Revòlta dels Vinhairons

Albèrt e Ferrolh, los dos menaires de la revòlta, a la manifestacion de Carcassona

La (o Revòlta de 1907) foguèt un movement social en Lengadòc e la Catalonha Nòrd. Nasquèt aquel movement pr'amor que lo vin se vendiá fòrça mal dempuèi 1904. Lo govèrn alavetz parlava de subreproduccion mas pels vinhairons la causa de la crisi èra consequéncia de la fraudariá e de las importacions de vin d'Argeria. Comencèt aquel movement es l'11 de març de 1907, a partir d'un vilatjòt del Menerbés, Argelièrs, ont capitanejats per Marcellin Albèrt, 83 vinhairons d'Argelièrs amb quatre mai de las comunas vesinas, partiguèron a Narbona per porgir lors dolenças a la comission viticòla. Puèi, se succediguèron las manifestacions e dapasset cresquèron e venguèron mai e mai importantas, per arribar a 800 000 personas a Montpelhièr lo 9 de junh. La revòlta s'acabèt lo 22 de setembre amb la creacion de la Confederacion Generala dels Vinhairons.

La repression del govèrn de Clémenceau foguèt terribla, 60 000 fantassins e gendarmas ocupèron Lengadòc e la Catalonha Nòrd, çò que causèt sièis mòrts e mantun nafrat del costat dels manifestaires. En 2007, per tal de commemorar lo centenari de la revòlta, s'organizèron fòrça manifestacions en Lengadòc e en Catalonha Nòrd, sustot dins los departaments d'Aude e d'Erau.

L'origina del vinhièr de Lengadòc

La vinha se cultiva en Lengadòc dempuèi los grècs mas sa cultura es estada desvolopada mai pels romans. A l'Edat Mejana, foguèt mantenguda pels monastèris. Las activitats agricòlas èran principalament basadas sus las cerealas, la cultura dels olius e l'elevatge d'ovins.

La viticultura se desvolopèt tre lo sègle XVIII que foguèt creat lo pòrt de Seta e lo Canal de las Doas Mars. Aital se podiá transportar mai aisidament lo vin cap als mercats novèls. Las tecnicas de conservacion de vin foguèron plan melhoradas. A l'alba de la Revolucion Francesa, 50 % de las tèrras èran plantadas de vinhas a l'entorn de Besièrs.

En 1853, lo camin de fèrre arribèt en Lengadòc e permetèt a la viticultura lengadociana d’espandir sos mercats, dins lo nòrd e l'èst de França, dins las regions industrialas ont los obrièrs sacrificavan una partida de lor salari dins la crompa de vin, e dins las grandas vilas francesas coma Lion o París e sa banlèga.

Las encausas de la crisi

Lo Miègjorn Roge

Joan Jaurés, una figura del Miègjorn Roge

Lo desvolopament viticòla en Lengadòc foguèt plan profeitós a un bèl nombre de pichons proprietaris. D'unes avián un autre mestièr e tiravan qualques beneficis de la vinha. Existissián de nombrosas pichonas campanhas familialas que vivon de la viticultura.

La viticultura provesiguèt mantun emplec per la populacion, èran nombroses los obrièrs agricòlas, los barricaires, los fabricants d'engrais, d'aisinas, de maquinas, e tanben dins lo transpòrt e lo negòci. Los pichons proprietaris se devián organizar per vendre melhor lor produccion. A la debuta del sègle XX, dins lo país besierenc, qualques unes d'eles decidiguèron de fondar las cooperativas.

En 1905, se bastiguèt la cava cooperativa de Marauçan, a l'oèst de Besièrs. L'idèa èra a germenar dempuèi 1901 e amb l'impuls d'un limonadièr besierenc, Elie Catalan acostumat a las giras de distribucion. Al mes de mai 1905, la cava recebèt la visita de Joan Jaurés. A la seguida de Maraussan, d'autras cavas cooperativas serián bastidas en Lengadòc, Rosselhon e dins las autras regions viticòlas occitanas, en Provença coma dins lo Bordelés.

