[go: up one dir, main page]
Pergi ke kandungan

Paus Benedictus XVI

Sunting pautan
Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Paus
Benediktus XVI
Benedikt XVI / Benedetto XVI / Benedict XVI
Uskup Rom
Benediktus XVI pada 2010
Pemerintahan bermula19 April 2005
Pemerintahan berakhir28 Februari 2013
PendahuluPaus Yohanes Paulus II
PenggantiFransiskus
Perintah
Pentahbisan29 Jun 1951
oleh Michael von Faulhaber
Konsekrasi28 Mei 1977
oleh Josef Stangl
Butiran peribadi
Nama lahirJoseph Aloisius Ratzinger
Lahir(1927-04-16)16 April 1927
Marktl, Jerman
Meninggal dunia31 Disember 2022(2022-12-31) (umur 95)
Mater Ecclesiae Monastery, Vatican City
WarganegaraJerman
KediamanMater Ecclesiae, Kota Vatikan
Ibu bapaJoseph Ratzinger, Sr. dan Maria Ratzinger (née Peintner)
Jawatan terdahuluUskup Agung Munich dan Freising (1977–1982)
Kardinal-Paderi Santa Maria Consolatrice al Tiburtino (1977–1993)
Presiden Suruhanjaya Teologi Antarabangsa (1981–2005)
Pengawas Jemaah untuk Doktrin Iman (1981–2005)
Presiden Suruhanjaya Alkitab Pontifikal (1981–2005)
Kardinal-Uskup Velletri-Segni (1993–2005)
Dekan Kolej Kardinal (2002–2005)
Kardinal-Uskup Ostia (2002–2005)
MotoCooperatores veritatis (koperator kebenaran)[1]
TandatanganTandatangan Benedictus XVI
LambangLambang Benedictus XVI
Gelaran Kepausan
Paus Benedictus XVI
Rujukan gelaranHis Holiness
Gaya percakapanYour Holiness
Gaya agamaPaus Emeritus[2][3]

Paus Benediktus XVI (Jerman: Benedikt XVI, Itali: Benedetto XVI; bahasa Inggeris: Benedict XVI; lahir Joseph Aloisius Ratzinger; 16 April 1927 – 31 Disember 2022) berkhidmat sebagai Paus dan raja kepada Negara Kota Vatikan dari tahun 2005 hingga peletakan jawatannya pada 2013. Pemilihan Benedict berlaku pada konklaf kepausan tahun 2005 berikutan kematian Paus John Paul II. Vatikan telah mengumumkan gelarannya selepas sebagai paus sebagai Paus Emeritus sejurus selepas perletakan jawatannya.[2][3]

Ditahbis sebagai paderi pada tahun 1951 di tempat asal beliau, Bavaria, Ratzinger telah menjadi seorang ahli teologi universiti yang sangat dihormati pada akhir 1950-an dan telah dilantik sebagai profesor penuh pada tahun 1958. Setelah berkerjaya panjang sebagai seorang akademik dan profesor teologi di beberapa universiti Jerman, beliau telah dilantik sebagai Uskup Agung Munich dan Freising dan Kardinal oleh Paus Paulus VI pada tahun 1977, satu kenaikan pangkat yang luar biasa bagi seseorang yang mempunyai pengalaman pastoral yang sedikit. Pada tahun 1981, beliau telah dilantik sebagai Pengawas Jemaah untuk Doktrin Iman, salah satu dikasteri terpenting Kuria Rom. Dari tahun 2002 sehingga pemilihannya sebagai Paus, beliau juga seorang Dekan Kolej Kardinal. Sebelum menjadi Paus, beliau adalah "tokoh utama di pentas Vatikan untuk suku abad"; beliau mempunyai pengaruh "kedua-duanya sekali apabila ia datang untuk menetapkan keutamaan gereja dan arah" sebagai salah seorang daripada penyokong terdekat Paus Yohanes Paulus II.[4] Beliau telah tinggal di Rom sejak tahun 1981.

Beliau pada asalnya seorang ahli teologi liberal, tetapi menerima pandangan konservatif selepas 1968.[5] Penulisannya yang prolifik[6] mempertahankan tradisi doktrin dan nilai-nilai Katolik. Semasa pemerintahannya, Benediktus XVI menyokong asas nilai-nilai Kristian untuk menentang peningkatan sekularisasi di negara-negara Barat. Beliau memberi pandangan mengenai penolakan relativisme terhadap kebenaran objektif, dan penolakan kebenaran moral khususnya, sebagai masalah utama pada abad ke-21. Beliau mengajar kepentingan Gereja Katolik dan pemahaman tentang cinta penebusan Tuhan.[7] Paus Benedict juga menghidupkan kembali beberapa tradisi, termasuk mengangkat Misa Tridentine kepada kedudukan yang lebih menonjol.[8] Beliau menguatkan hubungan antara Gereja Katolik dan seni, mempromosikan penggunaan bahasa Latin,[9] dan memperkenalkan semula pakaian paus tradisional, oleh sebab itu beliau dipanggil "paus estetika".[10] Beliau telah digambarkan sebagai "kuasa intelektual utama dalam Gereja" sejak pertengahan 1980-an.[11]

Pada 11 Februari 2013, Benediktus mengumumkan peletakan jawatannya dalam ucapan dalam bahasa Latin di hadapan para kardinal, atas alasan "jiwa dan badan yang kian lemah" akibat lanjut usia. Perletakan jawatan beliau berkuat kuasa pada 28 Februari 2013. Beliau ialah paus pertama yang meletak jawatan semenjak Paus Gregorius XII pada tahun 1415, dan dan juga paus pertama yang meletak jawatan atas niat sendiri sejak Paus Selestinus V pada tahun 1294. Sebagai Paus Emeritus, Benediktus mengekalkan gelaran His Holiness dan Paus dan terus mengenakan pakaian paus berwarna putih. Beliau telah digantikan oleh Paus Fransiskus pada 13 Mac 2013, dan beliau berpindah ke biara yang baru diubahsuai, Mater Ecclesiae untuk persaraannya pada 2 Mei 2013. Semasa persaraannya, Benediktus XVI telah membuat penampilan umum sekali-sekala bersama Paus Fransiskus.

