Valery Larbaud
| Valery Larbaud | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Valery Larbaud
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Valery Larbaud | |||
| Pseudoniem(en) | A.O. Barnabooth, L. Hagiosy, X. M. Tourmier de Zamble | |||
| Geboren | Vichy, 29 augustus 1881 | |||
| Geboorteplaats | Vichy[1] | |||
| Overleden | Vichy, 2 februari 1957 | |||
| Overlijdensplaats | Vichy | |||
| Land |  Frankrijk
| |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1908-1935 | |||
| Genre | Poëzie, proza, essays, vertalingen | |||
| Dbnl-profiel | ||||
| ||||
Valery Larbaud (Vichy, 29 augustus 1881 - aldaar, 2 februari 1957) was een Frans dichter, prozaïst, essayist en vertaler.
Leven en werk
[bewerken | brontekst bewerken]Hij was de enige zoon van de apotheker Nicolas Larbaud en Isabelle Bureau des Etivaux. Zijn vader stierf toen hij nog maar acht jaar oud was waarna hij door zijn moeder en tante werd opgevoed. Hij studeerde af in de letteren in 1908 en publiceerde in dat jaar zijn Poèmes par un riche amateur (onder het pseudoniem A.O. Barnabooth) waarvoor hij van Octave Mirbeau een stem kreeg tijdens de verkiezing voor de Prix Goncourt.
In 1911 verscheen zijn bekendste roman, Fermina Márquez. Twee jaar later verscheen een andere bekende roman van hem, A.O. Barnabooth.
Vanwege het fortuin van zijn vader, aandeelhouder in een bronwaterfirma, hoefde hij niet te werken voor zijn geld en leefde hij het luxe leven van een dandy. In 1935 raakte hij verlamd, en daarna kon hij zo goed als niet meer schrijven en praten. In 1948 moest hij echter wegens financiële problemen zijn bibliotheek en zijn onroerende goederen verkopen. Hij overleed in 1957 in zijn geboorteplaats.
L’association internationale des Amis de Valery Larbaud kent sinds 1967 ieder jaar aan een boek dat "Larbaud graag gelezen zou hebben", een prijs toe die de naam van de auteur draagt. In 1957 verscheen zijn werk in de Pléiadereeks.
Larbaud in Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]Een belangrijke vertaler van het werk van Larbaud was E. du Perron (1899-1940) die onder andere de roman Fermina Márquez vertaalde. Mede door Du Perron spelen Larbaud en zijn roman A.O. Barnabooth een rol in de roman Bij nader inzien van J.J. Voskuil (1926-2008).
Larbaud en Sander Stols
[bewerken | brontekst bewerken]Larbaud was bevriend met de uitgever Sander Stols (1900-1973) die ook werk van hem heeft uitgegeven, zowel in het Frans als in vertaling. In 1925 verwierf Stols via de Antwerpse neuroloog Ludo van den Bogaert de eerste Larbaud-tekst, Paris de France. Stols publiceerde vervolgens enkele tientallen teksten van Larbaud en er ontstond ook een uitgebreide, in 1986 uitgegeven briefwisseling tussen schrijver en uitgever.
Stols zou ook de reisaantekeningen Mon itérinaire gaan uitgeven en ontving daarvan het manuscript. Hij stuurde het vervolgens terug naar Larbaud om het te laten aanvullen alvorens het te willen drukken. Ondanks herhaald aandringen ontving hij het handschrift nooit retour. Dankzij een door Stols gemaakt afschrift kon het alsnog in 1986 verschijnen, tegelijkertijd met de briefwisseling tussen de twee.
