Ara
Ara Julat zaman:
| |
---|---|
Ara Sycamore, Ficus sycomorus | |
Pengelasan saintifik | |
Domain: | Eukaryota |
Alam: | Plantae |
Klad: | Trakeofit |
Klad: | Eudikot |
Klad: | Rosid |
Order: | Rosales |
Keluarga: | Moraceae |
Tribus: | Ficeae Dumort. |
Genus: | Ficus L. |
Spesies | |
Sekitar 800, lihat sila lihat teks |
Ara (Jawi: ارا turunan Proto-Austronesia *qaʀa₁[1]) atau tin (Jawi: تين serapan Arab: تِين, rumi: tīn[2] pinjaman lanjut dari Aramia: תינה tena[3]; bahasa Inggeris: fig) adalah tumbuhan dalam genus Ficus spp[2] yang terdiri daripada kira-kira 800 spesies pokok berkayu, renekan, dan penjalar dalam keluarga Moraceae. Pokok ini berasal dari seluruh kawasan tropika, dengan beberapa spesies tumbuh juga di kawasan iklim sederhana yang hangat. Kebanyakan spesiesnya malar hijau, sedangkan pokok-pokok di kawasan iklim sederhana dan kawasan yang mempunyai musim kering yang panjang adalah pokok daun luruh.
Genus ini termasuk satu spesies Tin Kariah (F. carica) yang paling masyhur namun banyak spesies lain yang kurang ternama juga boleh dimakan walaupun tidak berapa popular. Contoh-contoh ara yang lain termasuk mas cotek dan beringin. Terdapat ara wild willowleaf yang luar biasa besarnya di Afrika Selatan yang dilindungi oleh Simpanan Alam Semula Jadi Wonderboom.
Buah ini diabadikan dalam Surah At-Tin kitab al-Quran. Terdapat pendapat yang menyatakan buah tin merupakan antara tumbuhan terawal yang ditanam oleh manusia.[4]
Pembiakan
[sunting | sunting sumber]Buah pokok ara (buah-buahan hiasan yang digelarkan "sikonium") yang berbentuk bebawang berasal daripada bunga. Bahagian dalam untuk buah ini geronggang dan dilapiskan oleh biji-biji kecil yang berwarna merah. Buah ini mempunyai satu lubang kecil ("ostiol") pada hujungnya yang dipergunakan oleh penyengkat ara untuk merayap ke dalam untuk mendebungakan buah/bunga.
Kebanyakan pokok ara mempunyai dua jenis jantina:
- hermafrodit yang digelarkan "kaprifig" daripada perkataan Caprinae, satu subfamili kambing, disebabkan buahnya biasa dimakan oleh kambing tetapi tidak sesuai untuk dimakan oleh manusia;
- betina: bahagian jantan bunga gagal berkembang dan dengan ini, menghasilkan buah yang boleh dimakan oleh manusia.
Penyengat ara hanya hidup di dalam bunga kaprifig kerana bunga betina terlalu panjang untuk penyengat bertelur di dalamnya. Serangga ini mendebungakan bunga dengan debunga daripada pokok yang dihidupnya. Oleh itu, buah ara yang mengandungi biji yang matang juga mengandungi banyak penyengat yang mati di dalamnya.
Ketika sebiji kaprifig masak, lagi sebiji kaprifig akan disiapkan untuk didebungakan. Pokok ara tropika menghasilkan buah secara berterusan, dan membolehkan haiwan yang makan buah-buahan untuk hidup dalam tempoh-tempoh antara masta-masta. Di kawasan iklim sederhana, penyengat berhibernat di dalam buah ara. Buah kaprifig di kawasan iklim sederhana ini berbentuk kecil dan digelarkan "breba". Terdapat tiga hasil tanaman setahun untuk kaprifig, dan dua hasil setahun untuk pokok buah betina di kawasan iklim ini. Sesetengah buah betina tidak memerlukan pendebungaan, dan akan menghasilkan buah tanpa biji yang subur jika tidak adanya penyengat.