Kehidupan awal: 1927–1951

[sunting | sunting sumber]
Rumah kelahiran Joseph Aloisius Ratzinger di Marktl, Bavaria

Joseph Aloisius Ratzinger dilahirkan pada 16 April, Sabtu Suci, 1927, di Schulstraße 11, jam 8.30 pagi di rumah ibu bapaya di Marktl, Bavaria, Jerman. Beliau telah dibaptis pada hari yang sama. Beliau adalah anak ketiga dan paling muda untuk Joseph Ratzinger, Sr., seorang pegawai polis, dan Maria Ratzinger (née Peintner); bapa saudaranya ialah seorang paderi-ahli politik Jerman, Georg Ratzinger. Keluarga ibunya berasal dari Selatan Tyrol (sekarang Itali).[12] Abang Paus Benedict, Georg Ratzinger, ialah seorang paderi Katolik dan bekas pengerus koir Regensburger Domspatzen. Kakaknya, Maria Ratzinger, yang tidak pernah berkahwin, mengurus rumah Kardinal Ratzinger hingga kematiannya pada tahun 1991.

Pada usia lima tahun, Ratzinger berada di dalam sekumpulan kanak-kanak yang menyambut lawatan Kardinal Uskup Agung Munich, Michael von Faulhaber, dengan bunga. Tertarik dengan pakaian khas kardinal itu, beliau mengumumkan pada hari itu bahawa beliau mahu menjadi kardinal. Beliau menghadiri sekolah rendah di Aschau am Inn, yang dinamakan semula sebagai penghormatan kepadanya pada tahun 2009.[13]

Keluarga Ratzinger, terutama bapanya, sangat marah kepada Nazi, dan penentangan bapanya terhadap Nazisme, menyebabkan demografi dan gangguan keluarga.[14] Berikutan hari jadi ulang tahun ke-14 beliau, pada tahun 1941, Ratzinger telah diserahkan kepada Belia Hitler—setelah keahlian diperlukan oleh undang-undang untuk semua budak lelaki Jerman berusia 14 tahun selepas Mac 1939[15]—tetapi seorang ahli yang tidak berminat, yang enggan menghadiri mesyuarat, menurut abangnya.[16] Pada 1941, salah seorang sepupu Ratzinger, seorang budak lelaki berusia 14 tahun dengan sindrom Down, telah diambil oleh rejim Nazi dan dibunuh semasa kempen Action T4 Nazi eugenik.[17] Pada tahun 1943, semasa masih dalam seminari, beliau telah ditarik ke dalam anti-pesawat korps Jerman sebagai Luftwaffenhelfer.[16] Ratzinger kemudian dilatih dalam infantri Jerman.[18] Ketika Bersekutu depan semakin hampir ke jawatannya pada tahun 1945, beliau meninggalkan rumah keluarganya di Traunstein setelah unitnya tidak lagi wujud, setelah pasukan Amerika menubuhkan markas di rumah Ratzinger.[19] Sebagai seorang askar Jerman, beliau telah ditahan dalam kem tawanan perang, tetapi dibebaskan beberapa bulan kemudian pada akhir perang pada Mei 1945.[19]

Ratzinger dan abangnya Georg memasuki Seminari Saint Michael di Traunstein pada bulan November 1945, kemudian belajar di Ducal Georgianum (Herzogliches Georgianum) dari Universiti Ludwig-Maximilian di Munich. Kedua-dua mereka telah ditahbiskan di Freising pada 29 Jun 1951 oleh Kardinal Michael von Faulhaber dari Munich. Ratzinger teringat: "apabila Uskup Agung tua meletakkan tangannya pada saya, seekor burung kecil – mungkin seekor burung lark – terbang dari mezbah di katedral yang tinggi dan berlatih lagu yang sedikit gembira."[20]

Disertasi Ratzinger 1953 adalah pada Santo Augustinus dan bertajuk Orang dan Rumah Tuhan dalam Doktrin Gereja Augustine. Habiliti beliau (yang melayakkan beliau untuk menjadi profesor) adalah berkaitan Bonaventure. Ia telah disiapkan pada tahun 1957 dan beliau menjadi profesor Kolej Freising pada tahun 1958.

Pertemuan dengan Romano Guardini

[sunting | sunting sumber]

Pada awal usia 20an, beliau sangat dipengaruhi oleh pemikiran warga Itali Jerman, Romano Guardini[21] yang mengajar di Munich pada 1946 hingga 1951, ketika Ratzinger belajar di Freising dan kemudian di Universiti Munich. Perkaitan intelektual antara kedua pemikir ini, yang kemudiannya menjadi angka penentu untuk Gereja abad ke-20, dipenuhi dengan penemuan kembali penting dalam Kristian. Guardini dengan bukunya "The Essence of Christianity" pada tahun 1938, sementara Ratzinger menulis buku "Introduction to Christianity", tiga dekad kemudian pada tahun 1968. Guardini mengilhami banyak orang dalam tradisi demokratik-sosial Katolik, khususnya pergerakan Komuni dan Pembebasan dalam Penginjilan Baru yang digalakkan di bawah pemerintahan Paus dari Poland, John Paul II. Pada akhir abad ke-20, Kardinal Ratzinger masa depan akan menulis pengenalan kepada penerbitan tahun 1996 mengenai buku klasik Guardini tahun 1954, "The Lord".[22]

Kerjaya pra-kepausan

[sunting | sunting sumber]

Kerjaya akademik: 1951–1977

[sunting | sunting sumber]
Kardinal Joseph Ratzinger

Ratzinger menjadi profesor di Universiti Bonn pada tahun 1959, kuliah sulungnya adalah "The God of Faith and the God of Philosophy". Pada tahun 1963, beliau berpindah ke Universiti Münster. Dalam tempoh ini, beliau mengambil bahagian dalam Majlis Vatikan Kedua (1962-65) dan berkhidmat sebagai peritus (perunding teologi) kepada Kardinal Frings dari Cologne. Beliau dilihat sebagai pembaharu semasa Majlis, bekerjasama dengan ahli teologi seperti Hans Küng dan Edward Schillebeeckx. Ratzinger menjadi penyokong Karl Rahner, ahli teologi akademik terkenal Nouvelle Théologie dan penyokong pembaharuan gereja.

