kiel

Niet te verwarren met: Kiel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kiel    (hulp, bestand)
• IPA: / kil / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kiel

Woordherkomst en -opbouw

• [A] mogelijk via Middelnederduits kiel, Middelengels keel, Middelfrans quille van Oudnoords kjölr en vermengd met Middelnederlands kiel "schip"
• [B] van Middelnederlands kidel, in de betekenis van ‘boezeroen’ voor het eerst aangetroffen in 1370
• [C] van Middelnederlands kile

[A]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kiel	kielen
verkleinwoord	kieltje	kieltjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de kiel m

1. (scheepvaart) verlenging van de onderzijde van een (zeil)schip die dient om het verlijeren tegen te gaan en het schip een grotere stabiliteit te geven

   ▸ Iets meer dan 10 jaar geleden vond de eeuwenoude ceremonie voor het laatst plaats. Het plaatsen van een munt bij de kiel van een te bouwen marineschip. Hiermee wordt geluk en voorspoed voor het vaartuig en de bemanning afgedwongen.

• 
  A. Een schip met kiel (G).

Verwante begrippen

• midzwaard, scheepsromp, zeilschip, zijzwaard, zwaard

Hyponiemen

• achterkiel, kimkiel, plaatkiel

Afgeleide begrippen

   

kielboot kielen kielgang kielhalen kieling kieljacht kielkeper kiellichter kielschip kielspeling kielspit kielsponde kielsponning kieltuin kielvlak kielvlieger kielwater (1) kielzog

Vertalingen

    1. verlenging van de onderzijde van een (zeil)schip   

Afrikaans: kiel (af) Catalaans: quilla (ca) Deens: køl (da) Duits: Kiel (de) m Engels: keel (en) Faeröers: kjølur (fo)

Fins: köli (fi) Frans: quille (fr) v Italiaans: chiglia (it) Papiaments: kil Spaans: quilla (es) v Zweeds: köl (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
kielen

[A] kiel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kielen
   

   • Ik kiel. 

2. gebiedende wijs van kielen
   

   • Kiel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kielen
   

   • Kiel je? 

[B]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kiel	kielen
verkleinwoord	kieltje	kieltjes

Zelfstandig naamwoord

[B] de kiel v / m

1. (kleding) kledingstuk zonder voorsluiting dat het bovenlichaam bedekt en onder landbouwers populair was

• 
  B. Een blauwe kiel.

Hyponiemen

• blauwkiel, boerenkiel, witkiel

Afgeleide begrippen

• kielenman
• kielman

Vertalingen

    1. kledingstuk zonder voorsluiting dat het bovenlichaam bedekt   

Engels: blouse (en), overalls (en)

Spaans: blusa (es) v

[C]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kiel	kielen
verkleinwoord	kieltje	kieltjes

Zelfstandig naamwoord

[C] de kiel m

1. (muziekinstrument) wigvormig pennetje waarmee in toetsinstrumenten zoals een klavecimbel, een snaar wordt getokkeld

   • De kiel of plectrum werd vroeger van een ravenpen gemaakt. 

2. wigvormig uitgegraven sleuf in de bodem
3. voorwerp dat in een spitse rand toeloopt

• 
  C 1. Werking van een klavecimbelmechaniek met kiel.

Synoniemen

• [1] plectrum
• [2] greppel
• [3] geer, keg, wig

Verwante begrippen

• [1] dok, toetsinstrument, tokkelinstrument, spinet

Vertalingen

    1. plectrum   

Duits: Kiel (de) m Engels: plectum (en)

Frans: plectr (fr) m, bec (fr) m

Anagrammen

• keil, klei, like

Gangbaarheid

• Het woord kiel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kiel" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
96 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.