NL194085C

NL194085C - Vloeibare reinigingscompositie in de vorm van een micro-emulsie.

Info

Publication number: NL194085C
Application number: NL8701215A
Authority: NL
Original assignee: Colgate Palmolive Co
Priority date: 1986-05-21
Filing date: 1987-05-21
Publication date: 2001-06-05
Also published as: GR870802B; BR8702610A; AU597367B2; MX169901B; ES2004934A6; NZ220271A; GB8712052D0; DE3716526A1; DE3716526C2; BE1001742A5; DK258987D0; GB2190681A; SE8702084L; HK60094A; SE8702084D0; NL194085B; LU86888A1; NL8701215A; AU7313887A; PH26507A

Description

1 194085

Vloeibare reinigingscompositie in de vorm van een micro-emulsie

De uitvinding heeft betrekking op een stabiele olie-in-water (o/w) micro-emulsie omvattende een waterfase met daarin een in water oplosbaar anionogeen detergens of een mengsel van een anionogeen en een niet 5 ionogeen detergens; een cosurfactant; desgewenst een anorganisch of organisch zout van een meerwaardig metaal; en als oliefase een koolwaterstof.

Een dergelijke micro-emulsie is beschreven in de Britse octrooiaanvrage 2.144.763. Uit deze publicatie is bekend dat magnesiumzouten de vetverwijderende prestaties van organische vet-verwijderende composities op basis van o/w emulsies versterken. De composities volgens de Britse octrooiaanvrage bevatten ten 10 minste 5% (betrokken op het mengsel) van een vet-verwijderend oplosmiddelen magnesiumzout, bij voorkeur ten minste 5% oplosmiddel (dat een mengsel kan zijn van een niet met water mengbaar niet-polair oplosmiddelen een weinig oplosbaar, enigszins polair oplosmiddel) en ten minste 0,1% magnesiumzout.

Daar echter de hoeveelheid van de met water niet mengbare en in water weinig oplosbare component die in een o/w micro-emulsie aanwezig kan zijn, bij een laag totaal gehalte aan actieve bestanddelen zonder 15 nadelen voor de stabiliteit van de micro-emulsie beperkt is (bijvoorbeeld tot 18 gew.% van de waterige fase), kan de aanwezigheid van zulke grote hoeveelheden vet-verwijderend oplosmiddel leiden tot een vermindering van de totale hoeveelheid vettig of olieachtig vuil, dat zonder veroorzaking van fasenscheiding door en in de micro-emulsie kan worden opgenomen.

In composities, die vet-verwijderingbevorderende magnesiumverbindingen bevatten, zoals de in de 20 aanhef genoemde Britse octrooiaanvrage 2.144.763, maakt de aanwezigheid van ondergeschikte hoeveelheden opbouwzouten, zoals alkaiimetaalpolyfosfaten, alkalimetaalcarbonaten, nitrilotriazijnzuurzouten en dergelijke, het moeilijker om stabiele micro-emulsiesystemen te vormen.

De uitvinding verschaft een verbeterde, heldere, vloeibare reinigingscompositie in de vorm van een micro-emulsie, die geschikt is voor reiniging van harde oppervlakken, zoals kunststof, glasachtige en 25 metaaloppervlakken met een glimmende afwerking. De verbeterde reinigingscomposities vertonen een goede verwijdering van vettig vuil indien toegepast in onverdunde (onvermengde) vorm, en laten het gereinigde oppervlak glimmend achter zonder dat het afgespoeld of afgeveegd behoeft te worden. De laatstgenoemde eigenschap blijkt uit het feit dat de onafgespoelde gereinigde oppervlakken weinig of geen zichtbare resten vertonen, en heft een van de nadelen van de bekende producten op. Deze gewenste 30 resultaten worden bereikt bij afwezigheid van polyfosfaten of andere anorganische of organische detergens-opbouwzouten en ook bij volkomen of nagenoeg volkomen afwezigheid van een vet-verwijderend oplosmid del.

De in de aanhef beschreven emulsie wordt daartoe volgens de uitvinding daardoor gekenmerkt dat de waterfase 1-10 gew.% van het anionogene detergens of 2-20 gew.% van het mengsel van anionogene en 35 niet ionogene detergentia omvat; de cosurfactant in een hoeveelhèid van 2-10 gew.% aanwezig is en gekozen is uit de groep bestaande uit in water oplosbare C3-C4 alkanolen, polypropyleenglycolethers en C,-C4 alkylethers en esters van ethyleenglycol of propyleenglycol, alifatische mono- en dicarbonzuren met 3-6 koolstofatomen in het molecuul, C9-C15 alkylether polyetheenoxycarbonzuren met de structuurformule R(0C2H4)n0XC00H, waarbij R een C9-C1S alkylgroep is, n een getal met de waarde 4-12 is en X gekozen 40 is uit CH2, C(0)R, en C(0)OPh, waarbij R, een 0·,-€3 alkyleengroep en Ph een fenylgroep voorstellen, mono- di- en triëthylfosfaat; en de koolwaterstof een in water onoplosbare parfum is dat aanwezig is in een hoeveelheid van 0,6-2 gew.%.

Hoewel het parfum op zichzelf geen oplosmiddel voor vettig of olieachtig vuil is - zelfs hoewel sommige parfums in feite, 80% terpenen kunnen bevatten, die bekend staan als goede vetoplossende middelen -45 hebben de composities volgens de uitvinding in verdunde vorm verrassenderwijs het vermogen tot oplossen van tot ongeveer het tienvoudige of meer van het gewicht van het parfum aan olie-achtig en vettig vuil, dat van het harde oppervlak wordt verwijderd of losgemaakt door de inwerking van de anionogene en niet-ionogene capillair actieve verbindingen, welk vuil wordt opgenomen in de oliefase van de o/w micro-emulsie.

50 in een tweede aspect verschaft de uitvinding een werkwijze voor de bereiding van een stabiel olie-in-water micro-emulsie die het verdunnen van een geconcentreerde micro-emulsiecompositie omvat.

De werkwijze volgens de uitvinding wordt hierdoor gekenmerkt dat de geconcentreerde micro-emulsiecompositie in hoofdzaak bestaat uit 18-65 gew.% van een mengsel van het anionogene detergens en een in water oplosbaar niet-ionogeen detergens, 2-30 gew.% cosurfactant, 10-50 gew.% parfum en de 55 rest water.

De geconcentreerde micro-emulsies kunnen worden verdund met tot het 20-voudige van hun gewicht aan water onder vorming van o/w micro-emulsies.

194085 2

Volgens de uitvinding wordt de rol van de koolwaterstof vervuld door een niet in water oplosbaar parfum. In composities op waterbasis is typisch de aanwezigheid van een solubilisator, zoals alkalimetaal laag alkylarylsulfonaathydrotroop, triethanolamine, ureum nodig voor het oplossen van het parfum, in het bijzonder bij parfumconcentraties van 1% en hoger, daar parfums in het algemeen een mengsel zijn van 5 welriekende etherische oliën en aromatische verbindingen, die in het algemeen niet in water oplosbaar zijn. Door het parfum in de waterige reinigingscompositie op te nemen als de olie (koolwaterstof) fase van de uiteindelijke o/w micro-emulsiecompositie worden verschillende belangrijke voordelen bereikt.

In de eerste plaats worden de kosmetische eigenschappen van de uiteindelijke reinigingscompositie verbeterd: de composities zijn helder (als gevolg van de vorming van een micro-emulsie) en zeer welriekend 10 (als gevolg van de parfumconcentratie).

In de tweede plaats wordt de behoefte aan solubilisators, die niet aan de reiniging bijdragen, geëlimineerd.

In de derde plaats kan een verbeterd vet-verwijderend vermogen bij gebruik in onvermengde (onverdunde) toestand van de verdunde compositie of na verdunning van het concentraat zonder detergens-15 opbouwzouten of buffers of conventionele vet-verwijderende oplosmiddelen worden verkregen bij neutrale of zure pH en bij lage concentraties van actieve bestanddelen, terwijl ook bij gebruik in verdunde vorm een verbeterd reinigingsgedrag kan worden bereikt.