Pada tahun 1966, Ratzinger telah dilantik sebagai pengerusi teologi dogmatik di Universiti Tübingen, di mana beliau ialah rakan sekerja Hans Küng. Dalam buku 1968 beliau Introduction to Christianity, beliau menulis bahawa paus mempunyai tugas untuk mendengar suara yang berbeza di dalam Gereja sebelum membuat keputusan, dan beliau merendahkan sentimen kepausan. Pada masa ini, beliau menjauhkan diri dari atmosfera Tübingen dan pergeseran gerakan pelajar Marxis tahun 1960-an yang menjadi radikal dengan cepat, pada tahun 1967 dan 1968, memuncak dalam beberapa siri gangguan dan rusuhan pada bulan April dan Mei 1968. Ratzinger datang melihat perkembangan ini dan berkaitan (seperti mengurangkan rasa hormat kepada pihak berkuasa di kalangan pelajarnya) yang berkaitan dengan permulaan dari ajaran Katolik tradisional.[23] Walaupun pembaharuannya cenderung, pandangannya semakin berbeza dengan idea-idea liberal yang memperoleh mata wang dalam kalangan teologi.[24]

Sesetengah pendapat, di antara mereka Küng, menganggap ini berpaling ke arah konservatisme, sementara Ratzinger sendiri berkata dalam wawancara 1993, "Saya tidak melihat sebarang pandangan saya sebagai seorang ahli teologi [selama bertahun-tahun]".[25] Ratzinger terus mempertahankan kerja Majlis Vatikan Kedua, termasuk Nostra aetate, dokumen mengenai agama lain, ekumenisme dan pengisytiharan hak untuk kebebasan beragama. Kemudian, sebagai Pengawas Jemaah untuk Doktrin Iman, Ratzinger dengan jelas menegaskan kedudukan Gereja Katolik mengenai agama lain dalam dokumen 2000 Dominus Iesus yang juga berbicara tentang cara Katolik untuk terlibat dalam "dialog ekumenis". Semasa di Universiti Tübingen, Ratzinger menerbitkan artikel dalam jurnal teologi reformis Concilium, walaupun beliau banyak memilih tema kurang reformis dari penyumbang lain untuk majalah seperti Küng dan Schillebeeckx.

Pada tahun 1969, beliau kembali ke Bavaria, ke Universiti Regensburg dan mengasaskan bersama majalah teologi Communio, dengan Hans Urs von Balthasar, Henri de Lubac, Walter Kasper dan lain-lain, pada tahun 1972. Communio, kini diterbitkan dalam tujuh belas bahasa, termasuk bahasa Jerman, Inggeris dan Sepanyol, telah menjadi jurnal penting pemikiran teologi Katolik kontemporari. Sehingga pemilihannya sebagai paus, beliau kekal sebagai penyumbang utama jurnal yang paling produktif. Pada tahun 1976, beliau mencadangkan bahawa Pengakuan Augsburg mungkin boleh diiktiraf sebagai kenyataan iman Katolik.[26][27] Beberapa bekas pelajar Benediktus menjadi orang yang paling dipercayainya, terutamanya Christoph Schönborn, dan beberapa bekas pelajarnya kadang-kadang bertemu untuk perbincangan.[28][29] Beliau berkhidmat sebagai Naib Presiden Universiti Regensburg dari tahun 1976 hingga 1977.[30]

Uskup Agung Munich dan Freising: 1977–1982

[sunting | sunting sumber]
Palais Holnstein di Munich, kediaman Benedictus sebagai Uskup Agung Munich dan Freising

Pada 24 Mac 1977, Ratzinger telah dilantik sebagai Uskup Agung Munich dan Freising. Beliau mengambil ayat Cooperatores Veritatis (Kerjasama Kebenaran) dari Surat 3 Yohanes ayat 8 dalam Alkitab Perjanjian Baru, pilihan yang beliau komen dalam karya autobiografinya, Milestones. Dalam konsistoriya pada 27 Jun, beliau dinamakan Kardinal-Paderi Santa Maria Consolatrice al Tiburtino oleh Paus Paulus VI. Pada masa Konklaf 2005, beliau ialah satu daripada hanya 14 kardinal yang dilantik oleh Paulus VI, dan satu daripada hanya tiga daripada mereka yang berusia di bawah 80 tahun. Daripada jumlah itu, hanya beliau dan William Wakefield Baum mengambil bahagian dalam konklaf.[31]

Pengawas Jemaah Kudus Doktrin Iman: 1981–2005

[sunting | sunting sumber]
Kardinal Ratzinger di Rom, 12 Ogos 1988

Pada 25 November 1981, Paus Yohanes Paulus II, atas persaraan Franjo Šeper, menamakan Ratzinger sebagai Pengawas Jemaah Kudus untuk Doktrin Iman, yang dahulu dikenali sebagai "Jemaah Kudus Pejabat Suci", sejarah Penyelidikan Rom. Akibatnya, beliau meletakkan jawatan di Munich pada awal tahun 1982. Beliau dinaikkan pangkat dalam Kolej Kardinal untuk menjadi Kardinal Uskup Velletri-Segni pada tahun 1993 dan dijadikan naib dekan kolej pada tahun 1998 dan dekan pada tahun 2002. Hanya setahun selepas itu pengasasannya pada tahun 1990 Joseph Kardinal Ratzinger mengikut Akademi Sains dan Seni Eropah di Salzburg/Austria pada tahun 1991.[32][33]

Ratzinger membela dan menegaskan doktrin Katolik, termasuk pengajaran mengenai topik seperti kawalan kelahiran, homoseksual dan dialog antara agama. Ahli teologi Leonardo Boff, sebagai contoh, telah ditangguhkan, sementara yang lain seperti Matthew Fox dikecam. Isu lain juga mendorong kutukan atau pembatalan hak untuk mengajar: misalnya, beberapa tulisan selepas mati paderi Jesuit, Anthony de Mello ialah subjek pemberitahuan. Ratzinger dan jemaah melihat banyak daripada mereka, khususnya karya-karya yang kemudian, sebagai mempunyai unsur agama yang acuh tak acuh (iaitu, Kristus ialah "satu tuan bersama orang lain"). Secara khusus, Dominus Iesus, yang diterbitkan oleh jemaah pada tahun jubli 2000, mengesahkan beberapa idea yang "tidak popular" baru-baru ini, termasuk kedudukan Gereja Katolik bahawa "Penyelamat tidak dijumpai sesiapa pun, kerana tidak ada nama lain di bawah syurga yang diberikan kepada lelaki di mana kita mesti diselamatkan." Dokumen itu menimbulkan kemarahan di kebanyakan gereja Protestan dengan mendakwa bahawa mereka sebenarnya bukan gereja, tetapi "komuniti gereja".[34]

