Insulae Palauenses
Insulae Palauenses
Territoria finitima: Micronesia, Indonesia, Philippinae
Locus: 7°28′0″N 134°33′0″E
Caput: Ngerulmud
Gestio
Praefectus: Surangel Whipps
Consilium: Palau National Congress
Iudicium: Supreme Court of Palau
Situs interretialis
Populus
Sermo publicus: Anglice, lingua Palauana, lingua Iaponica
Zona horaria: UTC+09:00, Pacific/Palau
Moneta: dollarium Civitatum Foederatarum
Commemoratio
Tabula aut despectus
Insulae Palauenses,[1] sive Palau (Palauanice Beluu er a Belau "Res publica Palauensis") est parva civitas sui iuris insularis in archipelago Carolinarum in Micronesia inter maria Philippinarum ad occidentem, Indonesiam et Novam Guineam ad meridiem, et Foederatas Civitates Micronesiae ad orientem in Oceano Pacifico occidentali sita. Caput olim fuit Melekeok oppidum, recentius Ngerulmud.
Quamquam civitas rite est libera, Foedus Liberae Consociationis cum Civitatibus Foederatis Americae obsignaverunt.
Incolae insularum Palauensium optime cymbarum fabricandarum causa eminent. Textili arte praestant, quibus homines naturalibus elementis utuntur, et sculptura. Chirotechnia in tabernis et in quotidianis civitatibus rebus est. Saltatio est usitata expressio, sine aliter, de musica; ea pauca instrumenta musica habet. Tibia et marinum bucinum eminent. Culturae Palau manifestationes "simpliciores" esse recorda,? forsan propter parvum territorium aut propter trivii? constituendi factum. Tametsi simplices sunt, adhuc periegeticorum intersunt.
Historia
[recensere | fontem recensere]Primi Palauensium insularum incolae, probabiliter ex Indonesia ortae, in his insulis abhinc annorum saltem 3000 consederunt. Rodericus López de Villalobos, Hispanus explorator, insulas anno 1543 reppulit.
Insulae Palauenses ab Europais vere inventa sunt die 28 Decembris 1696, cum primum tabula geographica instructa est, a Paulo Klein Boihemo secundum descriptionem a naufragiis Palauensibus in Samar datam. [2] Quae tabula et epistula a Klein mense Iunio 1697 ad Europam missae studium insularum Palauensium magnopere moverunt.
Europaei eas non curaverunt? usque ad saeculum undevicensimum, cum Hispania arbitrium a Leone Papa XIII contra Germaniam, quae Iap et etiam Insulas Carolinas ceperat, posceret. Anno 1899, post bellum Hispano-Americanum, Hispania insulas Germaniae vendidit.
Insulis ab Iaponia anno 1914 occupatis, eas iussu Societatis Civitatum ab anno 1920 temperavit, sed Iaponiensibus victis in Bello Orbis Terrarum II, insulae, velut Territorii in Fidei Commisso Insularum Pacifici Consocietatis Nationum pars, Civitatibus Foederatis Americae regi evenerunt. Anno 1979, Palauenses Foederatis Civitatibus Micronesiae non coniungere suffragati sunt, quia libertatem maluerunt. Post longam transitionis periodum, quae duorum praesidum necem (Harui Remeliik interfectionem anno 1985 et mortem voluntariam Lazari Salii anno 1988 inclusit,? Palau anno 1994 Foedus Liberae Consociationis cum Civitates Foederatae suffragata est; nihilominus, haec libera consociatio a Palauensibus amplius decies repudiata erat quia verba foederis ut Civitates Foederatae in 51 centesimis insularum causa periculi instantis nationi dominarentur permittunt.
Politia
[recensere | fontem recensere]Insulae Palauenses democratica res publica sunt in qua exsecutivum et legisferum imperia directis suffragiis eliguntur. Praeses, simul dux civitatis et dux gubernationis, et praeses vicarius quadrienni mandato separatim eliguntur. Parlamentum (palauane: Olbiil era Kelulau) in cameris duabus, Senatu et Camera Legatorum, consistit. Senatus a novem sodalibus ab omnibus electoribus electis componitur, dum Camera Legatorum sedecim sodales habet, singulos singulis civitatibus. Parlamentarii quadrienni mandato eliguntur. Singula civitas singulum praefectum, et singulam legislaturam adhuc eligit.