De uitdrukking "parfum” wordt hier gebruikt in de gewone betekenis en heeft betrekking op en omvat elke niet in water oplosbare welriekende stof of mengsel van stoffen, omvattende natuurlijke (dat wil zeggen 20 verkregen door extractie van bloemen, kruiden, bloesems of planten), kunstmatige (dat wil zeggen een mengsel van natuurlijke oliën of oliebestanddelen) en synthetische (dat wil zeggen een synthetisch bereide enkelvoudige stof of mengsel) geur-dragende stoffen. Parfums zijn typisch complexe mengsels van diverse organische verbindingen, zoals alcoholen, aldehyden, ethers, aromatische verbindingen en variërende hoeveelheden etherische oliën (bijvoorbeeld terpenen) bijvoorbeeld 0 tot 80 gew.%, gewoonlijk 25 10-70 gew.%, welke etherische oliën zelf vluchtige geur-dragende verbindingen zijn en tevens dienen voor het oplossen van de andere componenten van het parfum.

Volgens de uitvinding is de precieze samenstelling van het parfum niet van bijzonder belang voor het reinigingsgedrag, zolang het voldoet aan de criteria van onmengbaarheid met water en een aangename geur. In het bijzonder voor reinigingsmiddelen, die bedoeld zijn voor huishoudelijk gebruik, dient het parfum 30 evenals alle andere bestanddelen uiteraard kosmetisch aanvaardbaar te zijn, dat wil zeggen niet-toxisch, hypoallergeen en dergelijke.

Het parfum is in de verdunde o/w micro-emulsie aanwezig in een hoeveelheid van 0,6 tot 2 gew.%, in het bijzonder 0,9 tot 1,1 gew.%, bijvoorbeeld 1,0 gew.%. Indien de hoeveelheid parfum kleiner is dan 0,4 gew.% wordt het moeilijk de o/w micro-emulsie te vormen. Indien het parfum wordt toegevoegd in hoeveelheden 35 van meer dan 10 gew.% worden de kosten verhoogd zonder enig gunstig effect op de reiniging en in feite met enige vermindering van het reinigingseffect, daar de totale hoeveelheid vettig of olie-achtig vuil, die in de oliefase van de micro-emulsie kan worden opgenomen, proportioneel zal dalen.

Hoewel een superieur vetverwijderingsgedrag kan worden bereikt met parfumcomposities, die geen terpeenoplosmiddelen bevatten, is het voor parfumeurs moeilijk voldoend goedkope parfumcomposities voor 40 producten van dit type (d.w.z. zeer kostengevoelige consumptieproducten) samen te stellen, die minder dan 20%, gewoonlijk minder dan 30% van dergelijke terpeenoplosmiddelen bevatten. Daarom zullen om praktische redenen en uit economische overwegingen de verdunde o/w micro-emulsiereinigingsmiddelen volgens de uitvinding dikwijls 0,2 tot 7 gew.%, berekend op de totale compositie, terpeenoplosmiddelen bevatten, die daarin worden gebracht via de parfumcomponent. Ook echter wanneer de hoeveelheid 45 terpeenoplosmiddel in het reinigingsmiddel minder is dan 1,5 gew.%, bijvoorbeeld tot 0,6 gew.% of 0,4 gew.% of minder, verschaffen de verdunde o/w mlcro-emulsies volgens de uitvinding een bevredigend vet- en olie-verwijderend vermogen.

Voor een typische samenstelling van een verdunde o/w micro-emulsie volgens de uitvinding zal een monster van 20 ml o/w micro-emulsie, die 1 gew.% parfum bevat, in staat zijn tot 2-3 ml vettig en/of 50 olie-achtig vuil op te lossen onder handhaving van zijn vorm als micro-emulsie, ongeacht of het parfum 0 gew.%, 0,1 gew.%, 0,2 gew.%, 0,3 gew.%, 0,4 gew.%, 0,5 gew.%, 0,6 gew.%, 0,7 gew.% of 0,8 gew.% terpeenoplosmiddel bevat. Het is met andere woorden een essentieel aspect van de composities volgens de uitvinding dat vet-verwijdering een functie is van het resultaat van de micro-emulsie op zichzelf en niet van de aanwezigheid of afwezigheid in de micro-emulsie van een "vettig vuil-verwijderend” type oplosmiddel.

55 Als het primaire detergens in de o/w micro-emulsies kan elk van de gewoonlijk toegepaste in water oplosbare anionogene detergentia of mengsels van zulke anionogene en niet-ionogene detergentia worden gebruikt. Onder "primair detergens" wordt hier verstaan de klasse van anionogene en gemengde 3 194085 anionogene-niet-ionogene detergentia, die detersieve werking verlenen, onderscheiden van de ’’cosurfac-tant” component, die als functie heeft het vormen en stabiliseren van de micro-emulsie, maar die niet noodzakelijk een detersief actief materiaal behoeft te zijn.

De in water oplosbare organische detergensmaterialen, die gebruikt worden voor de vorming van de 5 uiteindelijke o/w micro-emulsiecomposities volgens de uitvinding, kunnen worden gekozen uit de in water oplosbare, niet-zeep zijnde anionogene detergentia en mengsels van zulke anionogene detergentia met in water oplosbare niet-ionogene en polaire niet-ionogene detergentia. In de verdunde o/w micro-emulsiecomposities, die de voorkeur verdienen, wordt een mengsel van anionogene en niet-ionogene detergentia gebruikt, terwijl in de concentraten het mengsel van anionogene en niet-ionogene detergentia de 10 voorkeur heeft.

Geschikte in water oplosbare, niet-zeep zijnde anionogene detergentia omvat capillair actieve of detergensverbindingen, die een organische hydrofobe groep met in het algemeen 8-26 koolstofatomen, bij voorkeur 10-18 koolstofatomen, in hun molecuulstructuur bevatten alsmede ten minste één in water solubiliserende groep, gekozen uit sulfonaat, sulfaat en carboxylaat ter vorming van een in water oplosbaar 15 detergens. Gewoonlijk bevat de hydrofobe groep een Ca-C^ alkyl-, alkenyl of acylgroep. Dergelijke detergentia worden toegepast in de vorm van in water oplosbare zouten en het zoutvormende kation wordt gewoonlijk gekozen uit natrium, kalium, ammonium, magnesium en mono-, di- of tri-C2-C3 alkanolammo-nium, waarbij de natrium-, magnesium- en ammoniumkationen de voorkeur verdienen.

Voorbeelden van geschikte gesulfoneerde anionogene detergentia zijn de bekende hoger alkyl-20 eenkernige aromatische sulfonaten, zoals de hoger alkylbenzeensulfonaten, die 10-16 koolstofatomen in de hogere alkylgroep bevatten in een rechte of vertakte keten, CB-C15 alkyltolueen sulfonaten en C8-C15 alkylfenolsulfonaten. Een sulfonaat, dat de voorkeur verdient, is lineair alkylbenzeensulfonaat met een hoog gehalte aan 3- (of hogere) fenylisomeren en een overeenkomstig laag gehalte (aanmerkelijk beneden 50%) 2- (of lagere) fenylisomeren, dat wil zeggen waarin de benzeenring bij voorkeur grotendeels gehecht is aan 25 de 3- of hogere (bijvoorbeeld 4-, 5-, 6- of 7-) positie van de alkylgroep en waarin het gehalte aan isomeren, waarin de benzeenring gehecht is aan de 2- of 1-positie overeenkomstig laag is.

