzenie do regulowania cisnienia przegrzewacza miedzystopniowego, zawie¬ rajace czujnik, tworzacy wartosc rzeczywista cis¬ nienia, polaczony z czlonem róznicowym dla regu¬ lacji uchybu wartosci rzeczywistej i zadanej cis¬ nienia, który z kolei jest polaczony z urzadzeniem czujnikowym wartosci zadanej cisnienia oraz z re¬ gulatorem, tworzacym wielkosc nastawcza, który jest polaczony z zaworem regulacyjnym ukladu obejsciowego niskiego cisnienia oraz ma drugie urzadzenie regulujace do regulowania wspomnia¬ nego cisnienia przy zamknietym zaworze regula¬ cyjnym, polaczone z zaworem odcinajacym turbiny.Celowym jest, gdy urzadzenie czujnikowe ma czujnik tworzacy wartosc zadana cisnienia, uwzgledniajaca maksymalnie dopuszczalna tempe¬ rature pary wylotowej wysokocisnieniowej oraz przelacznik, tworzacy posrednia wartosc zadana cisnienia z tym, ze czujnik i przelacznik sa pola¬ czone z czlonem wybioru maksymalnego, tworza¬ cym wlasciwa wartosc zadana cisnienia, który z kolei jest polaczony z czlonem róznicowym. Dru¬ gie urzadzenie regulujace ma przekaznik mnozacy, polaczony z jednej strony z regulatorem turbiny, a z drugiej strony z urzadzeniem do tworzenia mnoznika k i z zaworem odcinajacym.Celowym jest, gdy urzadzenie do tworzenia mnoznika k stanowi czlon mnozacy i przylaczony do niego czlon wybioru minimalnego oraz urzadzenie czujnikowe tworzace wartosc zadana cisnienia, uwzgledniajaca wartosc rzeczywista cisnienia swie¬ zej pary.Korzystne jest, gdy to urzadzenie czujnikowe sta¬ nowi czujnik wartosci rzeczywistej cisnienia swie¬ zej pary, polaczony z przewodem obejsciowym wy¬ sokiego cisnienia i ze wzmacniaczem oraz ogra¬ nicznik, wlaczony miedzy ten wzmacniacz a czlon mnozacy.Celowym jest, jezeli czlon wybioru minimalnego jest przylaczony, przez przeksztaltnik do regulato¬ ra turbiny oraz jest polaczony z urzadzeniem re¬ gulujacym turbine i z urzadzeniem regulujacym temperature pary wylotowej wysokiego cisnienia oraz z urzadzeniem regulujacym termiczne obcia¬ zenie turbiny sredniocisnieniowej.W innej postaci wykonania ukladu urzadzenie do tworzenia mnoznika k stanowi czlon wybioru maksymalnego, do którego jest wlaczony, przez przeksztaltnik, regulator turbiny i urzadzenie re¬ gulujace przegrzewacz miedzystopniowy turbiny.Korzystnie do czlonu wybioru maksymalnego jest dolaczone urzadzenie regulujace temperature pary wylotowej wysokiego cisnienia i urzadzenie regulu¬ jace termiczne obciazenie turbiny sredniocisnie¬ niowej.114 835 Celowym jest, gdy urzadzenie regulujace prze¬ grzewach miedzystopniowy i turbine stanowi czuj¬ nik tworzacy wartosc rzeczywista cisnienia prze- grzewacza miedzystopniowego polaczony z czlonem róznicowym, tworzacym uchyb regulacji cisnien, 5 który z kolei jest polaczony z czujnikiem tworza¬ cym stala wartosc zadana cisnienia oraz z regula¬ torem tworzacym wielkosc nastawcza., Urzadzenie regulujace temperature pary wyloto¬ wej wysokiego cisnienia stanowi czujnik mierzacy 10 wartosc rzeczywista temperatury pary wylotowej wysokiego cisnienia polaczony z czlonem róznico¬ wym tworzacym uchyb regulacji, do którego jest przylaczony czujnik twotsftfcy stala -wartosc zadana temperatury, uwzgledniajaca maksymalna dopusz- 15 czalna wartosc .temperatury pary wylotowej wyso¬ kiego cisnienia i regulator, tworzacy wielkosc na¬ stawcza.Korzystne jest równiez, gdy urzadzenie reguluja¬ ce termiczne obciazenie turbiny sredniocisnieniowej 20 stanowi czujnik tworzacy wartosc rzeczywista róz¬ nicy temperatur panujacych, miedzy goracym i zimnym miejscem w rotorze turbiny sredniocis¬ nieniowej, polaczony z czlonem róznicowym two¬ rzacym uchyb regulacji temperatur, do którego 25 jest przylaczony czujnik tworzacy maksymalnie dopuszczalna, stala wartosc zadanej róznicy tempe¬ ratur, który jest polaczony z regulatorem tworza¬ cym wielkosc nastawcza.W celu podniesienia wielkosci obrotów turbiny 3< wysokocisnieniowej i sredniocisnieniowej do grani¬ cy odpowiadajacej granicy termicznego obciazenia tych turbin mozna zastosowac do drugiego przy¬ kladu