Sètge de Tolosa (1218)
|
Sètge de Tolosa (1218)
| |
|---|---|
 | |
| Informacions generalas | |
| Data | 22 de setembre de 1217 al 25 de julhet de 1218 |
| Luòc | Tolosa |
| Eissida | Victòria de Tolosa |
| Belligerants | |
 Crosats |
 Comtat de Tolosa Comtat de Fois Comtat de Comenge
|
| Comandants | |
 Simon IV de Montfòrt † Amalric VI de Montfòrt Gui de Montfòrt Alan de Roucy Ugues de Lacy Gui I de Levis Bochard de Marlí
|
Ramon VI de Tolosa Ramon Rogièr de Fois Bernat IV de Comenge
|
Lo sètge de Tolosa de 1218 es una operacion de Simon IV de Montfòrt que tentèt de tornar prene la vila de Tolosa que s’èra revoltada contra el. Es pendent aquel sètge que Simon de Montfòrt trapèt la mòrt.
Las causas
[modificar | Modificar lo còdi]Lo sètge de Bèucaire (estiu de 1216) foguèt lo primièr escaç de Simon de Montfòrt e aviá acabat amb la seuna reputacion d’invincibilitat. Aviá tanben mes en evidéncia la lassièra dels seus barons e soldats aprèp set ans de guerilha permanenta. Nombre d’entre eles li conselhèron la moderacion, mas Monfòrt aprenguèt que lo comte Ramon VI de Tolosa marchava cap a Tolosa al cap d’una armada. Simon envièt una avantgardiá que foguèt capturada pels Tolosencs, puèi i menèt la seuna armada de marcha forçada[1] e passèt davant l’armada de Ramon VI.
Los Tolosencs, dins una posicion dificila, perque capturar l’avantgardiá èra un signe de rebellion dubèrta, envièron una delegacion, que Montfòrt capturèt sul còp. En ràbia Simon de Montfòrt parlèt d’impausar una multa pesuga a la vila o de la saquejar. Folquet de Marselha, evesque de Tolosa e amic de Montfòrt faguèt lo mediator e apaisèt la colèra. Alara que l’evesque Folquet parlementava amb la populacion, l’armada de Montfòrt penetrèt dins la vila e encendièt lo quartièr josieu, per desorganizar los seus oposants, mas la vila se cobriguèt de barricadas e deguèt se retirar dins lo Castèl Narbonés. Mas los notables tolosencs saviá que sens lo sosten de l’armada, lor èra impossible de resistir a l’armada francesa. Atal decidiguèron de negociar la rendeson de la vila. Quand los soldats franceses capturats foguèron liberats pels Tolosencs, Simon de Montfòrt se revelèt e exerciguèt una fòrta repression dins la vila: occupacion dels punts estrategics de la vila, arrestacions brutalas, desportacion dels notables, e rescat de trenta mila marcs d’argent. Lo resultat d'aquelas exaccions es de transformar l’animositat de Tolosa contra Montfòrt en rabiá.
Al mes de novembre de 1216, Simon de Montfòrt daissèt la vila e anèt maridar lo seu filh Gui amb Petronilha de Comenge, comtessa de Bigòrra. Puèi tornèt a Tolosa per las fèstas de Nadal de 1216 e instituiguèt un impòt nòu per financiar son armada. Al començament de 1217, s'anèt combatre Ramon Rogièr, comte de Fois, tornèt prene qualques castèls pres per de faidits dins las Corbièras. En junh de 1217, anèt en Provença delotjar Ramon VII que tengava lo marquesat. Prenguèt la vila de Crest a Aimar II de Peitieus-Valentinés, comte de Valentinés e lo sometèt, levant a Ramond VII son principal aliat, quand recebèt un messatge de la seuna esposa Aliç de Montmorencí, demorada al Castèl Narbonés de Tolosa, que li aprenguèt que la vila de nòu se revoltava e qu'aviá dubèrt las pòrtas a l'armada de Ramon VI.
Lo sètge
[modificar | Modificar lo còdi]En efècte, lo comte Ramon VI, que Simon de Montfòrt pensava esser en Provença, èra en fach en Aragon. Dempuèi la partença de Montfòrt cap a Provença, Ramon assemblava una armada e de cavalièrs faidits e se dirigiguèt capa a Tolosa. Rejonchs pels comtes de Fois e de Comenge, desrotèt una pichona tropa encapitanejada per Joris, un Lengadocian fidèl de Montfòrt. Lo 12 de setembre, arribèt a proximitat de Tolosa e envièt de messatgièrs a d'alliats vivent en vila. Lo 13, avancèt en evitant las garnisons daissadas per Montfòrt e dintrèt dins Tolosa jols aclamacions dels gents. Aliç de Montmorency, demorada al Castèl Narbonés, podèt pas empachar la dintrada de l’armada, mas envièt de messatgièrs a Simon e a Gui de Montfòrt. Pendent aquel temps, los Tolosencs se despachèron d'aranjar la vila en estat de defensa, e de tornar bastir los barris destüits per Simon de Montfòrt.
