Miciraa(Zygote)
Zaayigootiin ykn miciraan ykn hanqaaquu gabbate lubbiyyoo addaa yeroo misooma hanqaaquu hanqaaquu fi sanyiin kormaa walitti dhufanii uumamuudha. Odeeffannoo dhaalmayaa lubbu qabeeyyii haaraa uumuuf barbaachisu hunda of keessaa qabas.
Orgaanizimoota seelhedduu keessatti zaayigootiin sadarkaa guddinaa isa jalqabaati. Namaa fi orgaanizimoota walhotee mitiqiaa (anisogamous) biroo irra caalaan isaanii keessatti zaayigootiin kan uumamu yeroo hanqaaquu fi sanyiin kormaa walitti dhufanii orgaanizimii adda ta’e haaraa yeroo uumuudha. Orgaanizimoota seelii tokko qaban keessatti zaayigootiin saalqunnamtii malee
Maayitoosisiin qoodamee sanyii walfakkaataa uumuu danda’a.
Ilmaan namootaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Yeroo misooma hanqaaquu namaa, lubbiyyoo hanqaaquu bilchaate, kan kiroomozoomii baay’ee of keessaa qabuu fi sanyii kormaa, kan gaameetii dhiiraa Baaqsanyiittii ykn Baaddiraa tokkee (haploid) ta’e walitti dhufu. Gamtaan kun seelii haaraa zaayigootii jedhamuun beekamu uuma. sanyiin kormaa hanqaauu wajjin yeroo walitti makamu, hanqaaquun qoqqoodinsa meeyootikii isaa isa lammaffaa xumura, kunis seelii haaraa baaqsanyittii kan kiroomozoomii 23 qofa qabu, irra caalaan kalloo areeroo fi Dureetambii(piroonukiliyasii ) dhiiraa uuma. Bu’aan meeyoosiisii inni biraan qaama bantii lammaffaa yoo ta’u, kunis kiroomozoomii of keessaa qaba garuu baay’achuu ykn lubbuun jiraachuu hin danda’u.
Yeroo misooma hanqaauu fi maxxanuu gidduu jirutti, miciree guddachaa jiru rimee durmaxxanuu (preimplantation conceptus) jedhamee waamamuu danda’a. Marii seeraa, kanneen itti fayyadama seelii bu’uuraa miciree wajjin walqabatan dabalatee, sadarkaan kun miciree duraa (pre-embryo) jedhamees waamamee jira.