wykonania uklad, który ma dodatkowy czlon wybioru minimalnego, wlaczony do regulatora tur- $» biny i polaczony z czujnikiem tworzacym wartosc rzeczywista róznicy temperatur miedzy goracym i zimnym miejscem rotora turbiny wysokocisnie¬ niowej oraz z przelacznikiem, do którego jest przy¬ laczony czujnik wartosci rzeczywistej i czlon róz- 40 nicowy urzadzenia regulujacego termiczne obcia¬ zenie turbiny sredniocisnieniowej.Uprzywilejowany przyklad wykonania wyna¬ lazku jest stworzony dla rozwiazania dalszego pro¬ blemu, który wystepuje w sposobie rozruchu tur- « bin parowych znanego rodzaju przedstawionym w opisie patentowym Szwajcaria nr 369141 przy rozruchu na zimno, jesli do okreslenia termicznego obciazenia stosuje sie sonde rozruchowa dla rotora turbiny wysoko- i sredniocisnieniowej, w polacze- 50 niu z automatyczna turbina wedlug opisu paten¬ towego Austria nr 197 839.Jezeli przekroczy sie maksymalne dopuszczalne obciazenie rotora turbiny wysoko- lub sredniocis¬ nieniowej, wówczas gradient podnoszonych obro- 55 tów luib obciazenia turbiny zmniejsza sie propor¬ cjonalnie do róznicy wartosci zadanej i rzeczy¬ wistej. Przez to, az do pracy z malym obciazeniem rotor turbiny wysokocisnieniowej, a nastepnie ro¬ tor turbiny sredniocisnieniowej sa granicznym ele- * mentem, w odniesieniu do dopuszczalnego gradien¬ tu, poniewaz najpierw od oznaczonego obciazenia, temperatura pary nasyconej, odpowiadajaca cis¬ nieniu pary przed turbina sredniocisnienipwa jest wieksza od temperatury metalu dlatego, ze turbina 65 wysokocisnieniowa. Jest uruchamiana wbrew cis¬ nieniu kondensacji. Zatem, az do powyzszej chwili skraplanie na powierzchni górnej metalu nie za¬ chodzi, przeplyw ciepla jest zly a ogrzewanie slabe.Dalej rotor turbiny sredniocisnieniowej posiada wieksza srednice od rotora turbiny wysokocisnie¬ niowej, a przez to i wieksza mase, co dodatkowo powieksza jeszcze czas rozruchu.Dla unikniecia tych niedogodnosci sygnaly t& stawcze urzadzenia regulujacego do nadzoru obcia¬ zenia termicznego rotora turbiny wysoko- i sred¬ niocisnieniowej, które w normalny sposób dzialaja bezposrednio na regulator turbiny, rozdziela sie w ten sposób, ze przy zamknietym zaworze regu¬ lujacym obejscie wysokiego cisnienia* obydwa urzadzenia regulujace wywieraja wplyw na regu* lator turbiny, podczas gdy przy otwartym zaworze regulujacym obejscie wysokiego cisnienia, sygnal sondy temperatury paty wysokiego cisnienia od^ dzialywuje na regulator turbiny, a sygnal sondy temperatury pary sredniego cisnienia wywiera wplyw na drugie urzadzenie regulujace z zaworami odcinajacymi turbine za przegrzewaczem miedzy- stopniowym jako czlonami nastawczymi, wplywa¬ jacymi na regulowanie cisnienia przegrzewacza miedzystopniowego. Przez to jest mozliwe utrzymy¬ wanie obciazenia termicznego obydwu rotorów tur¬ bin wewnatrz dopuszczalnej granicy, podnoszenie obrotów i obciazenie w dbu turbinach* niezaleznie, od siebie, przy czym jest to przeprowadzane opty¬ malnie, to znaczy przy maksymalnie dopuszczal¬ nym obciazeniu termicznym obu (turbin.Uklad regulacji jest uwidoczniony w przykla¬ dach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia turbine parowa z przegrzewaczem miedzystopniowym i ukladem obiegowym z urza¬ dzeniem regulujacym do regulowania rozruchu, fig. 2 — przyklad podobny do fig. 1 z drugim urza dzenieni regulujacym, fig. 3 i 4 przedstawiaja dal¬ szy przyklad wykonania drugiego urzadzenia regu¬ lujacego, a fig. 5 — dodatkowe urzadzenie do kon¬ troli obciazenia termicznego turbiny wysoko- i sredniocisnieniowej.Figura 1 przedstawia konwencjonalny uklad tur¬ bin, którego tunbina parowa ma turbine wysoko¬ cisnieniowa 1* turbine sredniocisnieniowa 2 i tur¬ bine niskocisnieniowa 3, która napedza Walem 4 generator (nie przedstawiony na rysunku).Pierwszy przewód parowy i prowadzi od wy¬ twornicy pary 6 przez zawór wlotowy f do turbiny wysokocisnieniowej 1. Drugi przewód parowy S prowadzi od turbiny wysokocisnieniowej 1 przez przegrzewacz miedzystópniowy S i zawór odcinaja¬ cy 10 