Andere geschikte anionogene detergentia zijn de alkeensulfonaten, waaronder alkeensulfonaten met lange keten, hydroxyalkaansulfonaten met lange keten of mengsels van alkeensulfonaten'en hydroxyal·-kaansulfonaten. Deze alkeensulfonaatdetergentia kunnen op bekende wijze bereid worden door reactie van 30 zwaveltrioxide (S03) met alkenen met lange keten, die 6-25 koolstofatomen, bij voorkeur 12-21 koolstofatomen bevatten en voldoen aan de formule RCH-CHRI waarin R een hogere alkylgroep met 6-23 koolstofatomen en R1 een alkylgroep met 1-17 koolstofatomen of waterstof voorstellen, onder vorming vein een mengsel van sultonen en alkeensulfonzuren, dat dan wordt behandeld ter omzetting van sultonen in sulfonaten. Alkeensulfonaten, die de voorkeur verdienen, bevatten 14-16 koolstofatomen in de R-alkylgroep 35 en worden verkregen door sulfonering van een alkeen-één.

Andere voorbeelden van geschikte anionogene sulfonaatdetergentia zijn de paraffinesulfonaten, die 10-20 koolstofatomen, bij voorkeur 13-17 koolstofatomen bevatten. Primaire paraffinesulfonaten worden bereid door reactie van alkenen-één met lange keten en bisulfieten; paraffinesulfonaten met de sulfonaat-groep verdeeld over de paraffineketen worden beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 2.503.280, 40 2.507.088, 3.260.744, 3.272.188 en het Duitse octrooischrift 735.096.

Voorbeelden van bevredigende anionogene sulfaatdetergentia zijn de Ce-C1B alkyl.sulfaatzouten en de C8-C1B alkyletherpolyethenoxysulfaatzouten met de formule R(OC2H4)n 0S03m waarin n een waarde heeft van 1-12, bij voorkeur van 1-5 en m een solubiliserend kation voorstelt, gekozen uit natrium-, kalium-, ammonium-, magnesium- en mono-, di- en triëthanolammoniumlonen. De alkylsulfaten kunnen worden 45 verkregen door sulfatering van de alcoholen, verkregen door reductie van glyceriden van kokosnootolie of tallow of mengsels daarvan en neutralisatie van het verkregen product. De alkyletherpolyethenoxysulfaten worden verkregen door sulfatering van het condensatieproduct van etheenoxide met een C8-C18 alkanol en neutralisatie van het resulterende product. De alkyletherpolyethenoxysulfaten verschillen van elkaar in het aantal molen ethyleenoxide, dat met 1 mol alkanol tot reactie is gebracht 50 Alkylsulfaten en alkyletherpolyethenoxysulfaten, die de voorkeur verdienen, bevatten 10-16 koolstofatomen in de alkylgroep.

De C8-C12 alkylfenyletherpolyethenoxysulfaten, die 2-6 mol ethyleenoxide in het molecuul bevatten, zijn eveneens geschikt voor toepassing in de composities volgens de uitvinding. Deze detergentia kunnen worden bereid door reactie van een alkylfenol met 2-6 mol ethyleenoxide en sulfatering en neutralisatie van 55 de verkregen geêthoxyleerde alkylfenol.

Andere geschikte anionogene detergentia zijn de C9-C1S alkyletherpolyethenoxycarboxylaten met de structuurformule R(OC2H4) OX COOH, waarin n een getal met een waarde van 4-12, bij voorkeur 5-10 is 194085 4 en X wordt gekozen uit CH2, C(0)R, en C(O) F, waarin R, een C^-Cg alkyleengroep en F een fenylgroep voorstellen. Voorbeelden van verbindingen, die de voorkeur verdienen, zijn Cg-C^ alkyletherpolyethenoxy (7-9) C(0)CH2CH2C00H, C13-C15 alkyletherpolyethenoxy (7-9) C(O) F COOH en C10-C12 alkyletherpolyethenoxy (5-7) CH2C00H. Deze verbindingen kunnen worden bereid door condensatie van ethyleenoxide 5 met de geschikte alkanol en reactie van het condensatieproduct met chloorazijnzuur onder vorming van de ethercarbonzuren, zoals beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3.741.911, of met bamsteenzuuranhy-dride of ftaalzuuranhydride. Uiteraard zullen deze anionogene detergentia aanwezig zijn in de zuurvorm of zoutvorm, afhankelijk van de pH van de uiteindelijke compositie, waarbij het zoutvormende kation hetzelfde is als voor de andere anionogene detergentia.

10 Van de voorgaande niet-zeep zijnde anionogene detergentia hebben C9-C15 lineaire alkylbenzeensulfo-naten en de C13-C17 paraffine- of alkaansulfonaten de voorkeur. Verbindingen, die bijzondere voorkeur verdienen, zijn natrium C10-C13 aikylbenzeensulfonaat en natrium C13-C17 alkaansulfonaat.

In het algemeen zal de hoeveelheid anionogeen detergens 1-10 gew.%, bij voorkeur 2-6 gew.% bedragen, berekend op de verdunde o/w micro-emulsiecompositie.

15 Indien aanwezig zijn de in water oplosbare of in water dispergeerbare niet-ionogene detergentia, die in de-composities-volgens-de uitvinding worden toegepast, in het algemeen het condensatieproduct van een organische alifatische of alkylaromatische hydrofobe verbinding en hydrofiele ethyleenoxidegroepen. Vrijwel elke hydrofobe verbinding met een carboxyl·, hydroxyl-, amido- of aminogroep met een vrij waterstofatoom gehecht aan het stikstofatoom kan worden gecondenseerd met ethyleenoxide of met het polyhydraterings-20 product daarvan, polyethyleenglycol, onder vorming van een niet-ionogeen detergens. Verder kan de lengte van de polyethenoxyketen worden aangepast ter verkrijging van de gewenste balans tussen de hydrofobe en hydrofiele elementen.

Bijzonder geschikte niet-ionogene detergentia zijn de condensatieproducten van een hogere alcohol, die 8-18 koolstofatomen in een configuratie met rechte of vertakte keten bevat, gecondenseerd met 0,5-30 25 mol, bij voorkeur 2-10 mol ethyleenoxide. Een verbinding, die bijzondere voorkeur verdient, is C0-C11 alkanolethoxylaat (5EO), ook afgekort tot Cg-C,, alcohol EO 5:1 en C12-C15 alkanolethoxylaat (7EO) ook afgekort tot C12-C15 alcohol EO 7:1. Deze voorkeursverbindingen worden door Shell Chemical Co. in de handel gebracht onder de merknamen Dobanol 91-5 en Neodol 25-7.

Andere geschikte niet-ionogene detergentia zijn de polyethyleenoxidecondensaten van 1 mol alkylfenol, 30 die 6-12 koolstofatomen in een configuratie met rechte of vertakte keten bevat, met 2-30 bij voorkeur, 2-15 mol ethyleenoxide, zoals nonylfenol gecondenseerd met 9 mol ethyleenoxide, dodecylfenol gecondenseerd met 15 mol ethyleenoxide en dinonylfenol gecondenseerd met 15 mol ethyleenoxide. Deze verbindingen hebben niet de meeste voorkeur, omdat zij niet zo biologisch afbreekbaar zijn als de bovenbeschreven geêthoxyleerde alkanolen.

35 Een andere bekende groep van bevredigende niet-ionogene detergentia is in de handel verkrijgbaar onder de naam ’’Pluronics”. Deze verbindingen worden gevormd door condensatie van ethyleenoxide met een hydrofobe base, gevormd door condensatie van propyleenoxide met propyleenglycol. Het molecuulge-wicht van het hydrofobe gedeelte van het molecuul is 950-4.000, bij voorkeur van 1.200-2.500. De additie van polyoxyethyleengroepen aan het hydrofobe gedeelte verhoogt de oplosbaarheid van het molecuul als 40 geheel. Het molecuulgewicht van de blokpolymeren varieert van 1.000-15.000 en het polyethyleenoxidege-halte kan 20-80 gew.% bedragen.

