NL1028485C2 - Werkwijze voor het bereiden van een porfyrine-derivaat, een porfyrine-derivaat, gebruik van het genoemde porfyrine-derivaat, en een farmaceutisch preparaat dat het genoemde porfyrine-derivaat bevat. - Google Patents

Description

Werkwijze voor het bereiden van een porfyrine-derivaat, een porfyri- ne-derivaat, gebruik van het genoemde porfyrine-derivaat en een far maceutisch preparaat dat het genoemde porfyrine-derivaat bevat 5 De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het bereiden van een porfyrine-derivaat uitgaande van een meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine-verbinding, waarbij de genoemde meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine-verbinding een gecoördineerd bivalent metaalion in de macrocyclische porfyrine-ring bevat. 10 Een dergelijke werkwijze is in het vak bekend. In het bijzonder beschrijven Van der Haas et al (Eur. J. Org. Chem. (2004), JJJ, blz. 4024 - 4038) een werkwijze voor het bereiden van een porfyrine- derivaat dat een chinoline-ringsysteem bezit peri-gecondenseerd met de macrocyclische porfyrine-ring. De werkwijze resulteert in een por-15 fyrine-derivaat met een gunstige eigenschap, meer in het bijzonder een sterkere absorptie die naar het verre rood is verschoven in ver- t gelijking met die van de meso-acrylonitril-gesubstitueerde uitgangs-verbinding. Deze langere absorptiegolflengte maakt het porfyrine-derivaat bereid onder gebruikmaking van deze nieuwe werkwijze in het 20 bijzonder geschikt voor in vivo fotodynamische therapie-toepassingen waarbij licht diep in weefsel moet penetreren.

In het vak is er een continu behoefte aan werkwijzen die resulteren in klassen van porfyrine-derivaten met een verbeterde karakteristiek.

25 In overeenstemming daarmee is het doel van de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding het verschaffen van een nieuwe werkwijze voor het bereiden van een nieuwe klasse van porfyrine-derivaten, waarbij de genoemde porfyrine-derivaten in het donker en in aanwezigheid van zuurstof in wezen niet-toxisch zijn terwijl zij uitstekende 30 fotodynamische activiteit vertonen (zoals toxiciteit voor cellen, gegenereerd in aanwezigheid van zuurstof en licht met een golflengte die door het porfyrine-derivaat wordt geabsorbeerd).

Derhalve verschaft de onderhavige uitvinding een werkwijze die hierdoor wordt gekenmerkt dat de meso-acrylonitril-gesubstitueerde 35 porfyrine-verbinding, in een vorm waarbij de genoemde meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine-verbinding is gecomplexeerd met een bivalent metaalion, in contact wordt gebracht met een Vils-meier reagens dat een reactief motief bezit 1028485 2 C1 ι C2 - N = C3 5 dat een quaternair stikstof-atoom bevat dat direct met twee koolstof-atomen C1, C2 is verbonden, waarbij ten minste een van de genoemde koolstofatomen deel uitmaakt van een aromatische rest, en waarbij het genoemde quaternaire stikstof-atoom via een dubbele binding direct is verbonden met een koolstofatoom C3, waarbij het genoemde koölstof-10 atoom C3 een halogeen-atoom gekozen uit fluor, chloor, broom en jood draagt, onder de voorwaarde dat ten minste een C atoom van de aromati- sche rest ortho ten opzichte van de quaternaire stikstof ongesubsti tueerd is; 15 voor het omzetten van de genoemde meso-acrylonitril- gesubstitueerde porfyrine-verbinding tot een porfyrine-derivaat dat het ringsysteem van het Vilsmeier reagens bezit, via twee nieuwe 6-ringen gecondenseerd met de macrocyclische porfyrine-ring.

Dit leidt, verrassenderwijs, tot een nieuwe klasse van verbin-20 dingen met het ringsysteem van het gebruikte Vilsmeier reagens, welke, daarmee gepaard gaand, verbeterde fotodynamische activiteit in vergelijking met de uitgangsverbindingen vertonen. Andere voordelen zijn dat de nieuwe verbindingen zeer stabiel zijn, en daarenboven hebben zij, in vergelijking met de uitgangsverbindingen ervan, een 25 hogere absorptiecoëfficiënt, en is het absorptiemaximum naar het rood verschoven, hetgeen heel wenselijk is voor in vivo fotodynamische doeleinden.

Ofschoon het ringsysteem van het Vilsmeier reagens niet via dubbele bindingen of via een aromatische ring met de macrocyclische 30 porfyrine-ring is verbonden, beïnvloedt het toch nog de golflengte van de absorptiepiek, hetgeen het de ter zake kundige mogelijk maakt om een porfyrine-derivaat te bereiden en te selecteren geschikt voor zijn/haar specifieke doeleinden. Het Vilsmeier reagens zoals hiervoor gedefinieerd kan worden aangeduid als een zacht electrofiel, van wel-35 ke zachte aard, zonder aan enige theorie gebonden te zijn, wordt gedacht dat deze essentieel is voor het verkrijgen van deze nieuwe klasse van verbindingen. De reactie wordt geschikt uitgevoerd bij kamertemperatuur, maar kan naar wens bij hogere of lagere temperaturen worden uitgevoerd. Optioneel maakt het selecteren of modificeren van 10 2 8 48 5 3 substituenten op het ringsysteem afkomstig van het Vilsmeier reagens verdere fijn-afstemming van de voor een specifiek doel gewenste eigenschappen mogelijk, hetgeen de bruikbaarheid van de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding verhoogt. Bij voorkeur is bij de werk-5 wijze volgens de uitvinding het gecoördineerde bivalente metaalion nikkel. In de onderhavige aanvrage duidt de term meso-acrylonitril op optioneel gesubstitueerde meso-(2'-cyanovinyl). Indien een porfyrine-uitgangsverbinding geen meso-acrylontril-groep bevat, kan deze gemakkelijk volgens elke in het vak bekende werkwijze worden ingebracht, 10 zoals beschreven door Van der Haas (supra).