Surat Ratzinger tahun 2001 De delictis gravioribus menjelaskan kerahsiaan penyiasatan gereja dalaman, seperti yang ditakrifkan dalam dokumen 1962 Crimen Sollicitationis, ke dalam tuduhan yang dibuat terhadap para paderi untuk jenayah tertentu, termasuk penderaan seksual. Ini menjadi subjek kontroversi semasa kes penderaan seks.[35] Selama 20 tahun, Ratzinger telah menjadi orang yang bertanggungjawab menguatkuasakan dokumen tersebut.[36]

Walaupun uskup memegang kerahsiaan yang hanya berkaitan secara dalaman, dan tidak menghalang penyiasatan oleh penguatkuasa undang-undang sivil, surat itu sering dilihat sebagai mempromosikan satu percubaan untuk menyembunyikan sesuatu.[37] Kemudian, sebagai paus, beliau dituduh dalam tuntutan undang-undang bersekongkol untuk menutup kes pencabulan tiga lelaki di Texas, tetapi dicari dan memperoleh kekebalan diplomatik dari liabiliti.[38]

Pada 12 Mac 1983, Ratzinger, sebagai pengawas, memberitahu rakyat setia dan para paderi bahawa Uskup Agung Pierre Martin Ngo Dinh Thuc telah menanggung pengucilan latae sententiae untuk pentahbishan episkopal yang tidak sah tanpa mandat apostolik. Pada tahun 1997, ketika Ratzinger berumur 70 tahun, beliau meminta izin Paus John Paul II untuk meninggalkan Jemaah Doktrin Iman dan ingin menjadi arkivis dalam Arkib Rahsia Vatikan dan pustakawan di Perpustakaan Vatikan, tetapi Paus John Paul menolak permintaanya.[39][40]

Kepausan: 2005–2013

[sunting | sunting sumber]

Pemilihan ke kepausan

[sunting | sunting sumber]
Paus Benedictus XVI di Dataran St Peter

Benedictus XVI telah dipilih sebagai paus ke-265 pada usia 78. Beliau ialah orang tertua untuk dipilih sebagai paus sejak Paus Clement XII (1730–40). Beliau berkhidmat lebih lama sebagai seorang kardinal sebelum menjadi Paus dari mana Pontif sejak Benedictus XIII (1724–30). Benedictus dan pendahulunya seorang warga Poland, John Paul II merupakan paus pertama bukan Itali berturut-turut sejak tujuh orang lelaki Perancis semasa Kepausan Avignon (1309–78). Paus terakhir yang bernama Benedictus ialah Benedictus XV, seorang warga Itali yang memerintah dari tahun 1914 sehingga 1922, semasa Perang Dunia Pertama (1914–18).

Paus Benedictus XVI, Basilika St. Peter, 15 Mei 2005

Pada 2 January 2005, majalah Time memetik sumber Vatikan yang tidak bernama mengatakan Ratzinger ialah front runner untuk menggantikan John Paul II, sepatutnya beliau meninggal dunia atau menjadi terlalu sakit untuk menyambung pemerintahan. Semasa kematian John Paul II, Financial Times memberi peluang Ratzinger menjadi paus sebagai 7-1, kedudukan utama, tetapi dekat dengan saingannya di sayap liberal gereja. Pada bulan April 2005, sebelum pemilihannya sebagai paus, beliau dikenali sebagai salah seorang dari senarai 100 orang paling berpengaruh di dunia oleh Time. Semasa menjadi Pengawas Jemaah Suci Doktrin Iman, Ratzinger berulang kali mengatakan beliau mahu bersara di rumah di kampung Bavaria Pentling dekat Regensburg dan menghabiskan masa untuk menulis buku.

Paus Benedictus XVI melafazkan doa mingguan Angelus semasa memandang Dataran Santo Peter, Kota Vatikan

Semasa konklaf, "ia adalah, jika bukan Ratzinger, siapa? Dan selepas mereka mengetahuinya, soalan menjadi, mengapa bukan Ratzinger?" Pada 19 April 2005, beliau dipilih pada hari kedua selepas empat pengundian. Kardinal Cormac Murphy-O'Connor menerangkan pengundian terakhir, "Ia adalah sangat beristiadat apabila anda naik atas satu demi satu untuk meletakkan kertas undi anda ke dalam bekas dan anda sedang melihat lukisan dinding Last Judgement of Michelangelo. Dan saya masih ingat dengan jelas bahawa Kardinal Ratzinger sedang duduk di hujung kerusinya." Ratzinger telah berharap untuk bersara dengan aman dan mengatakan "Pada satu masa, saya berdoa kepada Tuhan 'tolong jangan buat begini kepada saya'... Ternyata, pada masa ini Tuhan tidak mendengar saya." Sebelum penampilan pertamanya di beranda Basilika Santo Peter, beliau telah diumumkan sebagai paus baharu oleh Jorge Medina Estévez, Kardinal Protodiakon Gereja Katolik. Kardinal Medina Estévez berucap kepada orang ramai sebagai "saudara dan saudari yang dikasihi" dalam bahasa Itali, Sepanyol, Perancis, Jerman dan Inggeris, dengan setiap bahasa menerima sorakan dari orang luar negara, sebelum meneruskan tradisi pengumuman Habemus Papam dalam Latin.

Di balkoni, ayat pertama Benedictus kepada orang ramai, diberi dalam bahasa Itali sebelum memberi doa tradisi Urbi et Orbi dalam Latin, adalah:

Saudara-saudari yang terkasih, selepas Paus John Paul II yang hebat, Kardinal telah memilih saya, seorang buruh kasar yang sederhana dan rendah diri di kebun anggur Tuhan. Hakikat bahawa Tuhan tahu bagaimana untuk bekerja dan bertindak walaupun dengan instrumen yang tidak mencukupi memberi keselesaan kepada saya, dan di atas, semua saya amanahkan diri saya kepada doa anda. Dalam kegembiraan Tuhan Bangkit, yakin dengan bantuannya yang tidak berkesudahan, marilah kita bergerak ke hadapan. Tuhan akan membantu kita, dan Maria, Ibu Kudus-Nya, akan berada di pihak kita. Terima kasih.

