NL7905098A - Nieuwe daunorubicinederivaten, werkwijze voor de bereiding daarvan en farmaceutische preparaten, die hen bevatten. - Google Patents

Description

. « ; vo 7859 ί ' r Rhone-Poulenc Industries I Parijs, Frankrijk.

: Nieuwe daunorubicinederivaten, werkwijze voor de "bereiding daarvan . en farmaceutische preparaten, die hen bevatten.

I De uitvinding heeft betrekking op nieuwe daunorubi- t i cinederivaten van- de algemene formule T van het formuleblad, eventueel hun additiezouten met zuren, de bereiding daarvan en prepara- t : : ten die hen bevatten.

5 , . In de algemene formule 1 stelt het symbool Rj een radicaal van de algemene formule 2 van het formuleblad voor,, waarin ‘ ! de symbolen X,, die een atoom zuurstof of zwavel voorstellen,, iden-! tiek. zi jrr en de symbolen alïcyl-*· fenyl— of f enyigesubstitueerd op • de p-plaats door een methyl-, methoxyl- of methylthioradicaal voor- 10. : stellen of tezamen een alkyleenradicaal vormen met 2 - b koolstof -: atomen». ofwel de symbolen X verschillend.· zijn en de symbolen R^ tezamen een alkyleenradicaal met 2. — b koolstof at omen vormen, en het ; symbool R^ .voorstelt een radicaal van de algemene formule 3 van. het formuleblad, waarin R^ voorstelt een waterstofatoom of een alkyl-, 15 fenyl- of benzylradicaal.

_ _______ _ Voorts dient te worden verstaan, dat de bovenver melde alkyl radicalen en delen,dis recht of vertakt zijn, 1 - ^ kool-stofatomen bevatten en de verbindingen van de algemene formule 1 eventueel afgeleid zijn van de vormen D, L en DL' van het aminozuur van 20 de algemene formule Ij·, waarin is als boven cmschreven.

Volgens de uitvinding kunnen de verbindingen van de algemene formule 1 worden bereid door inwerking van een reactief derivaat van een aminozuur van de algemene formule k, waarvan de amine-functies vooraf zijn beschermd op een daunorubicinederivaat van de 25 algemene formule 5, waarin R^ is als boven omschreven of op een van zijn zouten.

De aminefunctie van het aminezuur van de algemene formule l·- kan worden beschermd volgens elke op zichzelf voor het blokkeren van het aminoradicaal van een aminozuur bekende methode en \7 9 0 5 0 9'8 • V;, . ' ; 3- . ; ' ’ - ' , . ·.,* -. - ' · ' ' ' ~2 —Λ' * * .- ’ r * ; waarvan, de blokkerings— en deblokkerings-omstandigheden. zich verdragen, met de stabiliteit van het molecule.

De zuurfunetie van het aminozuur van de algemene formule k kan zijn geactiveerd hetzij in de vorm van gemengd arthydri-5 de, hetzij in de vorm van rèactieve ester.

1) De zuurfunetie van het aminozuur van de algemene . formule 4 kan- zijn geactiveerd door vorming van een gemengd anhydride 1 door laten reageren van het- aminozuur met b.v. een ethyl-isobutyl- of sec-butylchloroformiaat.

10' Als men. het aminozuur van de formule in de vorm.

| van een gemengd anhydride (dat in. situ kan zijn bereid} toepast, j i beschermt men voor ai de aminefunctie door-een radicaal [(bifenylyl— :· i ^)-2. propyl-2] oxycarbonyl, dat kan worden ingebracht volgens de me- I i thode,, beschreven door.Sieber en B.. Iselin,. Helv. Chim.. Acta.51,. j i 15".' 622: (1968), en dat gemakkelijk wordt verwijderd in verdund zuur milieu, | met name bij aanwezigheid van. chloorwaterstof zuur. j

De- condensatie van het gemengde anhydride van het : produkt van de formule k op het daunorubicinederivaat. van de algemene formule 5 geschiedt dan: in watervrij milieu in een organisch: op— 20 ' losmiddel, zoals methyleenchloride of tetrahydrofuran, bij aanwezigheid van een stikstofbase, zoals, tri’êthylamine of U-methylmorfoline bij een temperatuur tussen -20 en 0°C.. Bij voorkeur- werkt men onder stikstof.