Consilium Ducum, a supremis ducibus traditionalibus cuiusque civitatis formatum, praesidem de traditionalibus legibus moribusque fulcit.
Iudiciale systema in Tribunale Supremo, Tribunale Nationali, Tribunale Ordinario (Anglice: Common Pleas Court), et Tribunale Terrarum consistit. Supremum in primae dicae et appellationis dividitur, et ei iudex supremus praeest.
Administrativa divisio
[recensere | fontem recensere]
Dividitur res publica Palauensis in sedecim regiones administrativas, civitates nominatas. (Insulae Saxosae non sunt civitas, nec ad aliquam civitatem pertinent.) Nomina Latinizata sunt, sed inter signa exclusiones apparet etiam Anglicum nomen.
| Civitas | Caput | Area (km²) |
Incolae (Census 2000) |
|---|---|---|---|
| Septemtrionale Babeldaobum (Northern Babeldaob) | |||
| Cajangelum (Kayangel) | Cajangelum (Kayangel) | 1 | 138 |
| Babeldaobum (Babeldaob) | |||
| Aemelīcum (Aimeliik) | Mongamium (Mongami) | 52 | 272 |
| Aerajum (Airai) | Gnetcibum (Ngetkib) | 44 | 2104 |
| Meleceocum (Melekeok) | Meleceocum (Melekeok) | 28 | 239 |
| Gnarardum (Ngaraard) | Ulimangum (Ulimang) | 36 | 638 |
| Gnarselongum (Ngarchelong) | Mengellangum (Mengellang) | 10 | 286 |
| Gnardmavia (Ngardmau) | Urdmangum (Urdmang) | 47 | 221 |
| Gnaremlenguium (Ngaremlengui) | Imeong | 65 | 367 |
| Gnatpangum (Ngatpang) | Gnereclimadelum (Ngereklmadel) | 47 | 280 |
| Gnisesarum (Ngchesar) | Gnersūlum (Ngersuul) | 41 | 267 |
| Gnivalum (Ngiwal) | Gnerceajum (Ngerkeai) | 26 | 193 |
| Meridionale Babeldaobum (Southern Babeldaob) | |||
| Angaurum (Angaur) | Gneremassum (Ngeremasch) | align="right" | 8 | 188 |
| Cororum (Koror) | Cororum (Koror) | 18 | 13 303 |
| Peleliva (Peleliu) | Cloulclubedum (Kloulklubed) | 13 | 571 |
| Insulae Saxosae (Rock Islands)1 | - | 47 | - |
| Insulae Austroccidentales (Southwest Islands) | |||
| Hatohobejum (Hatohobei) | Hatohobejum (Hatohobei) | 1 | 23 |
| Sonsorolum (Sonsorol) | Dongosarum (Dongosaru) | 3 | 39 |
| Palau | Meleceocum2 (Melekeok) | 444 | 19 129 |
| 1 Insulae Saxosae (etiam nominatae Anglice Chelbacheb) nec civitas sunt, nec alicujus civitatis pars. | |||
| 2 Urbs capitalis de Cororo ad Meleceocum die 7 Octobris 2006 motum est. | |||
Geographia
[recensere | fontem recensere]
Res publica Palauensis est insularum Carolinarum pars, et in octo insulis et amplius 250 parvis insulis et atollis, Occidente Civitatum Foederatarum Micronesiae inter Mare Philippinense septemtrione et inter Indonesiam et Novam Guineam meridie sitis, consistit.
Principales insulae sunt Angaurum, Babeldaobum, Cororum, et Peleliu (Anglice Angaur, Babeldaob, Koror, Peleliu), prope septemtrionale extremum, omnibus corallicis saeptis circumdatis. Duae partes populi, circiter 20 000 hominum, Corori (7°30′ N 134°30′ E) incolunt.
Istius globi septemtrione est atollum Caiangeli, dum desertae Insulae Saxosae sunt principales globi occidenti, et distant Insulae Austroccidentales, circiter 600 km a principalibus insulis et circa 200 a septemtrionali extremo Novae Guineae.