Pada 24 April, beliau menyambut Misa Pelantikan Paus di Dataran St. Peter, di mana beliau dipakaikan Pallium dan disarungkan Cincin Nelayannya. Pada 7 Mei, beliau mengambil pemilikan gereja katedralnya, Basilika Ugung St. John Lateran.

Pemilihan nama

[sunting | sunting sumber]

Ratzinger memilih nama pausnya sebagai Benedictus, yang berasal dari perkataan Latin bermaksud "diberkati", dalam penghormatan untuk Paus Benedictus XV dan Santo Benedict dari Nursia. Paus Benedict XV ialah paus semasa Perang Dunia Pertama, di mana beliau dengan penuh semangat meminta keamanan di antara negara berperang. St. Benedict dari Nursia ialah pengasas biara Benediktin (biara-biara Zaman Pertengahan adalah dari perintah Benediktin) dan pengarang Rule of Saint Benedict, yang masih merupakan tulisan paling berpengaruh mengenai kehidupan biarawan Kristian Barat. Paus menjelaskan pilihan nama pada khalayak umum pertamanya di Dataran St Peter, pada 27 April 2005:

Penih dengan rasa kagum dan kesyukuran, saya ingin menyatakan mengapa saya memilih nama Benediktus. Pertama, saya mengingati Paus Benediktus XV, rasul damai yang berani, yang membimbing Gereja ketika masa-masa peperangan yang bergolak. Dalam jejaknya, saya meletakkan kementerian saya dalam perkhidmatan perdamaian dan keharmonian antara rakyat. Di samping itu, saya masih ingat Santo Benedict dari Nursia, penaung bersama Eropah, yang hidupnya membangkitkan akar Kristian di Eropah. Saya memintanya untuk membantu kita semua untuk memegang teguh kepada sentraliti Kristus dalam kehidupan Kristian kita: Semoga Kristus sentiasa mengambil tempat pertama dalam fikiran dan tindakan kita!

Ekumenisme dan dialog antara agama

[sunting | sunting sumber]

Islam

[sunting | sunting sumber]

Hubungan Paus Benedict dengan Islam juga tegang pada masa-masa tertentu. Pada 12 September 2006, beliau menyampaikan syarahan yang menyentuh mengenai Islam di Universiti Regensburg di Jerman. Beliau telah berkhidmat di sana sebagai profesor teologi sebelum menjadi Paus, dan kuliahnya berjudul "Kepercayaan, Akal dan Universiti - Kenangan dan Renungan". Syarahan itu menerima kecaman hebat dan juga pujian dari kuasa-kuasa politik dan keagamaan. Ramai ahli politik dan pemimpin Islam mendaftarkan protes mereka terhadap apa yang dilabelkan sebagai salah laku penghinaan terhadap Islam, walaupun fokusnya ditujukan kepada rasionaliti keganasan agama, dan kesannya terhadap agama.[41][42] Umat Islam sangat tersinggung oleh petikan ini yang diujar oleh Paus dalam ucapannya: "Tunjuklah kepada saya apa yang Muhammad bawa yang baru dan disitu anda akan temui hanya perkara-perkara yang durjana dan tak berperikemanusiaan, seperti perintahnya supaya disebarkan dengan pedang ugama yang diajarnya".[42]

Petikan itu asalnya dari Dialogue Held With A Certain Persian, the Worthy Mouterizes, in Anakara of Galatia,[43][44] yang ditulis pada 1391 sebagai pandangan Manuel II Paleologus, seorang maharaja Byzantine, salah seorang penguasa Kristian terakhir sebelum Kejatuhan Constantinople ke Empayar Uthmaniyah Islam, pada isu seperti pemaksaan menukar agama, perang jihad dan kaitan antara kepercayaan dan akal. Mengikut teks Jerman, komen asal Paus ialah bahawa maharaja "mengarahkan pengantaranya dengan cara yang luar biasa keras—kepada kita dengan cara yang mengejutkan" (wendet er sich dalam bentuk schroffer, uns überraschend schroffer Form).[45] Paus Benedict meminta maaf atas sebarang kesalahan yang telah dilakukan olehnya dan membuat lawatan ke Turki, sebuah negara yang kebanyakannya Islam, dan berdoa di Masjid Biru. Benedict merancang pada 5 Mac 2008, untuk bertemu dengan ulama dan pemimpin agama Islam pada musim luruh 2008 di seminar Katolik-Islam di Rom.[46] Mesyuarat itu, "Mesyuarat Pertama Forum Katolik-Islam," telah diadakan dari 4–6 November 2008.[47] Pada 9 Mei 2009, Benedict melawat Masjid Raja Hussein, Amman, Jordan di mana beliau diberi ucapan oleh Putera Ghazi bin Muhammad.[48]

Gelaran dan gaya

[sunting | sunting sumber]

Gaya rasmi bekas Paus dalam Bahasa Melayu adalah Sri Paus Benedictus XVI, Paus Agung Emeritus atau Paus Emeritus.[49] Secara tidak rasmi beliau dirujuk sebagai Paus Emeritus atau Pontifex Emeritus Rom.[50]

Sebagai Paus, gelaran penuhnya yang jarang digunakan ialah:

Sri Paus Benedictus XVI, Uskup Rom, Pendeta Jesus Christ, Pengganti Putera Para Rasul, Paus Agung Gereja Universal, Primat Itali, Uskup Agung dan Metropolitan Wilayah Rom, Raja Negara Kota Vatikan, Hamba Tuhan.[51]

Gelaran paling terkenal, iaitu "Paus", tidak muncul dalam senarai rasmi gelaran, tetapi biasanya digunakan dalam tajuk dokumen, dan muncul, dalam bentuk ringkas, dalam tandatangan mereka sebagai "PP." bermaksud untuk "Papa" ("Paus").[52][53][54][55][56]

Sebelum 1 Mac 2006, senarai gelaran juga digunakan untuk mengandungi "Patriark dari Barat", yang secara tradisinya muncul dalam senarai gelaran sebelum "Primat Itali". Gelaran "Patriark dari Barat" pertama kali diperkenalkan ke mahkamah paus pada tahun 1870 pada masa Majlis Vatikan Pertama dalam penerbitan Annuario Pontificio dan telah dikeluarkan dalam edisi 2006. Paus Benedict memilih untuk menghapuskan gelaran tersebut pada satu masa ketika perbincangan dengan gereja-gereja Ortodoks mengetengahkan perhatian pada isu keutamaan paus.[57]