De verwijdering van de. beschermende groep van de 25 aminefunctie. geschiedt bij aanwezigheid van. chloorwat er stófzuur in ·- een organisch oplosmiddel, zoals methyleenchloride bij een tempera tuur tussen b en 25°C.

2) De zuurfunetie van het aminozuur van de algemene formule U kan eveneens zijn geactiveerd door verestering met hydro- 3Q xylverbindingen, zoals N-hydroxy-succinimide. Deze geactiveerde ester kan in situ zijn bereid.

Als men werkt volgens deze variant, kan men de aminefunctie van het aminozuur van de algemene formule (U) beschermen door een groep, zoals het trityl-radicaal, dat kan worden verwijderd ^ 35 in verdund zuur milieu.

\ 7 90 5 0 98 i . -% - 3 - - / Onder die an.standigfa.eden gescfaiedt de condensatie— reactie van de geactiveerde ester met faet produkt van de algemene formule 5 in een organisch oplosmiddel» zoals ethylaeetaat of dimethyl— formamide bij aanwezigheid van een carbodiïmide, zoals dicyclohexyl-5 carbodiimide bij een temperatuur tussen -15 en +25°C, eventueel bij . aanwezigheid van een organische, base, zoals trietfaylamine.

De produkten van. de algemene formule 5 kunnen zijn verkregen volgens de methode beschreven in faet Belgische octrooiscfarift 8½. 219.

10 De nieuwe verbindingen van de algemene formule 1 kunnen eventueel worden gezuiverd, door fysische methoden (zoals door kristalliseren, of' chrcmatograferen) of chemisch (zoals door zoutvor-. ming,- kristallisatie ermvervolgens ontleding).

De nieuwe verbindingen volgens de uitvinding kunnen 15 eventueel met zuren worden omgezet in zuuradditiezouten.

De zouten kunnen worden verkregen door inwerking van de nieuwe verbindingen op zuren in geschikte oplosmiddelen. Als organische oplosmiddelen, gebruikt, men b.v. alcoholen, ethers, ketonen of gechloreerde oplosmiddelen, het gevormde zout slaat na eventueel 20 . concentreren van de oplossing neer en wordt afgescheiden door filtreren of af schenken.

De nieuwe derivaten van het daunorubicine van de algemene formule 1 alsmede hun zouten bezitten belangwekkende anti-tumoreigenschappen gecombineerd met een geringe toxiciteit.

25 Zij zijn bijzonder actief gebleken op op de muis geënte tumors met name in doses van 0,20 - 20 mg /kg intraperitoneaal op leukemie L 1210.

Hun maximaal getolereerde dosis bepaald, bij de muis bedraagt 0,5 - 30 mg/kg.intraperitoneaal.

3Q Van bijzonder belang zijn de verbindingen met de algemene formule 1, waarin een radicaal is van de algemene formule 2, waarin de symbolen X zuurstof voorstellen en de symbolen R^ alkyl-radiealen zijn ofwel de symbolen X, die al dan niet gelijk zijn, voorstellen zuurstof of zwavel en de symbolen R^ tezamen een alkyleen-35 radicaal vormen met 2 - k koolstof at omen en Rg een leucyl-radieaal is.

...... .... .. ..

Ο Ι 7905098 V ..

- 4 - / Met name -worden, als speciaal actieve verbindingen ; · # genoemd: (K(L-leucyl)-diëthoxya.cetoxy-t4-daunorubicine en 11-( L— leucyl) - (ditbiolan- T, 3-yl-2) carbonyloxy-1 4-daunorubi cine.

