boon

Nederlands

Phaseolus vulgaris

Uitspraak

• Geluid:  boon    (hulp, bestand)
• IPA: / bon / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• boon

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands bone, in de betekenis van ‘zaad van peulvrucht’ voor het eerst aangetroffen in 1210

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boon	bonen
verkleinwoord	boontje	boontjes

Zelfstandig naamwoord

de boon v / m

1. (voeding) zaadje uit de peulvrucht van enige vlinderbloemige planten, waarvan men alleen de zaden ofwel de gehele vrucht eet
   (wikidata: boon )
2. (bloemplanten) bepaald soort vlinderbloemige plant met rode, witte of paarse bloemen, Phaseolus vulgaris , waaruit de eetbare peulvruchten groeien
3. (bloemplanten) bepaald soort vlinderbloemige plant met witte bloemen, Vicia faba , witte of paarse bloemen, waaruit de eetbare peulvruchten groeien

Synoniemen

• [2] gewone boon
• [3] labboon, tuinboon

Hyponiemen

   

aardboon adukiboon adzukiboon aspergeboon boerenboon boksboon boterboon cacaoboon dopboon duivenboon flodderboon fluweelboon goaboon grofboon herenboon hyacintboon ignatiusboon kidneyboon kievitsboon klimboon koffieboon kratokboon labboon limaboon mazaganboon moffelboon mokkaboon molboon molleboon mungboon nierboon paardenboon paternosterboon prinsessenboon pronkboon rumboon slaboon snijboon sojaboon spekboon sperzieboon staakboon stamboon stokboon suikerboon tonkaboon tuinboon veldboon vijgenboon vleugelboon wierboon wierdeboon yamboon zeeboon

Afgeleide begrippen

   

bonehead bonekamp bonenbed bonenbloem bonenbloesem bonenboom bonenboren bonenbrood bonenkever bonenknoper bonenkoffie bonenkruid bonenland bonenluis bonenmeel bonenplant bonenroest bonensalade bonensoep bonenstaak bonenstok bonenstro bonenteller bonenveld bonenvlieg bonenzak bonenzifter boonakker boonerwt boonkoek boonkoning boonkruid boonrank boonschoofje boonstaak boonvormig boonzaaier zwarte bonenluis

Uitdrukkingen en gezegden

• een heilig boontje

iemand die heel braaf is, of zich eerder uit schijnheiligheid zo voordoet

• in de bonen zijn

in de war zijn

• je eigen boontjes doppen

zelfstandig zijn, voor jezelf kunnen zorgen

Spreekwoorden

• ieder boontje geeft zijn toontje
• boontje komt om zijn loontje
  • gezegd van iemand die na een misstap zijn verdiende straf krijgt
• Een blauwe boon

een kogel

• Honger maakt rauwe bonen zoet

wanneer iemand echt honger heeft kan die dingen eten die die normaal niet lust

• In de bonen zijn

verward zijn

• Voor spek en bonen meedoen

zonder winst of kost laten meedoen ofwel: meedoen maar door de andere deelnemers niet serieus worden genomen

Vertalingen

    1. zaadje uit de peulvrucht van enige vlinderbloemige planten,...   

Afrikaans: boon (af) Bulgaars: боб (bg) m, фасул (bg) m Duits: Bohne (de) v Engels: bean (en), haricot (en) Frans: haricot (fr) m Ido: fabo (io) Indonesisch: buncis (id) Italiaans: fagiolo (it) m, fagiolino (it)

Japans: 豆 (ja) Koreaans: 콩 (ko) Pools: fasola (pl) m Portugees: feijão (pt) Spaans: judía (es), alubia (es), frijol (es), ejote (es) m, faba (es) v, haba (es) v, habichuela (es) v Zweeds: böna (sv)

Gangbaarheid

• Het woord boon staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "boon" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

• [2] boon in het Nederlands Soortenregister N
• [2] boon op Wikidata

• [3] boon in het Nederlands Soortenregister N
• [3] boon op Wikidata

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boon	bone

Zelfstandig naamwoord

boon

1. kleur

Engels

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /buːn/

Woordafbreking

• boon

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord bōn (= gebed).

stellend	vergrotend	overtreffend
boon	-	-

Bijvoeglijk naamwoord

boon

1. lustig, vriendelijk, vrolijk
2. (verouderd) gunstig, voordelig

Synoniemen

• [1]: convivial
• [1]: jolly
• [1]: jovial
• [2]: kindly
• [2]: gracious

Antoniemen

• [1]: distant
• [1]: remote

enkelvoud	meervoud
boon	boons

Zelfstandig naamwoord

boon

1. attentie
2. gave
3. gunst
4. kameraad
5. zegen
6. zegening

Synoniemen

• [2]: benefit
• [5-6]: blessing

Afgeleide begrippen

• [1-6]: boonless
• [1-6]: boondocks
• [1-6]: boondoggle
• [1-6]: to boondoggle

Uitdrukkingen en gezegden

• [4]: boon companion

een intimus
een favoriete metgezel
een leuke pimpelaar

• [4]: boon fellow

een pimpelaar

• [5]: to prove a boon

zich als zegen betonen

• [5]: boon and bane

vloek en zegen

Yucateeks

Zelfstandig naamwoord

boon

1. kleur