[go: up one dir, main page]

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Kelvin (Mehrdüdig Begreep).

Kelvin is de SI-Basiseenheit för de Temperatur, de vör allen in de Physik bruukt warrt. Dat Teken vör Kelvin is K. In Düütschland un Österriek is dat Kelvin ok de vörschreven Eenheit blang dat °C (Grad Celsius). Bi Kelvin is dat siet 1968 nich mehr in de Mood dat Grad dorbi to seggen, dat heet eenfach blots Kelvin. De Naam kummt von den ingelschen Physiker William Thomson, de later ok Lord Kelvin nöömt wür. De Indeelung von de Skala is jüst as bi dat Grad Celsius, so dat de Ünnerscheed von 1 °C ok genau 1 Kelvin Ünnerscheed bedüürt. Ümreken kann man dat ganz eenfach:

TK = T°C + 273,15    (dat heet: 0 °C sünd 273,15 K)

oder annersrüm:

T°C = TK - 273,15    (dat heet: 0 K sünd -273,15 °C)

In de nafolgend Tabellen sünd aver ok de Ümreken to all de annern Skalen weddergeven.

Ümreken

ännern
Översicht över de Temperaturskalen
Skala Kelvin Celsius Fahrenheit Rankine Delisle Newton Réaumur Rømer
Eenheit Kelvin Grad Celsius Grad Fahrenheit Grad Rankine Grad Delisle Grad Newton Grad Réaumur Grad Rømer
Eenheitenteken K °C °F °Ra, °R °De, °D °N °Ré, °Re, °R °Rø
eerste Betogspunkt F1 T0
= 0 K
 (H2O)
= 0 °C
TSchm(H2O)
= 32 °F*
T0
= 0 °Ra
TSchm(H2O)
= 150 °De
TSchm(H2O)
= 0 °N
TSchm(H2O)
= 0 °Ré
TSchm(H2O)
= 7,5 °Rø
tweete Betogspunkt F2 Tt(H2O)
= 273,16 K
 (H2O)
= 100 °C
TKaak(H2O)
= 212 °F*
TKaak(H2O)
= 0 °De
TKaak(H2O)
= 33 °N
TKaak(H2O)
= 80 °Ré
TKaak(H2O)
= 60 °Rø
Skalenintervall (F2−F1) / 273,16 (F2−F1) / 100 (F2−F1) / 180* 1 °Ra = 1 °F (F1−F2) / 150 (F2−F1) / 33 (F2−F1) / 80 (F2−F1) / 52,5
Utfinner William Thomson („Lord Kelvin“) Anders Celsius Daniel Fahrenheit William Rankine Joseph-Nicolas Delisle Isaac Newton René-Antoine Ferchault de Réaumur Ole Rømer
Johr vun’t Inföhren 1848 1742 1714 1859 1732 1700 1730 1701
Rebeet, woneem de Skala begäng is weltwiet (SI-Einheit) weltwiet USA, Jamaika USA Russland (19.Jhd.) Westeuropa bit 19. Jhd.

* De Angaven för de Fahrenheit-Skala beschrievt de Definitschoon as se vundaag gellt. Na de oorsprünglichen Definitschoon dör Fahrenheit weer de Temperatur vun en Küllmischen vun Ies, Water un Salmiak oder Seesolt (−17,8 °C = 0 °F) un de „Lieftemperatur vun’n gesunnen Minschen“ (35,6 °C = 96 °F) as Fixpunkten bruukt mit (F2−F1) / 96 Skalendeelen.