Voor therapeutische toepassing kunnen, de. nieuwe 5 daunorubicine-derivaten -volgens de uitvinding worden gebruikt hetzij in vrij'e, hetzij in de. vorm. van farmaceutisch aanvaardbare zouten, d.w.z. niet-toxisch bij de gebruiksdoses „ ! i

Als voorbeelden van farmaceutisch aanvaardbare zouten kunnen worden genoemd zouten van minerale zuren (zoals de chloor- • » 10 hydraten,. sulfaten, nitraten en fosfaten) of organische, zuren (zoals de acetaten, propionaten,. succinaten, benzoaten,. fümaraten, maleaten, .

tartraten,. theofylline-aeetaten,, salicylaten,. fenolftaXinaten, - | . . : methyleen-bis-B-oxynaftoaten). “ ; ; i 1 De uitvinding- wordt nader- toegelicht aan de hand 15- van onderstaande voorbeelden.. - ; ; Voorbeeld Γ !

Ih een vooraf gedroogde driehalsrondbodemkolf lost men onder stikstof atmosfeer-op T,66 g L· Ni [ (bif enylyl-4) -2-pr opyl-2-] 3 3 . öxycarbonylleucine in 100 cm tetrahydrofuran en voegt toe 2,9 cm 20 triethylamine, bewaard op kaliumcarbonaat-pastilles. Men koelt af tot -20°C en. voegt ih eenmaal toe 2,48 cm^ isobutyl-chlaroformiaat. Men roert bij: -20°C gedurende 30 minuten. Men voegt in eenmaal toe onder handhaven van de temperatuur van. het reactiemengsel op -20°C een oplossing van. 12',.3 g diëthoxyacetoxy-1 4-daunorubicine-chloorhydraat 25 in 200 cm droge methyleenchloride, bevattend 2,43 cm triethylamine, bewaard op kaliumcarbonaatpastilles. Men roert 15 minuten bij -20°C.

3 ..

Men voegt 1000 cm ijswater toe, schenkt af en wast de organische fase 3 driemaal met 200 cm water. Men droogt de organische fase op natnum-sulfaat. Men filtreert en concentreert tot droog onder verlaagde druk 3Q (20 mm kwik) bij 30°C. Het residu woidhopgelost in de minimale hoeveelheid methyleenchloride en deze oplossing wordt uitgegoten op een kolom (diameter 5 cm, hoogte 60 cm) die 450 g silicagel in chloroform

O

bevat. Men elueert achtereenvolgens met 4000 cm methyleenchloride,

O

dat 10 ύο1.% ethylacetaat bevat, vervolgens met 5100 cnr methyleen-^35j chloride, dat 25 vol S ethylacetaat bevat onder winning van een elu- \ V 790 5 0 9 8 3 <* ί - 5 - aat met fracties Tan 300 cm .

Men verenigt de fracties 1^-30, Men concentreert tot droog onder verlaagde druk (20 mm kwik) bij 30°C en droogt vervolgens onder verlaagde druk (1 mm kwik) bij 20° C.

5 Men verkrijgt aldus 11,3 g H-[N-{[(bifenylyl-*0-2 pro- pyl-2] oxyearbonyl}L leucyl] diet hoxyacetoxy-1 ^ daunorubicine in de . vorm van. een amorfe rode· vaste stof;.

[α]^"- +126 - 16° (c = 0,182, chloroform).

Men lost 11,3 g [(bifenylyl-*0-2 propyl-2]—

O

10 oxycarbonyl}L. leucyl] di ët hoxyac et oxy—1 *(- daunorubicine óp in 130 cm ; methyleenchloride. Het mengsel wordt af gekoeld tot +k°Q in een . . 3 bad, van ijs. en water. Men voegt onder roeren, m eenmaal toe 25,7 cm : van een Q„77H droge chloorwater stof oplos sing in dioxan. Ha 10 minuten.