Minat

[sunting | sunting sumber]
Paus Benedictus XVI pada Sinod Uskup 2008 di Rom, Itali

Benedictus diketahui sangat berminat dengan muzik klasik,[58] dan seorang pemain piano yang sempurna.[59] Komposer kegemaran Paus Emeritus ialah Wolfgang Amadeus Mozart, yang muziknya, Paus berkata, "Muziknya bukan sekadar hiburan, ia mengandungi seluruh tragedi kewujudan manusia."[60] Benedictus juga menyatakan bahwa muzik Mozart sangat mempengaruhi dirinya sebagai seorang lelaki muda dan "sangat menembusi jiwanya".[60] Karya-karya kegemaran Benediktus ialah Clarinet Concerto dan Clarinet Quintet.[61] Beliau merekodkan album muzik klasik kontemporari di mana beliau menyanyi dan membaca doa kepada Perawan Maria.[62] Album itu ditetapkan untuk dikeluarkan pada 30 November 2009.

Beliau juga dikenali sebagai pengemar kucing.[58] Sebagai Kardinal Ratzinger, beliau dikenali (menurut bekas jiran) untuk menjaga kucing jalanan di kawasan kejiranannya. Buku yang dipanggil Joseph and Chico: A Cat Recounts the Life of Pope Benedict XVI diterbitkan pada tahun 2007 yang menceritakan kisah kehidupan Paus dari perspektif kucing Chico. Cerita ini diilhamkan oleh kucing belang jingga Pentling, yang dimiliki oleh keluarga jiran.[63] Semasa lawatannya ke Australia untuk Hari Belia Sedunia pada tahun 2008, media melaporkan bahawa penganjur perayaan meminjamkan Paus seekor kucing kelabu yang dikenali sebagai Bella[64] untuk tinggal dengannya semasa lawatan.[65]

Rangkaian sosial

[sunting | sunting sumber]

Pada bulan Disember 2012, Vatikan mengumumkan bahawa Paus Benedictus XVI telah menyertai laman web rangkaian sosial Twitter, di bawah akaun @Pontifex.[66] Tweet pertama beliau dibuat pada 12 Disember dan ini merupakan tweet pertamanya, "Rakan-rakan yang dikasihi, saya gembira untuk berhubung dengan anda melalui Twitter. Terima kasih atas sambutan yang baik, saya memberkati anda semua dari hati saya."[67] Pada 28 Februari 2013, hari pesaraanya, tweet telah dipadamkan, dan @Pontifex dibaca sebagai "Sede Vacante".[68] Paus Francis akhirnya mengambil alih akaun @Pontifex atas pemilihannya.[69]

Sastera

[sunting | sunting sumber]
  • Allen, John L.: Cardinal Ratzinger: the Vatican's enforcer of the faith. – New York: Continuum, 2000
  • Wagner, Karl: Kardinal Ratzinger: der Erzbischof in München und Freising in Wort und Bild. – München : Pfeiffer, 1977
  • Janish, Justin: Pope Culture. – Boston : Harvard Press, 2002

Tulisan

[sunting | sunting sumber]
  • Unterwegs zu Jesus Christus, Augsburg 2003.
  • Glaube - Wahrheit - Toleranz. Das Christentum und die Weltreligionen, 2. Aufl., Freiburg i. Brsg. 2003.
  • Gott ist uns nah. Eucharistie: Mitte des Lebens. Hrsg. von Horn, Stephan Otto/ Pfnür, Vinzenz, Augsburg 2001.
  • Gott und die Welt. Glauben und Leben in unserer Welt. Ein Gespräch mit Peter Seewald, Köln 2000.
  • Der Geist der Liturgie. Eine Einführung, 4. Aufl., Freiburg i. Brsg. 2000.
  • Vom Wiederauffinden der Mitte. Texte aus vier Jahrzehnten, Freiburg i. Brsg. 1997.
  • Salz der Erde. Christentum und katholische Kirche an der Jahrtausendwende. Ein Gespräch mit Peter Seewald, Wilhelm Heyne Verlag, München, 1996, ISBN 3-453-14845-2
  • Wahrheit, Werte, Macht. Prüfsteine der pluralistischen Gesellschaft, Freiburg/ Basel/ Wien 1993.
  • Zur Gemeinschaft gerufen. Kirche heute verstehen, Freiburg/ Basel/ Wien 1991.
  • Auf Christus schauen. Einübung in Glaube, Hoffnung, Liebe, Freiburg/ Basel/ Wien 1989.
  • Abbruch und Aufbruch. Die Antwort des Glaubens auf die Krise der Werte, München 1988.
  • Kirche, Ökumene und Politik. Neue Versuche zur Ekklesiologie [Robert Spaemann zum 60. Geburtstag zugeeignet], Einsiedeln 1987.
  • Politik und Erlösung. Zum Verhältnis von Glaube, Rationalität und Irrationalem in der sogenannten Theologie der Befreiung (= Rheinisch-Westfälische Akademie der Wissenschaften: G (Geisteswissenschaften), Bd. 279), Opladen 1986.
  • Theologische Prinzipienlehre. Bausteine zur Fundamentaltheologie (= Wewelbuch, Bd. 80), München 1982.
  • Das Fest des Glaubens. Versuche zur Theologie des Gottesdienstes, 2. Aufl., Einsiedeln 1981.
  • Eschatologie, Tod und ewiges Leben, Leipzig 1981.
  • Glaube, Erneuerung, Hoffnung. Theologisches Nachdenken über die heutige Situation der Kirche. Hrsg. von Kraning, Willi, Leipzig 1981.
  • Umkehr zur Mitte. Meditationen eines Theologen, Leipzig 1981.
  • Zum Begriff des Sakramentes (= Eichstätter Hochschulreden, Bd. 79), München 1979.
  • Die Tochter Zion. Betrachtungen über den Marienglaube der Kirche, Einsiedeln 1977.
  • Der Gott Jesu Christi. Betrachtungen über den Dreieinigen Gott, München 1976.
  • Das neue Volk Gottes. Entwürfe zur Ekklesiologie (Topos-Taschenbücher, Bd. 1) Düsseldorf 1972.
  • Die Einheit der Nationen. Eine Vision der Kirchenväter, Salzburg u.a. 1971.
  • Das Problem der Dogmengeschichte in der Sicht der katholischen Theologie (= Arbeitsgemeinschaft für Forschungen des Landes Nordrhein-Westfalen: Geisteswissenschaften, Bd. 139), Köln u.a. 1966.
  • Die letzte Sitzungsperiode des Konzils (= Konzil, Bd. 4), Köln 1966.
  • Ereignisse und Probleme der dritten Konzilsperiode (= Konzil, Bd. 3), Köln 1965.
  • Die erste Sitzungsperiode des Zweiten Vatikanischen Konzils. Ein Rückblick (= Konzil, Bd. 1), Köln 1963.
  • Das Konzil auf dem Weg. Rückblick auf die 2. Sitzungsperiode des 2. Vatikanischen Konzils (= Konzil, Bd. 2), Köln 1963.
  • Die christliche Brüderlichkeit, München 1960.
  • Die Geschichtstheologie des heiligen Bonaventura (habilisasjonsavhandling), München u.a. 1959.
  • Volk und Haus und Gottes in Augustins Lehre von der Kirche (diss. 1951), München 1954.
  • Dogma und Verkündigung
  • Einführung in das Christentum (2000)