Bij voorkeur wordt een Vilsmeier reagens gebruikt waarbij het halogeen-atoom chloor is. Een dergelijk Vilsmeier reagens vergemakkelijkt het verkrijgen van het porfyrine-derivaat met verbeterde foto-dynamische activiteit.

15 Een andere voorkeursuitvoeringsvorm wordt hierdoor gekenmerkt dat een Vilsmeier reagens wordt gebruikt gekozen uit de groep bestaande uit 1 0 2 8 4 8 5 4 f f RWyR3 ΚνΎΥΪΥβ3

KjJ x x

«x X “V X

N+ X N. X

Jl RV/\ X

i^CjL kn^s r3\ R3\ R, Γ ^ χ· XXjcH2)- kJU' R, V »wix

^^XX RJxXX

^/R' 2 f f°1 " /v1' X\^/(CH2)m X^/(CH2)m fcr·" "θ'*" waarbij n een geheel getal is van 0 tot 3 m een geheel getal is van 1 tot 8 5 X een halogeen-atoom is gekozen uit fluor, chloor, broom en jood; R1 waterstof is, of dezelfde betekenis heeft als gedefinieerd voor R2, in welk 10 geval deze kan zijn gecondenseerd met een aromatische ring van het 1 0 2 8 48 5 5 ringsysteem van het Vilsmeier reagens, waarvan de aromatische ring het quaternaire stikstof-atoom draagt; R2 is - een verzadigd óf onverzadigd Ci-e alkyl-residu, waarbij het 5 genoemde alkyl-residu optioneel kan zijn gesubstitueerd met een of meer substituenten onafhankelijk gekozen uit de groep bestaande uit lineaire of vertakte Ci-6 alkoxy, lineaire of vertakte Ci-e alkylthio, lineaire of vertakte C2-6 alkenyl, lineaire of vertakte C2-e alkynyl, chloor, broom of fluor, carbonyl, C6-i2 aryl, of amino gesubstitueerd 10 met twee substituenten onafhankelijk gekozen uit de groep bestaande uit lineaire of vertakte C1-6 alkoxy, lineaire of vertakte C1-6 alkylthio, en C6_12 aryl waarbij deze substituenten van de amine-groep optioneel kunnen zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom en jood; waarbij het verzadigde of onverzadigde C1-6 alkyl-residu deel uit kan 15 maken van een ringsysteem gecondenseerd met de aromatische ring die het stikstof-atoom van het Vilsmeier reagens draagt; of - een C6-12 aryl-residu, waarbij het genoemde aryl-residu optioneel kan zijn gesubstitueerd met een of meer substituenten onafhanke- 20 lijk gekozen uit de groep bestaande uit lineaire of vertakte Ci-6 alkyl, lineaire of vertakte Ci-6 alkoxy, lineaire of vertakte C1-6 alkylthio, lineaire of vertakte C2-6 alkenyl, lineaire of vertakte C2-6 alkynyl, chloor, broom of fluor, carbonyl, of amino gesubstitueerd met twee substituenten onafhankelijk gekozen uit de groep bestaande 25 uit lineaire of vertakte C1-6 alkoxy, lineaire of vertakte Cj-6 alkylthio, en C6-12 aryl waarbij deze substituenten van de amine-groep optioneel kunnen zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom en jood; waarbij het Ce-i2 aryl-residu deel uit kan maken van een ringsysteem gecondenseerd met de aromatische ring die het stikstof-atoom van het 30 Vilsmeier reagens draagt; en R3 is waterstof of is zoals gedefinieerd voor R2.

Bij voorkeur is het halogeen-atoom van het Vilsmeier reagens chloor.

35 Nog een andere uitvoeringsvorm die de voorkeur geniet wordt hierdoor gekenmerkt dat een meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfy-rine-verbinding met de formule (I) als uitgangsverbinding wordt gebruikt 1 0 2 8 48 5 (I) 6

CN

k^R6 r5 r7 R4--R8 \--'N ,N--/ ff \ X' \ R15-ζ M J-R9 )==1/ N--^ r14—£ —r1° R13 R12 R11 5 waarbij R4, R5 , R1 en R8, onafhankelijk van elkaar, waterstof voorstellen, lineaire of vertakte (Ci-β) alkyl, of lineaire of vertakte (Cj. B) alkyl C(0)0 (Ci-8) alkyl, waarbij de alkyl-groepen optioneel kunnen 10 zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom, jood, nitril, (Ci-8) thioëther, en (Ci-8) alkoxy; R6 waterstof voorstelt, nitril, monocyclische, bicyclische of tricyclische (C6-i<i) aryl, of (C1-4) alkyl waarbij de aryl- en alkyl-groep optioneel kunnen zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom, 15 jood, nitril, (Ci-8) thioëther, en (Ci-8) alkoxy, en de alkyl-groep kan zijn gesubstitueerd met een monocyclische, bicyclische of tricyclische <Ce-i4) aryl; R9 tot R15, onafhankelijk van elkaar, waterstof voorstellen, lineaire of vertakte (Ci-8) alkyl, lineaire of vertakte (Ci-8) alkyl C(0)0 20 (Ci-8) alkyl, waarbij n een geheel getal is van 0 tot 4, CH2=CH-, een monocyclische, bicyclische of tricyclische (C3-C14) aryl, waarbij de genoemde aryl optioneel een of meer stikstof-atomen als heteroatomen bevat; en R9, R12, en R15 kunnen daarenboven een met R6' gesubstitueer- 1028485 de acrylonitril-groep voorstellen, waarbij R6' is zoals gedefinieerd voor R6; en 7 M een bivalent metaalion of twee waterstof-atomen voorstelt.

5

Volgens een gunstige uitvoeringsvorm wordt het porfyrine-derivaat geformyleerd.

Aldus maakt de werkwijze de bereiding mogelijk van verbindingen die gemakkelijk kunnen worden gekoppeld, onder gebruikmaking van in 10 het vak welbekende werkwijzen, aan een verscheidenheid van substraten en moleculen. Voor het formyleren vereist de werkwijze slechts een overmaat van het Vilsmeier reagens gevolgd door het onderwerpen van het reactieproduct aan hydrolyse. Andere mogelijkheden verschaft door de formylering zijn het koppelen aan oppervlakken, het veranderen van 15 farmaco-kinetische eigenschappen, water-oplosbaarheid, enz.