3 3 : voegt men toe 300 cm ethylacetaat en. 500 cm ethylether... Het verkre— 15 gen rode neerslag wordt gefiltreerd» gewassen met ethylether en gedroogd onder verlaagde druk (1 mm.kwik) bij 20°C. Hét. rode poeder wordt-' 3 gesuspendeerd in 100 cm ethylacetaat. Men roert 15 minuten en fil— . 3 treert. De verkregen rode vaste stof wordt driemaal met 100- cm ethylacetaat gewassen en gedroogd onder verlaagde druk (1 mn kwik) 20 bij k0°C. Men verkrijgt 6,62 g ÏT-(L leucyl) diëthoxyacetoxy-1 b daunorubicine in de vorm van het chloorhydraaf, dat een rood. poeder is: [a]^° = +255 - 18° (c = 0,216, methanol)

Hf = 0,66 [silicagel; methyleenchloride - methanol - mierezuur - water (88 - 15 - 2-1 in vol.)]..

25 Analyse % berekend: C 56,90 H 6,2b Cl U,31 H 3,^0 % gevonden C 56,¼ H 6,5 Cl N 3,5 30 Voorbeeld ΙΓ

In een droge rondbodemkolf met 3 halzen lost men op onder een argon-atmosfeer 1,33 g L ïïf[(bifenylyl-l)-2 propyl-2]oxy- 3 carbonyl-leucine in 120 cm watervrije tetrahydrofuran en voegt ver-3 volgens 0,505 cm 00 1raliriles bewaard triethylamine

O

7905098 ; v. : ___ _ . · · · · " - : · · . — 6 - . : · • i

..:- · I

: toe. I

t ϊ Λ, ? j Men koelt af tot -20°C en voegt snel toe 0,426 cur ; - i isobutylchlor oformiaat, Men schudt gedurende 30 minuten hij -20°C, > 3

Vervolgens voegt men aan de witte suspensie toe 240 cm. methyleenchlo- 3 5 ride, 0,42 cm over kaliumca'rbonaat gedroogd triëthylamine en 2,14 g ; (dithiolan-1,3 yl-2) carhonyloxy-14 daunoruhicine chloorhydraat .in i poedervorm, | Men roert, hij -20°C gedurende 45 minuten.

_ . 3 ..

Men giet het reactxemengsel uit m 300 cm ijs- 10 ’ water; men schenkt af en wast de organische, fase met tweemaal 250 ! * 3 3 ; cnr 0,0 5N chloorwat er st of zuur en vervolgens met driemaal 250 cm wa- i terv ' | ; i ΐ Men droogt: de organische oplossing: over-natriumsul- ί - 1 - j. faat,.. filtreert en concentreert tot droog, onder verlaagde druk. (20 mm. | 15 ί kwik) zonder hoven 30°C" te komen.. - j

Het vaste residu, wordt opgelost in een mengsel van

. * I

methyleenchloridedat 25$ ethylacetaat. (per volume) bevat en gechro- · matografeerd op 140 g silica Merck 0,.04 - 0,063 mm, onder Q,5 har stik— '· stof, 20 De elutie wordt gevolgd door dunne-laag-chramato— grafie en. het. overeenkomstige eluaat van het zuivere, produkt wordt tot droog onder verlaagde druk (20 mm. kwik) geconcentreerd hij een temperatuur in de huurt van 3Q°C.

Na drogen hij 20°C onder verlaagde druk (l mm kwik) 25 verkrijgt men 2,44- g N— [N-{(hifenylyl-4)-2 propyl-2] oxycarhonyl} L— leucyl] (dithiolan-1,3 yl-2] carhonyloxy-14 daunoruhicine in de vorm van een. rood poeder.

Men lost 2,44 g N-[N-{[(difenylyl-4)-2 propyl-2]-oxycarhonyll L leucyl] (dithiolan-1,3 yl-2) carbonyloxy-14 daunorufai-

3Q cine op in 150 cm^ watervrij methyleenchloride. Men koelt af tot 5°C

3 en voegt vervolgens snel'toe 6,88 cm van een 0,77^ droge chloorwa- terstofoplossing in dioxan.

