Gammoojjii
Gammoojjiin naannoo lafa gogaa ta’ee fi rooba xiqqaan itti roobu yoo ta’u, kanarraa kan ka’e haalli jireenyaa biqiltootaa fi bineensotaaf muraasa qaba. Hanqinni biqiltootaa lafa eegumsa hin qabne qulleesuu(denudation)'f saaxila . Tokkoo sadaffaan laffaa goggogaa(bonaayaa) ykn walakkaa goggogaa(bonaayaa) dha . kunis naannoowwan bantii baay'ee kan rooba xiqqaa ta'e kan hammatu yoo ta'u, naannoowwan bantii kun gammoojjii bantii ykn "gammoojjii qorraa" jedhaman. Gammoojjiin hamma rooba roobuun, hamma ho’a olaantummaa qabuun, sababoota gammoojjeemmeessuu ta’uu isaaniitiin ykn teessuma lafaatiin ramadamuu danda’a.
hidda jechaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Afaan oromoo keessattiii Gammoojjiin maqaalee Garaa garaa kannee akkaa huffee, laangaannoo, adaala, balballaa, corree fi warab jedhamuun beekamuu
| Sadaraakaa | Gammojjii | Bal'ina (km2) | Bal'ina (sqmi) |
|---|---|---|---|
| 1 | Gammoojii Kibba Cabii (Antarctica) | 14,200,000 | 5,482,651 |
| 2 | Gammoojii kaaba Cabii (Arctic) | 13,900,000 | 5,366,820 |
| 3 | Gammoojii saharaa (Arikaa) | 9,200,000 | 3,552,140 |
| 4 | Gammoojii Awuustiraaliaa (Australia) | 2,700,000 | 1,042,476 |
| 5 | Gammoojii Arabiaa (Middle East) | 2,330,000 | 899,618 |
| 6 | Gammoojii gobi(Asia) | 1,295,000 | 500,002 |
| 7 | Gammoojii karharii (Africa) | 900,000 | 347,492 |
| 8 | Gammoojjii Paataagooniyaa (South America) | 673,000 | 259,847 |
| 9 | Gammoojjii sooriyaa (Middle East) | 500,000 | 193,051 |
| 10 | Gammoojjii qorii Guddaa (North America) | 490,000 | 190,000 |