[go: up one dir, main page]

Hopp til innhald

Nestor

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Nestor
Fuglearten kaka i Auckland Zoo Foto: Flickr-brukar: Small
Fuglearten kaka i Auckland Zoo
Systematikk
Rike: Dyr Animalia
Rekkje: Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje: Virveldyr Vertebrata
Klasse: Fuglar Aves
Orden: Papegøyefuglar Psittaciformes
Overfamilie: Strigopoidea
Familie: Nestoridae
Slekt: Nestor
Lesson, 1830

Den biologiske slekta Nestor er ei av to slekter i familien Strigopidae, nyzealandske papegøyar. Slekta Nestor samlar to nolevande papegøyeartarNew Zealand, ein utdøydd artNorfolkøya[1] og ein mogleg tidlegare art på Chatham-øyane.[2] Alle artane er store tettvaksne fuglar med korte, rett avkorta halar. Eit karakteristisk trekk for slekta er tunga deira, med hårliknande frynsar på tuppen.[3] Den overflatiske likskapen denne tunga har med tunga til loriar har fått nokre taksonomar å vurdere dei to gruppene nært nærskylde, men DNA-prov viser at det ikkje er tilfellet.[4][5]

Klassifikasjon

[endre | endre wikiteksten]

Alle dei fire artane i slekta Nestor er trudd å stamme ned frå ein 'proto-Kākā' som levde i skogane på New Zealand for 5 millionar år sidan.[4][6] Den næraste slektningen er Kakapo (Strigops habroptila).[4][6][7][8] Saman utgjer dei Strigopidae, nyzealandske papegøyar,[1] som utgjer ei gamal gruppe som splitta ut frå alle andre papegøyar før den adaptive strålinga tok til.[4][6][8]

Artsoversyn

[endre | endre wikiteksten]

Det er to overlevande artar og minst ein veldokumentert utdøydd art i slekta Nestor. Det finst lite kunnskap om den fjerde arten, kaka på Chatham-øyane, som kan ha vore konspesifikk med ein annan kakaart.

Nestor

  • Kea, Nestor notabilis
  • Kaka, Nestor meridionalis
    • North Island kaka, Nestor meridionalis septentrionalis
    • South Island kaka, Nestor meridionalis meridionalis
  • Norfolk kaka, Nestor productus (utdøydd)
  • (Chatham kaka, Nestor .... mogleg tidlegare art, utdøydd)[2]
Utbreiing av nolevande artar, så vel som tidlegare utbreiing av utdøydde øyartar

Det siste kjente individ av Norfolk Kaka døyde i fangenskap i London ein gong etter 1851,[9] og berre mellom sju[10] og 20[11] skinn er tatt vare på. Chatham kaka døydde ut i føreuropeiske tidsperiode, men etter polynesisk kolonisering av øya, mellom 1550 og 1700, og er berre kjent frå subfossile beinfunn. Fuglen kaka er lista med status sterkt truga - EN,[12][13] og kea er lista med status sårbar - VU.[14][15]

Referansar

[endre | endre wikiteksten]
  1. 1,0 1,1 Clements, J.F.; T.S. Schulenberg; M.J. Iliff; B.L. Sullivan; C. L. Wood (september 2012), The Clements checklist of birds of the world: Version 6.7 (Excel spreadsheet), Cornell Lab of Ornithology, henta 1. oktober 2012 
  2. 2,0 2,1 Storrs L. Olson (editor) Avian Paleontology at the Close of the 20th Century: Proceedings of the 4th International Meeting of the Society of Avian Paleontology and Evolution Washington, D.C, 4-7 June 1996
  3. Forshaw, Joseph M.; Cooper, William T. (1981) [1973, 1978]. Parrots of the World (corrected second utg.). David & Charles, Newton Abbot, London. ISBN 0-7153-7698-5. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Wright, T.F.; Schirtzinger E.E.; Matsumoto T.; Eberhard J.R.; Graves G.R.; Sanchez J.J.; Capelli S.; Muller H.; Scharpegge J.; Chambers G.K.; Fleischer R.C. (2012). «A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous». Mol Biol Evol 25 (10): 2141–2156. PMC 2727385. PMID 18653733. doi:10.1093/molbev/msn160. 
  5. Tokita, M; Kiyoshi T; Armstrong KN (2007). «Evolution of craniofacial novelty in parrots through developmental modularity and heterochrony». Evolution & Development 9 (6): 590–601. PMID 17976055. doi:10.1111/j.1525-142X.2007.00199.x. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Grant-Mackie, E.J.; J.A. Grant-Mackie; W.M. Boon; G.K. Chambers (2003). «Evolution of New Zealand Parrots». NZ Science Teacher 103. 
  7. Juniper, Tony; Mike Parr (1998). Parrots: A Guide to Parrots of the World. Yale University Press. ISBN 978-0-300-07453-6. 
  8. 8,0 8,1 de Kloet, R.S.; de Kloet, S.R. (2005). Utviklinga av spindlin-genet hos fuglar: sekvensanalyse av ein intron av spindlin W og Z-genet avslører fire store inndelingar av papegøyefuglar. Molecular Phylogenetics and Evolution 36: 706–721.
  9. Greenway, James Cowan (1967). Extinct and Vanishing Birds of the World (2nd utg.). New York: Dover Publications. 
  10. «Nestor productus - Norfolk Island Kaka specimen(s) in the ZMA». Nlbif.eti.uva.nl. Henta 17. oktober 2012. 
  11. «Naturalis - Extinct bird: Nestor productus (Norfolk Island Kaka)». Nlbif.eti.uva.nl. Arkivert frå originalen 8. juni 2011. Henta 17. oktober 2012. 
  12. BirdLife International (2012). Nestor meridionalis. IUCN 2012. IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Henta den 17. oktober 2012. Innslag hos BLI som inneheld utbreiingskart og grunngjeving for status.
  13. «Kaka - BirdLife Species Factsheet». BirdLife International. 2012. 
  14. BirdLife International (2012). Nestor notabilis. IUCN 2012. IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Henta den 17. oktober 2012. Innslag hos BLI som inneheld utbreiingskart og grunngjeving for status.
  15. «Kea - BirdLife Species Factsheet». BirdLife International. 2012. Arkivert frå originalen 19. mai 2013. Henta 17. oktober 2012. 

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Nestor