Slåttonn
Slåttonn eller høyonn er ei onn då ein slår og klargjer graset til vinterfôr. I tidlegare tider vart graset slege, tørka og køyrt inn over eit lengre tidsrom. I dag er det vanlegare å samla slått gras i silo eller rundballar.
Slåtten blir halden om lag midt på sumaren, eller ein kan slå graset to gonger — førsteslåtten ein gong tidleg på sumaren, og andreslåtten på seinsumaren.
Høyonn viser til slått der ein tørkar gras til høy, medan siloslått viser til at ein legg det i silo.
Slåttonn i eldre tid
[endre | endre wikiteksten]
I gamle dagar vart graset slege med ljå og tørka på marka, eller hesja. Å slå var tungt og tidkrevjande arbeid, så då slåmaskinane kom gjekk slåtten mykje lettare og snøggare. Endå snøggare gjekk det då traktorslåmaskinane kom.
Når ein tørka flathøy på marka var ein avhengig av tørt vêr, så på vestlandet var det vanleg å hesja. Å slå var mannfolkarbeid, men å breia det nyslegne graset, setta og kasta såter og å snu høyet var ofte kvinnfolkarbeid. Når høyet var tørt vart det køyrt inn. Dette arbeidet hasta det som oftast med, ettersom kvaliteten på graset gjekk ned om det tok til å regna, så det vart vått. På kysten var det vanleg at det kom floingar på sumaren og det hende at det fylgde regn med desse.
Moderne slåttonn
[endre | endre wikiteksten]I dag vert det meste av graset lagt i silo eller pressa til rundballar, og arbeidet vert utført med maskinar. Ein slår òg graset mykje tidlegare enn før, slik at ein får to eller tre avlingar per sesong.