De Stols-uitgaven zijn:
- Paris de France. 1926
- Ce vice inpuni, la lecture.... 1926
- Divertissement philologique. 1926
- Paul Valéry et la Méditerranée. 1926
- Préface à un recueil de notes sur quelques poètes Français. 1926
- Notes sur Racan. 1928
- [Bijdrage aan:] Racan, Les poésies lyriques profanes. 1928
- [Bijdrage aan:] Maurice Scève, Microcosme. 1928
- Amants, heureux amants. 1932
- De arme hemdenmaker. 1932
- [Bijdrage aan:] Olivier Patru, La vie de Monsieur d'Ablancourt. 1934
- Dévotions particulières. 1941
- La rue Soufflot. 1943
- La modernisation de l'orthographe des textes anciens. 1944
- Les poésies de A.O. Barnabooth. 1944
- Questions militaires. 1944
- Francis Jammes et Valery Larbaud, Lettres inédites. 1947
- Deux jours en Hollande. 1948
- Lettres à André Gide. 1948
Bibliografie (selecties)
[bewerken | brontekst bewerken]- Poèmes par un riche amateur. 1908 als A.O. Barnabooth
- Fermina Márquez. 1911
- A.O. Barnabooth. 1913
- Enfantines. 1918
- Beauté, mon beau souci. 1920
- Amants, heureux amants. 1923
- Ce Vice impuni la lecture. 1925
- Jaune bleu blanc. 1927
- Aux couleurs de Rome. 1938
- Sous l'invocation de Saint Jerome. 1946
- Mon itérinaire. Août 1881 - Septembre 1926 (etabli en septembre 1926 à la demande d'Alexandre Stols). 1986
Dagboeken
[bewerken | brontekst bewerken]- Pages de journal. Londres, 1919. Paris, 1994
- D'Annecy à Corfou. Journal 1931-1932. Paris, 1998
- Valbois, Berg-op-Zoom, Montagne Ste-Geneviève. Journal 1934-1935. Paris, 1999
- Journal. [Paris], 2009
Brieven
[bewerken | brontekst bewerken]- Valery Larbaud - A.A.M. Stols. Correspondance 1925-1951. 2 delen. Paris, 1986[2]
- Lettres d'un enfant. Valery Larbaud à Sainte-Barbe 1891-1894. [Paris], 2003
- Correspondance : 1920-1957. Parijs, 2010
Nederlandse vertalingen
[bewerken | brontekst bewerken]- Fermina Marquez. (fr) : Fermina Marquez (1911). Vertaald door E. du Perron. Uitgeverij A.A.M. Stols, Maastricht/Brussel, 1935.
- Geliefden, gelukkige geliefden. (fr) : Amants, heureux amants (1921). Vertaald door Paul de Bruin. Uitgeverij Ambo, Baarn, 1996. ISBN 9789026313523
- Barnabooth. Twaalf gedichten. (fr) : (Selectie uit) Les Poésies de A.O. Barbabooth (1913). Vertaald door Paul Claes. Uitgeverij Vleugels, Bleiswijk, 2018. ISBN 9789078627401
- A.O. Barnabooth. Dagboek van een miljardair. (fr) : A.O. Barnabooth, son journal intime (1913). Vertaald door Paul de Bruin. Uitgeverij Ambo, Baarn 1994. ISBN 9789026309892
- Kinderscènes en een teruggevonden ‘enfantine’. (fr) : Enfantines (1918). Vertaald door Katrien Vandenberghe. Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam, 2021. ISBN 9789029543668
- De arme hemdenmaker (fr) : Le pauvre chemisier (1929). Vertaald door E. du Perron. Uitgeverij A.A.M. Stols, Maastricht/Brussel, 1932.
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- C. van Dijk, Alexandre A.M. Stols 1900-1973. Uitgever-typograaf. Zutphen, 1992, met name p. 85-91
- Radboud Kuypers, Du Perron en Larbaud : de anatomie van een ontmoeting. [S.l.], 1993
- Béatrice Mously, Valery Larbaud. [Paris], 1998
- Valery Larbaud. Paris, 1992
- ↑ Léonore-database.
- ↑ Deze brieven werden uitgegeven in een genummerde oplage van 1500 exemplaren: XXX op Ingres en 1470 op vergé de France; het eerste exemplaar I (dus op Ingres) werd op naam uitgeschreven voor de weduwe "Madame Stols-Kroesen".