Voor het veranderen van een eigenschap van het porfyrine-derivaat en om het meer geschikt te maken voor het beoogde doel, kan het zijn gunstig om het bivalente metaalion te verwijderen of te vervangen door een ander metaalion.

20 Voor het uitvoeren van een reactie volgens de uitvinding blijkt het gebruik van Ni2* als het bivalente metaalion te resulteren in goede opbrengsten. Het gebruikte Ni2* of elk ander bivalent metaalion kan na de reactie worden verwijderd (door het inbrengen van twee waterstof-atomen) of vervangen, onder gebruikmaking van in het vak wel-25 bekende werkwijzen (Referenties: Fuhrop, J.H. et al in Porphyrins and Metalloporphyrins, Smith, K.M.; red. Elsevier: Amsterdam, 1975; blz. 185 en blz. 795 - 798. Buchler, J.W.; In The Porfyrins; Dolphin, D.; red.; Academie Press, New York 1978, deel IA, blz. 389. Sanders et al.; In The Porphyrin Handbook, Kadish, K.M., 20 Smith, K.M. en Gui-30 lard, R.; red.; Academie Press, San Diego, 2000, deel 3, Hoofdstuk 15, blz. 3- 40. demetallering van porfyrinen: Fuhrop, J.H. et al in Porphyrins and Metalloporphyrins, Smith, K.M.; red. Elsevier: Amsterdam, 1975; blz. 195 - 207 en blz. 243 - 247. Speciaal wordt verwezen naar Buchler, J.W. et 25 al, Liebigs annalen der Chemie (1988), blz. 35 43-54). Bijvoorbeeld, voor therapeutische doelen dient het metaal in het porfyrine-derivaat, indien aanwezig, de geëxciteerde triplet-toestand van de porfyrine niet te quenchen. Hiertoe kan nikkel worden vervangen door een ander metaalion, bijvoorbeeld een metaalion met verminderde toxiciteit zoals zink of palladium. Andere redenen voor 1028485 8 het verwijderen van of vervangen een metaalion zijn, bijvoorbeeld, om de karakteristieken van het porfyrine-derivaat te veranderen, bijvoorbeeld, de optische karakteristieken of fotodynamische activiteit.

Volgens een gunstige uitvoeringsvorm wordt het stikstof-atoom 5 van het pas gevormde ringsysteem gequaternizeerd.

Dit kan worden bereikt onder gebruikmaking van in het vak welbekende werkwijzen, zoals alkylering. Derhalve maakt de werkwijze volgens de uitvinding niet alleen de bereiding van porfyrine-derivaten met verbeterde fotodynamische activiteit mogelijk, maar 10 verschaft deze daarenboven de mogelijkheid om de golflengte verder in te stellen, in het bijzonder naar het rode einde van het spectrum, en om de oplosbaarheid in waterige oplossingen, zoals bloed of zoutoplossing, of in een alcohol-gebaseerde farmaceutische vulstof te verbeteren.

15 Volgens een voorkeursuitvoeringsvorm is de meso-acrylonitril- gesubstitueerde porfyrine-verbinding afgeleid van een precursor por-fyrine-verbinding gekozen uit de groep bestaande uit i) hemine, en ii) heem.

Deze voorlopers voor het bereiden van de in de werkwijze vol-20 gens de uitvinding te gebruiken uitgangsverbindingen zijn goedkoop, hetgeen een meer economische bereiding van de verbindingen volgens de uitvinding mogelijk maakt.

De onderhavige uitvinding ook heeft betrekking op een porfyrine-derivaat verkrijgbaar met de werkwijze volgens de uitvinding, de 25 enantiomeren ervan, alsmede de additiezouten ervan met een zuur of base. Specifieke voorbeelden van gunstige verbindingen zijn 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la' , 5a' , 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester; 30 2' -Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la', 5a',6' - tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a', 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerde 7,8-35 dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la' , 5a', 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerde 7,8-dihydromesoporfyrinedimethylester; 1 0 28 4 8 5 9 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a, 6-jkl]-geannuleerde 12,13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-5 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-lmn]-geannuleerde 12,13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a' , 6'-tetrahydroacrido[4,5,5a, 6-opqj-geannuleerde 17,18-dihydromesoporfyrinedimethylester; 10 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerde 17,18-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1' ,la' ,5a' , 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a, 6-bcd]-geannuleerd 2,3-dihydromesoporfyrine; 15 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la' ,5a', 6' - tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerd 2,3-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a', 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerd 7,8-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1' ,la',5a', 6' -20 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerd 7,8-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a, 6-jkl]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1' ,la' , 5a' , 6' -25 tetrahydroacrido[4,5,5a, 6-lmn]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine ; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a' , 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-opq]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrine; 30 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a' , 6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrine 2'-Aminocarbonyl-8' -formyl-N-methyl-1', la' , 5a', 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester; 35 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester; 1 0 2 8 4 » s_ 10 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerde 7,8-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'-5 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerde 7,8-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2' -Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la' , 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-jkl]-geannuleerde 12,13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 10 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-lmn]-geannuleerde 12,13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-opq]-geannuleerde 17,18-15 dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la' , 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrinedimethylester 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-20 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerd 2,3-dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerd 2, 3-dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la', 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerd 7,8-dihydromesoporfyrine; 25 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerd 7, 8-dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-jkl]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine; 30 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la' , 5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-lmn]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la' ,5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-opq]-geannuleerd 17,18-35 dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrine alsmede de additiezouten ervan met farmaceutisch aanvaardbaar zuur of base.