Men roert gedurende 10 minuten, en filtreert vervol- 3 gens het gevormde neerslag af. Men wast de vaste stof met 100 cm ^^5 methyleenchloride. Het onoplosbare materiaal wordt opgelost m 50 cm ƒ 7905098 3 7 watervrije methanol en -vervolgens opnieuw neergeslagen door toevoe- 3 ging ran 150 cm. ethylether.

Ha filtreren, wassen met ethylether en drogen onder Terlaagde druk (1 mm kwik) verkrijgt men 1,3 g N(L-lsucyl)-(di-5 thiolan-1,3-yl-S)} carbonyloxy- 1 ^-daunoruoi c in e-chlo orhydraat.

Rf : 0,57 [silicagel; methyleenchloride-methanol-mierezuur-water (88-15-2-1 per vol.)]*

Analyse.

% her. C 53*81!· H 5,50 Cl k,30 E 3,39 S T»7T 10 * Sev* 53,9 5Λ. K9 3,2 7,6

De uitvinding omvat eveneens de farmaceutische preparaten, bestaande uit een verbinding van de algemene formule 1 in vrije, toestand of in. de vorm van het zout, als zodanig of in de vorm van een medicinaal, mengsel, dat haar bevat, gecombineerd met een of 15 meerdere verdunningsmiddelen of verdraagzame en farmaceutisch aanvaardbare toevoegsels, die inert of fysiologisch actief kunnen zijn.

Deze mengsels kunnen worden aangeboden in elke vorm, geschikt voor de beoogde toediening. De parenterale weg wordt geprefereerd, met name de intraveneuze weg.

20 ’ De mengsels volgens de uitvinding voor par ent erale toediening kunnen al dan niet waterige steriele oplossingen zijn, suspensies of emulsies.

Als oplosmiddel of drager kunnen worden genoemd propyleenglycol, polyethyleenglycol, plantaardige oliën, in het bij-25 zonder olijfolie en de injecteerbare organische esters, zoals ethyl-oleaat.

Deze mengsels kunnen eveneens toevoegsels bevatten, in het bijzonder bevochtigings-, emulgeer- en dispergeermiddelen.

De sterilisering kan op verschillende wijzen geschieden, b.v. met be-30 hulp van een bacteriologisch filter, door verwerking in het mengsel van steriliserende middelen of door bestraling.

Ze kunnen eveneens worden bereid in de vorm van steriele vaste mengsels, die op het moment van gebruik kunnen warden cpgeiost of gedispergeerd in steriel water of elk ander injecteert aar 35 steriel medium.

f De verbindingen van de algemene formule 1 en hun \ J zouten werden meer in het bijzonder toegepast voor de behandeling van /acute lymfoblastische en myelóblaseis che leukemieën, lymf osarc omen, ziekte van Hodgkin en vaste tumors (longkanker, borstkanker, kanker : ; -8 - . .

ί ; ' ; van bet spijsverteringskanaal en metastasen) in dagelijkse doses : . in het algemeen tussen 1 en 5 mg/kg intraveneus voor een volwassene. ] j Het- volgende voorbeeld illustreert een zodanig meng- * ' 1 sel.

i 5 Voorbeeld 3

Men bereidt een oplossing, bevattend 27,9 mg/cm ; : N—(E. leucyl) diëthoxyacet0x7-1 daunorubicine-chloorhydraat door op— ! ! lossen, van g van deze- verbinding in een apyrogeen fysiolo— \ gisch oplosmiddel in een voldoende hoeveelheid voor het verkrijgen

3 ... I

1Q i van 150 cm . De verkregen oplossing wordt aseptisch, m ampullen ge— 3 · - ί bracht in. een hoeveelheid van 3 cm /ampul. De ampullen worden afge— [ I * i i dicht en bevatten, elk'.. 80. mg 1T-(L leucyi): diëthoxy acetoxy-1 ^ dauno— j.

