NL9302200A - Elliptische acetabulumcomponent voor een heupprothese. - Google Patents

Description

Titel: Elliptische acetabulumcomponent voor een heupprothese.

De uitvinding heeft betrekking op een heupkom voor gebruik als acetabulumcomponent in een heupprothese, voorzien van een schaaldeel met een ten minste gedeeltelijk convex buitenoppervlak, welk schaaldeel plaatsbaar is in een holte met een binnenoppervlak dat in hoofdzaak wordt bepaald door het buitenoppervlak van een bolsegment.

De twee meest toegepaste technieken ter bevestiging van een heupkom betreffen respectievelijk de gecementeerde en de ongecementeerde techniek. Bij de gecementeerde techniek wordt de heupkom bevestigd door middel van botcement. Binnen de ongecementeerde techniek worden schroefheupkommen en press-fit heupkommen toegepast. Schroefkommen worden in een al dan niet kunstmatig in een bot aangebrachte holte geschroefd, press-fit heupkommen worden bevestigd door bijvoorbeeld vast slaan van de heupkom in een dergelijke holte.

Bij deze methoden wordt getracht door juiste plaatsing van de acetabulum component in het acetabulum de oorspronkelijke anatomische situatie zoveel mogelijk te benaderen. De stand van de press-fit heupkom verandert in de eerste maanden na plaatsing nog enigszins als gevolg van de daarop uitgeoefende krachten. Deze standverandering wordt gebruikelijk "settelen" genoemd.

Het is bekend om bij het aanbrengen van heupprothesen bij patiënten met behulp van een bolvormige frees een holte in een acetabulum aan te brengen met een zuiver bolvormig binnenoppervlak, waarin vervolgens een press-fit heupkom passend wordt aangebracht. Daarbij ligt het buitenoppervlak van de heupkom derhalve geheel aan tegen het binnenoppervlak van de gevormde holte, met als gevolg dat direct na de plaatsing van de heupkom de op de heupkom inwerkende krachten volledig over het binnenoppervlak van de holte worden verdeeld. Door de krachten die door de patiënt met name tijdens bewegingen van zijn been op de heupkom worden uitgeoefend zal de heupkom zeker in de eerste paar maanden na plaatsing enigszins van stand veranderen. Aangezien het botweefsel rond de heupkom in die maanden nog niet geheel is hersteld, en ook de heupkom derhalve nog niet geheel in het acetabulum is geïntegreerd, zal de heupkom nog enigszins kunnen bewegen, waardoor ruimte zal ontstaan rond de langsrand van de heupkom. De heupkom kan daarbij als gevolg van afsteunen tegen de apex niet verder de holte in worden gedrukt en zal derhalve steeds losser gaan zitten door een cranale verplaatsing, met alle gevolgen van dien, met name voor wat betreft de mobiliteit van de patiënt. Bovendien zullen daardoor hoge plaatselijke piekbelastingen optreden.

De uitvinding beoogt derhalve een heupkom van de in de aanhef beschreven soort, waarbij het settelen van de heupkom na plaatsing op voordelige wijze mogelijk blijft, zonder dat de genoemde piekbelastingen en standveranderingen daarbij optreden. De heupkom volgens de uitvinding wordt daartoe gekenmerkt, doordat het buitenoppervlak van het schaaldeel in hoofdzaak overeenkomt met het buitenoppervlak van een deel van een ellipsoïde, één en ander zodanig dat het schaaldeel bij plaatsing ten minste met een omtreksrand contact maakt met de langsrand van de holte terwijl tussen het binnenoppervlak van de holte en de apex van het schaaldeel een ruimte is gevormd.