Ümreken twüschen Temperaturskalen
na \ vun Kelvin-Skala (K) Celsius-Skala (°C) Réaumur-Skala (°Ré) Fahrenheit-Skala (°F)
TKelvin = TK =   + 273,15 = T · 1,25 + 273,15 = (TF + 459,67) ÷ 1,8
  = TK − 273,15 =   = T · 1,25 = (TF − 32) ÷ 1,8
TRéaumur = (TK − 273,15) · 0,8 =   · 0,8 = T = (TF − 32) ÷ 2,25
TFahrenheit = TK · 1,8 − 459,67 =   · 1,8 + 32 = T · 2,25 + 32 = TF
TRankine = TK · 1,8 =   · 1,8 + 491,67 = T · 2,25 + 491,67 = TF + 459,67
TRømer = (TK − 273,15) · 21/40 + 7,5 =   · 21/40 + 7,5 = T · 21/32 + 7,5 = (TF − 32) · 7/24 + 7,5
TDelisle = (373,15 − TK) · 1,5 = (100 −  ) · 1,5 = (80 − T) · 1,875 = (212 − TF) · 5/6
TNewton = (TK − 273,15) · 0,33 =   · 0,33 = T · 0,4125 = (TF − 32) · 11/60
na \ vun Rankine-Skala (°Ra) Rømer-Skala (°Rø) Delisle-Skala (°De) Newton-Skala (°N)
TKelvin = TRa ÷ 1,8 = (T − 7,5) · 40/21 + 273,15 = 373,15 − TDe · 2/3 = TN · 100/33 + 273,15
  = TRa ÷ 1,8 − 273,15 = (T − 7,5) · 40/21 = 100 − TDe · 2/3 = TN · 100/33
TRéaumur = TRa ÷ 2,25 - 218,52 = (T − 7,5) · 32/21 = 80 − TDe · 8/15 = TN · 80/33
TFahrenheit = TRa − 459,67 = (T − 7,5) · 24/7 + 32 = 212 − TDe · 1,2 = TN · 60/11 + 32
TRankine = TRa = (T − 7,5) · 24/7 + 491,67 = 671,67 − TDe · 1,2 = TN · 60/11 + 491,67
TRømer = (TRa − 491,67) · 7/24 + 7,5 = T = 60 − TDe · 0,35 = TN · 35/22 + 7,5
TDelisle = (671,67 − TRa) · 5/6 = (60 − T) · 20/7 = TDe = (33 − TN) ÷ 0,22
TNewton = (TRa − 491,67) · 11/60 = (T − 7,5) · 22/35 = 33 − TDe · 0,22 = TN


Eenige Temperaturweerten in de verscheeden Skalen
Meetwert \ Skala Fahrenheit* Rankine Réaumur Celsius Kelvin
middlere Bavenflachtemperatur vun de Sünn 10 430 °F 10 890 °Ra 4 622 °R 5 777 °C 6 050 K
Smöltpunkt vun Iesen 2 795 °F 3 255 °Ra 1 228 °R 1 535 °C 1 808 K
Smöltpunkt vun Blie 621,43 °F 1081,10 °Ra 261,97 °R 327,46 °C 600,61 K
Kaakpunkt vun Water 212 °F 671,67 °Ra 80 °R 100 °C 373,15 K
hööchste buten meten Lufttemperatur 136,04 °F 595,71 °Ra 46,24 °R 57,80 °C 330,95 K
Lieftemperatur vun’n Minschen na Fahrenheit 96 °F 555,67 °Ra 28,44 °R 35,56 °C 308,71 K
Tripelpunkt vun Water 32,02 °F 491,69 °Ra 0,01 °R 0,01 °C 273,16 K
Klaampunkt vun Water 32 °F 491,67 °Ra 0 °R 0 °C 273,15 K
sietste Temperatur in Danzig, Winter 1708/09 0 °F 459,67 °Ra −14,22 °R −17,78 °C 255,37 K
Smöltpunkt vun Quecksülver −37,89 °F 421,78 °Ra −31,06 °R −38,83 °C 234,32 K
sietste buten meten Lufttemperatur −130,90 °F 328,77 °Ra −72,40 °R −90,50 °C 182,65 K
Klaampunkt vun Ethanol −173,92 °F 285,75 °Ra −91,52 °R −114,40 °C 158,75 K
Kaakpunkt vun Stickstoff −320,44 °F 139,23 °Ra −156,64 °R −195,80 °C 77,35 K
afsluut Nullpunkt −459,67 °F 0 °Ra −218,52 °R −273,15 °C 0 K

* De Angaven för de Fahrenheit-Skala beteht sik op de oosprüngliche Definitschoon, de nich nipp un nau mit de hüütige Definitschoon vun de Fahrenheit-Skala övereenstimmt.


SI-Präfixen
Symbol Y Z E P T G M k h da - d c m µ n p f a z y
Faktor 1024 1021 1018 1015 1012 109 106 103 102 101 100 10−1 10−2 10−3 10−6 10−9 10−12 10−15 10−18 10−21 10−24