I | ; ruhioine (base)..

ί i · i

't · . I

l ί ! • ; · i

• I

f » - ; » , }

Q

l 7905098

Claims (4)

1. Hieuw daunorubic inederivaat, van de algemene for mule 1 van het formuleblad, waarin het symbool voorstelt een ra— , die aal van de algemene formule 2 van het formuleblad, waarin de symbolen X, die zuurstof of zwavelatcmen voorstellen identiek zijn en 5 de symbolen R^ radicalen alkyl-, fenyl- of op de p-plaats (door een methyl-, methoxy- of methylthio-groep) gesubstitueerd fenyl voorstellen, of tezamen een alkyleenradicaal met 2 - 4 koolstof at omen vormen, ofwel de symbolen T verschillend zijn en de symbolen R, tezamen een. J i alkyleenradicaal. met 2 — 4 koolstof at amen vormen en het symbool Rg ' 10 voorst elt een radicaal van.de- algemene fozmule 3 van het formuleblad, j : waarin S^_ voorst elt een atoom, waterstof of een alkyl-, fenyl-, of j benzylradicaal, waarbij. de bovenvermelde alkylradicalen of -delen ! recht of vertakt’ zijn en -1 — 4 koolstofatcmen bevatten, zijn diastereo—; isomere vormen en bun mengsels, alsmede de additiezouten met zuren. ;

2. Werkwijze voor het bereiden van. een verbinding vol gens conclusie 1,_ met het kenmerk, dat men een reactief derivaat van een aminozuur van de algemene formule 4, waarin. is als boven omschreven en waarvan de aminefunctie vooraf is beschermd, laat reageren met een daunorubiefnederivaat van de algemene formule 5, waarin 2Q R.j is als boven omschreven, waarna men de beschermende groep verwijdert en de verkregen verbinding eventueel omzet in een zuur-additie— zout.

3. Werkwijze volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat men als reactief amino zuur-derivaat van de algemene formule 4, 25 waarin R^ is als boven omschreven een gemengd anhydride of een reac- tieve ester, waarvan de aminefunctie is beschermd laat reageren met een daunorubicine-derivaat van de algemene formule 5, waarin R^ is als boven anschreven, waarna men de beschermende groep verwijdert en de verkregen verbinding eventueel cmzet in een zuur-additiezout.

4. Werkwijze volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat men een reactief amino zuur derivaat van de algemene formule 4 van het formuleblad, waarin RT is als boven omschreven en waarvan de amine- 4 <? V905098 V . * ·., - ...... ft - - . -10- / K : functie vooraf is beschermd, door een ^bifenylyl—^)-2-propy 1-2]-. oxycarbonyl of -trytyl laat- reageren met een daunorub ic inederivaat van. de algemene formule , waarin. is als boven cmschreven, waarna men de beschermende groep verwijdert en de verkregen verbinding even-5 tueel omzet in een:.zuur-additiezout. 5* Geneesmiddel» bestaande uit een verbinding volgens . i conclusie 1 in zuivere vorm of ,in de vorm van. een haar bevattend f ar-• maceutisch mengsel in combinatie met een of meer verdraagzame en •s, farmaceutisch aanvaardbare verdunningsmiddelen of toevoegsels. i | i i | ? » * ’ - i \ . | · t \ © V 7905098 . .,. .. . Ο OH 1 - . I I CO CH, OCOR, - .^/yy^Uh Λ W * * : \vw r* CH30 0 .OH 0 - CH - CH2 - CH - CHOH - CH - CH3 I— _i 2 x-r3 — CH<Y ^x-r3 3 R-GH - CO -

4 I nh2 - V "------------------------- - -=1 R,_CH_COOH . 4 I NH2

0 OH CO CH2 OCOR1 5 -0H YyVy r= : -..... CH,0 0 OH 0 - OH .—CH, - CB - OHOH - CH - CH, I-2-o_-_l 3 7905098