1642

1642

Eeuwen:	16e eeuw · 17e eeuw · 18e eeuw
Decennia:	1630-1639 · 1640-1649 · 1650-1659
Jaren:	<< · < · 1641 · 1642 · 1643 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2395 MMCCCXCV
Armeense jaartelling:		1091 – 1092 ԹՎ ՌՂԱ – ՌՂԲ
Chinese jaartelling:		4338 – 4339 戊巳 – 己午
Christelijke jaartelling:		1642 MDCXLII
Ethiopische jaartelling:		1634 – 1635
Hebreeuwse jaartelling:		5402 – 5403
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1697 – 1698
- Shaka Samvat		1564 – 1565
- Kali yuga		4743 – 4744
Iraanse jaartelling:		1020 – 1021 ۱۰۲۰ – ۱۰۲۱
Islamitische jaartelling:		1051 – 1052 ١٠٥٢ – ١٠٥١
Maçonnieke jaartelling:		5641 – 5642
Juliaanse kalender van 1642
Gregoriaanse kalender van 1642

Het jaar 1642 is het 42e jaar in de 17e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari

4 - Karel I van Engeland probeert vijf vooraanstaande leden van het Long Parliament te arresteren, maar zij weten te ontsnappen. Aanloop naar de Engelse Burgeroorlog.

mei

17 - De stad Montreal wordt gesticht onder de naam Ville Marie als grenspost en als verzamelpost voor de pelshandel. Het is de derde nederzetting in de kolonie Nieuw-Frankrijk.
22 - Stadhouder Frederik Hendrik bezoekt met zijn zoon de erfprins en hun beider dames de Portugees-joodse synagoge in Amsterdam.

juni

1 - Het Engelse parlement stelt negentien eisen aan de koning, die neerkomen op overdracht van de regeermacht.
1 - Kevelaer wordt een bedevaartsoord.

juli

12 - In Wesel ontploft een wagen beladen met buskruit.
17 - Graaf Willem van Nassau-Siegen wordt opgevolgd door zijn halfbroer Johan Maurits.

augustus

13 - Christiaan Huygens observeert als eerste de zuidelijke poolkap van Mars.
22 - Koning Karel I van Engeland vestigt zijn hoofdkwartier in Nottingham. Hij doet een laatste oproep aan het parlement om het land niet in een burgeroorlog te storten.

september

19 - Frankrijk annexeert het Vorstendom Sedan.

november

24 - Abel Tasman ontdekt Tasmanië.

december

4 - Kardinaal De Richelieu, de Franse eerste minister, sterft en wordt opgevolgd door kardinaal Mazarin.
13 - Abel Tasman ontdekt 'Statenland' (het latere Nieuw-Zeeland).
18 - Abel Tasman vaart de Golden Bay binnen. De eerste ontmoeting met Maori's loopt uit op een gewelddadige botsing, waarbij vier van zijn bemanningsleden worden gedood.

zonder datum

De Zwanenbroeders bestaan voortaan uit achttien katholieke en achttien protestantse leden.
Blaise Pascal ontwikkelt de eerste mechanische rekenmachine.

Muziek

Claudio Monteverdi componeert de opera l'Incoronazione di Poppea
Eerste uitvoering van de opera Il palazzo incantato van Luigi Rossi te Rome.

Beeldende kunst

Voltooiing door Rembrandt van De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh beter bekend als De Nachtwacht

De Nachtwacht (1642) Rembrandt, Rijksmuseum
Winterlandschap (1642) Aert van der Neer
De jongen met de klompvoet (1642) José de Ribera

Bouwkunst

Hofwijck, Voorburg (1642) Pieter Post

Geboren

januari

2 - Mehmet IV, sultan van het Ottomaanse Rijk (overleden 1693)

oktober

16 - Albert Magnus, Nederlands boekbinder en uitgever (overleden 1689)

december

8 - Johann Christoph Bach, Duits componist (overleden 1703)

datum onbekend

Prins Indra Brahma (overleden vóór 1690)
Benedictus Buns, geestelijke en componist (overleden 1716)

Overleden

januari

8 - Galileo Galilei (77), Italiaans natuurkundige
23 - Sophia Hedwig van Brunswijk-Wolfenbüttel (47), echtgenote van Ernst Casimir van Nassau-Dietz

april

Isabella Charlotte van Nassau (9 of 10), dochter van Frederik Hendrik

juni

14 - Saskia van Uylenburgh (29), vrouw van Rembrandt van Rijn

juli

3 - Maria de Medici (67), koningin van Frankrijk
17 - Willem van Nassau-Siegen (49), graaf van Nassau-Siegen en veldmaarschalk van het Staatse leger
24 - Crato van Nassau-Saarbrücken (21), graaf van Nassau-Saarbrücken

december

4 - Kardinaal Richelieu (57), eerste minister van Frankrijk

Voorbeeldgetal

Op de Haagse Hogeschool wordt bij de opleiding Mechatronica in het vak Microcontroller Programmeren het getal 1642 als standaardvoorbeeld gebruikt tijdens het behandelen van talstelsels. De reden hiervoor is dat het een jaartal is dat aanspreekt vanwege de bekendheid van De Nachtwacht. Als voorbeeld is het zeer bruikbaar, omdat het voldoet aan de eisen dat alle cijfers kleiner zijn dan 8 en ongelijk aan elkaar. Hierdoor kan het niet alleen worden beschouwd als een decimaal getal, maar ook als een octaal of hexadecimaal getal. Het psychologische effect dat iets wat een jaartal zou kunnen zijn los van de context al gauw als een jaartal wordt geïnterpreteerd, komt daarbij aan de orde.

Zie de categorie 1642 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.