Una granda part d'aqueles "pichons vinhairons" cooperants de Lengadòc e de Rosselhon èran de sensibilitat socialista (mesa en comun de las aisinas de produccion e dels beneficis de la venda, principi de basa de las cavas cooperativas), formant atal un "Miègjorn Roge". La majoritat dels elegits locals, sortits de comunas ruralas o del mitan viticòla, èran los representants politics d'aquel "Miègjorn Roge".

Malautiá e subreproduccion

Ataca de mildió sus una fuèlha

En 1852, un campairòl vengut d'Anglatèrra, l'oïdi, atacava las fuèlhas, los rasims perdián totes lo chuc mas per astre un tractament foguèt trobat. En 1878, lo mildió faguèt son aparicion. En 1884, totas las vinhas de Lengadòc son abasacladas per un parasit vengut d'America qu'aviá per nom filloxèra. Atal comencèt una crisi grèva, lo caumatge aumentèt lèu e los salaris davalèron dramaticament. Pasmens se trobèt una solucion per luchar contra aquel parasit, s'empeutèron los plants locals a de plants americans. Pauc a cha pauc, lo vinhièr foguèt doncas renovelat. Aquel combat contra aquelas malautiás aguèt per consequéncia una baissa de gra dins un bon nombre de regions.

La produccion baissava pr'aquò la consomacion èra encara fòrta. Alavetz, qualques metòdes novèls coma la fabricacion de vins artificials (a basa de sucres dels blets venguts del nòrd de França o d'ajust d'aiga dins lo vin) permetèron d'aumentar la produccion e de respondre a la demanda. En 1900, de vin d'Argeria foguèt importat en França qu'aquel vin èra mens car e teniá un gra mai fòrt que lo de França.

Las annadas 1902 e 1903 avián conegut de recòltas magrinèlas, per encausa de la meteorologia: sonque entre 35 a 40 milions d’ectolitres. Lo prètz de venda èra de 16 francs, puèi de 24 francs l’ectolitre. En 1904 e 1905, tornarmai per encausa de la meteorologia, las recòltas foguèron importantas dins tota Euròpa: lo creis de produccion èra de 96 % en França, de 48 % en Espanha, de 16 % en Itàlia, qu'èran los tres productors europèus principals d'aquel temps. Ara que lo sulhet de malvenda se situava a 50 milions d’ectolitres, la produccion èra de 69 milions. Se mantenguèt a un nivèl elevat la produccion las annadas seguentas: 58 milions d’ectolitres en 1905, 52 en 1906, 66 en 1907. Lo prètz de l’ectolitre de vin passèt el a 6 o 7 francs.

Pasmens tornarmai se produsiguèt una subreproduccion, lo vin de Lengadòc e mai que mai lo d'Aude se vendiá fòrça mal e evidentament l'economia del país se fondamentava essencialament sus una monocultura: la vinha. Tre 1903, un movement de reaccion se metèt en plaça capitanejat per Marcellin Albèrt; se denonciavan las fraudas e anonciava las consequéncias de la futura revòlta. Lo 30 d'abril de 1905, a las arenas de Besièrs, Jaurés dins son primièr discors de socialista unificat, anonciava que la crisi viticòla sonque se podriá resòlvre per un cambiament d'estructuras agràrias. Aquel jorn, i èra present Albèrt amb sos amics d'Argelièrs. Pus tard, obtenguèt 400 signaturas per una peticion que demandava la demission dels elegits e de pagar pas l'impòst e lo 16 de junh de 1905, la municipalitat d'Argelièrs demissionava. Lo 29 de junh del meteis an, Ferrolh acampèt los cònsols de l'arrondiment; Albèrt li demandèt alara la paraula mas lo cònsol de Narbona refusèt, en lo denigrar e lo qualificar publicament de fòl e de nèci.

