Fleegsauriers

Pteranodon, maalt vun Heinrich Harder, 1916

Pterosauria

Kaup, 1834

Bi de Fleegsauriers (Pterosauria) hannelt sik dat um Reptilien (Sauropsiden), de al utstorven sünd. Se leven in tämlich man desülvige Tied, as de Dinosauriers. Tohopen mit de Dinosauriers höört se ok to de Grupp vun de Ornithodira un maakt dor en Deel vun de Archosauria mit ut. Vunwegen ehre grode Fleeghuut, de se as Flunken bruken döen, konnen se flegen. Dor weern se de eersten Warveldeerter mit, de flegen konnen. Vagels un Fladderdeerter hefft dat Flegen eerst later lehrt.

De öllsten Fleegsauriers, de funnen wurrn sünd, gaht torüch bit in de unnere Bövertrias (Karnium) vör bi 228 Millionen Johre. Se weern up de Eer to finnen bit to dat grode Massenutstarven an de Wenn vun de Kriede na dat Paläogen (Kried-Paläogen-Grenz) vör um un bi 66 Millionen Johre.

Mank de Fleegsauriers warrt en Unnerscheed maakt twuschen twee Gruppen: De Langsteertfleegsauriers (Rhamphorhynchoidea) mit langen Steert un man korte Middelhandknaken un de Kortsteertfleegsauriers (Pterodactyloidea) mit man bloß korten oder gor keen Steert un lange Middelhandknaken. De Langsteertfleegsauriers weern de eersten Formen. Se sünd utstorven in dat bövere Jura. De Korsteertfleegsauriers sünd gegen jem över in dat Middeljura upkamen un an’t Enne vun de Kriedetied utstorven. Man de hüdige Taxonomie deelt de Fleegsauriers nich mehr in düsse beiden Gruppen in, vunwegen, datt de Kortsteertfleegsauriers vun de Langsteertfleegsauriers afstammt. In de Systematik vun de Phylogenese (Kladistik) hannelt sik dat bi de Langsteertfleegsauriers um en paraphyleetsche Grupp.

Annahmen warrt, datt de lüttjen Aarden aktiv bannig good flegen konnen. Man de groten Fleegsauriers ut de Kriedetied sünd wohrschienlich ehrder mit’n Wind seilt un bruken dor, as grode Griepvagels, Upwind to. Mööglich is ok, datt se, as de Albatros, leifig mit’n Wind gleden sünd, vunwegen datt dat över de See keen Upwind gifft, un de Deerter hefft doch över de See leevt. Man se mössen doch ok ut egen Kraft ut dat Water ut dat Water wedder hooch kamen un wieder upstiegen.

Literatur

Éric Buffetaut: Flugsaurier – Warmblütige Pioniere der Lüfte. In: Spektrum der Wissenschaft. Nr. 11, 2004, S. 24–31.
Eric Buffetaut, Jean-Michel Mazin (Rutg.): Evolution and Palaeobiology of Pterosaurs (= The Geological Society. Special Publication. Band 217). The Geological Society, London 2003, ISBN 1-86239-143-2.
Michael Fastnacht: The first dsungaripterid pterosaur from the Kimmeridgian of Germany and the biomechanics of pterosaur long bones. In: Acta Palaeontologica Polonica. Band 50, Nr. 2, 2005, S. 273–288, online.
Hartmut Haubold: Literaturbericht: Pterosauria 2004–2008 (= Zentralblatt für Geologie und Paläontologie. Teil 2: Paläontologie. Jg. 2009, Heft 1/2,) Schweizerbart, Stuttgart 2009.
David W. E. Hone, Eric Buffettaut (Rutg.): Flugsaurier. Pterosaur papers in honour of Peter Wellnhofer (= Zitteliana. Reihe B: Abhandlungen der Bayerischen Staatssammlung für Paläontologie und Geologie. Band 28, ISSN 1612-4138). Bayerische Staatssammlung für Paläontologie und Geologie, München 2008.
David M. Unwin: The Pterosaurs. From Deep Time. PI Press, New York NY 2006, ISBN 0-13-146308-X.
Peter Wellnhofer] Pterosauria (= Handbuch der Paläoherpetologie. Band 19). Pfeil u. a., München u. a. 1978, ISBN 3-437-30269-8.
Peter Wellnhofer: Die große Enzyklopädie der Flugsaurier. Illustrierte Naturgeschichte der fliegenden Saurier. 100 Arten. Mosaik-Verlag, München 1993, ISBN 3-576-10174-8.
Peter Wellnhofer: Illustrated Encyclopedia of Pterosaurs. Crescent Books, New York NY 1991, ISBN 0-517-03701-7.

Weblenken

Fleegsauriers (Pterosauria). Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Pterosaur Site (düütsch)