Nog een andere groep van bevredigende niet-ionogene detergentia bestaat uit condensaten van een Ci0-Cie alkanol met een mengsel van ethyleenoxide en propyleenoxide. De molverhouding van ethyleenoxide tot propyleenoxide is gelegen tussen 1:1 en 4:1, bij voorkeur tussen 1,5:1 en 3,0:1, waarbij het totaal 45 van het ethyleenoxide- en propyleenoxidegehalte (inclusief de therminale ethanol- of propanolgroep) 60-85%, bij voorkeur 70-80% van het molecuulgewicht van het niet-ionogene detergens uitmaakt. Bij voorkeur bevat het hogere alkanol 12-15 koolstofatomen. Een voorkeursverbinding is het condensatieproduct van C13-C15 alkanol met 4 mol propyleenoxide en 7 mol ethyleenoxide. Dergelijke voorkeursverbindingen worden door BASF in de handel gebracht onder de merknaam Lutensol LF.

50 Ook geschikt zijn de niet-ionogene detergentia, verkregen door condensatie van ethyleenoxide met het reactieproduct van propyleenoxide en ethyleendiamine. Bevredigend zijn bijvoorbeeld verbindingen die 40 gew.% tot 80 gew.% polyoxyethyleenoxide bevatten en een molecuulgewicht hebben van 5.000-11.000, verkregen door reactie van ethyleenoxidegroepen met een hydrofobe base, bestaande uit het reactieproduct van ethyleendiamine en overmaat propyleenoxide, welke basen een molecuulgewicht van 2.500-3.000 55 hebben.

De polaire niet-ionogene detergentia, die in plaats van de bovenbeschreven niet-ionogene detergentia kunnen worden gebruikt, zijn zulke waarin de hydrofiele groep een semi-polaire binding direct tussen twee 5 194085 atomen bevat, bijvoorbeeld N -»O en P -»O. . Er is een ladingsscheiding tussen de twee direct verbonden atomen, maar het detergentmolecuul draagt geen netto lading en dissocieert niet in ionen.

Geschikte polaire niet-ionogene detergentia omvatten alifatische amineoxiden met open keten met de algemene formule R1-R8*R3N->0, waarin R, een alkyl-, alkenyl- of monohydroxyalkylgroep met 10-16 5 koolstofatomen voorstelt en R2 en R3 elk worden gekozen uit methyl-, ethyl-, propyl-, ethanol- en propanol-groepen. Amide-oxiden, die de voorkeur hebben, zijn de C10-C16 alkyldimethyl- en dihydroxyethylamineoxi-den, bijvoorbeeld lauryldimethylamineoxide en laurylmyristyldihydroxyethylamineoxide. Andere bruikbare polaire niet-ionogene detergentia zijn de verwante alifatische fosfienoxiden met open keten met de algemene formule RIR2R3P -» O, waarin R, een alkyl-, alkenyl- of monohydroxyalkylgroep met een 10 ketenlengte van 10-18 koolstofatomen voorstelt en R2 en R3 elk alkyl- of monohydroxyalkylgroepen met 1-3 koolstofatomen zijn. Evenals bij de amineoxiden zijn de fosfienoxiden, die de voorkeur verdienen, de Cno-Cie alkyldimethyl- en dihydroxyethylfosfienoxiden.

In het algemeen zal in de verdunde o/w micro-emulsiecomposities, die de voorkeur verdienen, het niet-ionogene detergens aanwezig zijn tezamen met het anionogene detergens. De hoeveelheid niet-15 ionogeen detergens, berekend op het gewicht van de uiteindelijke verdunde o/w microemulsiecompositie bedraagt volgens een voorkeursuitvoeringsvorm 0,1-8 gew.%, en volgens een verdere voorkeursuitvoeringsvorm 2-6 gew.%. In de composities, die meer voorkeur hebben, zal de gewichtsverhouding van anionogeen detergens tot niet-ionogeen detergens gelegen zijn tussen 1:3 en 3:1, waarbij bijzonder goede resultaten worden verkregen bij een gewichtsverhouding van 1,3:1.

20 Het cosurfactant speelt een essentiële rol in de vorming van de verdunde o/w micro-emulsie- en de geconcentreerde micro-emulsiecomposities. Bij afwezigheid van het cosurfactant zullen het water, detergens of detergentia en koolwaterstof (bijvoorbeeld parfum) bij menging in geschikte hoeveelheden een micellaire oplossing (lage concentratie) of een olie-in-water emulsie in het eerste aspect van de uitvinding vormen. Bij toevoeging van het cosurfactant aan dit systeem wordt de grensvlakspanning aan het grensvlak tussen de 25 emulsiedruppeltjes en de waterige fase tijdelijk verlaagd tot een negatieve waarde (waarde beneden nul). Deze tijdelijk vermindering van de grensvlakspanning resulteert in het spontane opbreken van de emulsie-druppels in opeenvolgende kleinere aggregaten, totdat de toestand van een transparante emulsie van colloïdale afmetingen, bijvoorbeeld een micro-emulsie wordt gevormd. In de toestand van een micro-emulsie komen thermodynamische factoren in baleins met variërende graden van stabiliteit gerelateerd aan de totale 30 vrije energie van de micro-emulsie. Sommige van de thermodynamische factoren, betrokken bij het bepalen van de totale vrije energie van het systeem zijn (1) deeltje-deeltjepotentiaal; (2) grensvlakspanning of vrije energie (strekken en buigen); (3) druppeldispersie-entropie; en (4) chemische potentiaalveranderingen bij vorming. Een thermodynamisch stabiel systeem wordt bereikt wanneer (2) grensvlakspanning of vrije energie minimaal is en (3) druppeldispersie-entropie maximaal is. De rol van het cosurfactant bij de vorming 35 van een stabiele o/w micro-emulsie is (a) de grensvlakspanning (2) te verminderen en (b) de micro- emulsiestructuur te modificeren en het aantal mogelijke configuraties (3) te vergroten. Ook zal het cosurfactant (c) de stijfheid verminderen.

Van vier hoofdklassen van verbindingen werd gevonden dat zij zeer geschikte cosurfactants verschaffen over temperatuu rtrajecten, die zich uitstrekken van 5°C tot 43°C, bijvoorbeeld (1) in water oplosbare C3-C4 40 alkanolen, polypropyleenglycolethers met de formule HO(CH3CHCH20)nH, waarin n een getal Is met een waarde van 2-18, en monoalkylethers en esters van ethyleenglycol en propyleenglycol met de structuurfor-mules RO(X)„H en Ρ,ΟΜ,,Η, waarin R een 0,-04 alkylgroep, R, een C2-C4 acylgroep en X een groep met de formule (CH2CH20) of (CH3CHCH20) voorstellen en n een getal is met een waarde van 1-4, (2) alifatische mono- en di-carbonzuren met 3-6 koolstofatomen in het molecuul, (3) de genoemde alkyletherpo-45 lyethenoxycarbonzuren, die hierboven werden besproken, wanneer de anionogene carboxylaatvorm van deze verbinding niet aanwezig is, en (4) triëthylfosfaat. Verder kunnen mengsels van twee of meer van de vier klassen van cosurfantverbindingen worden gebruikt, indien een specifieke pH gewenst wordt

Representatieve voorbeelden van de polypropyleenglycolethers zijn dipropyleenglycol en polypropyleen-glycol met een molecuulgewicht van 200-1.000, bijvoorbeeld polypropyleenglycol 400. Andere bevredigende 50 glycolethers zijn ethyleenglycolmonobutylether (butylcellosolve), diëthyleenglycolmonobutylether (butylcarbi-tol), triëthyleenglycolmonobutylether, tetraëthyleenglycolmonobutylether, propyleenglycol-tertbutylether, ethyleenglycolmonoacetaat en dipropyleenglycolpropionaat.

Representatieve voorbeelden van de (2) alifatische carbonzuren zijn C3-Ce alkyl- en alkenylmonobasi-sche zuren en dibasische zuren, zoals glytaarzuur en mengsels van glytaarzuur met adipinezuur en 55 barnsteenzuur alsmede mengsels van de genoemde zuren.