Palau clima tropicum cum annuali? media temperatura 27 °C habet. Annualem? mediam 3800 mm pluit totum per annum. Medius mador est 82%. Typhones sunt rari.
Oeconomia
[recensere | fontem recensere]- Agricultura: cocoes, manihot, banana, Ipomoea batatas.
- Piscatus: 1.3 milia tonnorum.
- Commerciales socii: Civitates Foederatae Americae, Taivania.
Quamquam praefecti opposuerunt quia pecuniae male partae conlocationem in republica a scelestis societatibus timebant, Senatus legislationem ut Palau se internationali pecuniarium sedes constituat sinentem anno 1998 approbavit.
Demographia
[recensere | fontem recensere]Circa 70 centesimae populi Palauensis antiquum caput Cororum in homonyma insula incolunt.
- Incolae
19 907
- Aetatis structura
- 0-14 annos nati:
- 27% (viri 2605; feminae 2458)
- 15-64 annos nati:
- 68% (viri 7006; feminae 5814)
- 65 annos nati et seniores:
- 5% (viri 416; feminae 467) (anno 2000)
- Incolarii? incrementi index
- 1.75% (anno 2000)
- Ortuum index
- 19.88 nati pro milibus hominum (anno 2000)
- Mortium index
- 7.35 mortes pro milibus hominum (anno 2000)
- Totus migrationis index
- 5.01 migrantes pro milibus hominum (anno 2000)
- Sexualis proportio
ortu:
1.06 viri/feminae
minores quam 15 annos nati:
1.06 viri/feminae
15-64 annos nati:
1.21 viri/feminae
65 annos nati et seniores:
0.89 viri/feminae
toti homines:
1.15 viri/feminae (anno 2000)
Infantilis mortalitatis index: 17.12 mortes pro milibus vivorum natorum (anno 2000)
Exspectatio vitae ortu:
toti homines:
68.59 annos nati
viri:
65.47 annos nati
feminae:
71.88 annos nati (anno 2000)
Totus fertilitatis index: 2.47 nati pro femina (anno 2000)
Ethnici globi: Palauenses Micronesii sunt cum Melanesiis et Malaiis permixti.
Religiones:
- Christiani: 77.9%
- Catholici Romani 49.4%
- Protestantes 21.3%
- Adventistae 5.3%
- Testes Iehovae 1.1%
- Mormoni 0.8%
- Religio Modegneica (autochthon religio Belauiae): 8.7%
- Aliarum religionum: 8.1%
- Athei, Agnostici et/aut sine religione: 1.1%
Linguae: Linguae Anglica et Palauana publicae omnibus civitatibus sunt absque Sonsoralo (ubi lingua Sonsorolica et Anglica sollemnes sunt), Hatohobei (ubi lingua Tobica et Anglica sollemnes sunt), et Angauro (ubi lingua Angaurica, Iaponica, et Anglica sunt publicae). Iaponice etiam seniores Palauani loquuntur. Tametsi non publica est, lingua Philippinica in Palauensibus fabulatissima? quarta est.
Alphabetizatio:
definitio: quindecim annos nati et seniores legendo et scribendo capaces
toti homines: 92%
viri: 93%
feminae: 90% (anno 1980)
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ Palauensis est epitheton multarum specierum in binominibus taxinomicis; vide nostram disputationem.
- ↑ Francis X. Hezel, SJ. "Catholic Missions in the Carolines and Marshall Islands".
Nexus interni
| Civitates |
Australia · †Iaponia · †Indonesia · Viti · Insulae Marsalienses · Insulae Palauenses · Insulae Salomonis · Samoa (Samoa Occidentalis) · Kiribati · Foederatae Micronesiae Civitates · Nauru · Nova Zelandia · Papua Nova Guinea · †Philippinae · †Timora Orientalis · Tonga · Tuvalu · Vanuatu |
|---|---|
| Territoria obnoxia |
Insulae Aleutiae · Insula Baker · Insula Christi Natalis · Guama · Havaii · Insula Howland · Insulae Mariannae Septentrionales · Insula Norfolk · Nova Caledonia · Polynesia Francogallica · Rapanui (Insula Paschalis) · Samoa Americana · Tokelau · Uvea et Futuna · Insula Wake |
  | ||||||
| ||||||