Avelgem

**Avelgem**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Kortrijk
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	22,12 km² (2022); 69,4%; 13,79%; 16,81%
Coördinaten	50° 47' NB, 3° 27' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	10.406 (01/01/2024) ; 49,36% ; 50,64% ; 470,47 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 19,88%; 58,36%; 21,76%
Buitenlanders	4,14% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Lut Deseyn (Gemeentebelangen)
Bestuur	Gemeentebelangen, Tandem
Zetels; Gemeentebelangen; Tandem; CD&V; N-VA	21; 8; 6; 6; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	20.368 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	3,68% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 8580; 8581; 8581; 8582; 8583	Deelgemeente; Avelgem; Kerkhove; Waarmaarde; Outrijve; Bossuit
Zonenummer	056
NIS-code	34003
Politiezone	Mira
Hulpverleningszone	Fluvia
Website	www.avelgem.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Kortrijk; in de provincie West-Vlaanderen
Portaal	België

Avelgem is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 10.000 inwoners, die Avelgemnaars^[1] worden genoemd. Avelgem ligt in het uiterste zuidoosten van de provincie, ten zuidoosten van Kortrijk, langs de Schelde, tegen de grens met de provincies Oost-Vlaanderen en Henegouwen.

Geschiedenis

Algemene geschiedenis

Historisch stationsgebouw Avelgem

Tweede Wereldoorlog

De gemeente werd rond 23 mei 1940 bezet door het Duitse leger en bevrijd op 5 september 1944. Minstens één weerstander werd naar het Auffanglager van Breendonk getransporteerd.^[2]

Industriële geschiedenis

1850 - 1940

Avelgem had in het midden van de 19e eeuw tussen 4.000 en 5.000 inwoners. De inwoners verdienden geld door landbouw en linnennijverheid, maar wanneer de crisis in de vlasnijverheid uitbrak (jaren 1846 - 1848), betekende dit een catastrofe voor de bevolking. In het noorden van Frankrijk was er toentertijd veel steenkoolwinning en dit oefende een grote aantrekkingskracht uit op de bevolking. Noord-Frankrijk ligt niet erg ver van Avelgem, maar toen waren er nog geen transportmiddelen voorhanden waarmee men elke dag die afstand zou kunnen afleggen. Daarom besloten velen dan ook te migreren naar Frankrijk, waardoor de bevolkingscijfers vrij sterk daalden. Pas in het begin van de negentiende eeuw waren er meer transportmiddelen voorhanden, en ook grote delen van bevolking die nog steeds in Avelgem werkte ging nu werken in de grensstreek. De bevolkingscijfers kenden weliswaar opnieuw een lichte groei. Op het einde van de 19e eeuw geraakte de industrie in Kortrijk op gang en er ontwikkelde zich een vlasnijverheid rond de Leie. Door deze nieuwe industrieën kende Avelgem opnieuw een lichte bevolkingsgroei.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de grensarbeid echter onderdrukt en schoof de vlasindustrie verder op in de richting van Kuurne en Waregem. Na deze oorlog herleefde de grensarbeid echter en zette de industrialisatie zich verder. De Scheldevallei, waar Avelgem zich bevindt, bleef echter zonder industrie zitten. Er waren wel enkele ondernemingen, maar deze waren erg klein in vergelijking met deze rond de Leiestreek. Toch had Avelgem relatief veel industrie in vergelijking met andere gemeenten rond dit deel van de Schelde.

Avelgem tijdens WOI

Tweede Wereldoorlog

Tussen de twee wereldoorlogen nam de industrie in Kortrijk sterk toe, terwijl deze in Avelgem een beetje achterbleef. Tussen 1947 en 1961 verminderde de industrie met 10% tot 30%. Wanneer de lonen in Noord-Frankrijk lager werden, kwam veel mensen terug naar Avelgem en de industrie aldaar herleefde. Vooral de metaalnijverheid en de textielnijverheid nam toe, evenals de handel. De bevolking steeg licht, maar niet spectaculair. Avelgem bleef een kleine kern vormen in een dunbevolkt gebied.

1947 - heden

Door de opkomst van Bekaert vonden veel Avelgemnaars werk in het nabijgelegen Zwevegem. In 1974 voelde men echter de oliecrisis in de hele streek. Avelgem hinkte daarenboven nog eens achterop in het aantal banen in vergelijking met andere naburige gemeenten. In 1982 kende de tewerkstelling een nieuw dieptepunt en bijna 10% van de banen ging verloren. In de periode tussen 1984 en 1986 stabiliseerde de tewerkstelling weliswaar opnieuw: enkele ondernemingen bleven stand houden en deden behoorlijk wat investeringen, maar ook enkele fabrieken gingen ten onder (bijvoorbeeld spinnerij Leurent). Dit verlies werd ondertussen ruimschoots opgevangen door de dienstverlenende sector, het bedrijfsleven met als belangrijkste sector de vloerenindustrie en overheidsdiensten.