Los eveniments de 1907

Dels 87 d'Argelièrs als 800 000 de Montpelhièr

Qualques femnas davant los panèls que representan "lo gra de paciéncia dels vinhairons"

En genièr de 1907, jos la pression dels deputats occitans, lo Parlament francés decidiguèt de crear una comission d'enquesta pr'amor de far bilanç de la situacion de la viticultura. En febrièr, Marcellin Albèrt escriguèt una letra a Georges Clémenceau en li demandar l'abrogacion de la lei del 28 de genièr de 1903 qu'a son vejaire favorizava la frauda. L'escrich d'Albèrt obtenguèt pas cap de responsa. L'11 de març, lo menaire del movement amassèt los vinhairons e la populacion sus la plaça del vilatge amb la tòca d'anar rescontrar los deputats de la comission d'enquesta que deviá arribar a Narbona. Aprèp cada vilatge traversat, lo grop cresquèt mai e mai e atenhèt lo nombre de 87 personas a Narbona. Aquela delegacion foguèt recebuda per la comission e li balhèt la peticion de 400 signaturas. Pr'aquò los deputats balhèron pas cap de seguida a aquela demanda.

En consequéncia, a Argelièrs tornar, espeliguèt un comitat de defensa viticòla qu'Albèrt presidissiá. Aqurel burèu se compausava de 7 a 10 personas, pasmens teniá sonque 2 viticultors. Aqueste comitat decidiguèt d'amassar cada dimenge los vinhairons, per qu'escotèssen las tres idèas clau d'Albèrt: Union de totis! Pas de politica! Al secors, lo miègjorn se morís!. Lo movement prenguèt vam a Salèlas d'Aude ont 300 personas èran vengudas escotar lor menaire que prepausava de crear dins cada vilatge, de comitats de defensa viticòla. Lo dimenge 31 de març, èran 600 personas que s'amassavan a Bisa. Lo movement de contestacion s'espandiguèt e aital s'acampèron 1 000 personas lo 7 d'abril a Auvelhan, puèi arribèron a 8 000 a Corsan lo 14 d'abril. Per aver una difusion melhora lo comitat d'Argelièrs decidiguèt de crear un jornal, lo Tocsin, que lo primièr numèro sortiguèt lo 21 d'abril a Capestanh.

Lo 5 de mai, se faguèt una novèla amassada a Narbona, la vila de Ferrolh. Per realisme o oportunisme, lo cònsol narbonés s'èra alara aligat a Albèrt. Lo 8 de mai, decidiguèron los socialistas e los conservadors narboneses de participar pas a l'eleccion municipala del 12 de mai. Mai tard, la manifestacion de Besièrs fasiá evident l'endurciment del movement. S'i legiguèt lo comunicat final que lançava un ultimàtum al govèrn, en menaçant de proclamar lo non-pagament de l'impòst. Lo dimenge 26 de mai a Carcassona, la revòlta se carguèt d'una tonalitat mistica e revolucionària. Los menaires de la contestacion s'apoderan, e reviscòlan, dins lors discorses del passat catar del territòri occitan. Dins aquelas paraulas la premsa volguèt veire una deriva separatista que preniá lo movement. Lo 2 de junh, èran presentas 300 000 personas a Nimes.

Lo dimenge 9 de junh, los 4 departaments federats se rescontrèron per tal de far una amassada decisiva, entre 600 000 e 800 000 personas, vengudas d'Occitània tota, participèron a la manifestacion. Ferrolh, ara l'òme fòrt del movement, anoncièt que s'èra acabat l'ultimàtum de Besièrs e incitèt aital a la demission de las municipalitats. Aqueste eveniment clavèt lo periòde legalista del movement viticòla. A Montpelhièr, pel vèspre, espetan de bregas e los gendarmas se vegèron aculhits per de gets de pèiras. Lo 14 de junh, èran 442 municipalitats del territòri occitan e catalan que demissionan (160 dins lo departament d'Aude, 185 dins Erau, 88 en Catalonha nòrd e 9 dins Gard). L'endeman, en responsa, lo govèrn decidiguèt de far arrestar Ferrolh e los membres del comitat d'Argelièrs. Lo 19 de junh a 4 oras del matin, Ferrolh èra arrestat a Narbona. Dins la jornada, d'unes incidents espetan entre los narboneses e la polícia. Qualques afichas demandan la barradura dels talhièrs e comèrcis per tal de manifestar de solidaritat amb los empresonats. La sosprefectura de Narbona es assalida. L'intervencion dels cuirassièrs fa un mòrt e mantun nafrats sus la plaça publica. Lo 20, a Narbona, aquò's la caça dels sospechoses. la 1èra seccion del 139en R.I. tira sens intimacion sus la fola. Bilanç : 5 mòrts (Léon Maignan, cultivator a Bages, 42 ans; Gaston Pages, cultivator a Auvelhan, 18 ans; Emile Rouquier, domestic a Corsan, 25 ans; Elie Danjart, emplegat de comerçi a Corsan e Cecile Bourrel, emplegada d'ostal a Cuxac, 20 ans, tuada per una bala perduda).