Hoewel alle genoemde glycoletherverbindingen en zuurverbindingen de beschreven stabiliteit leveren, zijn cosurfactantverbindingen van elk type, die op basis van kosten en kosmetisch uiterlijk (in het bijzonder 194085 6 geur) de meeste voorkeur verdienen, diêthyleenglycolmonobutylether en een mengsel van adipine-, glutaar-en bamsteenzuur. De verhouding van de zuren in het genoemde mengsel is niet bijzonder kritisch en kan worden gemodificeerd ter verschaffing van de gewenste geur. In het algemeen zal ten behoeve van een maximale oplosbaarheid in water van het zuurmengsel glutaarzuur, het meest in water oplosbare van de 5 drie verzadigde alifatische dibasische zuren als de hoofdcomponent worden gebruikt De gewichtsverhouding van adipinezuur: glutaarzuur: bamsteenzuur is in het algemeen 1-3:1-8:1-5, bij voorkeur 1- 2:1-6:1-3, zoals 1:1:1,1:2:1, 2:2:1,1:2:1,5,1:2:2, 2:3:2, enz., die met gelijkelijk goede resultaten kunnen worden toegepasl

Andere klassen van cosurfactantverbindingen, die bij lage en verhoogde temperaturen stabiele micro-10 emulsiecomposities opleveren, zijn de genoemde alkyletherpolyethenoxycarbonzuren en de mono-, di- en triëthylesters van fosforzuur, zoals triëthylfosfaat.

De hoeveelheid cosurfactant, die nodig is voor stabilisatie van de micro-ernulsiecomposities, zal uiteraard afhankelijk zijn zulke factoren als de oppervlaktespanningseigenschappen van het cosurfactant, de typen en hoeveelheden van de primaire capillair actieve verbindingen en parfums, en de typen en hoeveelheden van 15 eventuele andere bestanddelen, die in de compositie aanwezig kunnen zijn een invloed hebben op de hierboven_opgesomde_thermodynamische factoren. In het algemeen leveren hoeveelheden cosurfactant van 2- 10 gew.%, bij voorkeur van 3-7 gew.%, in het bijzonder van 3,5-6 gew.% stabiele verdunde o/w micro-emulsies voor de hierboven beschreven concentraties van primaire capillair actieve verbindingen en parfum en eventuele andere bestanddelen, zoals hieronder worden beschreven.

20 Zoals de vakman duidelijk zal zijn is de pH van de uiteindelijke micro-emulsie afhankelijk van de identiteit van de cosurfactantverbinding, waarbij de keuze van het cosurfactant wordt gemaakt op grond van kosten en kosmetische eigenschappen, in het bijzonder geur. Zo kan bijvoorbeeld in micro-ernulsiecomposities met een pH in het traject van 1-10 een cosurfactant uit de klasse 1 of de klasse 4 als de enige capillair actieve verbinding worden toegepast, maar het pH-traject wordt verlaagd tot 1-8,5 wanneer het meenvaardige 25 metaalzout aanwezig is. Anderzijds kan een cosurfactant uit klasse 2 alleen als het enige cosurfactant worden toegepast wanneer de pH van het product lager is dan 3,2. Evenzo kan een cosurfactant uit klasse 3 als de enige capillair actieve verbinding worden gebruikt wanneer de pH van het product lager is dan 5. Wanneer echter de zuur reagerende cosurfactants tezamen met een glycolethercosurfactant worden toegepast kunnen composities worden samengesteld met een nagenoeg neutrale pH (b.v. pH 7±1,5, bij 30 voorkeur 7±0,2).

De mogelijkheid om zonder opbouwzouten neutrale en zure producten samen te stellen, die een vet-verwijderend vermogen bezitten, is een uniek aspect aan de uitvinding, daar de bekende o/w micro-emulsiesamenstellingen gewoonlijk sterk alkalisch of sterk opgebouwd of beide zijn.

Naast hun uitstekende vermogen voor het reinigen van vettig en olieachtig vuil vertonen de o/to 35 micro-emulsiesamenstellingen met lage pH ook een uitstekend vermogen om zowel in onvermengde (onverdunde) als in verdunde vorm zeep- en kalkaanslag te verwijderen.

Het laatste essentiële bestanddeel in de micro-ernulsiecomposities volgens de uitvinding is water. De hoeveelheid water in de verdunde o/w micro-ernulsiecomposities bedraagt 62-96,6 gew.%, bij voorkeur 79-92,4 gew.% van de gebruikelijke verdunde o/w micro-emulsiecompositie.

40 Uit het voorgaande moge duidelijk zijn dat de vloeibare, voor alle doeleinden geschikte reinigingsmiddelen op basis van de verdunde o/w micro-emulsie volgens de uitvinding bijzonder effectief zijn bij toepassing zonder verdere verdunning met water, daar de eigenschappen van de compositie als een o/w micro-emulsie zich het beste manifesteren in de onvermengde (onverdunde) vorm. Afhankelijk van de concentraties van capillair actieve verbindingen, cosurfactants, parfum en andere componenten is echter een zekere mate van 45 verdunning mogelijk, zonder dat de micro-emulsie wordt verbroken. Zo zullen bijvoorbeeld bij de bij voorkeur toegepaste lage concentraties van actieve capillair actieve verbindingen (met name primaire anionogene en niet-ionogene detergentia) verdunningen tot ongeveer 50% in het algemeen toelaatbaar zijn zonder dat fasenscheiding wordt veroorzaakt, dat wil zeggen dat de toestand van micro-emulsie wordt gehandhaafd.

Niettemin zijn zelfs bij verdergaande verdunning, bijvoorbeeld een tweevoudige of tienvoudige of nog 50 verdergaande verdunning, de resulterende composities nog effectief voor het reinigen van vettige, olieachtige en andere typen vuil. Verder wordt door de aanwezigheid van magnesiumionen of andere meenvaardige ionen, bijvoorbeeld aluminium, zoals nog nader zal worden beschreven, het reinigingsgedrag van de primaire detergentia in de verdunde toepassing verder versterkt.

Anderzijds is het ook binnen het kader van de uitvinding mogelijk sterk geconcentreerde micro-emulsies 55 te bereiden, die voor het gebruik met water worden verdund. Zo worden bijvoorbeeld geconcentreerde micro-emulsies bereid door menging van de volgende hoeveelheden primaire capillair actieve verbindingen, cosurfactant, parfum en water.

7 194085

Hoeveelheid, gew.%

Bestanddeel Algemeen Voorkeur 5 -------

Anionogene capillair actieve verbinding 10-35 12-28

Niet-ionogene capillair actieve verbinding 8-30 10-20

Cosurfactant 2-30 4-15

Parfum 10-50 25-45 10 Water 10-50 22-40

Dergelijke geconcentreerde micro-emulsies kunnen worden verdund door menging met tot ongeveer 20 maal of meer, bij voorkeur 4 tot 10 maal hun gewicht aan water onder vorming van o/w micro-emulsies, 15 die analoog zijn aan de bovenbeschreven verdunde micro-emulsiecomposities. Hoewel de mate van verdunning geschikt wordt gekozen ter verkrijging van een o/w micro-emulsiecompositie na verdunning, dient te worden onderkend dat tijdens de verdunning achtereenvolgens micro-emulsies en niet-micro-emulsies kunnen worden gevormd.

Behalve de hierboven beschreven essentiële bestanddelen, die nodig zijn voor de vorming van de 20 micro-emulsiecompositie, kunnen de composities volgens de uitvinding dikwijls en bij voorkeur een of meer additionele bestanddelen bevatten, die dienen ter verbetering van het totale prestatievermogen van het product.

Een dergelijk bestanddeel is een anorganisch of organisch zout of oxide van een meerwaardig metaalka-tion, in het bijzonder het magnesiumkation. Het metaalzout of -oxide verschaft diverse voordelen, waaronder 25 een verbeterd reinigingsgedrag bij verdunde toepassing, in het bijzonder in gebieden met zacht water, en tot een minimum beperkte hoeveelheden parfum, benodigd voor het verkrijgen van de micro-emulsietoestand. Magnesiumsulfaat, hetzij watervrij, hetzij gehydrateerd (b.v. heptahydraat), verdient als magnesiumzout bijzonder de voorkeur. Goede resultaten werden ook verkregen met magnesiumoxide, magnesiumchloride, magnesiumacetaat, magnesiumpropionaat en magnesiumhydroxide. Deze magnesiumzouten kunnen 30 worden toegepast met samenstellingen bij neutrale of zure pH, daar magnesiumhydroxide bij deze pH-niveaus niet precipiteert.