1 0 28 4 8 5 11

De onderhavige uitvinding ook heeft betrekking op het gebruik van een porfyrine-derivaat volgens de uitvinding voor de bereiding van een farmaceutisch preparaat voor het behandelen van die goedaardige, kwaadaardige, ontstoken en infectieuze indicaties die in het 5 vak welbekend zijn voor klinische en andere toepassingen van fotosen-sitizers. Deze indicaties omvatten onder andere: 1) Huid- en slijm- vlies-aandoeningen: goedaardige, kwaadaardige, ontstoken en infectieuze huid/slijmvlies-aandoeningen zoals acne, wratten, eczeem, moedervlekken (waaronder vasculaire misvormingen zoals wijnvlekken en 10 hyperpigmentatie), hirsutisme, huid/(brand)wond/slijmvlies-infecties (veroorzaakt door bacteriën, virussen, dermatofyten en andere schimmels, gisten en/of parasieten), actinische keratosen, psoriasis, primaire tumoren (waaronder basaalcel-carcinomen, squameuze cel-carcinoom en melanomen) en secundaire tumoren van de huid en slijm- 15 vlies. Daarenboven kunnen fotosensitizers worden gebruikt voor het ontsmetten van de huid en slijmvlies voor het voorkómen van infecties ; 2) Vasculaire aandoeningen: vasculaire ziekten zoals de ver schillende soorten macula degeneratie in oogheelkunde, behandeling 20 van arteriosclerotische plaques, het voorkómen en/of de behandeling van vasculaire (re)stenose of aneurysma's, arterio-veneuze misvormingen en andere vasculaire anomalieën; 3) Oncologie: als een alternatief voor of aanvulling op de standaard-behandeling van tumoren en laesies in het voorstadium van 25 kanker zoals pancreas hoofd kanker, tumoren van de hersenen, long, cervix, uterus, urineblaas, galblaas, maag, darm, thyroid en slokdarm (waaronder de slokdarm van Barret) , prostaatkanker, hoofd- en hals-kankersoorten (waaronder kankersoorten van de mondholte, oren, neus, larynx en farynx) en nier-tumoren; 30 4) Oogheelkundige aandoeningen: aandoeningen in het oog zoals leeftijd-gerelateerde macula degeneratie, secundair cataract, infecties, immunologische ziekten en tumoren; 5) Gynaecologische of urologische aandoeningen: urogenitale ziekten zoals uterus bloedingen, endometriose, goedaardige prostaat 35 hypertrofie en voor gebruik bij endometriale ablatie; 6) Immunologische aandoeningen: ziekten veroorzaakt door afwijkingen van het immuunsysteem of verhoogde ontstekingsreacties zoals multiple sclerose, rheumatoïde arthritis, Inflammatory Bowel Disease 1 028 48 5 12 (waaronder colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), scleroderma en thyreoditis; 7) Mondholte- of nasofaryngeale aandoeningen, waaronder tandheelkundige toepassingen, bijvoorbeeld aandoeningen in de mondholte 5 zoals ontsmetting van wortelkanalen, de behandeling en/of het voorkomen van tandvleesziekte en de behandeling van wonden of andere slijm-vlies-aandoeningen.

Het porfyrine-derivaat in een farmaceutisch preparaat volgens de uitvinding kan in elke geschikte vorm aanwezig zijn, waaronder als 10 het zure of basische additiezout ervan of als de vrije base en vrije zuur ervan en het farmaceutische preparaat zal in het algemeen een farmaceutisch aanvaardbaar drager of vulstof omvatten. In het algemeen zullen porfyrinen die geen metaalion bevatten de voorkeur genieten. Met betrekking tot die porfyrine-derivaten volgens de uitvinding 15 met een of meer ester-groepen, worden de vrije zuren of additiezouten van deze porfyrine-derivaten beschouwd als zijnde die welke de voorkeur genieten voor farmaceutische preparaten; dit in het licht van de verbeterde oplosbaarheid ervan in waterige oplossingen, waaronder bloed. Verzeping van deze esters kan worden bereikt onder gebruikma-20 king van in het vak bekende standaard-werkwijzen, zoals hydrolyseren onder gebruikmaking van natriumhydroxide.

Daarenboven zijn de derivaten volgens de onderhavige uitvinding bruikbaar 1) voor fotodetectie van kwaadaardige en pre-kwaadaardige lae-25 sies, bijvoorbeeld in de blaas, long of slokdarm; 2) voor ontsmetting of pathogeen (zoals gram positieve en negatieve bacteriën, virussen, parasieten, prionen en schimmels) -vermindering van vloeistoffen zoals biologische vloeistoffen (waaronder donorbloed, stamcel-bevattende vloeistoffen, beenmerg- 30 reiniging) en verontreinigd water; 3) voor ontsmetting of pathogeen-vermindering van oppervlakken, hetzij door gebruik te maken van vloeibare fotosensitizers of door ze direct aan het genoemde oppervlak te koppelen; 4) voor gebruik als insecticide.

35 De bijgaande conclusies zijn door verwijzing in de beschrijving opgenomen.

Tenslotte heeft de uitvinding betrekking op een niet-farmaceutische samenstelling die een porfyrine-derivaat volgens de uitvinding tezamen met een aanvaardbare drager of vulstof omvat.

1023485 13

De onderhavige uitvinding wordt toegelicht onder verwijzing naar de volgende niet-beperkende voorbeelden en onder verwijzing naar de tekening waarin

Fig. 1 een schema is dat de reactie weergeeft van een acryloni-5 tril-porfyrine-verbinding en een Vilsmeier reagens onder gebruikmaking van de werkwijze volgens de uitvinding tot een porfyrine-derivaat waarbij het ringsysteem van het Vilsmeier reagens via twee nieuwe 6-ringen is gecondenseerd met de macrocyclische porfyrine-ring ervan (voor verbinding 6 is slechts een van de isomeren ervan weerge-10 geven);

Fig. 2 een grafiek is die de donker-toxiciteit van verbinding 5 van Fig. 1 laat zien; en

Fig. 3 een grafiek is waarin de fotodynamische cytotoxiciteit van verbinding 5 van Fig. 1 met Foscan™ als referentie-verbinding 15 wordt vergeleken. Foscan™ is een porfyrine dat de hoogste fotodynamische cytotoxiciteit bezit, voor zover bij de uitvinders bekend.