Las dotze manifestacions de la revòlta de 1907
Dimenges	Vilas	Personas
24 de març 31 de març 7 de abril 14 de abril 21 de abril 28 de abril 5 de mai 12 de mai 19 de mai 26 de mai 2 de junh 9 de junh	Salèlas d'Aude Bisa Auvelhan Corsan Capestanh Lesinhan de las Corbièras Narbona Besièrs Perpinhan Carcassona Nimes Montpelhièr	300 600 1 000 5 000 10 000 20 000 80 000 120 000 170 000 220 000 250 000 600 000 a 800 000

Los mutins del 17en

Un ataüt de pèiras per una de las victimas del 20 de junh de 1907, a Narbona

Lo 17en regiment d'infantariá de linha es mudat de Besièrs a Agde lo 18 de junh de 1907, a causa de son esperit revolucionari, canta mai sovent l'Internacionala que la Marselhesa. Dempuèi lo 3 de junh, las autoritats militaras an decidat de lo transferir a Agde jol pretèxt de manòbras militaras. Mas aquel desplaçament es dificil a realizar perque los soldats vivon a costat de Besièrs, son de reservistas, o encara son de filhs de proprietaris viticòlas. Mas davant la situacion qu'empejorava, lo coronèl Gérard balhèt l'òrdre de desplaçament del regiment a Agde dins la nuèit del 18 al 19 de junh, malgrat una manifestacion d'un milièr de personas.

Dins la serada del 20 de junh, los soldats aprenon le drama de Narbona e tanben circula la rumor que lo 81en a dobèrt lo fuòc sus la fola a Besièrs. Aperaquí 500 soldats de la 6ena companhiá del 17en regiment d'infantariá se mutinan. Empòrtan armas e municions, daissan la caserna ont èran installats e prenon la direccion de Besièrs, a pè. Percorron una vintena de quilomètres, en caminar de nuèit. Lo 21 de junh, en debut de matinada, arriban a Besièrs. Son aculhits per los besierencs. Los soldats s'installan sus la passejada Pau Riquet, longa esplanada al centre de Bezièrs e frairejan amb la populacion que lor ofrisson de manjar e de beure. Las autoritats militaras podián pas acceptar aquela mutinariá, que l'exemple del 17en regiment auriá pogut balhar d'idèas a d'autres regiments de la region. Las fòrças de l'òrdre caçan los mutins dins la jornada, sens incident màjor. Lo 22 de junh, per tren, les soldats devon tornar dins sa caserna d'Agde. Pus tard, los menaires de la mutinariá foguèron mandats en Tunisia, a Gafsa, per mesura disciplinària.

Es a la seguida d'aqueles eveniments que los conscrits efectuèron lor servici militar luènh de çò sieu.

La mutinariá dels soldats del 17en demora famosa per las paraulas de la cançon de Montéhus "Gloire au 17e" (Glòria al 17en), dont lo repic ditz : « Salut, salut à vous, / Braves soldats du dix-septième... » (Adieu, Adieu a vos, / Braves soldat del 17en).