Hoewel magnesium als meerwaardig metaal, waarvan de zouten (inclusief het oxide en hydroxide) worden gevormd, de voorkeur verdient kunnen ook andere meerwaardige metaalionen worden gebruikt, mits hun zouten niet-toxisch zijn en in de waterige fase van het systeem bij het gewenste pH-niveau oplosbaar 35 zijn. Afhankelijk van factoren, zoals de pH van het systeem, de aard van de primaire capillair actieve verbindingen en het cosurfactant, alsmede van de beschikbaarheid en de kosten, kunnen andere meer-waardige metaalionen worden gebruikt, zoals aluminium, koper, nikkel, ijzer en calcium. Daarbij valt bijvoorbeeld op te merken dat met de anionogene paraffinesulfonaatdetergentia, die de voorkeur verdienen, calciumzouten precipiteren en derhalve niet moeten worden gebruikt. Ook werd gevonden dat de aluminium-40 zouten het beste werken bij een pH beneden 5 of wanneer een geringe hoeveelheid, bijvoorbeeld 1 gew.%, citroenzuur wordt toegevoegd aan de compositie, die bedoeld is om een neutrale pH te hebben. In een dergelijk geval kan het aluminiumzout ook direct als het citraat worden toegevoegd. Wat het zout betreft kunnen dezelfde klassen van anionen worden gebruikt als voor de magnesiumzouten zijn genoemd, zoals halogenide (b.v. bromide, chloride), sulfaat, nitraat, hydroxide, oxide, acetaat en propionaat.

45 In de verdunde composities wordt de metaalverbinding bij voorkeur aan de compositie toegevoegd in voldoende hoeveelheid voor het verschaffen van een stoechiometrisch equivalent tussen de anionogene capillair actieve verbinding en het meerwaardige metaalkation. Zo wordt bijvoorbeeld voor elk gram-ion Mg** 2 gram mol paraffinesulfonaat, alkylbenzeensulfonaat en dergelijke verschaft en voor elk gram-ion Al3* 3 gram mol anionogene capillair actieve verbinding. De hoeveelheid van het meerwaardige zout wordt in het 50 algemeen zodanig gekozen, dat een equivalent verbinding 0,5-1,5 equivalent, bij voorkeur 0,9-1,1 equivalent neutraliseert van de zuurvorm van het anionogene detergens. Bij hogere concentraties van het anionogene detergens zal de hoeveelheid meerwaardig zout 0,5-0,1 equivalent per equivalent anionogeen detergens bedragen.

Desgewenst bevatten de o/w micro-emulsiecomposities ondergeschikte hoeveelheden, dat wil zeggen 55 0,1-2,0 gew.%, bij voorkeur 0,25-1,0 gew.%, berekend op de compositie, van een C8-C22 vetzuur of vetzure zeep als schuimonderdrukker. De toevoeging van vetzuur of vetzure zeep verbetert de afspoelbaar-heid van de compositie bij toepassing in onverdunde of verdunde vorm. In het algemeen dient echter de 194085 8 cosurfactantconcentratie te worden verhoogd teneinde de productstabiliteit te handhaven, wanneer het vetzuur of de zeep aanwezig is.

Voorbeelden van vetzuren, die als zodanig of in de vorm van zeep kunnen worden gebruikt, zijn gedestilleerde kokosnootolievetzuren, vetzuren van het "gemengde plantaardige” type (b.v. met een hoog 5 percentage verzadigde, mono* en/of poly-onverzadigde C18-ketens), oliezuur, stearinezuur, palmitinezuur, eicosaanzuur en dergelijke, waarbij in het algemeen vetzuren met 8-22 koolstofatomen acceptabel zijn.

De voor alle doeleinden geschikte vloeibare reinigingscompositie volgens de uitvinding kan desgewenst ook andere componenten bevatten, hetzij ter verschaffing van een additioneel effect, hetzij om het product aantrekkelijker te maken voor de verbruiker. Voorbeelden zijn kleurstoffen of verfstoffen in hoeveelheden tot 10 0,5 gew.%, bactericiden in hoeveelheden tot 1 gew.%, conserveringsmiddelen of antioxidanten, zoals formaline, 5-broom-5-nitro-dioxan-1,3, 5-chloor-2-methy!-4-isothaliazolinon-3,2,6-di-tert.butyl-p-cresol en dergelijke in hoeveelheden tot 2 gew.% en pH-regelaars, zoals zwavelzuur of natriumhydroxide, naar behoefte. Indien opake composities gewenst worden kan tot 4 gew.% van een opacificeringsmiddel worden toegevoegd.

15 In de uiteindelijke vorm zijn de voor alle doeleinden geschikte vloeistoffen heldere olie-in-water micro-emulsies, die stabiliteit vertonen bij verlaagde en verhoogde temperaturen. Dergelijke composities blijven met name helder en stabiel in het traject van 5-50°C, in het bijzonder van 10-43°C. Dergelijke composities vertonen een pH in het zure of neutrale traject, afhankelijk van het beoogde eindgebruik. De vloeistoffen zijn gemakkelijk gietbaar en hebben een viscositeit van 6-60 centipoise, bij 25°C gemeten met een Brookfield 20 RVT Viscometer met een spil nr. 1, roterend met een snelheid van 20 toeren/minuut Bij voorkeur wordt de viscositeit tussen 10 en 40 cps gehouden.

De composities zijn direct gereed voor het gebruik of kunnen naar wens worden verdund. In beide gevallen is geen of slechts minimaal afspoelen nodig en worden nagenoeg geen resten of strepen achtergelaten. Daar de composities vrij zijn van detergens-opbouwzouten, zoals alkalimetaalpolyfosfaten, 25 zijn zij aanvaardbaar voor het milieu, terwijl zij een betere "glans” op het gereinigde harde oppervlak verschaffen.

Indien bedoeld voor toepassing in onverdunde vorm kunnen de vloeibare composities onder druk in een aërosolbus of in een pompsproeier worden verpakt voor toepassing voor het zogenaamde sproei-en-veegtype.

30 Daar de composities in de vorm, waarin zij zijn bereid, waterige vloeibare producten zijn en daar geen bijzondere menging nodig is voor de vorming van de o/w micro-emulsie, worden de composities gemakkelijk bereid door eenvoudige combinatie van alle bestanddelen in een geschikt vat. De volgorde van menging van de bestanddelen is niet van bijzonder belang en in het algemeen kunnen de diverse ingrediënten achtereenvolgens of tegelijk of in de vorm van waterige oplossingen van elk van de primaire detergentia en 35 cosurfactants worden bereid en met elkaar en met het parfum worden gecombineerd. Indien een magnesiumzout of andere meenvaardige metaalverbinding wordt gebruikt kan het direct of als een waterige oplossing worden toegevoegd. Bij de bereiding behoeft geen verhoogde temperatuur te worden toegepast, daar kamertemperatuur voldoende is.

De uitvinding wordt aan de hand van de volgende voorbeelden nader toegelicht.

40

Voorbeeld I

De volgende compositie wordt bereid: a. bevat ongeveer 2 gew.% terpeen 45 gew.%

Natrium C13-C17 Paraffinesulfonaat 4

Cg-C-n alcohol E05:1 3

Ethyleenglycolmonobutylether 5

Parfum (a) 1 50 MgS04.7H20 1,5

Water rest pH 7,0±0,2 100%

Deze compositie is een stabiele heldere "homogene” o/w micro-emulsie. Als een maat van het "oplossend 55 vermogen” van deze compositie voor in water onoplosbare vloeistoffen wordt 100 g van de vloeistof in een beker gebracht, waarna vloeibaar pentaan druppelsgewijze aan de vloeistof wordt toegevoegd, totdat de compositie van helder troebel wordt. 18 g pentaan wordt gesolubiliseerd en de vloeistof blijft helder en 9 194085 homogeen. Wanneer petroleumether (kookpunt 60-80°C) als de in water onoplosbare vloeistof wordt gebruikt, kan 15 g in de vloeibare o/w micro-emulsie worden ’’opgelost” zonder te leiden tot fasenscheiding en zonder dat de vloeistof troebel wordt.

