Przedmiotem wynalazku jest przetwornik sygna¬ lu wybierania linii, zwlaszcza do wspólpracy z przyrzadem zobrazowujacym z wybieraniem modu¬ lowym.Ostatnio opracowywane byly przyrzady zobra- zowujace, skladajace sie z wielu modulów, z któ¬ rych kazdy ma wlasna wiazke elektronowa wybie¬ rajaca czesc ekranu przyrzadu, co opisano w zglo¬ szeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ame¬ ryki z 1975 roku nr 615.353. Poniewaz wiazki elektronowe wybieraja siatke obrazowa równo¬ czesnie, sygnaly luminacji dla konwencjonalnego zobrazowania takie, jak standardowy sygnal wizyj¬ ny w telewizyjnym systemie NTSC, musza byc przetwarzane na indywidualne sygnaly luminacji dla modulowania wiazek w kazdym module zanim takie przyrzady zobrazowujace ^eda mogly zostac wykorzystane do odtworzenia konwencjonalnych sygnalów.Celem wynalazku jest opracowanie przetwor¬ nika sygnalu wybierania linii w konwencjonalnym systemie telewizyjnym zapewniajacego uzyskanie sygnalu nadajacego sie do sterowania przyrzadem zobrazowujacym z wybieraniem modulowym.Cel wynalazku osiagniety zostal przez to, ze przetwornik zawiera konwerter analogowo-cy¬ frowy dla przetwarzania sygnalu luminacji obra¬ zu do postaci cyfrowej. Do wyjscia konwertera analogowo-cyfrowego dolaczony jest pierwotny re¬ jestr przesuwajacy. Ten pierwotny rejestr 10 15 20 30 przesuwajacy obejmuje dla kazdego elemen¬ tu linii przyrzadu zobrazowujacego jeden sto¬ pien, który moze przechowywac cyfrowe slowo in¬ formacji luminancji. Pierwotny rejestr przesuwa¬ jacy ma wiele równoleglych wyjsc rozmieszczo¬ nych co X stopni. Do kazdego z wyjsc pierwotne¬ go rejestru przesuwajacego dolaczony jest od¬ dzielny wtórny rejestr przesuwajacy obejmujacy X stopni.Pierwotny rejestr przesuwajacy korzystnie za¬ wiera wiele polaczonych sekwencyjnie rejestrów przesuwajacych o szeregowych wejsciach i wyjs¬ ciach, z których kazdy ma X stopni. Miedzy kon¬ werter analogowo-cyfrowy i pierwotny rejestr przesuwajacy moze byc wlaczony rewersyjny re¬ jestr przesuwajacy, przy czym rejestr ten zawie¬ ra korzystnie pierwszy rejestr przesuwajacy o sze¬ regowym wejsciu oraz o wyjsciach równoleglym i szeregowym, i drugi rejestr przesuwajacy o rów¬ noleglym wejsciu dolaczonym do równoleglego wyjscia pierwszego rejestru przesuwajacego i sze¬ regowym wyjsciu.Przetwornik zawiera równiez korzystnie ele¬ menty do przelaczalnego laczenia wejscia pierwot¬ nego rejestru przesuwajacego z szeregowym wyjs¬ ciem pierwszego rejestru przesuwajacego lub sze¬ regowym wyjsciem drugiego rejestru przesuwaja¬ cego.Przedmiot wynalazku w przykladzie wykonania zilustrowany jest na rysunku, na którym fig. 1 109 6103 109 610 4 stanowi perspektywiczny widok modulowego przy¬ rzadu zobrazowujacego, z czesciowym wycieciem, a fig. 2 przedstawia przetwornik sygnalu wybie¬ rania linii nadajacy sie do wykorzystania we wspólpracy z modulowym przyrzadem zobrazowu- jacym przedstawionym na fig. 1.Na fig. 1 odnosnikiem 10 oznaczono ogólnie plaski przyrzad zobrazowujacy obejmujacy zespól odchylajacy. Przyrzad zobrazowujacy 10 zawiera banke prózniowa 12, zazwyczaj szklana, majaca czesc obrazowa 14 i czesc 16 mieszczaca wyrzut¬ nie elektronowa. Czesc obrazowa 14 zawiera pro¬ stokatna sciane przednia 18 i prostokatna sciane tylna 20 usytuowana równolegle i w pewnej odle¬ glosci od sciany przedniej. Sciana przednia 18 i sciana tylna 20 sa polaczone scianami bocznymi 22. Sciana przednia 18 i sciana tylna 20 maja wy¬ miary dostosowane do zadanego rozmiaru ekranu, np. okolo 75 na 100 cm i oddalone sa od siebie zwykle na 2,5 do 7,5 cm. Na przednia sciane na¬ lozony jest ekran Luminoforowy 28 