[go: up one dir, main page]
Naar inhoud springen

gaon

Van Wiktionary

Algemein Gesjreve Limburgs

[bewirk]

Wirkwaord

[bewirk]

gaon (Nederlands: gaan)

Verveuging

geit, góng, gegange


Mofers

[bewirk]

Wirkwaord

[bewirk]

Lemma

[bewirk]

gaon /ɣɒ́:n/

  1. (ergatief) zich in 'n bepaoldje richting verwaege, meis eweg vanne spraeker
    Die van Bekkers zeen nao Amerika gegange.
  2. (óneuvergenkelik) in wirking gezatj waere
    Wen de wèkker geit, mós se drek d'roet!
  3. (synoniem) anger waord veur sterve
    Wullem is meh kort krank gewaes en toe is t'r mótte gaon.
  4. (modaal) guuef aan det get flot geit kómme
    Ich gaon achter 'n uurke waal efkes winkele bie Riech.
    En noe gaon ich slaope.
  5. (modaal) guuef 'n meugelikheid aan
    Waas toe wils, det geit neet.
  6. (koppelwirkwaord) guuef 'n eigesjap aan van emes zienen toestandj
    Wie geit 't tich?
  7. (synoniem) anger waord veur verdwiene
    Hae versjeen en hae góng.
Aafbraeking
  • gaon
Aafleijinge
Verwantje wäörd
Zagswies
  • örges haer gaon / örges opaan gaon
  • Dae vogel geit neet op (aksent op dae): 't Zal neet gebeure wie d'n angere wiltj.
  • Det is mich/dich dore kop gegange: Det bön ich vergaete.
  • door 'n steinse moer gaon: hieël sterk gedreve zeen get te doon
  • d'raan gaon:
    1. e werk fórs aanpakke
    2. verlaore gaon, op 'n ónzinvol meneer gebroek waere
      Mich is de gansen daag d'raan gegange mit die kemeide.
    3. verlezen in 'ne wèdstried
    4. doeadgaon, sterve
      Det verwónjert mich nieks es dae ein dees daag d'raan geit mit wie slech dae noe oetzuut.
  • d'raan toe gaon: op 'n normaal meneer verloupe, zoea gaon wie 't normaal geit (Nederlandjs: reilen en zeilen)
  • d'rdoor gaon:
    1. örges doorhaer gaon
    2. get vergaete
      't Is mich ram d'rdoor gegange des te morge neet hie bös.
  • emes aan dae baom gaon
  • emes aan die kleier gaon: emes hieël hel aanpakke
    Dem zeen ze stevig ane kleier gegange wie d'r loog.
  • Es 't neet geit, dan bók 't (zich) meh: waordspeling op 't Geit neet. Me mót meh daoveur zorge det 't waal geit, ouchal wiltj me det neet.
  • Begiene (die) zeen neet wie ze sjiene: die zitten achtere gerdiene, en zègke: "Kiek, dao geit t'r miene!" = Begiene zeen neet zowie zie lieke.
  • Gank heives, die moder haet dich 'ne mol gebraoje (in mögkevèt): Gank eweg, doe vèls mich lestig!
  • gaon wie geskook/(e) rieshout:
    1. flot toenumme, flot grujje
    2. (euverdrechtelik) hitsig reagere
  • gaon wie e snoor: lichtelik g'ergerd reagere
  • mitte hinnen oppe stek gaon: hieël vreug nao bèd gaon
  • op en aaf gaon
  • Opgestange, plaats vergange; trögkgekómme, nieks gevónje: Wen me zien plaats verlieëtj, kan me die later nimmieër opeise.
  • oppe vot gaon:
    1. oeterein valle (gezag van groeppe luuj of vereiniginge)
    2. fejiet gaon (gezag van bedriever of óngernumminge)
  • örges euver gaon (aksent op gaon): örges get euver te zègken höbbe, get kónne bepaole, örges väöl inspraok in höbbe
  • 't Geit emes aan 't hert: Me wuuert dao emotioneel van.
  • 't Geit emes good, meh dun: Emes krieg ze flink daovan langs; emes krieg de windj van veur.
  • 't Geit langs mich/dich/... haer: Ich/doe höb(s)/... en krieg/kries dao gènne weet van.
  • trögkgaon wie 'ne wouf inne aerd: hieël flot trögkgaon (?), hieël flot eweggaon
  • van zie stekske gaon of van zie steksken aaf gaon: bewósteloos ómvalle, flawvalle, kwaolik valle
  • zich de vot ane deurstiel aafvaegen en gaon/vertrèkke: de zörg ónterech aan anger luuj euverlaoten en eweggaon
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 128.