Doordat de heupkom een ellipsoïde buitenoppervlak heeft kan het met ruimte in een bolvormige holte worden geplaatst, terwijl een omtreksrand contact maakt met de langsrand van de holte. Daardoor kan bij belasting van de heupkom in de eerste paar maanden na plaatsing de heupkom op voordelige wijze nog enigszins verder de holte in worden gedrukt. Daarbij zal steeds een verder deel van het convexe buitenoppervlak van de heupkom in aanraking worden gebracht met het concave binnenvlak van de holte. Door de aard van de vormverandering van de holte en de vorm van de heupkom zal de krachtenoverbrenging van de heupkom op het acetabulum daarbij grotendeels over de periferie van de heupkom worden verdeeld, waardoor belastingpieken worden vermeden. Aangezien de heupkom volgens de uitvinding binnen de holte een vloeiend verlopend oppervlak heeft treedt geen kanteling van de heupkom op, maar wordt deze langs de binnenzijde van de holte geleid.

De elliptische vorm van het buitenoppervlak van het schaaldeel heeft als gevolg dat de ruimte die bestaat tussen de apex van het schaaldeel en de binnenzijde van de holte in het acetabulum althans in de uiteindelijke stand minimaal is, en bovendien relatief snel geheel zal zijn volgegroeid met nieuw botweefsel, waardoor een optimale, zeer stabiele stand van de heupkom in het acetabulum wordt verkregen. In de meeste gevallen zal daardoor de verankering van de heupkom in het acetabulum volledig door press fit worden verkregen, hetgeen het voordeel heeft dat geen gaten in het acetabulum hoeven te worden geboord en schroeven daarin hoeven te worden gedraaid. Het gevaar van dergelijke gaten en schroeven is namelijk dat bij een ongelukkige plaatsing daarvan gemakkelijk belangrijke zenuwen en aders en andere vitale lichaamsdelen kunnen worden beschadigd, tijdens de plaatsing maar ook daarna.

Het deel van de ellipsoïde dat het buitenoppervlak van het schaaldeel bepaalt is bij voorkeur gevormd door rotatie van een ellips om de korte as en doorsnijding van de aldus gevormde ellipsoïde ongeveer evenwijdig aan de door de lange as van de ellips bepaalde cirkelvormige doorsnede. Een dergelijke vorm is eenvoudig van constructie en maakt bovendien een bijzonder goede passing van de heupkom mogelijk.

In nadere uitwerking van de heupkom volgens de uitvinding is de verhouding tussen de korte as en de lange as van het ellipsoïde oppervlak gelegen tussen ongeveer 0.9 en 0.975, en is bij voorkeur 0.925. Bij de gebruikelijke maten van de heupkommen betekent dit dat de hoogte/doorsnede verhouding van de heupkom optimaal is, terwijl de ruimte bovendien zodanig is dat voldoende beweging mogelijk is voor een goed settelen van de heupkom en de ruimte toch eenvoudig kan volgroeien.

In een voorkeursuitvoering van de heupkom volgens de uitvinding is het schaaldeel vervaardigd uit titanium of een titanium bevattende legering, waarbij het buitenoppervlak van het schaaldeel althans gedeeltelijk poreus is uitgevoerd. Deze uitvoeringsvorm heeft het voordeel dat de heupkom bio-compati-bel is, waardoor afstootreacties van het lichaam achterwege blijven, terwijl het poreuse oppervlak het mogelijk maakt dat het botweefsel van de patiënt gedeeltelijk in het buitenoppervlak van de heupkom kan groeien, waardoor de hechting tussen de heupkom en het acetabulum nog verder wordt verbeterd.

Het buitenoppervlak van het schaaldeel is bij voorkeur voorzien van een coating die een calciumfosfaat verbinding, en bij voorkeur een hydroxyapatite bevat. Daardoor zal de hechting tussen de heupkom en het acetabulum worden versneld en verder worden geoptimaliseerd.