do turbiny sredniocisnieniowej 2 1 stad przSz przewód 11 do turbiny niskocisnieniowej 3. Park wylotowa z turbiny niskocisnieniowej 3 jest kiero¬ wana dalej przez posredni -skraplacz 12 do skrapla¬ cza 13. Swieza para moze byc takze kierowana wokól turbiny wysokocisnieniowej 1 i przez prze¬ wód obejsciowy wysokiego cisnienia 14 z zaworem regulujacym 15 bezposrednio do przegrzewacza miedzystopniowego 9. Dalej para jest kierowana wokól .turbiny sredniocisnieniowej 2 i niskocisnie^ niowej 3 przez przewód obejsciowy 16 z zaworem regulujacym 17 do posredniego skraplacza 12 i stad114 835 do skraplacza 13. Na przewodzie 8 dalej jest umieszczony sterujacy zawór zwrotny, klapowy 18.Urzadzenie regulujace turbine sklada sie z regu¬ latora 19, który reguluje przez zawór wlotowy 7 ilosc obrotów lub moc turbiny, pierwszego urzadze¬ nia regulujacego 20, które reguluje cisnienie pz w przegrzewaczu miedzystopniowym 9 przy czystej pracy obejsciowej, jak równiez przy pracy biegu jalowego i z malym obciazeniem za pomoca zaworu regulujacego 17 jako czlonu nastawczego i z dru¬ giego urzadzenia regulujacego 31, które zasadniczo jest niezalezne od pierwszego urzadzenia reguluja¬ cego 20 i które przy zamknietym zaworze regulu¬ jacym 17 tak 'dlugo reguluje cisnienie pz przegrze¬ waczu ^miedzystopniowego 9 za pomoca zaworu od¬ cinajacego 10- jako czlonem nastawczym, az zawór odcinajacy 10 calkowicie otworzy sie i cisnienie przegrzewacza miedzystopniowego nastawi sie pro¬ porcjonalnie do obciazenia turbiny.Do regulowania cisnienia pz przegrzewacza mie¬ dzystopniowego za pomoca pierwszego urzadzenia regulujacego 20 wartosc rzeczywista cisnienia Iz tego Cisnienia pz mierzy sie za pomoca przetworni¬ ka cisnienia sluzacego, jako czujnik wartosci rze¬ czywistej 21 i doprowadza sie ja do czlonu rózni¬ cowego 22. Ten czlon 22 wykrywa uchyb regulacji* cisnien I*—S* gdzie Sx jest wartoscia zadana cis¬ nienia i doprowadza do regulatora 23. Regulator 23 tworzy wielkosc nastawcza Gbv dla zaworu re¬ gulujacego 17 obejscie niskiego cisnienia i dopro¬ wadza ja do przetwornika 24, który przeksztalca sygnal Gbv na odpowiednia wielkosc nastawcza do przestawienia zaworu regulujacego 17.Urzadzenie czujnikowe 25—30 wartosci zadanej ma przelacznik 25, który z jednej strony jest pola¬ czony z czujnikiem 26 wartosci zadanej minimal¬ nej Smin, a z drugiej strony z generatorem funkcji 27 wartosci Spl. Przelacznik 25 w polozeniu wlacz¬ nika generatora tnie przedstawionego) z urzadze¬ niem uruchamiajacym 28 „otwarty" lub „zamknie¬ ty" jest przelaczany z polozenia pierwszego do dru¬ giego lub odwrotnie w ten sposób, ze sygnal wyj¬ sciowy przelacznika 25, tworzacy posrednia war¬ tosc cisnienia S*, przy otwartym wlaczniku genera¬ tora, jest równy sygnalowi Smin czujnika 26, a przy zamknietym wlaczniku generatora jest równy syg¬ nalowi Spl generatora funkcji 27, który przekazuje maksymalnie dopuszczalna wartosc cisnienia Spl w funkcji chwilowej istniejacej ilosci medium ro¬ boczego, a przez to i chwilowej mocy P. Do prze¬ lacznika 25 jest przylaczony czlon wybioru maksy¬ malnego 29, do którego z jednej strony dociera po¬ srednia wartosc cisnienia S', a z drugiej strony stala wartosc zadana Spj przekazywana z czujnika 30, która uwzglednia nie przekraczalna, maksymal¬ nie dopuszczalna temperature wylotowa pary wy¬ sokiego cisnienia. Z wartosci zadanych cisnienia S" i SM czlon wybioru maksymalnego 29 wybiera wieksza, wlasciwa wartosc zadana cisnienia Sz = = Max iS\ SP2) i doprowadza ja do czlonu rózni¬ cowego 22, jak juz wczesniej wspomniano. Wartosc zadana cisnienia Spl utworzona przez generator funkcji 27 jest proporcjonalna do cisnienia pz prze¬ grzewacza miedzystopniowego 9 i jest przy kazdej chwilowej wartosci mocy P turbiny o jedna war¬ tosc wzgledna wyzsza od odpowiedniego cisnienia Pr przegrzewacza miedzystopniowego 9. Dzieki te¬ mu osiaga sie to, ze z podwyzszeniem obciazenia zawór regulacyjny 17 zamyka sie i otwiera dopiero 9 wtedy, gdy cisnienie pz przegrzewacza miedzystop¬ niowego 