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ "Biography of His Holiness Pope Benedict XVI". Vatican.va. Dicapai pada 9 October 2012.
  2. ^ a b "Benedict XVI will be 'Pope emeritus'". The Vatican Today. Dicapai pada 28 February 2013.
  3. ^ a b Petin, Edward (26 Feb 2013). "Benedict's New Name: Pope Emeritus, His Holiness Benedict XVI, Roman Pontiff Emeritus". Dicapai pada 2018-06-23.
  4. ^ Walsh, Mary Ann (2005). From Pope John Paul II to Benedict XVI: an inside look at the end of an era, the beginning of a new one, and the future of the church. Rowman & Littlefield. m/s. 135. ISBN 1-58051-202-X.
  5. ^ "Disillusioned German Catholics: From Liberal to Conservative". Der Spiegel. Dicapai pada 17 February 2013.
  6. ^ Owen, Richard (6 June 2008). "Vatican to publish entire work by bestselling author Pope Benedict XVI". The Times. London. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 October 2011. Dicapai pada 6 May 2009. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  7. ^ Johnston, Jerry Earl (18 February 2006). "Benedict's encyclical offers hope for world". Deseret News. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 April 2015. Dicapai pada 12 September 2010. WebCitation archive
  8. ^ Gledhill, Ruth "Pope set to bring back Latin Mass that divided the Church" The Times 11 October 2006. Retrieved 21 November 2010 WebCitation archive
  9. ^ Tom Kington in Rome (31 August 2012). "Pope Benedict to open new Latin academy in the Vatican". The Guardian. London. Dicapai pada 12 March 2013.
  10. ^ Allen, Charlotte (17 February 2013). "Pope Benedict XVI, the pontiff of aesthetics". Los Angeles Times. Dicapai pada 17 February 2013.
  11. ^ "Men in White: Pope to meet Benedict XVI". The Sydney Morning Herald.
  12. ^ "Vatican Radio – Pope Benedict: proud to be part of Tyrol a "land made by Angels"". En.radiovaticana.va. 9 November 2011. Dicapai pada 17 February 2013.
  13. ^ Mrugala, Anette (10 July 2009). ""Papst-Schule" eingeweiht" ["Pope school" opened] (dalam bahasa German). Innsalzach24.de. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2011. Dicapai pada 17 September 2011. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link)
  14. ^ Landler, Mark; Bernstein, Richard (22 April 2005). "A Future Pope Is Recalled: A Lover of Cats and Mozart, Dazzled by Church as a Boy". The New York Times.
  15. ^ Zweite Durchführungsverordnung zum Gesetz über die Hitler-Jugend (Jugenddienstverordnung) vom 25. März 1939 (§ 1)
  16. ^ a b "New Pope Defied Nazis As Teen During WWII". USA Today. Associated Press. 23 April 2005. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2011. Dicapai pada 10 July 2009. Cite has empty unknown parameter: |deadurl= (bantuan)
  17. ^ Allen, John (14 October 2005). "Anti-Nazi Prelate Beatified". The Word from Rome. National Catholic Reporter. Dicapai pada 15 April 2008.
  18. ^ Pope Benedict XVI; Thornton, John F.; Varenne, Susan B. (2007). The Essential Pope Benedict XVI: His Central Writings and Speeches. HarperCollins. m/s. xxxix and xl. ISBN 0-06-112883-X. "Chronology of the Life of Pope Benedict XVI" Online version available at Google Books. Retrieved 26 January 2011
  19. ^ a b "Pope Recalls Being German POW". Fox News.
  20. ^ Joseph Cardinal Ratzinger; Erasmo Leiva-Merikakis (translator) (1998). Milestones: Memoirs 1927–1977 (dalam bahasa German). Ignatius Press. m/s. 99. ISBN 978-0-89870-702-1.CS1 maint: unrecognized language (link)
  21. ^ "Ratzinger and Guardini, a Decisive Encounter" essay by Silvano Zucal in Vita E Pensiero Publisher Catholic University of Milan, October 1, 2008
  22. ^ "The Lord" by Roman Guardini, 1996, reprint of 1954 first English translation Regnery Publishing
  23. ^ Van Biema, David (24 April 2005). "The Turning Point". Time. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2011. Dicapai pada 7 October 2011.
  24. ^ Wakin, Daniel J.; Bernstein, Richard; Landler, Mark (24 April 2005). "Turbulence on Campus in 60's Hardened Views of Future Pope". The New York Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2011. Dicapai pada 8 June 2005. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  25. ^ Ostling, Richard N.; Moody, John; Morris, Nomi (6 December 1993). "Keeper of the Straight and Narrow". Time. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2011. Dicapai pada 10 July 2009. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  26. ^ Dulles, s.j., Avery (October 1983). "The Catholicity of the Augsburg Confession". The Journal of Religion. 63 (4): 337–354. doi:10.1086/487060. JSTOR 1203403.
  27. ^ Fahlbusch, Erwin; Bromiley, Geoffrey William; Barrett, David B. (1999). "Evangelical Catholicity". The Encyclopedia of Christianity. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 90-04-11695-8.
  28. ^ "Cardinal Schönborn Explains What Ratzinger Students Will Discuss | ZENIT – The World Seen From Rome". ZENIT. 30 August 2012. Dicapai pada 20 February 2013.
  29. ^ Alexander, Fr (31 August 2012). "Ecumenism is of 'primary importance' to the Pope, says Cardinal Schönborn". Catholic Herald. Dicapai pada 20 February 2013.
  30. ^ CNS. "Pope Benedict One of Most Respected Theologians". Georgiabulletin.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 September 2011. Dicapai pada 17 February 2013.
  31. ^ Thavis, John; Wooden, Cindy (19 April 2005). "Cardinal Ratzinger, guardian of church doctrine, elected 265th pope". Catholic News Service. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2011. Dicapai pada 17 July 2009.