La sortida de crisi

Dessenh umoristic sus l'entrevista entre Albèrt e Clémenceau

Marcellin Albèrt es percaçat per la polícia, mas s'amaga dins lo campanat de la glèisa de son vilatge e se salva a París. Capita pas a èsser recebut a l'Assemblada nacionala que debat del projècte de lei contra la frauda. Per contra, capita a se faire recebre per Georges Clemenceau, cap del govèrn, al Ministèri de l'Interior. Lo Tigre va lo persuadir de retornar calmar la rebellion e li balha un bilhet de cent francs, que serà remborsat, destinat a pagar lo retorn en tren. Mas tanlèu Marcellin Albèrt partit, Clemenceau arrenga l'istòria a sa façon als jornalistas, insista sus aquel bilhet, per dèscreditar Marcellin Albèrt. Revengut al Argelièrs, lo 24 de junh, Albèrt rescontra los sòcis del comitat de defensa viticòla per transmetre lo messatge de Clémenceau, lo President del Conselh s'engatja a retirar las tropas e a ajudar la viticultura si los federats rentran dins la legalitat. Lo comitat decidís davant l'imprecision de las promessas de Clémenceau, de continuar lo movement pacific. Lo 25 de junh, davant 6000 personas, Albèrt s'explica per son viatge a París e raconta l'istòria del bilhet de 100 francs, mas tot aquò passa per una traïson. Lo 26 de junh, Albèrt decidís de se constituir presonièr. Ferrolh e los del comitat, lo meton en defòra dels afars a partir del 12 de julhet. Dins un Miègjorn ocupat per l'armada, Albèrt es devengut un traite que collabòra amb l'enemic.

De la mièg-junh al mes d'agost, 22 regiments d'infantariá, 12 de cavalariá, siá 50 000 a 60 000 òmes ocupan los departaments d'Aude, d'Erau, de Gard e dels Pirenèus Orientals. Un jornalista de la Despacha parla d'una region envasida. A Narbona, òm compta un militar per dos civils. Dins aquesta vila en dòl, las victimas son enterradas, 100 000 personas assistisson a las funeralhas.

Lo 29 de junh, lo Parlament adòpta una seria de leis per interdire lo sucratge e lo banhatge dels vins. En setembre, la Confederacion Generala Viticòla (CGV), qu'a per mission de regular la produccion, d'organizar la profession e de lutar contra las fraudas, es creada e Ferrolh ne deven lo president. A las eleccions municipalas de Narbona, la lista republicana de Ferrolh es elegida. Lo 20 d'octobre, Jean Jaurés ven a Narbona e davant 3500 personas, apròva la dintrada dels obrièrs dins la CGV. Lo 21 junh de 1908, primièr anniversari, lo drapèl occitan flòta al balcon de la comuna. Lo 19 de junh de 1910, per lo tresen anniversari, lo drapèl negre, simbòl de la misèria, es levat. Marcellin Albèrt, el, s'es exilhat en Argeria e moriguèt en 1921, dins la misèria, a l'atge de 70 ans.

Lengadòc coneis per la seguida d'autras crisis viticòlas, lo Comitat Regional d'Accion Viticòla serà creat per lutar radicalament contra l'importacion dels vins estrangièrs. Las annadas 1970 coneisseràn tanben la violéncia: lo 4 de març de 1976, pendent una manifestacion a Montredon, una fusilhada se debana entre los CRS e los vinhairons; i aurà dos mòrts (un CRS e un vinhairon).

Las cançons

Panèl de publicitat per la commemoracion del centenari organizada per lo Conselh General d'Aude

Aquela revòlta es estada font d'inspiracion per mantun artista d'ièr e de uèi. Los autors de l'epòca compausèron de cançons inspiradas per de cants patriotics o religioses, son un dels elements de la luta sociala. A la debuta del sègle XX, en França, la cançon politica e sociala es fòrça viva. Auguste Rouget repren l'imne nacional francés per La Marselhesa dels vinhairons (en francés La Marseillaise des vignerons) per denonciar las fraudas :

Pour affirmer nos droits de vivre,
Fils du Midi assemblons-nous;
Les fraudeurs à la mort nous livrent,
Qu'ils redoutent notre courroux ! [...]

La Vinhairona (en francés La Vigneronne), sola cançon publicada dins lo jornal del Tocsin, descriu la misèria. Se parla de guèrra dins un esperit de Revolucion Francesa.

Jadis tout n'était qu'allégresse
Aux vignerons point de soucis
Hélas! Aujourd’hui, la tristesse
Règne partout en ce pays (bis)
On n'entend qu'un cri de colère
Un cri de rage et de douleur (bis) [...]

