Jarositt

Jarositt
Jarositt på kvarts frå Arabia-distriktet i Pershing County i Nevada
Generelt
Kategori	Sulfatmineral
Kjemisk formel	KFe3+3(OH)6(SO4)2
Strunz-klassifisering	07.fvt.10
Dana-klassifisering	30.2.5.1
Krystallsymmetri	Trigonal 3 2/m heksagonal ulikesida
Einingscelle	a = 7,304 Å, c = 17,268 Å; Z=3
Identifikasjon
Molekylvekt	500,8 g
Farge	Ravgul eller mørkebrun
Krystallform	Krystallar er vanlegvis delvis kubiske eller tavleforma, òg som korna skorper, nodular, trådaktige massar eller konkresjonar.
Krystallsystem	Trigonal
Kløyv	tydeleg på {0001}
Brot	Ujamn til muslig
Fastleik	Sprø
Mohs hardleiksskala	2,5–3,5
Glans	nær diamantaktig til glasaktig, harpiksaktig på brot
Strekfarge	lysegul
Transparens	Gjennomsiktig til gjennomskineleg
Spesifikk vekt	2,9 til 3,3
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Einaksa (-), sjeldan unormal toaksa med særs liten 2V
Brytingsindeks	nω = 1,815 til 1,820; nε = 1,713 til 1,715
Dobbeltbryting	0,102 til 0,105
Pleokroisme	E fargelaus, særs bleik gul, eller bleik grønaktig gul, O djup gyllengul eller raudbrun
Oppløyselegheit	Uoppløyseleg i vatn. Oppløyseleg i saltsyre.
Andre eigenskapar	Kraftig pyroelektrisk. Ikkje-fluorescerande. Så vidt radioaktivt
Kjelder

Jarositt er eit jernhaldig sulfatmineral, gult til brunt av farge, særs utbreitt som forvitringsprodukt av pyritt,

Mineralet krystalliserer trigonalt og har kjemisk formel KFe₃(SO₄)₂(OH)₆. Andre mineral i denne gruppa inneheld ammonium, oksonium, sølv eller bly i staden for kalium. Alunitt er aluminiumanalogen til jarositt.

Jarositt vart først skildra i 1852 av August Breithaupt i Barranco del Jaroso i Sierra Almagrera (nær Los Lobos i Cuevas del Almanzora i Almería i Spania). Namnet kjem frå Jara, det spanske namnet på ein gul blom som veks i dette området. Mineralet og blomen har same farge.

I 2004 vart det oppdaga jarositt på Mars av Mössbauerspektrometeret på MER-B-roveren. Dette er tolka som eit sterkt bevis på at det var store mengder flytande vatn på Mars i tidlegare tider.

I Noreg er det til dømes kjent frå alunskifer i Oslofeltet. Den tilsvarande natriumsambindinga (natrojarositt) er òg kjent frå Noreg.

Kjelder

• Jarositt. (14. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 frå http://snl.no/jarositt.