VOORBEELDEN

I) Bereiding (onder verwijzing naar fig. 1) 20 2-cyano-8-formyl-N-methyl-l,la,5a,6-tetrahydroacrido-[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerd 2,3-dihydromesoporfyrine-dimethylesternikkel-complex (verbinding 4) 25 a) Bereiding van het Vilsmeier reagens P0C13 (0,40 ml, 4,3 mmol) werd druppelsgewijs toegevoegd aan N-methylformanilide (0,55 ml, 4,5 mmol) waarna het mengsel gedurende 30 minuten bij kamertemperatuur werd geroerd, resulterend in het Vilsmeier reagens N-chloormethyleen-N-methyl-N-fenylammoniumdioxo-30 dichloorfosfaat 3.

b) Het onder a) verkregen mengsel werd toegevoegd aan een geroerde oplossing van 500 mg (0,71 mmol) 5-(2 -cyanovinyl)mesoporfyrinedimethylesternikkel-complex 1 in 45 ml dichloorethaan. Derhalve was er een zes-voudige overmaat aan Vilsmei-35 er reagens. De reactie werd met behulp TLC gevolgd onder gebruikmaking van een mengsel van 1% methanol in dichloormethaan als het elu-tiemiddel. Uitgangsverbinding 1 was bereid zoals beschreven in Eur. J. Org. Chem (2004) 1_9, blz. 4024 - 4038.

1 n 9 g 4 « 5 14

Na een uur werd 60 ml verzadigd waterig natriumacetaat aan het reactiemengsel toegevoegd tot de pH = 7, en het mengsel werd vervolgens gedurende de nacht geroerd om het productmengsel te hydrolyse*· ren. De organische laag werd afgescheiden, waarna het oplosmiddel on-5 der verlaagde druk werd afgedampt. N-methylformanilide en N-methylaniline in het ruwe productmengsel werden verwijderd onder gebruikmaking van silicagel-flitschromatografie met diëthy-lether/hexanen (1:1). Het porfyrine-mengsel werd gescheiden onder gebruikmaking van silicagel-chromatografie met dichloormethaan. De eer-10 ste bruine fractie bevatte 160 mg (0,23 mmol, 28%) van de uitgangs-verbinding, de volgende groene banden bevatten 105 mg (0,14 mmol, 20%) van een mengsel van de nikkel-complexen van meso geformyleerde 5-(2'-cyanovinyl)mesoporfyrinedimethylester. De laatste heldere groene band bevatte 130 mg (0,16 mmol, 22%) van de nieuwe verbinding 4 15 met een sterke absorptie bij 650 nm.

2-cyano-8-formyl-N-methyl-l,la,5a,6-tetrahydroacrido-[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester (verbinding 5) 20 50 mg (0,06 mmol) verbinding 4 werd opgelost in 4,0 ml gecon centreerd zwavelzuur en bij kamertemperatuur geroerd totdat de verbinding volledig was opgelost (maar niet langer om ongewenste nevenreacties te voorkomen, in het bijzonder verzeping van de cyano-groep). Het reactiemengsel werd met een waterige natriumacetaat-25 oplossing geneutraliseerd en het precipitaat werd afgefiltreerd en met water gewassen. Het ruwe product werd gezuiverd door middel van silicagel-chromatografie onder gebruikmaking van een mengsel van 1% methanol in dichloormethaan als het elutiemiddel. Het product werd geherkristalliseerd uit een mengsel van dichloormethaan en hexanen 30 onder oplevering van 29 mg (0,04 mmol, 62%) verbinding 5.

Spectroscopische gegevens

Naast een sterke absorptie bij 647 nm vertoont verbinding 4 ook een sterke piek bij 2198 cm'1 in het inf rarood-spectrum, hetgeen 35 duidt op de aanwezigheid van een nitril-functie. Ook waren pieken aanwezig bij 1676 cm"1 en een Fermi doublet bij 2730 en 2802 cm'1, hetgeen erop duidt dat er een aan een electronen-rijk deel van het molecuul gebonden aldehyde-groep is. HR-ESI massa-spectroscopie gaf een exacte massa van m/z = 847,3133, hetgeen correspondeert met een 1028485 15 elementen-samenstelling van 12C481H4914N6160 558Ni + (berekend: m/z 847,3118) wat correspondeert met de enkelvoudig geprotoneerde vorm van verbinding 4. Verwijdering van nikkel met geconcentreerd H2S04 geeft het nikkel-vrije derivaat 5 waarvan de lange golflengte-5 absorptie is verschoven naar 687 nm (fig 1), hetgeen zeer ver in het rood is. Op basis van pieken in het IR-spectrum bij 2194 cm'1, 1674 cm'1 en het Fermi doublet bij 2720 en 2760 cm'1, wordt geconcludeerd dat de nitril-functie en de aldehyde-functie nog aanwezig zijn. Het HR ESI massaspectrum laat de ouderpiek bij m/z = 791,3931 zien, het-10 geen correspondeert met een elementen-samenstelling van 12C481H5i14N61605 + (berekend m/z = 791,3921). Dit correspondeert met de enkelvoudig geprotoneerde vorm van 12C481H5o14N61603 , hetgeen correspondeert met het verwijderen van een Ni2+ en het inbrengen van twee waterstof-atomen. Het onverzadigingsgetal is 27 (dubbele binding-equivalenten; DBE). De 15 elementen-samenstelling van 5-(2*- cyanovinyl) mesoporfyrinedimethylester is 12C391H4314N51604 met onverzadi gingsgetal 21. Dit betekent dat verbinding 5 9 koolstofatomen, 7 waterstof-atomen, een stikstof-atoom en een zuurstof-atoom meer bevat dan 5-(2’-cyanovinyl)mesoporfyrinedimethylester. Ook het onverzadi-20 gingsgetal in verbinding 5 is met 6 eenheden toegenomen. Deze feiten duiden erop dat de koolstof-, waterstof- en stikstof-atomen van reagens 3 in de structuur van verbinding 5 zijn opgenomen en dat daarenboven een aldehyde-groep aanwezig is, kennelijk gebonden aan de ben-zeen-ring van de N-methylaniline-groep die thans in de structuur van 25 verbinding 5 is opgenomen. Deze gegevens werden ondersteund door 'H NMR en 13C NMR, welke spectroscopische technieken het de onderhavige uitvinders mogelijk maakten de structuur van verbinding 5 ondubbelzinnig vast te stellen en te bevestigen.