C'est dans l'union qu'on aiguise
Les glaives qui font les vainqueurs,
Et la victoire n'est promise
Qu'à l'union des gens de cœur (bis)
Quand la bataille s'exaspère
Il ne faut pas de déserteurs! (bis)

La revòlta inspirèt los artistas de la Nòva Cançon dins las annadas 70 coma Claudi Martí amb Lengadòc roge (mas tanben dins d'autras cançons coma E tu, mon vilatge o Un país que vòl viure ont lo cantaire carcassés fa referéncia a Marcellin Albèrt), cançon omenatge als soldats del XVII.

Èra l'an 1907
Los paures manifestavan
E volguèron pas tirar
Pòble e soldats èran fraires

L'escrivan Ives Roqueta compausèt un poèma sus Cecila Borrelh, que Maria Roanet cantarà .

Cecila, aviás vint ans en 1907 (bis)
Alavetz, se levava nòstre pòble de muts
Per Narbona passavas, t'an tirat dessús

Cecila, èras a Narbona en 1907 (bis)
Quand ton pòble s'acampa, cossí èsser en luòc pus ?
De Cucçac arribavas, t'an tirat dessús

Es Carrièra del Pont, en 1907 (bis)
Que de morre tombères, amb quatre companhons
Caliá de sang, al Tigre, per matar vinhairons.

Un ataüt de pèiras en 1907 (bis)
Los Narbonés faguèron. Velhèron a l'entorn
Tres jorns, òmes, e femnas, e los enfants pichons.

Demandàvem de pan en 1907 (bis)
Es de plomb que donèron. "Nosauts governem-nos"
Disián al cementèri los òmes en corroç.

E res non a cambiat, dempuòi 1907 (bis)
Ni pel sang de Cecila, ni pels crits de Ferrolh
Son d'autres que governan, amb son argent totjorn.

Ni pel sang de Cecila en 1907,
ni pels crits de Ferrolh en 1907
Los parla-plan barjacan, e viram en redond
Al país d'Occitània, los òmes onte son...

Un movement occitanista?

Aver tant de bon vin e pas poire manjar de pan !, un panèl en occitan a la manifestacion de Besièrs

Del temps de la manifestacion de Carcassona, Albèrt e Ferrolh faguèron de referéncias o d'allusions a la Crosada dels Albigeses dins lors discorses.

Aital Albèrt diguèt:

Coma al temps dels Albigeses venián defendre sos los murs de Carcassona lor país e lor fe, l'armada dels vihairons es venguda campar vuei al pè de l'antica capitala de Carcassés. Encausa tanben nòbla ! Encausa tanben santa ! Nòstres ancessors d'un autre sègle tombèsson en eròs per la defendre. Vinhairons meus fraires, seretz dignes d'eles. Sapiatz-lo cridar aut e fòrt. Endavant per la defensa de nòstres dreits ! Lo Miègjorn lo vòl, lo Miègjorn l'aurà !

E Ferrolh declarèt:

Dempuèi qu'assistissi a aquel movement de la populacion del Lengadòc e de la Catalonha francesa, de pès per reclamar dreitament dels poders publics que 10 ans dels planhs an pas pogut li faire gasanhar, un remembre m'obsedís, lo remembre d'una autra granda misèria que près de 800 ans an pas pogut escafar. Vòli dire que lo Miègjorn albigés devastat, pilhat per los barons del nòrd.

Al contrari d'Albert que voliá pas de recuperacion politica del movement, Ferrolh, felibre dempuèi 1880, a agut la temptacion regionalista. A pensat a Frederic Mistral per prene la direccion d'un Miègjorn autonòm. Mistral manda un messatge als manifestaires de Besièrs : Bibo la terro maire e l'abitant que la bouleguo. Plus de poulitico ! Unioun en Lengad'O (Viva la tèrra maire e l'abitant que la bolega. Plus de politica ! Union en Lengadòc). Apuèi, lo Felibritge es absent del movement per paur d'encoratjar una temptativa separatista. Ferrolh realista, sap que son idèa es sonque partejada per qualques intellectuals e pas per la majoritat dels vinhairons sonque preocupats per lor situacion.

