Oppuurs
Deelgemeente in België 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Antwerpen
| ||
| Gemeente | Puurs-Sint-Amands | ||
| Fusie | 1977 (Sint-Amands) - 2019 (Puurs-Sint-Amands) | ||
| Coördinaten | 51° 4′ NB, 04° 15′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 4,79 km² | ||
| Inwoners (1/01/2020) |
2.069 (432 inw./km²) | ||
| Overig | |||
| Postcode | 2890 | ||
| NIS-code | 12041(B) | ||
| Oude NIS-code | 12028 - 12034B | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| |||
Oppuurs is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van Puurs-Sint-Amands. Oppuurs was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De oudste vermelding van Oppuurs stamt uit 1414. Deze vermeldt de naam Oppuedersel.[2] Deze naam zal gradueel evolueren tot Oppuers in 1664.[3]
Het is het jaar 1360 wanneer Oppuurs een heerlijkheid wordt.[4] Aan het begin van de 15de eeuw is deze in het bezit van de familie Van der Calsteren. Nadien, door verkoop, erfenissen en huwelijken, komt Oppuurs in het bezit van de familie vander Meeren wanneer Jean vander Meeren de heerlijkheid in 1595 aankoopt.[3][5][6] Na het overlijden van Philippe van Randerode gezegd van der Aa, de toenmalige heer van Oppuurs, komt Oppuurs in het bezit van diens dochter Walburge van der Aa, vanaf dan vrouwe van Oppuurs, die in 1563 met Joost Snoy huwt.[7][8][9] Ondanks dat Walburge hertrouwt na het overlijden van Joost in 1584, komt Oppuurs toch in handen van de familie Snoy door hun zoon Philippus wanneer Walburge sterft op 1 september 1621.[10] Op 22 maart 1664 geeft Filips IV Jean Charles Snoy de titel van baron en verheft hij Oppuurs tot baronie.[1] Vanaf dan is Jean Charles niet langer heer van Oppuurs maar baron van Oppuurs. Rond deze periode heeft Oppuurs een oppervlakte van 283 bunders.[3][11]
In 1701 trouwt Charlotte Marie-Florence Snoy, kleindochter van Jean Charles en thans barones van Oppuurs, met Charles-Philippe d'Hangouart, o.a. graaf (en later markies) van Avelin.[12] Hij zal bij haar overlijden in 1726 Oppuurs in bezit krijgen en baron worden.[13] Later, in 1777 worden de eigendommen worden door zijn kleinzoon, Francois-Augustin Anne Hubert Colette d'Hangouart, te koop gesteld en gekocht door Philippe Ghislain Snoy, een achterneef van Charlotte Marie-Florence, waardoor deze baron van Oppuurs wordt. Zo komt de familie Snoy weer in het bezit van Oppuurs.
In 1795 worden de heerlijkheden afgeschaft en vervangen door een nieuw bestuursvorm met gemeenten. Op 7 mei 1818 wordt Idisbalda-Ghislain Snoy door de koning benoemd tot burgemeester van Oppuurs. Oppuurs was een zelfstandige gemeente tot einde 1976. Op 1 januari 1977 werd het, net zoals Lippelo, een deelgemeente van Sint-Amands. Op 1 januari 2019 fuseerde deze opnieuw met de fusiegemeente Puurs - tot dan bestaande uit Puurs, Breendonk, Liezele, Ruisbroek en Kalfort - ter vorming van de nieuwe gemeente Puurs-Sint-Amands.
Op kerkelijk vlak behoorde de gemeente Oppuurs tot de parochie Puurs, van in de vroege middeleeuwen tot haar afscheiding in 1803, hoewel reeds in 1680 verzocht werd om de parochie te verzelfstandigen.[4] Zo behoorde Oppuurs tot in 1559 tot het oude bisdom Kamerijk en nadien tot het aartsbisdom Mechelen dat in 1961 zou vervellen tot het aartsbisdom Mechelen-Brussel.[14] Tot 1138-1139 behoorde het patronaatsrecht van parochie Puurs tot de abdij van Kornelimünster, toen dit recht de abdij ontnomen werd door de bisschop van Kamerijk en aan de abdij van Affligem toegewezen werd; dit werd echter pas officieel in 1222.[14][15]
De titel van Baron Snoy et d'Oppuers wordt vandaag de dag nog alijd gedragen.