De structuur van verbinding 5 heeft drie chirale koolstofatomen 30 (2, 3 en 28). Echter, ten gevolge van de een brug vormende aniline- structuur bij 2 en 28 worden de substituenten op 2, 3, en 28 in een syn, syn oriëntatie gedwongen. Dit heeft tot gevolg dat verbinding 5 in slechts twee enantiomere vormen voorkomt. Deze twee enantiomeren zijn met behulp HPLC volledig gescheiden onder gebruikmaking van een 35 Daicel Chiralcel OD kolom (VWR, Amsterdam, Nederland) en een hexaan-ethanol-mengsel (75/25 vol./vol.) als het elutiemiddel. De CD-spectra van de eluerende pieken (resultaten niet weergegeven) zijn exacte spiegelbeelden van elkaar. Beide enantiomeren hebben electronische absorptiespectra identiek met die van verbinding 5. Deze resultaten 1028485 16 laten zien dat verbinding 5 in feite een 1:1 mengsel van twee enanti-omeren is, die gemakkelijk op semi-preparatieve schaal in de optisch zuivere vormen ervan kunnen worden gescheiden.

5 II) Fotochemische singlet zuurstof generatie

Verbinding 5 opgelost in tolueen werd geëxciteerd met een 9 mJ, 15 ns laserpuls bij 532 nm afkomstig van een zelf-gebouwde Q-geschakelde frequentie-verdubbelde NdrYAG laser werkend bij 10 Hz. 10 Emissie van singlet zuurstof bij 1270 nm werd onder 90° ten opzichte van de kwartscuvet gedetecteerd met behulp van een InGaAs fotodiode, geamplificeerd en daarna signaal-gemiddeld (256 shots) op een digitale oscilloscoop (HP infinium). Een 1260 nm interferentiefilter (FWHM = 75 nm) werd gebruikt om de detector tegen laserlicht en sensitizer 15 fluorescentie te beschermen. Kenmerkende vervaltijden waren 28+1 ps, hetgeen karakteristiek is voor singlet zuurstof-verval in tolueen (M. Okamoto et al, J. Phys. Chem., 1993, 97, blz. 177 - 180.) Tetra-fenylporfyrine werd gebruikt als een standaard voor het bepalen van de relatieve singlet zuurstof-opbrengst (ΦΔ) (F. Wilkinson, et al, J. 20 Phys. Chem. Ref. Gegevens., 1993, 22^, blz. 113 - 262.). De relatieve quantumopbrengst voor verbinding 5 in met lucht verzadigde tolueen was 0,72. Er werd onder deze omstandigheden geen fotodegradatie waargenomen, zoals gemeten aan de hand van veranderingen in het absorp-tiespectrum van verbinding 5. Deze stabiliteit van de verbinding vol-25 gens de uitvinding zoals toegelicht aan de hand van verbinding 5 voor singlet zuurstof is verrassend. Bij vele porfyrinen met aanhangende dubbele bindingen reageert de dubbele binding chemisch met de door het systeem opgewekte singlet zuurstof. Bijv. het purpurine verkregen door R.B. Woodward tijdens de totale synthese van chlorofyl a wordt 30 ge-foto-oxygeneerd door de door het purpurine-derivaat zelf opgewekte singlet zuurstof, hetgeen leidt tot splitsing van de dubbele binding in de geannuleerde cyclopenteen-ring (ref: R.B. Woodward et.al. J.

Am. Chem. Soc. 1960, 8_2, blz. 3800 - 3802). Achteraf gezien en zonder aan enige theorie gebonden te willen zijn, zou de stabiliteit van 35 verbinding 5 voor een singlet zuurstof-aanval op de aanhangende dubbele binding kunnen worden verklaard door de lage electronen-dichtheid van de dubbele binding ten gevolge van het electronen-zuigende vermogen van de nitril-functie. Het waterstof-atoom gebonden aan koolstof-28 is zowel allylisch en geminaal ten opzichte van een 1028485 17 tertiaire amine-functie, hetgeen deze in het algemeen zeer reactief maakt voor singlet zuurstof en ander oxidatoren. Echter, ten gevolge van structuur-beperkingen veroorzaakt door de aanwezigheid van de omvangrijke aromatische groep (d.w.z. hier de N-methylaniline-groep) 5 vrijwel loodrecht op het vlak van de porfyrine-ring, wordt de waterstof op plaats 28 in het vlak van de cyclohexadieen-ring gedwongen, hetgeen elke eventuele stabilisatie van de species die is het gevolg van het verwijderen van de 28-waterstof door de dubbele binding en de aniline-functie verhindert. Het is een gelukkig toeval dat de precie- 10 ze structuur die het gevolg is van de reactie uitgevoerd volgens de uitvinding de verbindingen volgens de uitvinding stabiel maakt ten aanzien van een aanval door singlet zuurstof. Het nikkel-complex 4 werd op dezelfde manier onderzocht; er werd geen singlet zuurstof waargenomen (ΦΔ< 0,01), in overeenstemming met het gewone effect van 15 nikkel in porfyrine-complexen.

III) Biologische effecten

Eerst werd in het donker een toxiciteitstest van verbinding 5 20 met kweken van A 549 longcarcinoom-cellen (American Type Culture Col- lection) uitgevoerd. De cellen werden in een medium dat verbinding 5 bij uiteenlopende concentraties bevat geïncubeerd. De kweken werden gedurende de nacht in het donker bij 37°C weggezet. Onder gebruikmaking van de MTT (3-(4.5-dimethylthiazol-2-yl)-2.5- 25 difenyltetrazoliumbromide) -assay gebaseerd op de werkwijzen van Tada et al (J. Immunol. Meth., 1986, j33, blz. 157 - 165) en J. Carmichael et al (Cancer Res., 1987, blz. 936 - 942.) werd de celoverleving verkregen als een percentage van onbehandelde cellen ten opzichte van de controle (fig. 2) . Zelfs bij concentraties tot 30 pg/ml in het me-30 dium was de celoverleving volledig (binnen de experimentele fout), hetgeen laat zien dat verbinding 5 in het donker in wezen niet toxisch is voor de longcarcinoom-cellen.