Verveuging

[bewirk]
ich doe det veer geer zie deilwaord
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
hujigen tied sjrif gaon geis geit
geitj 		gaon gaontj gaon gaondje
gäöndje
IPA /ɣɒ̀:n/ /ʝɛ́i̯s/ /ʝɛ́i̯z/ /ʝɛ́i̯t/
/ʝɛ́i̯c/ 		/ʝɛ́i̯d/
/ʝɛ́i̯ɟ/ 		/ɣɒ́:n/ /ɣɒ̀:ɲ̊c/ /ɣɒ̀:ɲɟ/ /ɣɒ́:n/ /ɣɒ̀:ɲɟə/
/ʝœ̀:ɲɟə/
vergangen tied sjrif góng
↓ging
†gank 		góngs
↓gings
†ganks 		góng
↓ging
†gank 		gónge
↓ginge 		góngen
↓gingen 		góng
†góngk
↓ging 		gónge
↓ginge 		góngen
↓gingen 		gegange gegangen
IPA /ɣʊ̀ŋ/
/ʝɪ̀ŋ/
/ɣáŋ̊k/ 		/ɣʊ̀ŋ/
/ʝɪ̀ŋ/
/ɣáŋg/ 		/ɣʊ̀ŋ̊s/
/ʝɪ̀ŋ̊s/
/ɣáŋ̊ks/ 		/ɣʊ̀ŋz/
/ʝɪ̀ŋz/
/ɣáŋgz/ 		/ɣʊ̀ŋ/
/ʝɪ̀ŋ/
/ɣáŋ̊k/ 		/ɣʊ̀ŋ/
/ʝɪ̀ŋ/
/ɣáŋg/ 		/ɣʊ́ŋə/
/ʝɪ̀ŋe/ 		/ɣʊ́ŋən/
/ʝɪ̀ŋen/ 		/ɣʊ̀ŋ/
/ɣʊ̀ŋg/
/ʝɪ̀ŋ/ 		/ɣʊ́ŋə/
/ʝɪ̀ŋe/ 		/ɣʊ́ŋən/
/ʝɪ̀ŋen/ 		/ɣə'ɣáŋə/ /ɣə'ɣáŋən/
gebi-jjendje wies sjrif gank! gaone-v'r gaontj!
↓gaotj!
IPA /ɣáŋ̊k/ /ɣáŋg/ /ɣɒ́:nəvər/ /ɣɒ̀:ɲ̊c/
/ɣɒ̀:c/ 		/ɣɒ̀:ɲɟ/
/ɣɒ̀:ɟ/
substantivering infinitief gerundium I gerundium II supinum participium
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
sjrif gaon gegenks ó gaon gaonentaere gaonentaeren gegaon
IPA /ɣɒ́:n/ /ɣə'ʝǽŋ̊ks/ /ɣə'ʝǽŋgz/ /ɣɒ́:n/ /ɣɒ́:nən̥'tɛ̀:re/ /ɣɒ́:nən̥'tɛ̀:ren/ /ɣə'ɣɒ́:n/
Raod

De gebejendje wies kan waere samegeveug mit 't waord "meh"/"mer": gammeh, gammer.

Dao besteit nannen alternatieve vorm veuren derdje persoean inkelvaad: gei\ dae allein gebroek wuuert wen 't waord 't drek d'rachter kump.

In anger spraoke

[bewirk]

[1]

bewirk
  • Algemein Gesjreve Limbörgs: gaon


Zelfstenjig naamwaord

[bewirk]

Neet-lemma

[bewirk]

gaon ó /ɣɒ́:n/

  1. (gerundium) gerundium II van gaon
Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking
  • gaon

Verbuging

[bewirk]
inkelvaad mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison
nom. sjrif gaon —
IPA /ɣɒ́:n/ —
dim. sjrif — —
IPA — —
dat. sjrif gaon —
IPA /ɣɒ́:n/ —


Wirkwaord

[bewirk]

Neet-lemma

[bewirk]

gaon /ɣɒ̀:n/

  1. (neet-lemma) inkelveljigen ieëste-persoeansvorm (ich) innen hujigen tied van gaon
Aafbraeking
  • gaon

Wirkwaord

[bewirk]

Neet-lemma

[bewirk]

gaon /ɣɒ́:n/

  1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van gaon
  2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van gaon
Aafbraeking
  • gaon
Aafkómstig van "https://li.wiktionary.org/w/index.php?title=gaon&oldid=884468"