Kernen

Avelgem zelf is de grootste kern en deelgemeente. De gemeente telt nog vier andere kleinere deelgemeenten, die net als Avelgem-centrum langs de Schelde liggen, op dezelfde oever. Bossuit en Outrijve liggen meer stroomopwaarts, Waarmaarde, Kerkhove en het gehucht Rugge stroomafwaarts.

#	Naam	Oppervlakte	Bevolking (2022)
I	Avelgem	9,96	6.888
II	Bossuit	1,99	454
III	Outrijve	3,24	1.198
IV	Waarmaarde	2,92	794
V	Kerkhove	3,65	934

Bron: website Avelgem https://web.archive.org/web/20060218034604/https://www.avelgem.be/

Avelgem grenst aan volgende dorpen en gemeenten:

a. Sint-Denijs (gemeente Zwevegem)
b. Moen (gemeente Zwevegem)
c. Heestert (gemeente Zwevegem)
d. Otegem (gemeente Zwevegem)
e. Tiegem (gemeente Anzegem)
f. Kaster (gemeente Anzegem)
g. Elsegem (gemeente Wortegem-Petegem)

h. Berchem (gemeente Kluisbergen)
i. Ruien (gemeente Kluisbergen)
j. Orroir (gemeente Mont-de-l'Enclus)
k. Escanaffles (gemeente Celles)
l. Pottes (gemeente Celles)
m. Helkijn (gemeente Spiere-Helkijn)

Kaart

Avelgem, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden

De Sint-Martinuskerk is een neogotische kerk, gebouwd na de eerste wereldoorlog. Tijdens WOI werd de oorspronkelijke neogotische kerk (gebouwd in de tweede helft van de 19de eeuw, toen ook de oude kerk werd afgebroken) volledig vernield door bombardementen.
De Tombeelmolen (in de Molenstraat 41A in Outrijve) werd in 1923 gebouwd. Deze maalvaardige molen is sinds 1989 eigendom van de gemeente en is de jongste molen van Vlaanderen.
Kasteel Scheldeburcht.

Natuur en landschap

Avelgem ligt in Zandlemig Vlaanderen en in de vallei van de Schelde. Het landschap is vlak en de hoogte varieert van 12-20 meter. Een belangrijk natuurgebied wordt gevormd door de Avelgemse Scheldemeersen.

Politiek

Structuur

Avelgem		Supranationaal	Nationaal	Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België	Vlaanderen	West-Vlaanderen	Kortrijk			Avelgem
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering	Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement	Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen			Kortrijk-Ieper	Kortrijk	Avelgem	Avelgem
Verkiezing		Europese	Federale	Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

College van burgemeester en schepenen

College van burgemeester en schepenen (situatie januari 2023)
Functie	Naam	Partij	Bevoegdheden
Burgemeester	Lut Deseyn	gbA-Gemeentebelangen	algemeen bestuur, mobiliteit, erediensten, veiligheid, nutsbedrijven, landbouw en personeel
Schepen	Tom Beunens	Tandem	ruimtelijke ordening, openbare werken & patrimonium en ICT
	Annicq Verscheure	Tandem	klimaat, energie, milieu, natuur en dierenwelzijn
	Caroline Valck	gbA-Gemeentebelangen	financiën, burgerzaken, lokale economie en onderwijs
	Liesje Cartreul	gbA-Gemeentebelangen	jeugd & cultuur, sport en toerisme
	Sandra Platteau	Tandem	gezondheid & gelijke kansen, welzijn en zorg

Burgemeesters van Avelgem waren:

1940-1944 : Leon Vandemeulebroecke
...
1971-1976 : Marcel Vandenhove
1977-1979 : Roger Tack
1979-1995: Valère Depoorter
1995-2018: Lieven Vantieghem
2019-heden: Lut Deseyn

