Maria
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Maria (ouch waal Slevevrouw, Slevrouw, heilige maagd of madonna geneump; Hebreeuws Mirjam) waor enig kind en dochter van Anna en Joachim, de vrouw van Jozef van Nazareth en de mam van Jezus. Zoa sjteit te leze in de breve van de evangeliste Mattheus en Lucas.
In de tied dat zie 'n relatie houw mèt Jozef woort häör door de aartsingel Gabrièl de boodsjap gebrach van God, dat zie begenadig waor um eine zoon ter waereld te bringe dae 'zoon van 't Allerhoagste' geneump zou weure. Dees aankóndiging weurt in de Katholieke kèrk gevierd es Maria-boodsjap op 25 mièrt, precies 9 maond veur de geboorte van dae zoon: Jezus. Op de vraog van Maria wie dat zou gebeure, kreeg ze te huère dat dat de krach van de Heilige Geis waor en van de Allerhoagste. Es teike woort häör geweze op de zjwangersjap van häör bejaarde niesje Elisabeth. Bie 't bezeuk van Maria aan Elisabeth zóng Maria 'n lofleed, dat bekènd sjteit es 't magnificat. De weurd die Elisabeth toen sjprook sjtoon in 't weesgegroet.
Vanwege 'n volkstèlling door Keizer Augustus mooste Maria en Jozef nao Bethlehem reize. Bie die gelegenheid woort häöre zoon Jezus gebore, neet oet de relatie mèt Jozef meh óntvange van de Heilige Geis. Herdersj oet de umgeving en de drie keuninge oet 't oaste kaome hun begroete en aanbaeje. Dees gebeurtenis weurt gevierd op 't hoagfiès van Kaersjmes op 25 december. Umdat keuning Herodes dreigde um alle pas gebore jungskes te vermaore mooste Maria en Jozef oetwieke nao Egypte. Naoderhand kaome ze truuk en ginge wir in Nazareth wone. Maria en Jozef hele ziech aan de rituele juudse reigelsj: besjniejenis en naamgeving, reiniging en opdrach in de tempel en de jaorlekse paosjreis nao de tempel in Jeruzalem.
Kuns
[bewirk | brón bewèrke]
Maria weurt op versjillende menere aafgebeeld, bv in de kuns:
- 'n Beeld van Maria es heilige maagd of es Onze Lieve Vrouw hèt madonna.
- Nao de plaats van versjiening krieg ze de naam O.L. Vrouw van Lourdes (Lourdesgrot); O.L. Vrouw van Banneux; O.L. Vrouw van Fatima, O.L.Vrouw van Sjerpenheuvel enz.
- 'n Aafbeelding van Maria mèt Jezus weurt modergaods geneump.
- Jozef, Maria en Jezus vörme same de Heilige familie.
- 'n Beeld van Anna, Maria en Jezus same hèt 'Anna te drieë'.
- 'n Beeld van Maria mèt 't liek van häöre zoon op sjoat weurt piëta geneump
- 'n Beeld van Maria woa-in häör hart ies doorboord mèt 7 piele, die wieze nao zeve sjmartelike momente in häör leve, weurt de zeve sjmarte van Maria geneump.
Fièste
[bewirk | brón bewèrke]Mariafièste: De zeve vreugdes van Maria zint de fièste:
- Maria-boodsjap op 25 miert. Ouch geneump de Annunciatie.
- Maria-hemelvaart of Maria-ten-hemel-opnumming op 15 augustus. Op deze daag weurt de kroedwösj in de kèrk gezegend.
- Maria-keuningin op 22 augustus.
- Maria-bezeuk, of Visitatie woort gevierd op 2 juli, allewiel op 31 mei.
- Maria-geboorte op 8 september.
- Ónbevlekde óntvangenis van Maria op 8 december.
- Maria-leechmès op 2 februari.
- Mariamaonde zint de maonde mei en oktober.
't Gebed van Maria ies 't weesgegroet.
Graaf
[bewirk | brón bewèrke]- Begin 2007 zouwe in Jeruzalem, in 'n klein grot, graafkieste zin óntdèk mèt o.m. name d'r op gegraveerd van 'Maria' (mam van Jezus), 'Maria' (Magdalena?), 'Jezus, zoon van Jozef' en 'Judah, zoon van Jezus'.
Veurname
[bewirk | brón bewèrke]Veurname, die aafgeleid zint van Maria: Maaria, Mia, Mie, Marie, Merie, Mie, Marian, Marjan, Mirjam, Marion, Marjo.