9, przyporzadkowane odpowiedniemu ob¬ ciazeniu jest przekroczone o ustalona wartosc.Wartosc Smin ustalona na czujniku 26 w zwyk¬ lych warunkach wynosi zero. Poniewaz przy ude- 10 rzeniach, cisnienie w skrzyni turbiny krótkotrwale podnosi sie kilka razy i obniza (przyspieszanie tur¬ biny), a przez to takze wartosc zadana cisnienia Spl utworzona z wartosci Spl generatora funkcji 27, wzrastalaby ponad wartosc zadana cisnienia SM 15 i przez to wywolalaby wahania wartosci zadanej cisnienia Sp2, dlatego tez wartosc Spl zadana cis¬ nienia doprowadza sie do czlonu wyibioru maksy¬ malnego 29, dopiero przy zamknietym wylaczniku generatora przy otwartym wylaczniku generatora 2o wartosci Smin dociera do czlonu wybioru maksy¬ malnego 29.Na figurze 2, 3 i 4 pierwsze urzadzenie reguluja¬ ce 20 jest schematycznie oznaczone kwadratem z oznacznikiem 20, jednak jest oczywiste, ze moze 25 byc zastosowane równiez w przykladzie wykonania wedlug fig. 1. Naturalnie jest wiele odmian tego zestawienia, które moga byc odpowiednio stoso¬ wane.Do regulowania cisnienia pz przegrzewacza mie¬ so dzystopniowego 9 przy zamknietym zaworze regu¬ lujacym 17 z zaworem odcinajacym 10 jako czlo¬ nem nastawczym sluzy drugie urzadzenie reguluja¬ ce 31, tworzace wielkosc nastawcza GAv dla zawo¬ ru odcinajacego 10, z wielkosci nastawczej GEv dla 30 zaworu wlotowego 7 przez przemnozenie tej war¬ tosci Gev przez mnoznik k, to znaczy GAv=k ' Gev- Przy tworzeniu tego mnoznika k korzysta sie we wszystkich przykladach wykonania z wartosci na¬ stawczej G*icv, która uwzglednia obroty lub obcia- 40 zenia turbiny iz wielkosci nastawczej GTz, uwzgledniajaca istniejace cisnienie pz przegrzewa¬ cza miedzystopniowego 9. Mozna jednak korzystac z innych wielkosci, odpowiednich do zastosowania.Przemnozenie wielkosci nastawczej Gav przez 45 mnoznik k mozna wykonac, przy wszystkich na¬ stepnie opisanych przykladach wykonania, za po¬ moca przekaznika mnozacego 32, który tworzy wielkosc nastawcza GAV = k * GEv i przekazuje ja do przeksztaltnika 33. 50 Przeksztaltnik 33 zmienia ta wartosc GAv w wiel¬ kosc nastawcza, odpowiednio do przestawienia za¬ woru odcinajacego 10. Wspólnie dla wszystkich przykladów wykonania jest równiez urzadzenie do tworzenia mnoznika k dolaczone do przekaznika 55 mnozacego 32, które jest oznaczone jako urzadze¬ nie k.Odmienne przyklady wykonania drugiego urza¬ dzenia regulujacego 31 róznia sie od siebie budo¬ wa urzadzenia k i przekazywanymi wielkosciami co nastawczymi, wzglednie urzadzeniami dolaczonymi do urzadzenia k, dostarczajacymi wielkosci na- stawczych. Urzadzenie k wedlug fig. 2 ma czlon mnozacy 34 dolaczony do przekaznika mnozacego 32 i czlon wybioru minimalnego 35 dolaczony do 65 czlonu mnozacego 34. Do czlonu mnozacego 34 jest114 835 9 10 dolaczone urzadzenie czujnikowe 36—38, które two¬ rzy wartosc zadana cisnienia WFr, uwzgledniajaca cisnienie swiezej pary. Urzadzenie czujnikowe 36—38 stanowi czujnik 36 mierzacy wartosc rze¬ czywista Ifr cisnienia swiezej pary, wzmacniacz 37 przylaczony za czujnikiem 36 i ogranicznik 38, wlaczony miedzy wzmacniacz 37 i czlon mnozacy 34. Ogranicznik 38 ogranicza ustalona wartosc za¬ dana cisnienia WFr do wartosci, uwzgledniajacej cisnienie swiezej pary i doprowadza ja do czlonu mnozacego 34. Do czlonu wybioru minimalnego 35 jest dolaczony przez przeksztaltnik 39 regulator 19 turbiny, urzadzenie regulujace 40—43, regulujace temperature wylotowa pary wysokiego cisnienia, urzadzenie regulujace 44—47, uwzgledniajace cis¬ nienie przegrzewacza miedzystopniowego 9 i urza¬ dzenie regulujace 48—51, regulujace maksymalne dopuszczalne obciazenie termiczne turbiny srednio¬ cisnieniowej 2.Dzieki temu, w tym przykladzie wykonania, do¬ póki zawór regulacyjny 17 jest otwarty i reguluje zatem cisnienie pz przegrzewacza miedzystopniowe¬ go 9 jest mozliwe regulowanie za pomoca zaworu odcinajacego 10 jako czlonu nastawczego, poprzez drugie urzadzenie regulujace 31, temperatury wy¬ lotowej pary wysokiego cisnienia lub obciazenia termicznego turbiny