Roger Guillemin

Roger Guillemin
11 januari 1924 – 21 februari 2024
	Guillemin rond 1975
Geboorteland	Frankrijk
Geboorteplaats	Dijon
Nationaliteit	Frankrijk Verenigde Staten
Overlijdensplaats	San Diego (Californië)
Nobelprijs	Fysiologie of Geneeskunde
Jaar	1977
Reden	Voor onderzoek aan peptidehormonen die geproduceerd worden in de hersenen
Samen met	Andrew Schally
Gedeeld met	Rosalyn Yalow
Voorganger(s)	Baruch Samuel Blumberg; Daniel Carleton Gajdusek
Opvolger(s)	Werner Arber; Daniel Nathans; Hamilton Smith
Portaal	Geneeskunde

Roger Charles Louis Guillemin (Dijon, 11 januari 1924 – San Diego (Californië), 21 februari 2024) was een Frans-Amerikaans endocrinoloog die vooral bekend werd door zijn werk op het gebied van neurohormonen waar hij in 1977 de Nobelprijs voor Geneeskunde voor kreeg. Hij beschreef als eerste de werking van TRH (thyrotropin-releasing hormone) en GnRH (gonadotropin-releasing hormone).

Biografie

Guillemin werd geboren in Dijon als zoon van de instrumentmaker Raymond Guillemin en Blanche Rigollet Guillemin. Na het voltooien van zijn opleiding aan de Universiteit van Bourgondië behaalde hij in 1949 zijn master aan de Medische Faculteit te Lyon. Hij onderbrak zijn studie gedurende de Tweede Wereldoorlog toen zijn vaderland bezet werd door nazi-Duitsland en hij actief was in het Franse verzet. Zo hielp hij vluchtelingen over het Jura-gebergte te ontsnappen naar het neutrale Zwitserland.

Na zijn studie ging hij naar het Franstalige deel van Canada, om te werken als onderzoekassistent van Hans Selye aan het Instituut van Experimentele Geneeskunde en Chirugie van de Universiteit van Montréal. Na zijn promotie in de fysiologie in 1953 verhuisde Guillemin nog datzelfde jaar naar de Verenigde Staten waar hij zich aansloot bij de afdeling van het Baylor College of Medicine te Houston. In 1965 werd hij Amerikaans staatsburger.

In 1970 was hij betrokken bij de oprichting van het Salk-instituut in La Jolla waar hij werkzaam was tot aan zijn pensionering in 1989.

Werk

Guillemins belangrijkste werk betrof zijn onderzoek naar het endocrien systeem, en dan met name peptidehormonen van de hypothalamus die de afgifte van hormonen door de neurohypofyse controleren. Aanvankelijk werkte hij nauw samen met Schally in de isolatie en identificatie van deze hormonen maar later werden ze elkaars concurrenten op dit onderzoeksgebied. Al in 1946 had de Engelse fysioloog Geoffrey Harris op grond van experimenten vastgesteld dat de hypothalamus, het onderste deel van de middenhersenen, de werking reguleert van de er vlak onder gelegen hypofyse, de meest veelzijdige hormoonproducerende klier van het menselijk (en zoogdieren) lichaam.^[1] Harris postuleerde dat zenuwcellen uit de hypothalamus substanties produceren en aan het bloed afgeven (neurosecretie) die via een poortaderstelsel de hypofysevoorkwab bereiken en daar de hormoonafgifte stimuleren of remmen.

In 1968 slaagde Guillemin en zijn medewerkers erin om het "thyrotropin-releasing hormone" (TRH) te isoleren uit hersenweefsel van geslachte schapen. Hierop kon hij, onafhankelijk van Schally, de structuur van het hormoon bepalen. Kort daarna isoleerde Guillemin "gonadotropin-releasing hormone" (GnRH) en in 1970 een derde hypothalamushormoon die hij somatostatine noemde, een "growth-hormone-inhibiting hormone" (GH-IH). Voor dit onderzoek won Guillemin samen met Schally de helft van de Nobelprijs, de andere helft ging naar Rosalyn Sussman Yalow.

Guillemin overleed op 21 februari 2024 op 100-jarige leeftijd.^[2]

Prijzen en onderscheidingen

National Academy of Sciences, 1974
Gairdner Foundation International Award, 1974
Albert Lasker Award for Basic Medical Research, 1975
Dickson Prize in Medicine, 1976
Passano Award in Medical Sciences, 1976
National Medal of Science, 1976
American Academy of Arts and Sciences, 1977
Nobelprijs voor Geneeskunde (tegenwoordig: Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde), 1977

Bronnen, noten en/of referenties

Autobiografie R. Guillemin, Nobelprize.org
(en) Biografie Roger Guillemin op Notable Names Database (NNDb). Geraadpleegd op 1 februari 2015

↑ Raisman, G. (1997). An urge to explain the incomprehensible: Geoffrey Harris and the discovery of the neural control of the pituitary gland. Annual Review of Neuroscience 20: 533–566. ISSN: 0147-006X. PMID 9056724. DOI: 10.1146/annurev.neuro.20.1.533.
↑ (en) Roger Guillemin, 100, Nobel-Winning Scientist Stirred by Rivalries, Dies

[1] Raisman, G. (1997). An urge to explain the incomprehensible: Geoffrey Harris and the discovery of the neural control of the pituitary gland. Annual Review of Neuroscience 20: 533–566. ISSN: 0147-006X. PMID 9056724. DOI: 10.1146/annurev.neuro.20.1.533.

[2] (en) Roger Guillemin, 100, Nobel-Winning Scientist Stirred by Rivalries, Dies

[1]

[2]