De heupkom volgens de uitvinding is bij voorkeur voorzien van een in hoofdzaak binnen het schaaldeel passend plaatsbare binnenschaal, welke binnenschaal een binnenopper-vlak heeft in de vorm van een bolschaal en is vervaardigd uit kunststof, en bij voorkeur uit polyetheen. De binnenschaal vormt een loopvlak voor een daarin roteerbaar op te nemen heupkop, welke heupkop zowel de natuurlijke als een kunstheup-kop kan zijn. Doordat de binnenschaal van kunststof is vervaardigd worden daardoor goede loopeigenschappen met geringe wrijving en slijtage verkregen, en wordt bovendien een goede demping van op de heupkop uitgeoefende krachten verkregen.

De uitvinding heeft voorts betrekking op een montage-gereedschap voor gebruik bij het plaatsen van een heupkom in een in een acetabulum gevormde holte, in het bijzonder geschikt voor gebruik bij een heupkom volgens de uitvinding. Het montagegereedschap wordt volgens de uitvinding gekenmerkt, doordat het gereedschap is voorzien van een stang, welke aan één uiteinde is voorzien van een slagvlak en aan het tegenoverliggende einde is voorzien van bevestigingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld schroefdraad, ingericht voor het positievast en losneembaar bevestigen van de heupkom op het gereedschap, waarbij een huls passend plaatsbaar is om de stang, welke huls is voorzien van een zich onder een hoek ten opzichte van de stang uitstrekkende richtgreep. Met dit montagegereedschap kan met één of meer slagen op het slagvlak de heupkom optimaal binnen de holte worden geplaatst, waarbij de huls met het handvat een goede positionering van de stang mogelijk maakt, zodat de heupkom in de goede richting in de holte wordt gedreven. Doordat de heupkom vast op het tegenover het slagvlak gelegen einde kan worden bevestigd wordt verhinderd dat de heupkom tijdens het plaatsen van stand verandert. Het handvat is daarbij bij voorkeur aan de van het slagvlak afgekeerde zijde voorzien van een contraslagvlak, zodat de heupkom tevens met behulp van het montagegereedschap uit de holte kan worden geslagen.

De uitvinding heeft bovendien betrekking op een werkwijze voor het plaatsen van een heupkom volgens de uitvinding, waarbij met een bolfrees een holte wordt gevormd met een in hoofdzaak bolvormig binnenoppervlak, waarna de heupkom op een montagegereedschap wordt geplaatst en met een langsrand in contact wordt gebracht met de langsrand van de holte, zodanig dat de korte as in de voor plaatsing van de heupkom juiste positie wordt gehouden, waarna vervolgens de heupkom met behulp van het gereedschap in de holte wordt geslagen, zodanig dat tussen de apex van de heupkom en het binnenoppervlak van de holte een ruimte open blijft en het schaaldeel van de heupkom met een omtreksrand vast aanligt tegen een binnenste langsrand van de holte, waarna vervolgens het gereedschap wordt weggenomen en tenslotte een geschikte binnenschaal in de gewenste positie binnen het schaaldeel wordt geplaatst.

Ter verduidelijking van de uitvinding zal een uitvoe-ringsvoorbeeld van de heupkom, onder verwijzing naar de tekening, worden beschreven.

Fig. 1 toont een doorsnede-aanzicht van een heupkom volgens de uitvinding, volgens de lijn I - I in fig. 2/ fig. 2 toont een aanzicht van het schaaldeel van de heupkom volgens de uitvinding, vanaf de open zijde; fig. 3 toont een alternatieve uitvoeringsvorm van een heupkom volgens de uitvinding in doorsnede-aanzicht; en fig. 4 toont een montagegereedschap volgens de uitvinding.