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[3]		10-10-1982^[3]		9-10-1988^[3]		9-10-1994^[3]		8-10-2000^[3]		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018		13-10-2024^[6]
Stemmen / Zetels		%	19	%	19	%	19	%	19	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21
	CVP¹ / CD&V²/ Team Avelgem³	43,14¹	9	45,57¹	9	48,6¹	10	47,83¹	10	47,9¹	11	46,01²	11	43,72²	10	27,9²	6	28,7³	6
	PVV¹ / VLD² / NIEUW^B / Gemeentebelangen³	28,86¹	5	24,27¹	4	21,19¹	4	20,87²	4	45,99^B	10	18,91²	4	20,0³	4	36,6³	8	46,4³	11
	SP¹ / NIEUW^B / sp.a² / Tandem^C	28¹	5	30,15¹	6	26,35¹	5	25¹	5	45,99^B	10	24,37²	5	23,11²	5	27,2^C	6	19,7^C	4
	Agalev¹ / Tandem^C	-		-		3,86¹	0	-		6,11¹	0	-		-		27,2^C	6	19,7^C	4
	N-VA	-		-		-		-		-		-		13,17	2	8,3	1	5,3	0
	OPEN	-		-		-		-		-		10,7	1	-		-		-
Anderen^(*)		-		-		-		6,3	0	-		-		-		-		-
Totaal stemmen		6383		6412		6689		6713		6909		7302		7190		7438		5098
Opkomst %						97,69		95,33		95,75		96,87		94,26		94,5		63,8
Blanco en ongeldig %		1,91		4,52		4,34		5,48		5,08		5,20		5,70		6,3		2,2

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1994: ANDERS

Gemeenteraadsverkiezingen 2012

Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2012 kwamen vier partijen op: CD&V met als lijsttrekker toenmalig burgemeester Lieven Vantieghem, sp.a met als lijsttrekker Tom Beunens, Gemeentebelangen (een lijst samengesteld uit leden van Open Vld en enkele onafhankelijken) met als lijsttrekker Valtin Demuynck en N-VA met als lijsttrekker Kris Van Seymortier. Al snel werd tussen CD&V en SP.A een coalitie gevormd.^[7] Lieven Vantieghem bleef burgemeester.

Gemeenteraadsverkiezingen 2018

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 was zittend burgemeester Lieven Vantieghem geen kandidaat meer.^[8] De CD&V-lijst werd getrokken door schepen Koen Van Steenbrugge.^[9] De partij Groen kwam voor het eerst op en vormde samen met sp.a de lijst Tandem. Schepen Tom Beunens was lijsttrekker.^[10] De lijst van de partij Gemeentebelangen werd getrokken door voormalig schepen Lut Deseyn, die in augustus 2017 opgestapt was bij CD&V.^[11]^[12] Na de verkiezingen vormden Gemeentebelangen en Tandem de nieuwe coalitie, met Lut Deseyn als eerste vrouwelijke burgemeester. CD&V werd voor het eerst sinds de gemeentelijke fusie in 1976 naar de oppositie verwezen.^[13]

Verkeer en vervoer

Scheldemeersen

Wegen

Avelgem ligt niet bij een snelweg, de dichtste op- en afritten bevinden zich bij Zwevegem, Deerlijk en Waregem voor de E17 en bij Dottenijs voor de E403. Dwars door het centrum van Avelgem loopt wel de N8. In Avelgem zijn 600 gratis parkeerplaatsen, onder andere op het Daniël Vermandereplein achter de kerk.

Voor fietsers begint in Avelgem de Trimaarzate die loopt op een deel van de oude Spoorlijn 85 en Avelgem met Spiere en langs de andere kant met Heestert verbindt. Tevens loopt doorheen Avelgem de EuroVelo-route "Via Roma Francigena" die Londen met Rome verbindt. De nieuwe fietsbrug over de Schelde werkt het laatste stukje van de fietsroute af.

Openbaar vervoer

Avelgem wordt door De Lijn bediend met de streeklijnen 85 (Spiere-Avelgem-Anzegem-Waregem), 91 (Kortrijk-Zwevegem-Heestert-Avelgem), 92 (Kortrijk-Zwevegem-Otegem-Avelgem) en 65 (Oudenaarde-Avelgem). Al deze bussen hebben een halte aan het oud station van Avelgem, waardoor dit een belangrijk knooppunt is voor het busverkeer in de regio.

Ook TEC heeft een halte aan het station waar lijn 97 (Ronse-Avelgem-Doornik) stopt.

Recreatie

Gemeenschapscentrum Spikkerelle

Jachthaven Kloron aan de Scheldekaai in Kerkhove.
De Avelgemse Scheldemeersen rond de Oude Schelde.
De gebruikelijke sportaccommodaties, zoals een sporthal, voetbal- en tennispleinen, maar ook een zwembad. Tal van sportclubs en -verenigingen maken van deze accommodaties gebruik.
Gemeenschapscentrum Spikkerelle, geopend op 2 november 2007. Het gebouw beschikt over een theaterzaal, een foyer en een polyvalente zaal. Ook Jeugdhuis Krak kreeg er zijn onderdak.

