[go: up one dir, main page]

Here naverokê

bûn

Ji Wîkîferhengê

Bilêvkirin

[biguhêre]

Lêker

[biguhêre]
bûn (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha: -b-
RP.
Niha
ez dibim
tu dibî
ew dibe
em, hûn, ew dibin
Fermanî Yekjimar bibe
Pirjimar bibin
Rehê dema borî: --
RP.
Boriya
sade
ez bûm
tu bûyî
ew
em, hûn, ew bûn
Formên din: Tewandin:bûn

bûn lêkera xwerû, negerguhêz

  1. Rewşa berdewam ya kesekî yan tiştekî diyar dike.
    Ez kurd im.
    Tu kî ?
    Ew mamoste ?
  2. Guherrîna rewşê diyar dike.
    Ew kengî mamoste?
  3. welidîn, ji dayik bûn, Xwedê dan, hatin dinyayê
    Kurrê te kengî bûye?

Bi alfabeyên din

[biguhêre]

Ji wêjeya klasîk

[biguhêre]

Herwiha

[biguhêre]

Tewandin

[biguhêre]
Statîk
Piştî dengdarekê.

Dema peyva berî wê bi tîpek dengdar bi dawî tê

Piştî bêdengekê.

Dema peyva berî wê bi tîpek bêdeng bi dawî tê

Ez … im (Ez Azad im.) Ez … me (Ez ne mamoste me.)
Tu … î (Tu heval î.) Tu … yî (Tu hêja yî.)
Ew … e (Ew cîran e.) Ew … ye (Ew kî ye?)
Em … in (Em kurd in.) Em … ne (Em gundî ne.)
Hûn … in (Hûn baş in?) Hûn … ne (Hûn ji kû ne?)
Ew … in (Ew şivan in.) Ew … ne (Ew çi ne?)
Dînamîk Tewandin
Rehê dema niha: -b-
Berî peyva serekî. Li dû peyva serekî.
Ez dibim … (Ez dibim mamoste.) Ez … dibim (Ez mezin dibim)
Tu dibî … (Tu dibî mamoste.) Tu … dibî (Tu mezin dibî)
Ew dibe … (Ew dibe mamoste.) Ew … dibe (Ew mezin dibe)
Em dibin … (Em dibin mamoste.) Em … dibin (Em mezin dibin)
Hûn dibin … (Hûn dibin mamoste.) Hûn …. dibin (Hûn mezin dibin)
Ew dibin … (Ew dibin mamoste.) Ew … dibin (Ew mezin dibin)

Etîmolojî

[biguhêre]

Ji proto-îranî *bew-, ji proto-hindûewropî *bʰuH-. Hevreha avestayî bew- (bew-), farisiya kevn bev-, pehlewî û sogdî bu-, farisî بودن(bûden), soranî بوون(bûn), zazakî biyayen, hewramî biyay, sanskrîtî भवति (bhevetî), rusî быть (biyti), lîtwanî būti, bretonî buot, yûnaniya kevn φύω (phúō) (phuō), latînî fui.

Bo etîmolojiya rehên dema niha ya statîk, binere: im, î, e û in.

Çavkanî:

Bi zaravayên din

[biguhêre]

Werger

[biguhêre]
Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bûn bûn
Îzafe bûna bûnên
Çemandî bûnê bûnan
Nîşandera çemandî bûnê wan bûnan
Bangkirin bûnê bûnino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bûnek bûnin
Îzafe bûneke bûnine
Çemandî bûnekê bûninan

bûn

  1. hebûn, peydabûn, wucûd, mewcûdî, amadebûn, hazirbûn
    Bi bûna we li vê derê dilşa me.
  2. guherîna rewşa kesekî yan tiştekî diyar dike
    Bo bûna doktor divê mirov gelekî bixwîne.
  3. jidayikbûn, welidîn
    Bûna wî di malbateke hejar de tesîreke mezin li hemû jiyana wî kiriye.

Bi zaravayên din

[biguhêre]

Werger

[biguhêre]
Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.