Na het incuberen van de longkanker-cellen gedurende 4 uur met verbinding 5 in het donker gevolgd door belichting met wit halogeen-35 licht bij 30 mW/cm2 (270 kJ/m2) werden de longcarcinoom-cellen voor 70% gedood bij een concentratie van 0,10 pg/ml, hetgeen vergelijkbaar is met de resultaten gevonden voor mTHPC (Foscan®) (Scotia, Fig. 3). Dit toont dat, in aanwezigheid van zuurstof (uit de atmosfeer) en licht, verbinding 5 als een zeer efficiënt fotodynamisch agens werkt. 40 f 1028485

Claims (13)

1. Werkwijze voor het bereiden van een porfyrine-derivaat 5 uitgaande van een meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine- verbinding, waarbij de genoemde meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine-verbinding een gecoördineerd bivalent metaalion in de ma-crocyclische porfyrine-ring bevat, met het kenmerk, dat de meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine-verbinding, in een vorm waar-10 bij de genoemde meso acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine- verbinding met een bivalent metaalion is gecomplexeerd, in contact wordt gebracht met een Vilsmeièr reagens met een reactief motief C1

15 I C2 - N = C3 dat een quaternair stikstof-atoom bevat dat direct met twee koolstof-atomen C1, C2 is verbonden, waarbij ten minste een van de genoemde 20 koolstofatomen deel uitmaakt van een aromatische rest, en waarbij het genoemde quaternaire stikstof-atoom via een dubbele binding direct is verbonden met een koolstofatoom C3, waarbij het genoemde koolstof-atoom C3 een halogeen-atoom gekozen uit fluor, chloor, broom en jood draagt, 25 onder de voorwaarde dat ten minste een C atoom van de aromati sche rest ortho ten opzichte van de quaternaire stikstof ongesubstitueerd is; voor het omzetten van de genoemde meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine-verbinding tot een porfyrine-derivaat dat 30 het ringsysteem van het Vilsmeier reagens bezit, via twee nieuwe 6-ringen gecondenseerd met de macrocyclische porfyrine-ring.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat een Vilsmeier reagens wordt toegepast gekozen uit de groep bestaande uit 35 1026485 d2 n2 RlV-yNyR3 "'VyVVR3 .v x * x N + X x RÖCX r'ÖCj V* i Κ’'ιΓ~χ HW' j^nX 'Vy*/ Uj^ LX> R\ x «V'X R Vvt ‘WC > CQ^ ^^C>' \_y ύ+Τί τ1 nR' *! ^ ΧΛ- Χγ(ΟΗ2)„ Χγ(ΟΗ2)„, Rjfjk· RWtv waarbij n een geheel getal is van 0 tot 3 m een geheel getal is van 1 tot 8 5. een halogeen-atoom is gekozen uit fluor, chloor, broom en jood; R1 waterstof is, of dezelfde betekenis heeft als gedefinieerd voor R2, in welk 10 geval deze kan zijn gecondenseerd met een aromatische ring van het 1028485_ ringsysteem van het Vilsmeier reagens, waarvan de aromatische ring het quaternaire stikstof-atoom draagt; R2 is - een verzadigd of onverzadigd Ci-6 alkyl-residu, waarbij het 5 genoemde alkyl-residu optioneel kan zijn gesubstitueerd met een of meer substituenten onafhankelijk gekozen uit de groep bestaande uit lineaire of vertakte Ci-6 alkoxy, lineaire of vertakte Ci-β alkylthio, lineaire of vertakte C2-6 alkenyl, lineaire of vertakte C2-6 alkynyl, chloor, broom of fluor, carbonyl, C6-i2 aryl, of amino gesubstitueerd 10 met twee substituenten onafhankelijk gekozen uit de groep bestaande uit lineaire of vertakte Ci-6 alkoxy, lineaire of vertakte Ci-6 alkylthio, en C6.12 aryl waarbij deze substituenten van de amine-groep optioneel kunnen zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom en jood; waarbij het verzadigde of onverzadigde Ci-6 alkyl-residu deel 15 uit kan maken van een ringsysteem gecondenseerd met de aromatische ring die het stikstof-atoom van het Vilsmeier reagens draagt; of - een C6-i2 aryl-residu, waarbij het genoemde aryl-residu optioneel kan zijn gesubstitueerd met een of meer substituenten onaf- 20 hankelijk gekozen uit de groep bestaande uit lineaire of vertakte C1-6 alkyl, lineaire of vertakte C1-6 alkoxy, lineaire of vertakte C1-6 alkylthio, lineaire of vertakte C2-& alkenyl, lineaire of vertakte C2-6 alkynyl, chloor, broom of fluor, carbonyl, of amino gesubstitueerd met twee substituenten onafhankelijk gekozen uit de groep bestaande 25 uit lineaire of vertakte C1-6 alkoxy, lineaire of vertakte C1-6 alkylthio, en C6-i2 aryl waarbij deze substituenten van de amine-groep optioneel kunnen zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom en jood; waarbij het C6-i2 aryl-residu deel uit kan maken van een ringsysteem gecondenseerd met de aromatische ring die het stikstof-atoom 30 van het Vilsmeier reagens draagt; en R3 is waterstof of is zoals gedefinieerd voor R2.

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat het 35 halogeen-atoom chloor is.

4. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat een meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine- verbinding met de formule (I) als uitgangsverbinding wordt gebruikt 40 1028485 (I) CN k^R6 r5 r7 R4--r8 \---- ,N-y R15-i M' \-R9 )==N' N—i r14—x —r1° R13 R12 R11 5 waarbij R4, R5 , R7 en R8, onafhankelijk van elkaar, waterstof voorstellen, lineaire of vertakte (Cj-s) alkyl, of lineaire of vertakte (Ci-e)alkyl C(0)0 (Ci-8) alkyl, waarbij de alkyl-groepen optioneel kunnen zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom, jood, nitril, (Ci-8) 10 thioëther, en (Ci-8) alkoxy; R6 waterstof voorstelt, nitril, monocyclische, bicyclische of tricyclische (C6-i4) aryl, of (Ci-<) alkyl waarbij de aryl- en alkyl-groep optioneel kunnen zijn gesubstitueerd met fluor, chloor, broom, jood, nitril, (Ci-8) thioëther, en (Ci-8) alkoxy, en de alkyl-groep kan 15 zijn gesubstitueerd met een monocyclische, bicyclische of tricyclische (C6-n) aryl; R9 tot R15, onafhankelijk van elkaar, waterstof voorstellen, lineaire of vertakte (Ci-8) alkyl, lineaire of vertakte (Ci-8) alkyl C(0)0 (Ci_8) alkyl, waarbij n een geheel getal is van 0 tot 4, CH2=CH-, een 20 monocyclische, bicyclische of tricyclische (C3-C14) aryl, waarbij de genoemde aryl optioneel een of meer stikstof-atomen als heteroatomen bevat; en R9, R12, en R15 kunnen daarenboven een met R6' gesubstitueer- 1 0 2 8 48 5 de acrylonitril-groep voorstellen, waarbij R6' is zoals gedefinieerd voor R6; en M een bivalent metaalion of twee waterstof-atomen voorstelt. 5

5. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het porfyrine-derivaat wordt geformyleerd.

6. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies, met het 10 kenmerk, dat het bivalente metaalion wordt verwijderd of vervangen door een ander metaalion.

7. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het stikstof-atoom van het ringsysteem wordt gequaterni- 15 zeerd.

8. Werkwijze volgens een van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de meso-acrylonitril-gesubstitueerde porfyrine-verbinding is afgeleid van een precursor porfyrine-verbinding gekozen 20 uit de groep bestaande uit i) hemine, en ii) heem.

9. Porfyrine-derivaat verkrijgbaar met behulp van de werkwijze volgens een van de conclusies 1 tot 8, de enantiomeren ervan, verzeepte esters ervan alsmede de additiezouten ervan met een zuur of 25 base.

10. Porfyrine-derivaat gekozen uit de groep bestaande uit 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la' ,5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerde 2,3-30 dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la', 5a', 6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1' ,la' , 5a', 6' -35 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerde 7,8-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la' ,5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerde 7,8-dihydromesoporfyrinedimethylester; 1 0 2 8 4 8 5 2' -Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la', 5a',6' -tetrahydroacrido[4,5,5a,6-j kl]-geannuleerde 12, 13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2' -Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-5 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-lmn]-geannuleerde 12,13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-opq]-geannuleerde 17,18-dihydromesoporfyrinedimethylester; 10 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerde 17,18-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2' -Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerd 2,3-dihydromesoporfyrine; 15 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerd 2,3-dihydromesoporfyrine; 2' -Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerd 7,8-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a', 6'-20 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerd 7,8-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-jkl]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-25 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-lmn]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine; 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1',la',5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-opq]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrine; 30 2'-Cyano-8'-formyl-N-methyl-1' , la', 5a', 6' - tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrine 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la' , 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester; 35 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerde 2,3-dihydromesoporfyrinedimethylester; <1 Λ Λ « . > _ 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerde 7,8-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2' -Aminocarbonyl-8'' -formyl-N-methyl-1', la' , 5a',6'-5 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerde 7,8-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-jkl]-geannuleerde 12,13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 10 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la' , 5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-lmn]-geannuleerde 12,13-dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la' ,5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-opq]-geannuleerde 17,18-15 dihydromesoporfyrinedimethylester; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a' ,6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrinedimethylester 2' -Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'-20 tetrahydroacrido[4,5,5a,6-bcd]-geannuleerd 2,3-dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a', 6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-abt]-geannuleerd 2, 3-dihydromesoporfyrine; 2' -Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-efg]-geannuleerd 7,8-dihydromesoporfyrine; 25 2' -Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la', 5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-ghi]-geannuleerd 7,8-dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1' , la' , 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-jkl]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine; 30 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la' ,5a',6'- tetrahydroacrido[4,5,5a,6-lmn]-geannuleerd 12,13-dihydromesoporfyrine; 2'-Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la', 5a' ,6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-opq]-geannuleerd 17,18-35 dihydromesoporfyrine; 2' -Aminocarbonyl-8'-formyl-N-methyl-1', la' , 5a',6'-tetrahydroacrido[4,5,5a,6-qrs]-geannuleerd 17,18-dihydromesoporfyrine alsmede de additiezouten ervan met farmaceutisch aanvaardbaar zuur of base. 1028485

11. Gebruik van een porfyrine-derivaat volgens conclusie 9 of 10 voor de bereiding van een farmaceutisch preparaat voor het voorkómen en/of het behandelen van goedaardige, kwaadaardige, ontstoken en 5 infectieuze 1. huid- en slijmvlies-aandoeningen; 2. vasculaire aandoeningen; 3. tumoren en laesies in het voorstadium van kanker; 4. oogheelkunde aandoeningen; 10 5) gynaecologische of urologische aandoeningen; 6. immunologische aandoeningen; 7. mondholte- of nasofaryngeale aandoeningen.

12. Gebruik van een porfyrine-derivaat volgens conclusie 9 of 15 10 voor de bereiding van een samenstelling 1. voor fotodetectie van kwaadaardige en pre-kwaadaardige laesies; 2. voor ontsmetting of pathogeen-reductie van vloeistoffen zoals biologische vloeistoffen en verontreinigd water; 20 3) voor ontsmetting of pathogeen-reductie van oppervlakken; 4. voor gebruik als insecticide.

13. Farmaceutisch preparaat dat een porfyrine-derivaat volgens conclusie 9 of 10 tezamen met een farmaceutisch aanvaardbaar drager 25 of vulstof omvat. 1028485 ------- -------