De heupkom volgens de uitvinding, zoals getoond in de fign. 1-3 omvatten een buitenschaal 1 en een daarin opgenomen binnenschaal 2. De bij voorkeur uit kunststof zoals poly-etheen vervaardigde binnenschaal 2 heeft een bolvormige binnenruimte 3, waarin een in de tekening niet weergegeven, al dan niet natuurlijke heupkop kan worden opgenomen voor de vorming van een heupgewricht. De binnenschaal 2 is langs zijn buitenoppervlak 4 voorzien van vier zich in hoofdzaak radiaal vanaf het buitenoppervlak uitstrekkende, regelmatig verdeelde nokken 5, die elk opneembaar zijn in één van zestien uitsparingen 6 die regelmatig verdeeld zijn opgenomen in het bin-nenoppervlak 7 van de buitenschaal 1. De binnenschaal 2 is langs de buitenste langsrand 8 voorzien van een stootrand 9 die zich buiten de buitenschaal 1 uitstrekt en ten minste een deel van de onderrand 10 van de buitenschaal 1 afdekt.

De binnenschaal 2 is zodanig passend in de buitenschaal 1 opneembaar dat het gehele buitenoppervlak 4 van de binnenschaal 2 aanligt tegen het binnenoppervlak 7 van de buitenschaal terwijl de nokken 4 klemmend in de uitsparing 6 zijn opgenomen. De binnenschaal 2 kan ten opzichte van de buitenschaal 1 in zestien verschillende posities worden geplaatst, afhankelijk van in welke uitsparingen 6 de nokken 5 worden opgenomen. Dit is met name van belang indien de binnenschaal 2 niet symmetrisch is ten opzichte van alle vlakken die door de middellijn M gaan, zoals bijvoorbeeld bij de in fig. 3 getoonde uitvoeringsvariant, zoals nog nader zal worden toegelicht .

De buitenschaal 1 heeft een ellipsoïde buitenoppervlak 11, welk buitenoppervlak wordt beschreven door een omwentelingslichaam dat wordt verkregen door wenteling van een ellips om de korte as K. Deze korte as valt in fig. 1 samen met de middellijn M van de binnenschaal 2. De verhouding van de korte as K ten opzichte van de lange as L van de ellipsoïde is ongeveer tussen de 0.9 en 0.975, en bij voorkeur ongeveer 0.925. Dit betekent bij een gebruikelijke maat van heupkommen, bijvoorbeeld ongeveer 50 mm in doorsnede, dat de korte as K onge- veer 3.75 nun korter is dan de lange as L. De maximale hoogte van de buitenschaal 1 is in het gegeven maatvoorbeeld derhalve ongeveer 1.875 mm kleiner dan de straal R van de door de lange as L van de ellipsoïde beschreven cirkel.

Vanaf het buitenoppervlak 11 van de buitenschaal 1 strekt zich een zestiental regelmatig over de omtrek verdeelde vinnen 18 buitenwaarts uit, welke vinnen 18 een enigszins scherpe buitenrand 19 hebben.

Aan de bovenzijde, en bij voorkeur in de apex 12 van de buitenschaal 1 is een opening 13 aangebracht die is voorzien van binnenschroefdraad 14. Rond deze opening 13 is aan de binnenzijde van de buitenschaal 1 een vlakke, ringvormige uitsparing 15 aangebracht, welke zich haaks op de korte as K uitstrekt . De buitenschaal 1 kan met behulp van de schroefdraad 14 op een montagegereedschap worden gemonteerd, zoals nog nader zal worden toegelicht.

Het montagegereedschap 50, zoals getoond in fig. 4, omvat een stang 51 die aan één einde 52 is voorzien van een slagvlak 53 en een handvat 54, en aan het andere einde 55 is voorzien van buitenschroefdraad 56 dat kan samenwerken met het schroefdraad 14 in de opening 13 in de heupkom. Het handvat 54 is aan de van het slagvlak 53 afgekeerde zijde voorzien van een contraslagvlak 62. Aan de van het nabij gelegen einde 55 afgekeerde zijde van het schroefdraad 56 is een aanslagring 60 aangebracht, op een afstand van dat einde 55 die ongeveer overeenkomt met de dikte van de buitenschaal 1 ter hoogte van de apex 12. De aanslagring 60 heeft een buitendiameter die overeenkomt met de diameter van de ringvormige, rond het gat 13 in de buitenschaal 1 aangebrachte uitsparing 15. Over het middendeel 57 van de stang 51 is een huls 58 over de stang 51 plaatsbaar. Het middendeel waarop de huls 58 plaatsbaar is wordt begrensd door enerzijds het handvat 54 en anderzijds een op de stang 51 aangebrachte verdikking 59. Vanaf de huls 58 strekt zich in geplaatste stand hellend ten opzichte van de langsas van de stang 51 een richtgreep 61 uit, in de van de aanslagring 60 afgekeerde richting.