Demografie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[14]	Evolutie: 1992=index 100
1992	8.979	100,0
1993	9.058	100,9
1994	9.086	101,2
1995	9.109	101,4
1996	9.113	101,5
1997	9.018	100,4
1998	9.035	100,6
1999	9.101	101,4
2000	9.148	101,9
2001	9.194	102,4
2002	9.193	102,4
2003	9.165	102,1
2004	9.261	103,1
2005	9.372	104,4
2006	9.457	105,3
2007	9.523	106,1
2008	9.600	106,9
2009	9.601	106,9
2010	9.603	106,9
2011	9.655	107,5
2012	9.641	107,4
2013	9.666	107,7
2014	9.727	108,3
2015	9.788	109,0
2016	9.956	110,9
2017	10.045	111,9
2018	10.065	112,1
2019	10.158	113,1
2020	10.206	113,7
2021	10.249	114,1
2022	10.291	114,6
2023	10.319	114,9
2024	10.406	115,9

Geboren in Avelgem

Jules Buyssens (1872-1958), landschapsarchitect
Ulrich Libbrecht (1928-2017), filosoof
Jef Lambrecht (1948-2016), journalist
Marc Demeyer (1950-1982), voormalig wielrenner
Bert De Graeve (1955), oud-gedelegeerd bestuurder VRT

Divers

De naam Avelgem is in Vlaanderen bekend door de humoristische Avelgem-conference van Gerard Vermeersch.
Avelgem is sinds 1977 verbroederd met de Duitse gemeente Ettenheim.

Nabijgelegen kernen

Outrijve, Escanaffles, Rugge, Heestert

Externe link

Officiële website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

Cornelissen, Hilde(1989) Avelgem. Roesbrugge: Schoonaert.

↑ VRT-Taalnet: Avelgem. Gearchiveerd op 21 augustus 2016. Geraadpleegd op 28 mei 2023.
↑ https://www.dewereldmorgen.be/community/breendonkgevangenen-per-gemeente/ Jan Hertogen, 2014. Breendonkgevangenen per gemeente. Gearchiveerd op 26 maart 2023.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006
↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
↑ LV2024. okt24.vlaanderenkiest.be. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
↑ SP.A en CD&V vinden elkaar, Het Nieuwsblad, 16 oktober 2012.
↑ 1 jaar voor de verkiezingen in Avelgem. Focus en WTV. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.
↑ Kandidaten – CD&V. wwww.avelgem2018.be. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.
↑ Peter Malaise, Groen-rode Tandem gaat voluit voor burgemeesterssjerp. Het Nieuwsblad. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.
↑ Lut Deseyn is kandidaat-burgemeester voor Gemeentebelangen Avelgem (20 juni 2018). Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.
↑ Peter Malaise, Lut Deseyn neemt ontslag als schepen en stapt over naar Gemeentebelangen. Het Nieuwsblad. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.
↑ CD&V voor het eerst in 42 jaar in oppositie. Gearchiveerd op 13 januari 2019. Geraadpleegd op 13 januari 2019.
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

Zie de categorie Avelgem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] VRT-Taalnet: Avelgem. Gearchiveerd op 21 augustus 2016. Geraadpleegd op 28 mei 2023.

[2] ttps://www.dewereldmorgen.be/community/breendonkgevangenen-per-gemeente/ Jan Hertogen, 2014. Breendonkgevangenen per gemeente. Gearchiveerd op 26 maart 2023.

[fgov-3] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[4] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006

[5] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[6] LV2024. okt24.vlaanderenkiest.be. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.

[7] SP.A en CD&V vinden elkaar, Het Nieuwsblad, 16 oktober 2012.

[8] 1 jaar voor de verkiezingen in Avelgem. Focus en WTV. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.

[9] Kandidaten – CD&V. wwww.avelgem2018.be. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.

[10] Peter Malaise, Groen-rode Tandem gaat voluit voor burgemeesterssjerp. Het Nieuwsblad. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.

[11] Lut Deseyn is kandidaat-burgemeester voor Gemeentebelangen Avelgem (20 juni 2018). Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.

[12] Peter Malaise, Lut Deseyn neemt ontslag als schepen en stapt over naar Gemeentebelangen. Het Nieuwsblad. Gearchiveerd op 18 september 2018. Geraadpleegd op 18 september 2018.

[13] CD&V voor het eerst in 42 jaar in oppositie. Gearchiveerd op 13 januari 2019. Geraadpleegd op 13 januari 2019.

[14] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]