sredniocisnieniowej- 2.Znany regulator 19 turbiny reguluje obroty lub obciazenie turbiny i tworzy wielkosc nastawcza GEv dla zaworu wlotowego 7 i kieruje ja przez przeksztaltnik 39, tworzacy wielkosc nastawcza G'ev doprowadzona do czlonu wybioru minimal¬ nego 35.Urzadzenie regulujace 40—43 regulujace tempe¬ rature pary wylotowej wysokiego cisnienia TA ma czujnik 40, mierzacy wartosc rzeczywista tempera¬ tury pary wysokiego cisnienia, czujnik 41 tworza¬ cy stala wartosc zadana temperatury SAt, uwzgled¬ niajaca maksymalnie dopuszczalna temperature pary wylotowej wysokiego cisnienia TAmax, przyla¬ czony do czlonu róznicowego 42 tworzacego uchyb regulacji IAt — SAT i regulator 43 tworzacy wiel¬ kosc nastawcza GAT.Urzadzenie regulujace 44—47 przegrzewacz mie- dzystopniowy 9 i turbine ma czujnik 44 tworzacy wartosc rzeczywista cisnienia Itz przegrzewacza miedzysstppniowego 9, czujnik 45 tworzacy ustalona wartosc zadana cisnienia STz, czlon róznicowy 46 tworzacy uchyb regulacji Itz — Stz i regulator 47 tworzacy wielkosc nastawcza GTz. W przykladzie wykonania wedlug fig. 2 wartosc zadana cisnienia Stz jest mniejsza od wartosci zadanej cisnienia Sp2, utworzonej przez czujnik 30 pierwszego urza¬ dzenia regulujacego 20.Urzadzenie regulujace 48—51, regulujace termicz¬ ne obciazenie turbiny sredniocisnieniowej 2, ma czujnik 48 np. sonde temperaturowa, tworzacy wartosc rzeczywista Imd róznicy temperatur panu¬ jacych miedzy goracym i zimnym miejscem rotora (nie przedstawionego) turbiny sredniocisnieniowej 2, czujnik 49 tworzacy ustalona, maksymalnie do¬ puszczalna róznice temperatur wartosci zadanej Smd, czlon róznicowy 50 tworzacy uchyb regulacji Imd — Smd i regulator 51 tworzacy wielkosc na¬ stawcza Gmd.Czlon wybioru minimalnego 35 wybiera naj¬ mniejsza z otrzymanych wielkosci nastawczych G'ev, Gat, GTz i Gmd i doprowadza ja jako wiel¬ kosc prowadzaca F do czlonu mnozacego 34, który 5 przez przemnozenie tej wielkosci przez wielkosc na¬ stawcza Wfr tworzy mnoznik k. W tym przykladzie wykonania pozadany nierównomierny rozdzial ilosci pary zapewnia turbina«wysokocisnieniowa 1 i sxed- nio-nisko-cisnieniowa 2* 3, przy tym cisnienie pz 10 przegrzewacza miedzystopniowego 9 jest w ten spor sób regulowane, ze gdy temperatura pary wylotowej wysokiego cisnienia TA wzrasta ponad dopuszczal¬ na wartosc przechodzaca przez urzadzenie regulujace 40—43 minimalna wartosc wielkosci na- 15 stawczej GAT zmniejsza sie, dociera przez urzadze¬ nie k do przekaznika mnozacego 32 i zmniejsza wielkosc nastawcza GAV, poniewaz mnoznik k jest takze minimalny, przy czym zmniejsza sie skok zaworu odcinajacego 10, regulator 19 tak koryguje 20 polozenie zaworu wlotowego 7 aby utrzymac na¬ stawiona wartosc zadana, a pierwsze urzadzenie regulujace 20 koryguje tak samo polozenie zaworu regulujacego 17. Oprócz tego dozoruje sie obciaze¬ nie termiczne rotora turbiny sredniocisnieniowej 2. 25 Jezeli obciazenie jest zbyt duze, wówczas urzadze¬ nie regulujace 48—51 zmniejsza mnoznik k do wartosci minimalnej i ilosc pary do turbiny sred¬ niocisnieniowej 2 zostaje odpowiednio zmniejszona.Urzadzenie regulujace 20 koryguje zawór reguluja¬ cy 17 jak wyzej opisano.Jezeli uklad obejsciowy niskiego cisnienia nie pracuje, a cisnienie pz przegrzewacza miedzystop¬ niowego 9 obnizy sie ponizej ustalonej wartosci, wówczas mnoznik k tak oddzialywuje przez urza- » dzenie regulujace 44—47, ze cisnienie p2 przegrze¬ wacza miedzystopniowego 9 moze byc utrzymane za pomoca zaworu odcinajacego 10 jako czlonu na- stawczego. Dalej mnoznik k oddzialywuje w usta¬ lonych granicach na funkcje cisnienia swiezej pary. 40 Urzadzenie k na fig. 3 ma czlon wybioru1 maksy¬ malnego 52 dolaczony do przekaznika mnozacego 32. Czlon ten przyjmuje wielkosci nastawcze G*Et, Gat, Gtz i Gmd, które tworzone sa przez odpo¬ wiednie urzadzenia regulujace, wybiera najwieksza z tych wartosci i doprowadza ja jako mnoznik k do przekaznika mnozacego 32. Takze w tym przy¬ padku wartosc zadana cisnienia Stz dostarczona przez czujnik 45 jest mniejsza