Nadar
Gaspard-Fèlix Tornachon (6 d'abriu 1820 | 21 de març 1910, París), coneissut popularament coma Nadar, èra un jornalista, illustrador e caricaturista, mai subre-tot un fotografe francés.
Per consèu d'un amic crompèt un aparelh fotografic qu'utilizèt per recampar lei retrachs que li anavon servir de basa per lei caricaturas de son òbra Panthéon Nadar (1853), ont apareguèron de grands personatges de la politica e de la cultura d'aqueu temps, dintre son cieucle d'amics, coma Charles Baudelaire.
Jamai veguèt lo retrach fotografic coma una activitat per ganhar de sòus, d'abòrd qu'aviá d'idèas puslèu esteticas. Non voliá pas mai colorizar lei retrachs, faire de retòcas ò se servir d'accesòris. Nadar se sèrve solament de la lutz (coma biais d'illuminar lo modèle), e de la pausa coma elements principaus de la fotografia. Dins leis òbras de Nadar l'important es vertadierament la cara dau modèle, d'ont vèn que s'enebís leis ornaments de sobra.
Se dèvon a-n eu lei premierei fotografias aerianas de l'istòria, realizadas en 1856 amb un aparelh fotografic despuei un aerostat. Aquela innovacion aguèt un grand interès militar. Dins leis annadas 1870 foguèt nomat comandant d'una companhiá d'aeroestat per préner de fotografias dei posicions dei prussians qu'enviroutavan París.
Foguèt tanben lo premier fotografe que faguèt de fotografias amb de lume artificiau en assatjant d'aguer d'imatges dei catacombas de París.