Biasanya, terdapat hanya satu spesies penyengat tunggal yang berupaya mendebungakan bunga bagi setiap spesies pokok ara dan oleh itu, penanaman pokok ara di luar kawasan asalnya akan menyebabkan pokok yang mandul. Umpamanya, walaupun 60 spesies telah diperkenalkan ke Hawaii, hanya empat jenis di sana dapat membiak.
Pokok ara boleh juga dibiakkan dengan mudah daripada keratan tunas.
Kepentingan sejarah
[sunting | sunting sumber]Pada Jun 2006, telah dilaporkan bahawa Pokok Ara yang bertarikh 11,400 tahun dahulu telah di temui di Gilgal I, sebuah kampung di Lembah Jordan Bawah yang terletak hanya 8 batu di utara bandar Jericho kuno.
Berdasarkan keterangan ikut keadaan daripada spesimen-spesimen awetan itu yang menunjukkan bahawa pokok-pokok itu adalah jenis mutasi yang tidak dapat membiak dengan cara yang biasa, pakar-pakar telah memastikan bahawa pokok-pokok ara itu telah ditanam dengan sengaja dan oleh itu, merupakan tanaman manusia yang pertama. Dengan itu, gandum dan rai yang ditanam seribu tahun kemudian kini merupakan tanaman yang berikutnya.
Pokok Ara dan kesihatan
[sunting | sunting sumber]Pokok Ara merupakan sumber yang baik untuk flavonoid dan polifenol. [5]. Apabila buah ara disukat untuk kandungan bahan antioksidanya, didapati bahawa 40 gram buah ara kering atau juga dikenali sebagai buah Tin (dua biji buah ara yang sederhana saiznya) boleh meningkatkan keupayaan bahan antioksida plasma. [6] Pokok Ara juga mengandungi kandungan serabut yang terbanyak, berbanding buah-buahan yang lain, baik kering mahupun segar.
Spesies
[sunting | sunting sumber]- Pokok Akar Ara
- Pokok Ara Akar
- Pokok Ara Batu
- Pokok Ara Buluh
- Pokok Ara Daun Lebar
- Pokok Ara Gajah
- Pokok Ara Jangkang
- Pokok Ara Jejawi
- Pokok Ara Jeloteh
- Pokok Ara Kecil
- Pokok Ara Kelalawar
- Pokok Ara Kubang
- Pokok Ara Kubung
- Pokok Ara Kuwap
- Pokok Ara Lampong
- Pokok Ara Lidah Rimau
- Pokok Ara Lumut
- Pokok Ara Nasi
- Pokok Ara Paya
- Pokok Ara Perak
- Pokok Ara Tampok Pinang
|
|
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "*qaʀa₁". Austronesian Comparative Dictionary Online. Dicapai pada 2024-06-15.
- ^ a b lihat:
- Nihhal, Ibrahim (2009). معجم نحال في الأسماء العلمية للنباتات: لاتيني - عربي (دراسة نباتية لغوية بيئية وتاريخية) مع مسارد ألفبائية (dalam bahasa Arab dan Latin). 1. Beirut: Percetakan Pustaka Lubnan. m/s. 68. ISBN 978-9953-86-550-8.
- Ghaleb, Edouar (1988). الموسوعة في علوم الطبيعة (dalam bahasa Arab, Latin, dan Perancis). 2. Beirut: Darul Masyriq. m/s. 317-8. ISBN 2-7214-2148-4. OCLC 44585590.
- ^ Jeffery, Arthur (2007). The Foreign Vocabulary of the Quran. Leiden: Koninklijke Brill NV. m/s. 98. ISBN 90 04 15352 7.
- ^ Discovery channel - 2007
- ^ Khasiat Pokok Ara [1]
- ^ Buah-buahan kering: bahan antioksida in vitro dan in vivo yang baik [2]
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Ara |
- Figweb—Laman rujukan utama untuk genus Ara
- Senarai semak dunia spesies Ara dari Catalogue of Life, 845 spesies yang dibekalkan oleh M. Hassler’s World Plants.
- Video: Interaction of figs and fig wasps—Dokumentari pelbagai anugerah
- Fruits of Warm Climates: Fig
- BBC: Fig fossil clue to early farming