Een heupkom volgens de uitvinding kan als volgt in een acetabulum worden aangebracht.

In een acetabulum 21 van een patiënt waarvan de bestaande, natuurlijke heupkom als gevolg van bijvoorbeeld een ziekte of trauma niet meer geschikt is voor gebruik, wordt met behulp van een bolfrees een bolvormige holte 16 aangebracht, waarbij de het binnenvlak 17 van de holte 16 beschrijvende bol een middellijn heeft die overeenkomt met de lengte van de lange as L. Op het schroefdraad 56 op het einde 55 van de stang 51 wordt de buitenschaal 1 met de open zijde 20 in de richting van de stang 51 vastgeschroefd met behulp van de schroefdraad 14 in de opening 13. De buitenschaal 1 wordt zo ver op de stang geschroefd tot de aanslagring 60 aanligt tegen de ringvormige uitsparing 15. Daardoor is de buitenschaal positievast op het uiteinde van de stang 51 bevestigd, zodat de buitenschaal 1 eenduidig in de holte 16 kan worden geplaatst. Overigens kan de buitenschaal ook bijvoorbeeld door klemming of dergelijke middelen op de stang worden bevestigd.

De buitenschaal wordt met de van de open zijde 20 afgekeerde zijde 22 van althans een aantal van de vinnen 18 in aanraking gebracht met de buitenste langsrand 23 van de holte 16, waarbij de buitenschaal 1 met behulp van het montagege-reedschap 50 in de juiste stand wordt gehouden. Vervolgens worden op het slagvlak 53 met behulp van een hamer of dergelijk gereedschap één of meer slagen gegeven, zodanig dat de buitenschaal 1 in de holte wordt gedreven, waarbij de vinnen 18 in het acetabulum rond de holte 16 snijden. De stang 51 ligt daarbij althans tijdelijk binnen de met behulp van de richtgreep 61 in de gewenste stand gebrachte huls 58, zodat wordt verzekerd dat de buitenschaal 1 in de juiste stand in de holte 16 wordt gebracht. In de in fig. 1 gegeven uitvoeringsvorm betekent dit dat de korte as K van de buitenschaal 1 evenwijdig ligt aan de symmetrie-as van de holte 16, maar het is evengoed mogelijk de buitenschaal 1 in een ten opzichte van deze symmetrie-as enigszins geroteerde positie aan te brengen, bijvoorbeeld ten behoeve van een standcorrectie, zoals getoond in fig. 3.

De buitenschaal 1 wordt zover in de holte 16 gedreven tot de onderrand 10 daarvan ongeveer gelijk ligt met de buitenste langsrand 23 van de holte 16. Daarbij blijft tussen de apex 12 van de buitenschaal 1 en het binnenoppervlak 17 van de holte 16 een ruimte 24 over. De buitenschaal 1 maakt derhalve slechts met een zich nabij de onderrand 10 uitstrekkend deel 25 van het buitenoppervlak 11 contact met het binnenoppervlak 17 van de holte 16, waarbij de vinnen 18 zich in het acetabulum 21 uitstrekken en de buitenschaal 1 tegen rotatie rond de korte as K zekeren. Vervolgens wordt het montage-gereedschap 50 uit de opening 13 genomen.

