Johann Wolfgang von Goethe
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Johann Wolfgang von Goethe (28 augustus 1749, Frankfurt am Main – 22 miert 1832, Weimar), geadeld in 1782, waor 'nen Duitsen diechter. Heer publiceerde stökker in diverse genres, inclusief wetensjappelek werk.
Goethe zie literair werk umvat lyriek, drama, verhaolend äövre (in veers en proza), oto-biografische, esthetische, köns- en literairtheorietische zoegood wie natuurkundege gesjrifte.
Goethe waor in zien jóng jaore de veurnaomste vertreijer vaan de Sturm und Drang. Ziene roman 't Leid vaan de jonge Werther (Die Leiden des jungen Werthers) in 1774 maakde häöm bekind in gans Europa. Later drejde heer in vörm en inhajd nao de ideaole vaan de aajdheid en waor vaanaof de jaore 1790, same mèt Friedrich Schiller, de belaangriekste vertreijer vaan 't Weimars classicisme. In de res vaan Europa stoont heer bekind es typisch Duitsen intellectueel. In Fraankriek waor heer eine vaan de innegste Pruse boe lezinge euver woorte gehawwe op de universiteite. Nog ummertouw weurt heer gebruuk es symbool vaan Duits nationalisme.
Heer weurt gerekend tot de groetse Europese sjrievers en zelfs tot de hoegtepunte vaan de literair wereldhistorie.