od wartosci zada¬ nej cisnienia Sp2, utworzonego przez czujnik 30 50 pierwszego urzadzenia regulujacego 20.Takze w tym przykladzie wykonania jest zapew¬ niony pozadany nierównomierny rozdzial ilosci pa¬ ry i reguluje sie cisnienie pz przegrzewacza mie¬ dzystopniowego 9 w podobny sposób, jak w przy- 55 kladzie wykonania wedlug fig. 2. Jednak nie bierze sie pod uwage cisnienia swiezej pary tak, ze cis¬ nienie to nie wplywa na mnoznik k.Urzadzenie k na fig. 4 ma czlon wybioru mak¬ symalnego 53 dolaczony do przekaznika mnozace- 80 go 32. Czlon ten przyjmuje wielkosci nastawcze G'ev i GTz, które tworzone sa przez poprzednio opisane urzadzenie regulacyjne, wybiera wartosc najwieksza z nich i doprowadza ja jako mnoznik k do przekaznika mnozacego 32. 65 Zwraca sie uwage, ze w tym przypadku wartosc 45uram m 12 zadanego cisnienia Stz dostarczona do czujnika 45 jest wieksza od wartosci zadanej cisnienia Sp2. utworzonej przez czujnik 30-pierwszego urzadzenia regulujacego tO.Ten przyklad wykonania przedstawia proste rozwiazanie zagadnienia. Przez to, ze wartosc za¬ dana cisnienia STz jest nieznacznie wieksza od Sp2, skok zaworu odcinajacego 10, podczas pracy biegu jalowego i z malym obciazeniem jest maly, to znaczy mnoznik k ma maksymalna wartosc i dla¬ tego uzyskuje sie najbardziej plaska charakterys¬ tyke przekaznika mnozacego 32.Wprawdzie nie reguluje sie temperatury pary wylotowej wysokiego cisnienia i obciazenia ter¬ micznego turbiny niskocisnieniowej 2 i dlatego nie ma optymalnego wykorzystania maksymalnej do¬ puszczalnej temperatury pary wylotowej wysokie¬ go cisnienia i maksymalnego dopuszczalnego ob- ciezenia termicznego turbiny sredniocisnieniowej, chociaz osiaga sie pozadany nierównomierny roz¬ dzial ilosci pary.Regulator 19 na fig. 5 jest wlaczony czlonem wy¬ bioru minimalnego £5, do którego dolaczony jest czujnik 56, np. sonda temperatury wysokiego cis¬ nienia, tworzacy wartosc rzeczywista Ihd róznicy temperatur panujacej, miedzy goracym i zimnym miejscem w rotorze (nie przedstawionym) turbiny wysokocisnieniowej 1 i doprowadza ja do czlonu róznicowego 55. Do tego czlonu jest równiez dola¬ czony przelacznik 57, który jest posrednio wlaczo¬ ny, pomiedzy czujnik 48 i czlon róznicowy 50 urza¬ dzenia regulujacego 48-^51, regulujacego obciazenie termiczne turbiny sredniocisnieniowej 2.W przypadku normalnym, to znaczy gdy zawór regulujacy 15 obejscie wysokiego cisnienia jest zamkniety, przelacznik 57 jest tak wlaczony, ze do czlonu wybioru minimalnego 55 dociera sygnal Imd. Czlon wybioru minimalnego 55 wybiera mniejsza wartosc z Imd i Ihp i doprowadza ja do regulatora turbiny 19, wartosc ta wplywa na utwo¬ rzenie wielkosci nastawczej Gev dla zaworu wloto¬ wego 7, przez uwzglednienie chwilowego obciazenia termicznego turbiny wysoko lub sredniocisnienio¬ wej.Jezeli zawór regulujacy 15 jest otwarty, prze¬ lacznik 57 jest tak wlaczony, ze przerywa polacze¬ nie do czlonu wybioru minimalnego 55 i przez iCzlon róznicowy 50 doprowadza sygnal Imd do urzadzenia regulujacego 48—51 tak, ze chwilowe obciazenie termiczne turbiny sredniocisnieniowej 2 oddzialywuje na wielkosc nastawcza GMd i przez to na mnoznik k. Sygnal Ihd doprowadzony jest w tym przypadku do czlonu wybioru minimalnego 55 i wywiera wplyw na regulator turbiny 19, wzglednie wielkosc nastawcza Gev.Ten uklad umozliwia jednoczesnie podniesienie obrotów turbiny wysoko i sredniocisnieniowej do granicy jej termicznego obciazenia, poniewaz ob¬ ciazenie to ciagle dozoruje sie, aby nie przekro¬ czylo dopuszczalnej wartosci. Uklad ten jest za¬ stosowany w zwiazku z przykladami wykonania wedlug fig. 2 i 3.Nalezy zwrócic uwage, Ze przeksztaltniki 34, 24 i 33, wlaczone przed czlonami nastawczymi 7, 17 i 10, tylko wtedy sa konieczne, gdy wielkosci na- stawcze, utworzone przez odpowiednie regulatory, sa fózne od wielkosci nastawczej, koniecznej do przestawienia czlonu nastawczego.Kiedy np. regulator oddaje elektryczne sygnaly, 5 a zawory sa uruchamiane hydraulicznie czlonami nastawczymi, wówczas nalezy elektryczne sygnaly wielkosci nastawczych przemienic w hydrauliczne wielkosci nastawcze i w tym celu nalepy wlaczyc ^przeksztaltnik przed czlonami nastawczymi. 