Nadat de buitenschaal 1 aldus op de juiste plaats en in de juiste stand in de holte 16 is geplaatst wordt de binnenschaal 2 in de buitenschaal 1 gedrukt in de gewenste stand, waarbij de nokken 5 in de juiste uitsparingen 6 worden opgenomen, zodanig dat de binnenschaal 2 vast met de buitenschaal 1 is verbonden en de heupkom gereed is. De bijbehorende heupkop kan vervolgens in de binnenruimte 3 van de binnenschaal 2 worden opgenomen.

Als gevolg van belasting van de heupkom 1 in de eerste paar maanden na de plaatsing, en het gegeven dat het de holte 16 omsluitende botweefsel in die tijd nog niet volledig is hersteld en aangegroeid zal de heupkom enigszins verder in de holte 16 worden gedrukt, het zogenoemde settelen. Doordat het buitenoppervlak 11 van de buitenschaal 1 ellipsoïde is en dientengevolge de ruimte 24 is vrijgelaten kan de heupkom verder in de holte 16 worden gedrukt, waarbij de binnenvorm van de holte 16 enigszins ellipsoïde wordt. De buitenschaal 1 kan daarbij met het buitenoppervlak 11 eenvoudig langs het binnenoppervlak 17 van de holte 16 schuiven. Daardoor komt de heupkom beter in het acetabulum 21 vast te zitten. Bovendien kan een deel van de op de heupkom uitgeoefende krachten in het begin na plaatsing door de kaudale zijde van de heupkom worden overgedragen naar het acetabulum, zoals in fig. 1 is aangegeven met de pijl F.

Heeft de buitenschaal een zuivere bolvorm, zoals bij veel bekende heupkommen, dan is dit niet (of althans slechts in zeer geringe mate) mogelijk, aangezien de buitenschaal dan met de apex tegen het binnenoppervlak van de holte ligt terwijl langs ten minste het kaudale deel van de langsrand ruimte ontstaat als gevolg van de (wisselende) belasting, waardoor een ongunstige krachtenverdeling over de heupkom ontstaat.

Door de krachten die op de heupkom worden uitgeoefend tijdens het settelen van de heupkom in de eerste maanden na plaatsing wordt een geringe doch relevante vormverandering van de holte bewerkstelligd, waarbij het binnenoppervlak van de holte enigszins ellipsoïde wordt. De heupkom volgens de uitvinding zal derhalve steeds beter gaan passen in de holte.

Tijdens de eerste maanden na plaatsing zal de ruimte 24 dichtgroeien met botweefsel, waardoor de passing van de heupkom nog verder wordt verbeterd. De buitenschaal 1 is vervaardigd uit een titaniumlegering met een poreuze toplaag, waarbij een coating is aangebracht die een calcium-hydroxy-apatite bevat. Als gevolg van de coating zal de botgroei naar de buitenschaal 1 worden bevorderd, waarbij het bot enigszins in de poreuze toplaag zal groeien. De buitenschaal 1 is daarenboven voldoende sterk om de daarop uitgeoefende krachten op te vangen en is bovendien bio-compatibel.

De binnenschaal 2 is vervaardigd uit polyetheen, waardoor tegelijkertijd goede glijeigenschappen worden verkregen en een dempende werking op de door de heupkop op de heupkom over te brengen krachten, zodat hoge belastingpieken worden afgevlakt.

In de in fig. 3 getoonde uitvoeringsvariant van de heupkom is de binnenschaal 2' voorzien van een buiten de buitenschaal 1' uitstekende anti-luxatierand 26, welke zich langs ongeveer de aan de cranale zijde gelegen helft van de omtreks-rand 91 van de binnenschaal 2’ uitstrekt. De antiluxatierand 26 neemt in de richting van de cranale zijde in hoogte toe, en heeft tot doel een luxatie van de heupkop ten opzichte van de heupkom te verhinderen. Bovendien is de binnenschaal 2’ met de symmetrielijn M' enigszins hellend ten opzichte van de korte as K van de buitenschaal 1' aangebracht, bijvoorbeeld met als doel een standcorrectie van de maximale bewegingsvrijheden van het been van de patiënt. Bij gebruik van een dergelijke binnenschaal 2’ is het bijzonder voordelig dat deze in zestien posities binnen de buitenschaal 1' plaatsbaar is, aangezien daardoor kleine afwijkingen van de stand van de buitenschaal 1' ten opzichte van het acetabulum 21 eenvoudig kunnen worden gecorrigeerd.