Gui de Montfòrt arribèt sud plaça lo 22 de setembre, acompanat d’Alan de Roucy, d’Ugues de Lacy, de Gui de Levis e de Foucault de Berzy. Vesent que lo barri a proximitat de la pòrta de Montoliu èra encara en roïnas, i tentèt l'assalt, mas foguèt rebutat pel comte de Fois. Començament d'octobre, Simon de Montfòrt arribèt al seu torn devans la vila e organizèt un assalt, mas benlèu previst per un espia, lo comte de Comenge rebutèt l’assalt e tentèt de ferrir lo seu gendre[2]. Aprèp l’escaç d'aquel segond assalt, Simon de Montfòrt deguèt se resignar a un sètge que prometava de durar longtemps.
L'endeman, envasiguèt lo barri de Sant Çubran, situat sus l’autra riba de Garona e que permetava l'avitalhament de Tolosa. Mas aquel meteis jorn, Tolosa recebèt l'ajuda de contingents catalans e aragoneses. Simon de Montfòrt, el, recebèt sonque qualques renfòrts lengadocians, e los Tolosencs tornèron prene Sant Çubran. De cada cosat se bastiguèt de maquinas de sètge coma de manganèls. L’ivèrn se passèt amb un sol assalt, infructuós. Tolosa èra tròp granda e tròp plan defenduda per èsser presa d’assalt, e los efectius franceses èran tròp flac per assegurar un blocus eficaç.
Lo jorn de Pasca, lo 15 d'avril de 1218, los Tolosencs tentèron una sortida que s'acabèt en batalha sanglanta, sens far evoluir la situacion. Al començament del mes de mai, de contingents de crosats, menats par Miquèl d'Harnes, un senhor artesian, e Gautièr de Langton, un senhor anglés, venguèron se jònher a Simon de Montfòrt. Ne profeitèt per tentar de tornar prene Sant Çubran, mas los Tolosencs avián previst l’ataca e dressèt de barricadas dins lo barri. Fin de mai, un auratge esclatèt provocan una garonada qu'inondèt tot Sant Çubran, desencombrèt las barricadas e emportèt los ponts. Simon de Montfòrt podèt alara ocupar lo barri e empachar l'avitalhament de la vila. Lo 2 de junh, Montfòrt tentèt d’atirar las tropas tolosencas fòra de la vila, mas Ramon Rogièr de Fois capitèt a salvar la situacion. Los crosats recebèon un nòu contingent menat pel comte de Seissons, alara que Ramon VII dintrava dins la vila amb las seunas tropas.
Simon ordonèt la construccion d’una torre de fusta per prene la vila, e los Tolosencs tentèron una sortida lo 25 de junh per la destruire. Un còp de mai la mesclada foguèt sanglanta. Pendent de combats, Simon apercebèt lo seu fraire Gui tombar, son caval tuat. Se portèt al secors quand recebèt sul cap una pèirassa lançada d’un manganèl tolosencs. Foguèt tuat sul còp.
Amalric VI de Montfòrt, lo filh aïnat, prenguèt sul còp la direccion de las operacions, mas lo moral de las tropas crosadas mernèt, e lo contingent del comte de Seissons daissèt lo sètge la quarantena acabada. Tentèt un darrièr assait, lo 1r julhèt de 1218. De racacòr e sul conselh del seu oncle Gui e dels barons, levèt lo sètge de la vila lo 25 de julhet.
Bilanç
[modificar | Modificar lo còdi]L’escaç d'aquel sètge confirma l’arrèst de l’espandiment dels Montfòrt en Occitània, ja començat amb lo sètge de Bèucaire. Fòra de l’intervencion del prince Loís en 1219, Amalric de Montfòrt contunhèt de perdre de terren, abans de daissar totes lo seus drechs sul Lengadòc al prince, vengut Loís VIII rei de França entre temps. Mas aquelas victòrias faguèron pas que retardar l’annexion d’Occitània: los vescomtats de Besièrs, d’Albi e de Carcassona foguèron ligats als domènis reial dempuèi 1226, pendent la crosada del rei Loís VIII lo Leon, e lo comtat de Tolosa dintrèt dins l’apanatge del prince capecian Anfós de Peitieus, fraire de Loís IX de França e gendre de Ramon VII, en 1249, abans d’èsser ligat a la Corona en 1271.
Annèxes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- (fr)Dominique Paladilhe, Simon de Montfort, Librairie Académique Perrin, 1988 (réimpr. 1997), 324 p. (ISBN 2-262-01291-1), p. 280-299
- Georges Bordonove, La Tragédie Cathare, Paris, Pygmalion – Gérard Watelet, coll. « Les Grandes Heures de l’Histoire de France », 1991, 462 p. (ISBN 2-85704-359-7), p. 322-329
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Las tropas prenguèron tres jorns per paercorrir los 270 quilomètres separant Bèucaire de Tolosa
- ↑ Avèm ja vist que lo segond filh de Simon de Montfòrt, Gui aviá esposat pauc abans Petronilha de Comenge.