10 15 '{£ astr z eienia p a t en to w e 1. Sposób regulacji rozruchu turbiny parowej z przegrzewaczem miedzystopniowym, w którym najpierw przez uklad obejsciowy turbiny przeply¬ wa okreslona ilosc pary i dopiero po uzyskaniu okreslonych wartosci nastawczych czesc pary prze¬ prowadza sie przez turbine i powoduje jej roz¬ ruch, znamienny tym, ze przy pracy biegu jalowe- 20 go lub z malym obciazeniem, az do ustalonego wstepnie czesciowego obciazenia, przez turbine wy¬ sokocisnieniowa <1) przeprowadza sie wieksza ilosc pary niz przez turbine sredniocisnieniowa <2), dzie¬ ki czemu nie przekracza sie maksymalnej dopusz- 23 czalnej temperatury wlotowej pary wysokiego cis¬ nienia, a przez uklad obejsciowy wysokiego cisnie¬ nia przeprowadza sie mniejsza ilosc pary niz przez uklad obejsciowy niskiego cisnienia, i ze przy wiekszym niz wspomniano czesciowym obciazeniu 30 i przy zamknietym zaworze regulujacym (7) ukladu obejsciowego niskiego cisnienia, w przegrzewaczu (9) pary miedzystopniowej reguluje sie cisnienie za pomoca zaworu odcinajacego <10) tunbiny srednio¬ cisnieniowej <2) jako czlonu nastawczego az do mo¬ ge mentu jego calkowitego otwarcia. 2. Uklad regulacji rozruchu turbiny parowej z przegrzewaczem miedzystopniowym i ukladem obejsciowym, skladajacym sie z ukladu obejscio¬ wego wysokiego i niskiego cisnienia, co najmniej 40 jednego zaworu regulujacego dla ukladu Obejscio¬ wego wysokiego cisnienia, co najmniej jednego za¬ woru regulujacego dla ukladu obejsciowego niskie¬ go cisnienia, co najmniej jednego zaworu dla tur- -foiny -wysokocisnieniowej, co najmniej jednego 45 wspólnego zaworu odcinajacego na turbiny sred¬ nio — niskocisnieniowej i urzadzenia regulujacego do regulowania predkosci obrotowej lub obciaze¬ nia turbiny, przy czym przy pracy biegu jalowego lub z malym otbciazeniem, cisnienie w przegrzewa- 50 czu pary miedzystopniowej jest regulowane zawo¬ rem regulacyjnym ukladu obejsciowego niskiego cisnienia jako -czlonem nastawczym, znamienny tym, ze ma pierwsze urzadzenie regulujace (20) 'do regulowania cisnienia pz przegrzewacza miedzy- 55 stopniowego, zawierajace czujnik (21) do tworzenia wartosci rzeczywistej cisnienia (Iz), polaczony z czlonem róznicowym *(22) dla regulacji uchybu -(Iz -*- *z), który z -kolei jest polaczony z urzadze¬ niem czujnikowym ^25—30) ^wartosci zadanej cis- 60 nienia (S*) oraz z regulatorem wielkosc nastawcza ^bv)» który jest polaczony z zaworem regulacyjnym (17) ukladu obejsciowego niskiego cisnienia oraz drugie urzadzenie reguluja¬ ce (31) do regulowania wspomnianego cisnienia (pz), 65 Przy zamknietym zaworze regulacyjnym (17), nieza-114 835 13 (14 leznie od pierwszego urzadzenia regulujacego (20), polaczone z zaworem odcinajacym (10) turbiny. 3. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze urzadzenie czujnikowe ma \ czujnik (30) tworzacy wartosc zadana cisnienia , (SPt), uwzgledniajaca 5 maksymalnie dopuszczalna temperature pary wylo¬ towej wysoko-cisnieniowej oraz przelacznik (25) tworzacy posrednia wartosc zadana cisnienia (S') z tym, ze czujnik (30) i przelacznik (25) sa pola¬ czone z czlonem wybioru maksymalnego (29), two- 10 rzacym wlasciwa wartosc zadana cisnienia Sz = = Max z czlonem róznicowym (22). 4. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze urzadzenie regulujace (31) ma przekaznik mnoza- & cy (32) polaczony z jednej strony z regulatorem (19) turbiny, a z drugiej strony z urzadzeniem do two¬ rzenia mnoznika k (34, 35, 52, 53) i z zaworem od¬ cinajacym (10). 5. Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze 20 urzadzenie do tworzenia mnoznika k stanowi czlon mnozacy <34) i przylaczony do niego czlon wybioru minimalnego (35) oraz urzadzenie czujnikowe (36 — 38), tworzace wartosc zadana (WFr), uwzgledniaja¬ ca wartosc rzeczywista cisnienia (Ifr) cisnienia 25 swiezej pary. 6. Uklad wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze urzadzenie czujnikowe wartosci zadanej (WFr) sta¬ nowi czujnik (36) wartosci rzeczywistej (Ifr) cisnie¬ nia swiezej pary, polaczony z przewodem obejscio- 30 wym wysokiego cisnienia (14) i ze wzmacniaczem (37) oraz ogranicznik (38), wlaczony miedzy wzmacniacz (37) i czlon mnozacy (34). 