zlozony z fos¬ foru emitujacego swiatlo o róznych barwach.Miedzy scianami przednia 18 i tylna 20 rozcia¬ ga sie wiele scian nosnych 24 wykonanych z ele- ktroizolatora takiego jak szklo. Sciany nosne 24 stanowia wewnetrzna konstrukcje wzmacniajaca banke prózniowa 12 dla zrównowazenia dzialania zewnetrznego cisnienia atmosferycznego i dziela czesc obrazowa 14 na wiele modulowych kanalów 26. Kazdy kanal 26 ma trzy wiazki elektronowe, które pochodza z czesci 16 mieszczacej wyrzutnie elektronowe i wybieraja czesc ekranu zawarta mie¬ dzy sasiadujacymi ze soba scianami nosnymi 24.Kazda z trzech wiazek pobudza wewnatrz kazde¬ go z modulów fosfor emitujacy swiatlo o odmien¬ nej barwie. W ten sposób ekran przyrzadu zobra¬ zowujacego 10 podzielony jest na szereg obszarów, które sa jednoczesnie wybierane przez wiazki ele¬ ktronowe w kanalach. W celu zmniejszenia po¬ jemnosci miedzykanalowej wiazki w sasiednich modulach przesuwane sa w przeciwnych kierun¬ kach. Wiazki w pierwszym kanale przesuwane sa ze strony lewej ku prawej, podczas gdy wiazki w drugim kanale przesuwane sa z prawa na lewo.Wiazki w nastepnym kanale przesuwane sa z le¬ wa na prawo, i tak dalej poprzez caly przyrzad zobrazowujacy.Poniewaz wiazki w kazdym kanale jednoczesnie wybieraja elementy ekranu luminoforowego, kon¬ wencjonalny sygnal telewizyjny, np. w systemie NTSC, musi zostac przetworzony tak, aby infor¬ macja wizyjna lub sygnal luminancji mógl byc do¬ starczany jednoczesnie do kazdego z kanalów 26 zamiast kolejno, jak w konwencjonalnych lam¬ pach elektronopromieniowych.Jak to pokazano na fig. 2 przetwornik sygnalu wybierania linii, oznaczony jako calosc odnosni¬ kiem 30, wykorzystywany jest do sterowania wszy¬ stkimi wyrzutniami elektronowymi 60 odpowiada¬ jacymi wiazkom elektronowym dla jednego kolo¬ ru w calym przyrzadzie zobrazowujacym. Wobec tego, w kolorowym przyrzadzie zobrazowujacym konieczne jest wykorzystanie trzech takich ukla¬ dów. Omawiany uklad moze zostac przystosowany do zobrazowania monochromatycznego, kiedy to potrzebny jest tylko jeden uklad. W przetworniku 30 zastosowany jest pieciobitowy konwerter ana¬ logowo-cyfrowy 32, którego wyjscie dolaczone jest 5 do rewersyjnego rejestru przesuwajacego^ oznaczo¬ nego jako calosc odnosnikiem 34. Rewersyjny re¬ jestr przesuwajacy 34 zawiera pierwszy rejestr przesuwajacy 36 i drugi rejestr przesuwajacy 38 dla kazdego z bitów wyjsciowych konwertera ana- logowo-cyfrowego 32. Szeregowe wyjscie kazdego z pierwszych rejestrów przesuwajacych, które ma¬ ja zarówno szeregowe jak i równolegle wyjscie, dolaczone jest do konwertera analogowo-cyfrowe- go 32. Drugie rejestry przesuwajace 38 maja rów¬ nolegle wejscia i szeregowe wyjscia, przy czym te równolegle wejscia dolaczone sa do równoleg¬ lych wyjsc róznych pierwszych rejestrów przesu¬ wajacych 36. Wiele przelaczników 40 alternatyw¬ nie laczy linie wyjsciowa 42 albo z szeregowym wyjsciem 37 jednego z pierwszych rejestrów prze¬ suwajacych 36 albo z szeregowym wyjsciem 39 odpowiedniego drugiego rejestru przesuwajacego 38. Linie wyjsciowe 42 doprowadzaja do pierwsze¬ go rejestru przesuwajacego 44, skladajacego sie z wielu stopni, których liczba równa jest liczbie ele¬ mentów obrazowych o jednej barwie w linii od¬ twarzanego obrazu (okolo 640 stopni w przyrza¬ dzie zobrazowujacym pracujacym w telewizyjnym systemie NTSC). Kazdy ze stopni zapamietuje jed¬ no slowo cyfrowe dla kazdego elementu linii. Pier¬ wotny rejestr 44 jest podzielony na segmenty 46 odpowiadajace kazdemu kanalowi przyrzadu zo¬ brazowujacego, np. przyrzad zobrazowujacy pra¬ cujacy w systemie NTSC moze miec czterdziesci kanalów 