Zie ook: Jean-Charles Snoy et d'OppuersGeografie
[bewerken | brontekst bewerken]Oppuurs heeft een landelijk karakter en maakt deel uit van de regio Klein-Brabant.
Aangrenzende (deel-)gemeenten
[bewerken | brontekst bewerken]| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Bornem | ||||
|
||||
| Sint-Amands | Puurs, Liezele | |||
| Lippelo | ||||
Bezienswaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]- De Sint-Jan en Sint-Amanduskerk
- Halte Oppuurs van Stoomtrein Dendermonde-Puurs
Natuur en landschap
[bewerken | brontekst bewerken]Oppuurs ligt in de streek Klein-Brabant. De hoogte bedraagt ongeveer 5 meter. De Lippelose Beek en de Klaverbeek vloeien hier samen om de Vliet te vormen, die naar het noorden stroomt en uitmondt in de Rupel.
Demografische ontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
Sport
[bewerken | brontekst bewerken]In Oppuurs speelt voetbalclub FC Oppuurs, die bij de KBVB is aangesloten.
Bovendien was er tot in 2013 een kaatsclub die aangesloten is bij de Koninklijke Belgische Kaatsbond en in eerste nationale speelde. Deze is echter opgehouden te bestaan.
Verkeer en vervoer
[bewerken | brontekst bewerken]In Oppuurs staat het oude Station van Oppuurs aan spoorlijn 52. Dit gedeelte van de spoorlijn wordt uitgebaat als Stoomspoorlijn Dendermonde-Puurs, waar vooral 's zomers tijdens het weekend een stoomtrein rijdt. Ook tijdens de Puurse KermisMarkt, ofwel Pukema, rijdt de stoomtrein.
Door Oppuurs loopt de verbindingsweg tussen Sint-Amands en Puurs. De N17 loopt ten zuiden van Oppuurs, weliswaar niet over het grondgebied van de deelgemeente.
Politiek
[bewerken | brontekst bewerken]Oppuurs had een eigen gemeentebestuur en burgemeester tot de fusie van eind 1976. Burgemeesters waren:[16]
- ????-1803 : Pierre Jean De Smet
- 1803-1807 : Joannes De Decker
- 1808-1830 : Idesbald Snoy
- 1830-1855 : Jan Frans Seghers
- 1855-1872 : Tobias Hulsbosch
- 1872-1880 : Jozef De Winter[17]
- 1880-1900 : Cornelis De Winter[17]
- 1901-1921 : Jan Adolf De Winter[17]
- 1914-1918 : Frans Van Damme (waarnemend)
- 1921-1927 : Robert Van Eetvelt
- 1927-1941 : Henri Stevens
- 1941-1944 : Achiel Moernaut
- 1944-1948 : Henri Stevens
- 1948-1968 : Achiel Moernaut
- 1968-1976 : Alfons Pauwels
Nabijgelegen kernen
[bewerken | brontekst bewerken]Puurs, Lippelo, Sint-Amands, Bornem
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b (fr) Butkens, Christophe (1726). Supplement aux trophées tant sacrés que profanes du duché de Brabant, Volume 2. Chrétien van Lom, Den Haag, p. 112-113.
- ↑ Deboeck, Guido J. (2007). Flemish DNA & Ancestry: History of Three Families over Five Centuries Using Conventional and Genetic Genealogy: Includes Flanders-Flemish DNA Project. ISBN 9780972552677.
- ↑ a b c (fr) Wauters, Alphonse (1855). Histoire des environs de Bruxelles, ou Description historique des localités qui formaient autrefois l'ammannie de cette ville, Volume 2. Ch. Vanderauwera, Brussel.