  32. ^ theology → Biography Joseph Cardinal Ratzinger / Pope Benedict XVI → Mitgliedschaften → EuropAcad → 1991
  33. ^ Biography of Joseph Cardinal Ratzinger / Pope Benedict XVI → Mitgliedschaften → EuropAcad → 1991
  34. ^ "Dominus Iesus".
  35. ^ Doward, Jamie (24 April 2005). "Pope 'obstructed' sex abuse inquiry". The Observer. London. Dicapai pada 14 July 2007. WebCitation archive
  36. ^ Sex Crimes and the Vatican (an October 2006 BBC documentary quotation): {{quote|The man in charge of enforcing it for 20 years was Cardinal Joseph Ratzinger, the man made Pope last year. In 2001 he created the successor to the decree.
  37. ^ "UK Bishops Angered by BBC Attack on Pope". Eternal Word Television Network. Catholic News Agency. 2 October 2006. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2011. Dicapai pada 14 April 2008. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  38. ^ "Pope seeks immunity in Texas abuse case", The Sydney Morning Herald 17 August 2005. Retrieved 8 October 2011 WebCitation archive
  39. ^ Caldwell, Simon "Pope Benedict wanted to be a librarian" The Daily Telegraph, 5 August 2010. Retrieved 21 August 2011 WebCitation archive
  40. ^ "Cardinal Ratzinger asked to resign in 1997, become Vatican librarian".
  41. ^ "BBC NEWS – Europe – In quotes: Muslim reaction to Pope".
  42. ^ a b "Pope sorry for offending Muslims". BBC News. 17 September 2006. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 October 2011. Dicapai pada 2 February 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  43. ^ "Apostolic Journey to München, Altötting and Regensburg: Meeting with the representatives of science in the Aula Magna of the University of Regensburg (September 12, 2006) – BENEDICT XVI".
  44. ^ "The Pope, Jihad, and 'Dialogue'" Bostom, Andrew G. American Thinker 17 September 2006. Retrieved 20 November 2010 WebCitation archive
  45. ^ "Apostolische Reise nach München, Altötting und Regensburg: Treffen mit den Vertretern der Wissenschaft in der Aula Magna der Universität Regensburg (12. September 2006) – BENEDIKT XVI".
  46. ^ "Pope to hold seminar with Muslims".
  47. ^ "Final Statement of Catholic-Muslim Forum". Zenit. 6 November 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 October 2011. Dicapai pada 2 October 2011. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  48. ^ Saleh, Fakhri "Arab Reactions to the Pope's Visit Signs of Hope" Qantara.de 18 May 2009. Retrieved 3 February 2011 WebCitation archive
  49. ^ Annuario Pontificio 2013, p. 1, cited in Vatican Diary / The identity cards of the last two popes
  50. ^ "Vatican reveals Pope Benedict's new title". CNN. 22 February 2013.
  51. ^ Annuario Pontificio, published annually by Libreria Editrice Vaticana, p. 23*. ISBN of the 2012 edition: 978-88-209-8722-0.
  52. ^  Shahan, Thomas Joseph (1913). "Ecclesiastical Abbreviations". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
  53. ^ "Pope". Encyclopædia Britannica. 2013. Dicapai pada 14 April 2013.
  54. ^ Adriano Cappelli. "Lexicon Abbreviaturarum". m/s. 283. Dicapai pada 18 February 2013.
  55. ^ "Contractions and Abbreviations". Ndl.go.jp. 4 August 2005. Dicapai pada 21 November 2011.
  56. ^ "What Does PP Stand For?". Acronyms.thefreedictionary.com. Dicapai pada 21 November 2011.
  57. ^ Wooden, Cindy. "Vatican removes title 'patriarch of the West' after pope's name". Catholic News Service. U.S. Conference of Catholic Bishops. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 March 2006. Dicapai pada 29 March 2013. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  58. ^ a b Willey, David (13 May 2005). "Pope Benedict's creature comforts". BBC News. Dicapai pada 2 February 2010. WebCitation archive
  59. ^ "Benedict XVI". Infoplease.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 September 2011. Dicapai pada 14 June 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  60. ^ a b Allen, John L. (2006). "Mozart: Catholic, Master Mason, favorite of the pope, National Catholic Reporter". Findarticles.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 June 2009. Dicapai pada 6 May 2009. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  61. ^ Freer, Mark Pope Benedict XVI, Mozart and the Quest of Beauty, Catholic Education Research Center. Retrieved 19 October 2010. WebCitation archive
  62. ^ "Pope rock: Benedict sings on album – World news – Europe – The Vatican – NBC News". msnbc.com.
  63. ^ Simpson, Victor L. "Did the Aussies give the pope a cat for company?" The Seattle Times 15 July 2008. Retrieved 28 August 2011 WebCitation archive
  64. ^ "Angelqueen.org :: View topic - Pope's smitten with a kitten". 20 July 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 July 2011.
  65. ^ "Pope rests with piano and cat ahead of World Youth Day". Google. 13 July 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 March 2011. Dicapai pada 6 May 2009. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  66. ^ "Pope Benedict XVI joins Twitter". 3 News NZ. 4 December 2012.
  67. ^ "Pope tweets a blessing from his new personal account". USA Today. 12 December 2012. Dicapai pada 12 December 2012.
  68. ^ "Pope Benedict XVI's final day: Live Report". Jakarta Globe. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 April 2013. Dicapai pada 28 February 2013.
  69. ^ Ngak, Chenda. Vatican sends first tweet under Pope Francis CBS News. 13 March 2013. Web. Retrieved 8 March 2016.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Paus_Benedictus_XVI&oldid=6111092"