En aquel temps l'occitan èra la lenga de comunicacion abituala dels vinhairons e mai del pòble en general. Èra doncas utilizada pels manifestaires per distinguir e reconéisser los espias mandats pel govèrn francés dissimulats dins lo cortegi. Tanben, la lenga d'òc èra plan presenta sus los panèls amai si la majoritat èran escriches en francés.

Los panèls en occitan en 1907
Grafia non normalizada	Grafia normalizada (classica)
Bibo lou bi La misero nous fa courre Nous faren creba la pel mas salbaren lou bi naturel Lou sucre a la tisano, l'aïgo al mouliniè Pel bi e pel blat marchan al combat Bibo lou jus dal gabel Lou darniè croustet L'aïgo al canal e lou sucre al sucrié Creban de fam Des proumessos n'aven lo ventre plen La misero nous fa sourti de nòstre traouc Abèré tant de boun bi et pas pourré mangea dé pan ! Qu'anan débéni sé beden pas lé bi Paoure paysan, per manja e béouré, crébaras de fam, sé fas pas a déouré ! Cridés pas tant t'ai pas encaro mangeat	Viva lo vin La misèra nos fa córrer Nos farem crebar la pèl mas salvarem lo vin natural Lo sucre a la tisana, l'aiga al molinièr Pel vin e pel blat marchan al combat Viva lo jus del gavèl Lo darrièr crostet L'aiga al canal e lo sucre al sucrièr Crebam de fam De promesas n'avèm lo ventre plen La misèra nos fa sortir de nòstre trauc Aver tant de bon vin e pas poder manjar de pan ! Qu'anam devenir se vendèm pas lo vin Paure païsan, per manjar e beure, crebaràs de fam, se fas pas a deure ! Crides pas tant t'ai pas encara manjat

A l'encòp, la dimension occitana èra tanben presenta dins las cançons mas segur lo nom "occitan", ni tanpauc d'Occitània, s'i emplegavan. Dins cèrtas cançons, aqueles òmes se consideravan coma de meridionals franceses: « Nous sommes les fils de la France » ditz L'Internationale viticole. Mas dins d'autras, lo Miègjorn es presentat coma la sola patria ( « Fils du Midi, assemblons-nous » (La Marseillaise des viticulteurs), « Pauvre peuple du Midi » (A Marcelin Albert)). Dins doas cançons, i a de las illusions a l'atitud dels franceses del nòrd, la de L'Internationale viticole, « Les peuples du Nord de la France / Ne nous reconnaissent donc pas » e sustot la del felibre Baroncelli, « Franchimand a faci palo / paure pople dou Miejour./ A ta vido journadièro / Coustumiero / S'agarrisson, envejous » (Français aux visages pâles / pauvre peuple du Midi / A ton pain quotidien / Accoutumé / Ils s'attaquent envieux) e fa tanben illusion a la Batalha de Mureth e la conquista d'Occitània pels franceses, « Qu'as ausa, vesènt toun dre, /Bandi contro éli lou glavi / Que lis àvi / Entarrèron à Muret » (Car tu as osé, fort de ton droit,/ Brandir contre eux le glaive / Que les aïeux / Enterrèrent à Muret) .

Los eveniments de 1907 acabèron per s'impausar al cap de qualques annadas dins l'esperit popular coma un element essencial de l'identitat occitana, al meteis nivèl que la Crosada dels Albigeses o las luchas per Larzac.

Bibliografia

• (fr) Guy Betchel, 1907, la grande révolte du midi, Robert Laffont, 1976.
• (fr) Georges Ferré, 1907 La Guerre du Vin, Loubatières, Toulouse, 1997, 142 p. (ISBN 2-86266-261-5)
• (fr) Emmanuel Leroy Ladurie, Histoire du Languedoc, PUF, 1967.
• (fr) Rémy Pech, avec la collaboration de Jules Maurin : Les Mutins de la République, Editions Privat, 2007.

Ligams extèrnes

• (fr) (oc) Dorsièr sus la revòlta de 1907
• (fr) La revòlta vinhairona, sit de Jean Clavel
• (oc) Ràdio 1907
• (fr) Cartas pòstalas
• (fr) (oc) La revòlta sul sit del CIRDOC
• (fr) La revòlta dins Var