- ↑ a b Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oppuurs. Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 8 november 2024.
- ↑ De Seyn, Eugène (1924). Dictionnaire historique et géographiques des communes belges, p. 194. Geraadpleegd op 9 november 2024.
- ↑ Zoals wel vaker met oude bronnen is er geen duidelijkheid over de exacte spelling van de naam "vander Meeren", "Vander Meeren", "Vandermeeren", etc. Ook voornamen worden vaak anders vertaald/gemoderniseerd. In sommige (voornamelijk Franse) teksten wordt er naar Joost Snoy verwezen als "Josse Snoy" en soms zelfs als "Josse Sonoy"; op diens grafzerk in de Sint-Romboutskathedraal te Mechelen staat "Joos". De spelling "Sonoy" lijkt echter uitzonderlijk, behalve in het geval van Joosts broer Diederik. Ook zijn de bronnen niet consistent betreffende de naam "Walburge", "Walburch", "Walburga", etc. en "Philippe" of "Philips".
- ↑ Vereeniging van het Nederlandsch Familie Archief (18 augustus 1883). De Geslachten van Randenrode gezegd Van der Aa, Van der Aa van Randenrode, te 's Bosch, Mechelen, Antwerpen en 's Hage. Pijnssens van der Aa te Utrecht. Van der Aa te Delft. Van der Aa te Rotterdam en anderen.. Algemeen Nederlandsch Familieblad (21): 2
- ↑ De familiegeschiedenis van de familie (van Randerode) van der Aa wordt niet eenduidig weergegeven door verscheidene bronnen. Bovendien keren ook verscheidene voornamen (zoals Philippe, Philippus, Filips) regelmatig terug binnen het geslacht. Zo stelt het Algemeen Nederlandsch Familieblad dat de toevoeging "van Randerode" pas toegevoegd werd in de 18e eeuw, doch dit strookt niet met andere bronnen die deze toevoeging al veel eerder vermelden. Volgens deze bron zou Philippe ook dichte familie zijn van Filips van der Aa.
- ↑ Het boek "Histoire des environs de Bruxelles", eveneens gerefereerd op deze pagina, maakt gewag van een huwelijk tussen Walburge van der Aa en ene Philippe Snoy die de heerlijkheid aankopen (pagina 591 onderaan), maar dit strookt niet met de andere geraadpleegde bronnen.
- ↑ (fr) de Vegiano, Jean Charles Joseph (1868). Nobiliaire des Pays-Bas et du comté de Bourgogne, Volume 4. F. & E. Gyselynck, Gent, p. 1804.
- ↑ Archief van de schepenbank en dorpsbestuur van Oppuurs, 1557-1796.. Het Rijksarchief in België. Gearchiveerd op 2 juni 2024. Geraadpleegd op 2 juni 2024.
- ↑ (fr) Fleury, Célia (2004). Les Hangouart, une famille noble lilloise et ses propriétés rurales aux XVIIe et XVIIIe siècles. Cairn.info / Association Revue du Nord. DOI:10.3917/rdn.354.0059.
- ↑ Georges Brems, 1720 tot 1730 jaar in onze jaartelling. Geraadpleegd op 1 juni 2024.
- ↑ a b Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Puurs. Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 8 november 2024.
- ↑ De Borger, Paul, Van Kornelimünster naar Hemiksem.
- ↑ Inventaris van het archief van de provincie Antwerpen, Burgemeesters, 1798-1970. Het Rijksarchief in België. Geraadpleegd op 8 november 2024.
- ↑ a b c Jozef 17 maart 1813 - 12 juli 1880, Cornelis 24 juli 1825 - 30 november 1900, Jan Adolf 10 septembre 1850 - 3 februari 1926, cf. Grafsteen van de familie De Winter tegen de kerksmuur, foto genomen op 10 augustus 2022, Geneanet
· 
· 