Overigens zal het duidelijk zijn dat in principe elk aantal uitsparingen 6 in de buitenschaal 1, 1’ mogelijk is, zolang het aantal ten minste overeenkomt met het aantal nokken 5 op de binnenschaal 2, 2' en de verdeling daarvan opname van de nokken 5 in de uitsparingen 6 mogelijk maakt. Voor een stabiele plaatsing is het wenselijk dat ten minste twee diametraal tegenover elkaar aangebrachte, maar bij voorkeur meer dan twee nokken 5 worden gebruikt.

Bij de in fig. 3 getoonde uitvoeringsvariant is de buitenschaal 1' aan de cranale zijde voorzien van een uitsparing 27, waarin de kop van een eventueel te gebruiken fixatie-schroef kan worden opgenomen. Een dergelijke fixatieschroef heeft als doel een betere stabiliteit van de heupkom binnen het acetabulum te verkrijgen, en wordt daartoe door de buitenschaal 1' in een in het acetabulum 21 aangebracht gat geschroefd. In het overgrote deel van de toepassingen van de heupkom volgens de uitvinding is een dergelijke fixatieschroef echter overbodig, aangezien de buitenschaal 1, en daarmee de heupkom als geheel als gevolg van de press fit voldoende stabiel in het acetabulum 21 kan worden aangebracht.

In geval de heupkom uit de holte verwijderd dient te worden, bijvoorbeeld vanwege een uit te voeren correctie, kan het montagegereedschap 50 teruggeplaatst worden in de opening 13, waarna de heupkom uit de holte kan worden geslagen door met een hamer of dergelijk gereedschap op het contraslagvlak te slaan.

De uitvinding is niet beperkt tot de in de tekening en de beschrijving weergegeven uitvoeringsvormen. Binnen het raam van de uitvinding zijn vele andere uitvoeringsvormen mogelijk. Zo kunnen bijvoorbeeld andere middelen worden toegepast voor het tegen rotatie verankeren van de buitenschaal, zoals in het bot gedreven spijkers of schroeven, anders gevormde vinnen of bijvoorbeeld over een groot deel van het buitenoppervlak in meerdere rijen aangebrachte nokken of dergelijke uitsteeksels. Voorts kan de binnenschaal op allerlei verschillende wijzen worden uitgevoerd, afhankelijk van de gewenste bewegingsmogelijkheden van de patiënt, en van de gewenste bevestigingsme-thode van de binnenschaal in de buitenschaal. Zo kan het draaipunt van de heupkop binnen de heupkom worden verlegd door aanpassing van de schaalvorm van de binnenschaal, en kan de binnenschaal op verschillende andere dan de getoonde wijze in de buitenschaal worden vastgezet.

Claims (15)

1. Heupkom voor gebruik als acetabulumcomponent in een heupprothese, voorzien van een schaaldeel met een ten minste gedeeltelijk convex buitenoppervlak, welk schaaldeel plaatsbaar is in een holte met een binnenoppervlak dat in hoofdzaak wordt bepaald door het buitenoppervlak van een bolsegment, met het kenmerk, dat het buitenoppervlak van het schaaldeel in hoofdzaak overeenkomt met het buitenoppervlak van een deel van een ellipsoïde één en ander zodanig dat het schaaldeel bij plaatsing ten minste met een omtreksrand contact maakt met de langsrand van de holte terwijl tussen het binnenoppervlak van de holte en de apex van het schaaldeel een ruimte is gevormd.

