Språket beja
| Beja بداوية badāwīyä | ||
| Andre namn | bedawi, bedauye, to bedawie | |
| Klassifisering | afroasiatisk | |
| Bruk | ||
| Område | Egypt, Sudan, Eritrea | |
| Bejatalande i alt | 1 178 000 | |
| Skriftsystem | arabisk, latinsk | |
| Språkkodar | ||
| ISO 639-2 | bej | |
| ISO 639-3 | bej | |
Beja (også kalla bedawi, bedauye, to bedawie) er eit afroasiatisk språk på sørkysten av Raudehavet, som blir snakka av rundt to millionar nomadar, bejaane, i delar av Egypt, Sudan, og Eritrea.
Beja er eit SOV-språk. Det skil mellom person, tal og kjønn ved hjelp av suffiks.
Samband med andre språk
[endre | endre wikiteksten]Beja blir vanlegvis sett på som eit kusjittisk språk, men ulike forskarar, som Robert Hetzron (1980), har argumentert for at beja utgjer ei eiga grein av afroasiatisk. Verb-morfologien liknar dei andre kusjittiske språka, men ordtilfanget er svært ulikt.
Språket blir snakka i eit fleirspråkleg område der ein òg snakkar tigre, hausa, fulani og arabisk.
Litteratur
[endre | endre wikiteksten]- Almkvist, Herman N. 1881, 1885 Die Bischari-Sprache Tū-Beḍāwie in Nordost-Afrika. 2 band, Uppsala
- Appleyard, David A. 2004: Beja as a Cushitic Language. Egyptian and Semito-Hamitic (Afro-Asiatic) studies. In memoriam W. Vycich. Gábor Takács. 175-194. Leiden: Brill. ISBN=9004132457.
- Blažek, Václav 2003. «Beǧa language», i: S. Uhlig et al. (eds.), Encyclopaedia Aethiopica Vol. 1: A-C (Wiesbadn: Harrassowitz), side 519b-521b.
- Hudson, Richard A.. 1974. «A structural sketch of Beja», African Language Studies. Ed. D.W. Arnott. London: School of Oriental and African Studies. Side 111-142.
- Hetzron, Robert 1980. "The limits of Cushitic". Sprache und Geschichte in Afrika. 2: 7–126.
- Hudson, Richard A. . 1976. «Beja», i: Lionel Bender et al. (eds.), The Non-Semitic Languages of Ethiopia (East Lansing: Michigan University, African Studies Centre), side 97–131.
- Leo Reinisch: Die Bedauyesprache in Nordostafrika. Hölder, Wien 1893. [1], [2]. 3 band. Wien: F. Tempsky.
- Reinisch, Leo. 1895. Wörterbuch der Bedauyesprache. Hölder, Wien 1895
- Roper, E. M. 1927. «The Poetry of the Haḍenḍiwa», i: Sudan Notes and Records 10, side 147–158.
- Roper, E. M. 1928. Tu Beḍawiɛ: An Elementary Handbook for the use of Sudan Government Officials. Hertford, Herts, England: Stephen Austin and Sons, LTD. Oriental and General Printers.
- Voigt, Rainer. 1998. «Zur Gliederung des Kuschitischen: das Beḍauye und das Restkuschitische», i: I. Fiedler, C. Griefenow-Mewis & B. Reineke (eds.), Afrikanische Sprachen in Brennpunkt der Forschung: linguistische Beiträge zum 12. Afrikanistentag, Berlin, 3-6 Oktober 1996 (Köln 1998), side 309–324.
- Vycichl, Werner. 1953. «Der bestimmte Artikel in der Bedja-Sprache», i: Muséon 66, side 373–379.
- Wedekind, Klaus and Charlotte Wedekind. 2007. A Learner's Grammar of Beja. Koeln: Koeppe Verlag.
- Wedekind, Klaus: An Update on Beja. I: Rainer Voigt (Hrsg.): Akten des 7. internationalen Semitohamitistenkongresses Berlin 2004 Shaker, Aachen 2007. Side 165-183.
- Wedekind, Klaus, Charlotte Wedekind, Abuzeinab Musa: Beja Pedagogical Grammar. Afrikanistik Online, 2008.
- Zaborski, Andrzej. 1975. The Verb in Cushitic. Warszawa.
- Zaborski, Andrzej. 1989. «Der Wortschatz der Bedscha-Sprache. Eine vergleichende Analyse», i: Ausgewählte Vorträge. Deutscher Orientalistentag (Stuttgart; ZDMG Supplement VII), side 573–591.
- Zaborski, Andrzej. 1997. «Problems of the Beja Present Seven Years Ago», i: Lingua Posnaniensis 39, side 145–153.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Ei nettavis på beja ياربُ تِكْوكْوه Arkivert 2007-02-16 ved Wayback Machine.
- Ein grammatikk over beja Arkivert 2007-02-16 ved Wayback Machine. (arabisk)
- Ethnologue om beja (Bedawi)
- PanAfrican lokaliseringsside om Bedawi
- Artikkel om beja-dikting (engelsk)