26, z których kazdy wyswietla szesnascie elementów obrazu dla kazdego koloru w kazdej linii. Wobec tego pierwotny rejestr zawieralby czterdziesci segmentów, po szesnascie stopni w kazdym segmencie. Kazdy segment 46 moze byc oddzielnym rejestrem przesuwajacym o szerego¬ wym wejsciu, szeregowym wyjsciu i 16 stopniach.Pierwotny rejestr przesuwajacy ma wiele równo¬ leglych wyjsc tak, ze kazdy segment 46 ma od¬ dzielne wyjscie, które dolaczone jest do oddzielne¬ go wtórnego rejestru przesuwajacego 48. Wobec tego kazdemu segmentowi 46 pierwotnego rejestru przesuwajacego 44 odpowiada jeden wtórny rejestr przesuwajacy 48. Wyjscie kazdego z wtórnych re¬ jestrów przesuwajacych 48 zasila obwód sterowa¬ nia wyrzutnia w kazdym z kanalów 26. Obwód sterowania wyrzutnia moze zawierac np. konwer¬ ter cyfrowo-analogowy 50 i wzmacniacz 52.Konwencjonalny sygnal wizyjny w systemie NTSC wprowadzany jest do konwertera analogo¬ wo-cyfrowego 32 linia 54 i zostaje przetworzony na pieciobitowe slowo cyfrowe. Slowa zawierajace wieksza liczbe bitów moga byc wykorzystywane dla zmniejszenia odstepów próbkowania przy prze¬ twarzaniu analogowego sygnalu luminancji na sygnal cyfrowy. Kazdy ibit slowa cyfrowego jest wyprowadzany z konwertera 32 i podawany do re¬ jestru rewersyjnego 34. Jak juz wspomniano, w sasiadujacych ze soba modulach lub kanalach przyrzadu zobrazowujacego wiazki odchylane sa w przeciwnych kierunkach. Wobec tego sygnal 15 20 25 30 35 40 45 50 55 605 \L09 610 6 luminancji musi byc odwrócony dla kazdego na¬ stepnego kanalu.Sygnal luminancji wprowadzany do pierwszego rejestru przesuwajacego 36 jest wczytywany sze¬ regowo do pierwszego kanalu dzieki dolaczeniu, za posrednictwem przelacznika 40, linii zbiorczych 42 do szeregowego wyjscia pierwszego rejestru przesuwajacego 36. Pierwszych szesnascie slów przekazywanych jest bezposrednio poprzez pierw¬ sze rejestry przesuwajace 36 do linii zbiorczych 42 bez przechodzenia poprzez drugie rejestry przesuwajace 38.Sygnal luminancji dla drugiego kanalu 26 musi zostac odwrócony w celu dostosowania do odwrot¬ nego kierunku wybierania w tym kanale. Dla zre¬ alizowania tego nastepnych szesnascie slów syg¬ nalu luminancji, które przeznaczone sa dla nastep¬ nego kanalu, przekazywanych jest równolegle z pierwszych rejestrów przesuwajacych 36 do dru¬ gich rejestrów przesuwajacych 38. Kiedy slowa te wyprowadzane sa z drugich rejestrów przesuwaja¬ cych, uporzadkowane sa odwrotnie w porównaniu z kolejnoscia wr jakiej wprowadzone zostaly do pierwszego rejestru przesuwajacego 36, tj. slowo wprowadzone jako pierwsze do pierwszego reje¬ stru przesuwajacego 36 jest ostatnim ze slów wy¬ prowadzanych z drugiego rejestru przesuwajacego 38. Przelaczniki 40 zmieniaja stan tak, ze wyjscie drugiego rejestru przesuwajacego 38 jest dolaczo¬ ne do linii zbiorczych 42.Cyfrowy sygnal luminancji jest nastepnie sze¬ regowo wprowadzany poprzez stopnie pierwotnego rejestru przesuwajacego 44 az do wypelnienia wszystkich 640 stopni slowami informacji lumi¬ nancji dla calej linii. W tym momencie 16 stopni w kazdym segmencie 46 zawiera sygnaly luminan¬ cji dla prowadzenia wybierania w kazdym kanale 26. Podczas nastepnego powrotnego okresu wybie¬ rania linii w przyrzadzie zObrazowujacym impul¬ sy taktujace z linii 56 i linii 58 przesuwaja szesna¬ scie slów w kazdym segmencie 46 pierwotnego re¬ jestru przesuwajacego 44 do odpowiedniego wtór¬ nego rejestru przesuwajacego 48. Podczas wybie¬ rania nastepnej linii, kazde slowo we wtórnym re¬ jestrze przesuwajacym 48 dla kazdej z wyrzutni wspólpracujacych z poszczególnymi kanalami zo¬ staje wyprowadzone z wtórnego