2. Heupkom volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het deel van de ellipsoïde is gevormd door rotatie van een ellips om de korte as en doorsnijding van de aldus gevormde ellipsoïde ongeveer evenwijdig aan de door de lange as van de ellips bepaalde cirkelvormige doorsnede.

3. Heupkom volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de verhouding tussen de korte as en de lange as van het ellipsoïde oppervlak tussen ongeveer 0,9 en 0,975 ligt, en bij voorkeur 0,925 is.

4. Heupkom volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de heupkom is voorzien van zich buiten het ellipsoïde oppervlak uitstrekkende middelen, ingericht voor het rotatievast bevestigen van het schaaldeel in een holte met een binnenoppervlak dat in hoofdzaak wordt bepaald door het buitenoppervlak van een bolsegment.

5. Heupkom volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het schaaldeel een buitenoppervlak heeft dat bio-compatibel is en over althans een deel van het buitenoppervlak osteo-integratie bevorderend is.

6. Heupkom volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat het schaaldeel is vervaardigd uit titanium of een titanium bevattende legering.

7. Heupkom volgens conclusie 5 of 6, met het kenmerk, dat het buitenoppervlak van het schaaldeel althans gedeeltelijk poreus is uitgevoerd.

8. Heupkom volgens één der conclusies 5-7, met het kenmerk, dat het buitenoppervlak van het schaaldeel is voorzien van een coating die een calciumfosfaat verbinding, en bij voorkeur een hydroxyapatite bevat.

9. Heupkom volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de heupkom is voorzien van een in hoofdzaak binnen het schaaldeel passend plaatsbare binnenschaal, welke binnenschaal een binnenoppervlak in de vorm van een bolschaal heeft.

10. Heupkom volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat de binnenschaal is vervaardigd uit kunststof, en bij voorkeur uit polyetheen.

11. Heupkom volgens conclusie 9 of 10, met het kenmerk, dat de binnenschaal in een aantal ten opzichte van het schaaldeel geroteerde posities vast daarin opneembaar is.

12. Heupkom volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de binnenschaal is voorzien van een zich in gemonteerde toestand buiten het schaaldeel uitstrekkende anti-luxatierand.

13. Heupkom volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het schaaldeel is voorzien van ten minste één, bij voorkeur in de apex aangebrachte, van schroefdraad of dergelijke bevestigingsmiddelen voorziene opening, ingericht voor samenwerking met een montagegereedschap.

14. Montagegereedschap voor gebruik bij het plaatsen van een heupkom in een in een acetabulum gevormde holte, in het bijzonder geschikt voor gebruik bij een heupkom volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het gereedschap is voorzien van een stang, welke aan één uiteinde is voorzien van een slagvlak en aan het tegenoverliggende einde is voorzien van bevestigingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld schroefdraad, ingericht voor het positievast en losneembaar bevestigen van de heupkom op het gereedschap, waarbij een huls passend plaatsbaar is om de stang, welke huls is voorzien van een zich onder een hoek ten opzichte van de stang uitstrekkende richtgreep.

15. Werkwijze voor het plaatsen van een heupkom volgens één der conclusies 1-13, met het kenmerk, dat met een bolfrees een holte wordt gevormd met een in hoofdzaak bolvormig bin-nenoppervlak, dat de heupkom op een montagegereedschap wordt geplaatst en met een langsrand in contact wordt gebracht met de langsrand van de holte, zodanig dat de korte as in de voor plaatsing van de heupkom juiste positie wordt gehouden, dat vervolgens de heupkom met behulp van het gereedschap in de holte wordt geslagen, zodanig dat tussen de apex van de heupkom en het binnenoppervlak van de holte een ruimte open blijft en het schaaldeel van de heupkom met een omtreksrand vast aanligt tegen een binnenste langsrand van de holte, waarna vervolgens het gereedschap wordt weggenomen en tenslotte een geschikte binnenschaal in de gewenste positie binnen het schaaldeel wordt geplaatst.