7. Uklad wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze czlon wybioru minimalnego (35) jest przylaczony 35 przez przeksztaltnik <39) do regulatora (19) turbiny oraz jest polaczony z urzadzeniem (44—47) regulu¬ jacym turbine, z urzadzeniem (40—43) regulujacym temperature pary wylotowej wysokiego cisnienia oraz z urzadzeniem (48—51) regulujacym termiczne 40 obciazenie tunbiny sredniocisnieniowej (2). 8. Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze urzadzenie do tworzenia mnoznika k stanowi czlon wybioru maksymalnego (52, 53), do którego jest wlaczony, przez przeksztaltnik (39), regulator (19) 45 turbiny i urzadzenie (44—47) regulujace turbine. 9. Uklad wedlug zastrz. 8, znamienny tym, ze do czlonu wybioru maksymalnego (52) jest dolaczo¬ ne urzadzenie (40—43) regulujace temperature pary wylotowej wysokiegp cisnienia i urzadzenie (48-^51) regulujace termiczne obciazenie turbiny srednio¬ cisnieniowej <2). * 10. Uklad wedlug ^astrz. 7 lub 8, znamienny tym, ze urzadzenie regulujace turbine stanowi czujnik (44), tworzacy wartosc rzeczywista (Itz) cisnienia przegrzewacza pary miedzystopniowej (9), polaczo¬ ny z czlonem róznicowym <46), tworzacy uchyb re- gutocji (ITz -r- stz), który z kolei jest polaczony z czujnikiem (45) tworzacym stala wartosc zadana cisnienia (STz) oraz regulatorem (47) tworzacym wielkosc nastawcza (GTz). 11. Uklad wedlug zastrz. 7 lub 9, znamienny tym, ze urzadzenie regulujace temperature pary wylo¬ towej wysokiego cisnienia stanowi czujnik (40) do mierzenia wartosci rzeczywistej temperatury pary wylotowej wysokiego cisnienia (Iat) polaczony z czlonem róznicowym (42), tworzacym uchyb re¬ gulacji (Iat — Sat) do którego jest przylaczony czujnik (41), tworzacy stala wartosc zadana tem¬ peratury puszczalna wartosc temperatury pary wylotowej wysokiego cisnienia i regulator (43) tworzacy wiel¬ kosc nastawcza (GAt). 12 Uklad wedlug zastrz. 7 lub 9, znamienny tym, ze urzadzenie regulujace termiczne obciazenie tur¬ biny sredniocisnieniowej stanowi czujnik (48) two¬ rzacy wartosc rzeczywista (Imd) róznicy tempera¬ tur panujacych miedzy goracym i zimnym miej¬ scem w rotorze turbiny sredniocisnieniowej (2), po¬ laczony z czlonem róznicowym (50) tworzacy uchyb regulacji (Imd — SMd), do którego jest przylaczony czujnik (49) tworzacy maksymalnie dopuszczalna, stala wartosc zadanej róznicy temperatur (SMd), i który jest polaczony z regulatorem (51) tworzacy wielkosc nastawcza (GMd). 13. Uklad wedlug zastrz. 7 lub 9, znamienny tym, ze una dodatkowy czlon wybioru minimalnego (55) wlaczony do regulatora turbiny (19) i polaczony z czujnikiem (56) tworzacym wartosc rzeczywista (Ihd) róznicy temperatur miedzy goracym i zim¬ nym miejscem rotora turbiny wysokocisnieniowej (1) oraz przelacznikiem (57), do którego jest przy¬ laczony czujnik (48) wartosci rzeczywistej (Imd) i czlon róznicowy (50) urzadzenia (48—51) reguluja¬ cego termiczne obciazenie turbiny sredniocisnienio¬ wej (2).114 835 V6 10 u - ^EV X 1- ,18 32 1gH k s 9 8 AW 50 394 48 Pz 17 L12 16 20 s^ , \ IGev , 52 l^v 51 X-s Gev 33H l^w-kGt 43H Gmo Gt: 8 U9 13 47 lir Htz L-46 STZ -45 Ut-Sa 40 Vw^ ^ 1 42 31 41 FIG. 3 uH 10 ^GEV H ^ay r£ k54 19-J H ,18 32 9 8 AM l ,17 GBv \ *"EV 53 \ -39 g; H2 16 L-\.EV |GAV-kGE« s 33-{/| 'tz-Stz 20 " 13 Stz I 1 47 46 45 31 FIG. 4114 835 Zg 10 u- H 54 J, 11 19H U a ,18 32 9 8 A/W GEv 34 35 fe^pfl t(w*ftry TWFR 33H, 38~| < 3? I 48 Pz n 17 JBV n 16 J2 -20 Imd 50 51 13 .44 P Jirz JTZ_^Tzf^~L^ 46 36 37 , 43 5 45 ¦CP&ti " 40 42 FIG.2114 835 UH 7 10 X H £ X 0-" 31 HC .19 Ihd ,18 < 55 'u W) ,9 57 Gev_X^_L . 50 .J^S 17 c^ Gmd ^20 I Wj-SMD^g I ^51 11 13 FIG.5 RSW Zakl. Graf. W-wa, Srebrna 16, z. 40-82/O — 85 + 20 egz.Cena 100 zl PL