Verder wordt het "oplossend vermogen" van de o/w micro-emulsie van dit voorbeeld vergeleken met het 5 "oplossend vermogen" van eenzelfde compositie, die echter een gelijke hoeveelheid (5 gew.%) natriumcu-meensulfonaathydrotroop bevat in plaats van de ethyleenglycolmonobutylethercosurfactant in een proef, waarin gelijke concentraties heptaan aan beide composities worden toegevoegd. De o/w micro-emulsie volgens de uitvinding solubiliseert 12,6 g van de met water onmengbare stof tegen 1,4 g in de hydrotroop-bevattende vloeibare compositie.

10 In een verdere vergelijkende proef, waarbij blauw gekleurde keukenolie - een vettriglyceride - wordt gebruikt is de compositie van voorbeeld I helder na de toevoeging van 0,2 g keukenolie, terwijl de keukenolie bovenop de compositie, die de sulfonaathydrotroop bevat, blijft drijven.

Wanneer in de compositie van voorbeeld I de parfumconcentratie wordt verminderd tot 0,4% wordt een stabiele o/w micro-emulsiecompositie verkregen. Evenzo wordt een stabiele o/w micro-emulsie verkregen 15 wanneer de parfumconcentratie wordt verhoogd tot 2 gew.% en de concentratie van de cosurfactant wordt verhoogd tot 6 gew.%.

Voorbeeld II

20 Dit voorbeeld toont een typische samenstelling van een "geconcentreerde” o/w micro-emulsie bruikbaar in de werkwijze volgens de uitvinding:

Gew.%

Natrium C13-C17 paraffinesulfonaat 20 25 CV-C^ alcohol E05:1 15

Ethyleenglycolmonobutylether 20

Parfum (a) 15

Water 30 pH: 7,0±0,2 30

Deze geconcentreerde samenstelling kan gemakkelijk worden verdund, bijvoorbeeld 5 maal met leidingwater, onder vorming van een verdunde o/w micro-emulsiecompositie. Door toepassing van micio-emulsietechnologie wordt het derhalve mogelijk een product te bereiden met hoge concentraties aan actieve detergensbestanddelen en parfum, dat qua helderheid, geur en stabiliteit voor de consument aantrekkelijk is 35 en dat gemakkelijk kan worden verdund tot de gebruikelijke concentratie voor toepassing van soortgelijke, voor alle doeleinden geschikte vloeibare reinigingscomposities voor harde oppervlakken onder handhaving van de kosmetisch aantrekkelijke eigenschappen.

Deze samenstellingen kunnen uiteraard ook desgewenst zonder verdere verdunning worden gebruikt en kunnen worden toegepast in hun volledige of verdunde concentratie voor het reinigen van vuile weefsels 40 met de hand of in een automatische wasmachine.

Voorbeeld III

Dit voorbeeld toont een verdunde o/w micro-emulsiecompositie volgens de uitvinding met een zure pH, die ook een verbeterde reiniging verschaft voor verwijdering van zeep- en kalkaanslag, alsmede voor verwijde-45 ring van vettig vuil.

b. bevat ongeveer 40 gew.% perpeen

Gew.%

Natrium C13-C17 paraffinesulfonaat 4,0 50 C9-Cn alcohol EO 5:1 3,0

MgS04.7H20 1,5

Mengsel van bamsteenzuur/glutaarzuurAadipinezuur (1:1:1) 5,0

Parfum (b) 1,0

Water, ondergeschikte comparenten (kleurstof) tot 100 55 pH = 2,5±0,2 194085 10

Voorbeeld IV

Dit voorbeeld beschrijft een verdunde o/w micro-emulsiecompositie volgens de uitvinding, waarin magne-siumdodecylbenzeensulfonaat het anionogene detergens is en in situ wordt gevormd.

5 gew.%

Magnesiumoxide 0,33

Dodecylbenzeensulfonzuur 5,25

Ce-C,, alcohol EO 7,5-8:1 1.75

Diëthyleengiycolmonobutylether 4,0 10 Parfum (a) 1,0

Water tot 100 pH = 7±0,2

Deze compositie wordt bereid door dispergeren van het magnesiumoxide in water, gevolgd door toevoeging 15 van het dodecylbenzeensulfonzuur onder roeren onder vorming van het geneutraliseerde sulfonaat. Daarna worden het niet-ionogene detergens, het cosurfactant en het parfum achtereenvolgens toegevoegd onder vorming van een o/w micro-emulsiecompositie met een pH van 7,0±0,2.

Voorbeeld V

20 De composities van voorbeelden I en III worden bereid onder vervanging van het magnesiumsulfaathepta-hydraat door 0,25 gew.% MgO (d.w.z. een equivalente molaire hoeveelheid), waarbij bevredigende o/w micro-emulsiecomposities worden verkregen.

Voorbeeld VI

25 Dit voorbeeld toont typische o/w micro-emulsiecomposities volgens de uitvinding, die een schuim-onderdrukker op basis van vetzuur bevatten:

Gew.%

30 A B

Natrium C13-C17 paraffinesulfonaat 4,0 4,0

Cg-Cii alcohol EO 5:1 3,0 3,0

Magnesiumoxide (MgO) 0,25 0,25 35 Gedestilleerde kokosnootolievetzuren* 0,5 0,5

Diëthyleengiycolmonobutylether 5,0

Ethyleenglycolmonobutylether - 5,0

Parfum 1.0(a) 1.0(c)

Kleurstof 0,0015 0,0015 40 H2S04 tot pH 6,8±0,2

Formaline 0-0,2 0-0,2

Antioxidant 0-0,1 0-0,1

HzO tot 100 45 * C8-C18 vetzuren c. bevat ongeveer 70 gew.% terpeen 11 194085

Voorbeeld VII

. Dit voorbeeld toont andere typische verdunde o/w micro-emulsies volgens de uitvinding, die bijzonder geschikt zijn voor sproei-en-afveegtoepassingen: 5 -:-

Gew.%

A B

Natrium C13-C17 paraffinesulfonaat 4,0 4,0 10 Cg-C,, alcohol EO 5:1 3,0 4,0

MgO 0,25 0.25

Diëthyleenglycolmonobutylether 3,75

Ethyleenglycolmonobutylether - 3,75

Parfum 1.0(d) 1.0(c) 15 H2S04 tot pH 6,8±0,2

Formaline 0-0,2 0-0,2

Antioxidant 0-0,1 0-0,1

Water tot 100 20 d. bevat ongeveer 43% d-limoneen, 10% grapefruitolie en 6% andere terpenen.

Voorbeeld VIII

De bereiding van de compositie van voorbeeld VII A wordt herhaald, maar nu worden het formaline en de 25 antioxidant weggelaten; de reinigingseigenschappen van deze compositie worden vergeleken met die van een identieke compositie, waarin de 1% parfum is vervangen door 1 gew.% water.