rejestru przesu¬ wajacego 48 przy wykorzystaniu sygnalu taktuja¬ cego w linii 58. Slowa te wprowadzane sa do od¬ powiedniego konwertera cyfrowo-analogowego 50, wzmacniane przez wzmacniacz 52 i podawane do wyrzutni elektronowych schematycznie ozna¬ czonych odnosnikiem 60. W tym samym czasie, gdy slowa informacji o luminancji sa wyprowa¬ dzane z wtórnego rejestru przesuwajacego 48, przetworzony do postaci cyfrowej sygnal luminan¬ cji okreslajacy nastepna linie przechodzi przez konwerter analogowo-cyfrowy 32, rejestr rewer¬ syjny 34 i rejestr pierwotny 44.Przetwornik sygnalu wybierania linii zgodny z wynalazkiem dzieli konwencjonalny, szeregowo zmodulowany sygnal na odcinki odpowiadajace poszczególnym kanalom 26 przyrzadu zobrazowu- jacego 10* W dodatku odwraca on porzadek sygna¬ lów odpowiadajacych naprzemiennym kanalom 26 dla zrealizowania rewersyjnego wybierania wlam- 5 pie. Dzieki wykorzystaniu oddzielnych rejestrów przesuwajacych o szeregowym wejsciu i wyjsciu wspólpracujacych z kazdym z segmentów pierwot¬ nego rejestru przesuwajacego i wtórnego rejestru przesuwajacego, wyeliminowane zostaly rejestry przesuwajace z równoleglym wyjsciem, przez co ograniczony zostal koszt ukladu. Transmisja da¬ nych poprzez konwerter równiez zostala upro¬ szczona, poniewaz ten sam sygnal taktujacy, któ¬ ry wymusza wprowadzanie i wyprowadzanie ola¬ nych w rejestrach przesuwajacych, pierwotnym i wtórnym steruje równiez transmisja danych mie¬ dzy nimi.Zastrzezenia patentowe 1. Przetwornik sygnalu wybierania linii, zwla¬ szcza do wspólpracy z przyrzadem zobrazowuja- cym z wybieraniem modulowym, znamienny tym, ze zawiera konwerter analogowo-cyfrowy (32) dla przetwarzania analogowego sygnalu luminancji obrazu do postaci cyfrowej, pierwotny rejestr przesuwajacy (44) majacy jeden stopien dla kaz¬ dego elementu obrazu, który ma zostac wybrany, przy czym w kazdym stopniu zawrzec mozna slo¬ wo sygnalu luminancji o postaci cyfrowej, wejs¬ cie pierwotnego rejestru przesuwajacego (44) do¬ laczone jest do konwertera analogowo-cyfrowego (32), a pierwotny rejestr przesuwajacy (44) zawiera wiele równoleglych wyjsc rozmieszczonych co X stopni, i oddzielny wtórny rejestr przesuwajacy (48) dolaczony do kazdego z wyjsc pierwotnego re¬ jestru przesuwajacego (44), przy czym wtórny re¬ jestr przesuwajacy (48) ma X stopni dla zapamie¬ tywania slowa sygnalu luminancji o postaci cyfro¬ wej. 2. Przetwornik wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pierwotny rejestr przesuwajacy (44) zawiera wiele polaczonych sekwencyjnie rejestrów prze¬ suwajacych (46) o szeregowych wejsciach i wyjs¬ ciach, z których kazdy ma X stopni. 3. Przetwornik wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze miedzy konwerter analogowo-cyfrowy (32) i pierwotny, rejestr przesuwajacy (44) wlaczony jest rewersyjny rejestr przesuwajacy (34). 4. Przetwornik wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze rewersyjny rejestr przesuwajacy (34) zawiera pierwszy rejestr przesuwajacy (36) o szeregowym wejsciu oraz wyjsciach szeregowym i równoleg¬ lym, i drugi rejestr przesuwajacy (38) o równo¬ leglym wejsciu, dolaczonym do równoleglego wyj¬ scia pierwszego rejestru przesuwajacego (36), i szeregowym wyjsciu. 5. Przetwornik wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zawiera elementy (40) do przelaczalnego lacze¬ nia wejscia pierwotnego rejestru przesuwajacego (46) z szeregowym wyjsciem (37) pierwszego re¬ jestru przesuwajacego (36) lub szeregowym wyjs¬ ciem (39) drugiego rejestru przesuwajacego (38). 15 20 25 30 35 40 45 50 55109 610 XX XV 20 30 Fig1- * Fig.2. 3g Druk. WZKart. G-5388 Cena 45 zl,— PL