Jura (kanton)
Jura (Duits en Frans of Giura in het Italiaans en Reto-Romaans) is een kanton in het noordwesten van Zwitserland. Het is het jongste kanton van Zwitserland, geheel Franstalig, gevormd in 1979 door een afscheiding van het tweetalige kanton Bern. Dit vanwege hevige druk van Franstalige zijde. Het kanton heet officieel République et Canton du Jura.
Kanton in Zwitserland 
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Coördinaten | 47°22'NB, 7°9'OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 838 km² | ||
| Inwoners (31-12-2013) |
71.738 (82 inw./km²) | ||
| Hoofdstad | Delémont | ||
| Politiek | |||
| Lid Zwitsers Eedgenootschap sinds | 1979 | ||
| Overig | |||
| Afkorting/kenteken | JU | ||
| Talen | Frans | ||
| Website | Kanton Jura | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Districten van kanton Jura | |||
| |||
De inwoners van het kanton zijn voor 75,0% Rooms-katholiek en voor 12,4% protestant (2000).
Geografie
bewerkenHet kanton Jura ligt in de Zwitserse Jura, in het Franstalige westen van Zwitserland. Het grenst aan Frankrijk en aan de kantons van Neuchâtel, Bern, Solothurn en Basel-Landschaft.
Politiek
bewerkenDe grondwet van het kanton dateert van 1977.
Zie Parlement (Jura) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De wetgevende macht ligt in handen van een 60 leden tellende volksvertegenwoordiging, Le Parlement (het Parlement) genaamd. Verkiezingen, op basis van algemeen kiesrecht, vinden om de vier jaar plaats. De laatste verkiezingen vonden in oktober 2006 plaats.
Zetelverdeling 1977-2002
bewerken| Partij[1] | 1977 | 1982 | 1986 | 1990 | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PDC | 21 | 20 | 22 | 21 | 22 | 19 | 20 | 19 |
| PSJ | 11 | 11 | 11 | 12 | 12 | 15 | 15 | 13 |
| PLR | 14 | 16 | 16 | 15 | 15 | 14 | 12 | 11 |
| PCSI | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 9 |
| UDC | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 3 |
| POP | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 3 | ||
| CS | 1 | 1 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| Overigen | 3 | 2 |
De uitvoerende macht van het kanton bestaat uit een vijfkoppige Regeringsraad, le Gouvernement (de Regering) genaamd. In de regering zijn 2 leden van de CVP, 2 leden van de PS, een lid van de PLR en een lid dat de PCSI vertegenwoordigt.
Samenstelling Regering
bewerken| Persoon | Partij | Departement |
|---|---|---|
| Philippe Receveur | PDC | Volksgezondheid, Sociale Zaken en Politie |
| Elisabeth Baume-Schneider | PS | Onderwijs |
| Michel Probst | PLR | Economie en gemeentesamenwerking |
| Charles Juillard | PDC | Justitie en Financiën |
| Laurent Schaffter | PCSI | Milieu |
Voor het jaar 2007 is Laurent Schaffter voorzitter van de Regering.
Economie
bewerkenEr is veeteelt en zuivelproductie, maar vooral paardenhouderij is belangrijk. Het kanton is een van de economisch zwakste kantons van Zwitserland met een van de hoogste belastingen.
Het gebied wordt ook Watch Valley genoemd, wat verwijst naar de horloge-industrie.
Talen
bewerken Zie Talen in Zwitserland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Moedertaal (2002):
De enige gemeente die officieel Duitstalig is, is Ederswiler.
12,1% van de bevolking van Jura heeft geen Zwitsers paspoort (2002).
Plaatsen en gebieden
bewerkenDe hoofdplaats Delémont telt 15.590 inwoners (2010). Porrentruy volgt met 6679 inwoners (2010).
Toerisme
bewerken
Het klimaat is guur en koud in de winter. Dit maakt het kanton geschikt voor langlaufen, er bevinden zich ook enige kleinere skigebieden. In de zomer kan men er goed paardrijden. Saint-Ursanne, Porrentruy, Saignelégier en Delémont hebben mooie binnensteden en oude middeleeuwse gebouwen.
Inheems paardenras
bewerkenHet Freiberger hoogplateau (Franches-Montagnes) vormt de bakermat van het oude inheemse paardenras de Freiberger. Dit is een licht trekpaard dat ook kan worden bereden en in het verleden veel gebruikt werd door de Zwitserse krijgsmacht.
Districten
bewerkenEr zijn 3 districten:
- District van Delémont (Duits: Delsberg) - hoofdstad: Delémont
- District van Porrentruy (Duits: Pruntrut) - hoofdstad: Porrentruy
- District van Franches-Montagnes (Duits: Freiberge) - hoofdstad: Saignelégier
Geschiedenis
bewerken Zie Geschiedenis van Jura (kanton) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het kanton maakte voor 1978 deel uit van het kanton Bern, dat voornamelijk Duitstalig en protestant is. De taalkundige en godsdienstige verschillen geven bij een referendum in 1974 de doorslag om een nieuw kanton te scheppen: drie Franstalige katholieke districten kozen voor het nieuwe kanton, drie Franstalige protestantse districten bleven bij Bern. Het katholieke Laufental bleef ook bij Bern, maar koos in een referendum in 1994 voor aansluiting bij Basel-Landschaft.
Het huidige kanton Jura streeft ernaar een nieuw kanton te vormen met de protestante drie Jurastische districten die bij Bern zijn gebleven, maar dit op gedicteerde voorwaarden van het huidige parlement van Jura. De kans dat de Jurastische districten verenigd worden is klein.