Het reinigingsgedrag wordt bepaald met de vettig-vuilverwijderingsproef. Bij deze proef worden witte Formica-tegels (15 cm x 15 cm) besproeid met een oplossing in chloroform, die 5% kookvet en 5% geharde tallow bevat, alsmede een voldoende hoeveelheid van een in olie oplosbare kleurstof om de film zichtbaar 30 te maken. Nadat de tegels ongeveer een kwartier bij kamertemperatuur (24°C) met rust zijn gelaten om te drogen, worden de tegels gemonteerd in een Gardner Washability machine, die voorzien is van twee cellulosesponsen van 5 cm x 5 cm x 5 cm. Van de te beproeven vloeibare reinigingscompositie wordt 2,5 g met een pipet op de spons aangebracht, waarna het aantal vegen wordt bepaald, nodig om de vetfilm te verwijderen. Producten worden geëvalueerd in paren en gewoonlijk worden met elke compositie zes 35 bepalingen uitgevoerd. De producten worden geacht in hun reinigingsgedrag te verschillen, indien het gemiddelde aantal vegen voor elk product ten minste 5 verschilt De verkregen resultaten zijn vermeld in tabel A:

TABEL A

40 -

Samenstelling Gemiddeld aantal vegen

Voorbeeld VII A 25

Voorbeeld VII A zonder parfum 48 45 -

De resultaten in tabel A tonen duidelijk dat de aanwezigheid van 1 gew.% parfum in de compositie volgens de uitvinding het voor reiniging vereiste aantal vegen met bijna 50% vermindert, dat wil zeggen (48-25)/48 = 23/48 x 100% of 48%. Een dergelijk resultaat is zeer verrassend.

50

Voorbeeld IX

Dit voorbeeld toont dat in de samenstelling volgens de uitvinding de cosurfactant niet bijdraagt aan de vetverwijdering. De in voorbeeld VIII beschreven proef wordt herhaald met de o/w micro-emulsie van voorbeeld VIIA en een op gelijke wijze bereide compositie, waarin echter de diëthyleenglycolmonobutyle-55 ther is vervangen door een gelijke gewichtshoeveelheid water. De resultaten zijn vermeld in tabel B.

194085 12

TABEL B

Samenstelling Gemiddeld aantal vegen 5 Voorbeeld VII A 25

Voorbeeld VII A zonder cosurfactant 20

Hoewel deze resultaten duidelijk tonen dat de cosurfactant niet bijdraagt aan de vetverwijdering, dient te 10 worden opgemerkt dat de compositie zonder de cosurfactant opaak is en zelf-geopacifeerd na de bereiding. Wanneer de proef wordt herhaald met de compositie van voorbeeld VIIA, waarin echter parfum (a), dat 2% terpenen bevat, wordt gebruikt in plaats van het parfum met 60% terpenen zijn voor deze compositie en ook voor de compositie zonder cosurfactant 25 vegen nodig voor reiniging. Bij uitvoering van de proef met de compositie van voorbeeld VII A, waarin 1 gew.% van een 70% terpenen bevattend parfum (parfum c) is 15 toegepast, zijn voor die compositie 25 vegen vereist en slechts 20 vegen voor de compositie zonder cosurfactant. Deze vergelijkende proeven bewijzen dat de cosurfactant in de micro-emulsiecomposities volgens de uitvinding niet als een vet-verwijderend oplosmiddel fungeert

Bij een verdere vergelijking tussen de compositie van voorbeeld VII A en een analoge compositie, waarin de diëthyleenglycolmonobutylether (DEGMBE) cosurfactant is vervangen door een equivalente gewichts-20 hoeveelheid van een 1/1/1-mengsel van barnsteenzuur/glutaarzuur/adipinezuur, worden de volgende resultaten verkregen.

Samenstelling Gemiddeld aantal vegen 25 -

Voorbeeld VII A 25

Voorbeeld VII A met dizuur-mengsel in plaats van DEGMBE 25 30 De voorgaande vergelijkende proeven tonen tevens dat het vetverwijderende vermogen van de o/w micro-emulsies volgens de uitvinding meer is gebaseerd op het "oplossend vermogen” op zichzelf van de micro-emulsie dan op de aanwezigheid of afwezigheid van vet-verwijderend oplosmiddel, omdat soortgelijke resultaten worden verkregen met andere parfums, die nagenoeg geen terpenen bevatten, alsmede met parfums, die 60 gew.% en 70 gew.% terpenen bevatten.

35

Voorbeeld X

Het vermogen van de composities volgens de uitvinding om oliezuurvuil te solubiliseren wordt getoond bij vergelijking van de volgende composities onder toepassing van de "oplossend vermogen"-proef in voorbeeld I.

40

Gew.%

Bestanddeel 10A 10B 10C 10D

45 Natrium C13-C17 paraffinesutfo- 4,0 4,0 4,0 4,0 naat C9-Cn alcohol EO 5:1 3,0 3,0 3,0 3,0

Diëthyleenglycolmonobutylether 4,0 4,0

Magnesiumoxide 0,25 0,25 0,25 0,25 50 Natriumcumeensulfonaat - - 4,0 4,0

Parfum (a) 1,0 0,4 1,0 0,4

Water tot 100

Claims

5 Compositie Gesolubiliseerd oliezuur, g 10A 6 10B 7 10C 1,2 10 10D 1,2 Bij deze vergelijkende proeven solubiliseert de verdunde o/w micro-emulsiecompositie vijf maal zoveel oliezuur als een niet-micro-emulsiecompositie, die cumeensulfonaathydrotroop in plaats van het cosurfactant 15 beval De beschreven uitvinding heeft betrekking op een verbetering in micro-emulsiecomposities, die een anionogeen detergens, een van de gespecificeerde cosurfactants, een koolwaterstofbestanddeel en water bevatten, waarbij een in water oplosbaar geurdragend parfum wordt gebruikt als het essentiële koolwaterstofbestanddeel in een voldoende hoeveelheid voor vorming van hetzij een verdunde o/to 20 micro-emulsiecompositie, bevattende 1-10 gew.% van een anionogeen detergens, 2-10 gew.% cosurfactant, 0,4-10 gew.% parfum en voor de rest water, hetzij een geconcentreerde micro-emulsiecompositie, bevattende 18-65 gew.% anionogeen en niet-ionogeen detergens, 2-30 gew.% cosurfactant 10-50 gew.% parfum en voor de rest water, welke compositie bij verdunning met water de verdunde o/w micro-emulsiecompositie oplevert 25

1. Stabiele olie-in-water micro-emulsie omvattende een waterfase met daarin een in water oplosbaar 30 anionogeen detergens of een mengsel van een anionogeen en een niet-ionogeen detergens; een cosurfactant; desgewenst een anorganisch of organisch zout van een meerwaardig metaal; en als oliefase een koolwaterstof, met het kenmerk, dat de waterfase 1-10 gew.% van het anionogene detergens of 2-20 gew.% van het mengsel van het anionogene en niet ionogene detergens omvat; de cosurfactant in een hoeveelheid van 2-10 gew.% aanwezig is en gekozen is uit de groep bestaande uit in water oplosbare 35 C3-C4 alkanolen, polypropyleenglycolethers en Ο,-Ο., alkylethers en esters van ethyleenglycol ofpropyleen-glycol, alifatische mono- en dicarbonzuren met 3-6 koolstofatomen in het molecuul, C9-C1s alkylether polyetheenoxycarbonzuren met de structuurformule R(0C2H4n)0XC00H, waarbij R een C9-C15 alkylgroep is, n een getal met de waarde 4-12 is en X gekozen is uit CH2, C(0)R, en C(0)0Ph, waarbij R, een C,-C3 alkyleengroep en Ph een fenylgroep voorstellen, mono- di- en triëthylfosfaat; en de koolwaterstof een in 40 water onoplosbare parfum is dat aanwezig is in een hoeveelheid van 0,6-2 gew.%.

2. Reinigingscompositie volgens conclusie 1, tevens bevattende 0,1-8 gew.% van een in water oplosbaar niet-ionogeen detergens.

3. Reinigingscompositie volgens conclusie 2, bevattende 2-6 gew.% van het aniogene surfactant en 2-6 gew.% van de niet-ionogene surfactant.

4. Werkwijze voor de bereiding van een stabiele olie-in-water micro-emulsie zoals gedefinieerd in conclusie 1, die omvat het verdunnen van een geconcentreerde micro-emulsiecompositie, met het kenmerk, dat de geconcentreerde micro-emulsiecompositie in hoofdzaak bestaat uit 18-65 gew.% van een mengsel van het anionogene detergens en een in water oplosbaar niet-ionogeen detergens, 2-30 gew.% cosurfactant, 10-50 gew.% parfum en de rest water.