-stan
Dibe ku islûb û şêwaza ku di vê gotarê de tê emilandin ne islûbeke ensîklopedîk be. (çiriya pêşîn 2024) |
stan paşgirek e ku navên cih û welatan pêk tîne, mîna daristan (cihekî bi daran), goristan (cihekî bi goran), Kurdistan (welatê kurdan) û hwd.
Peyva "stan"
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Koka navê stan qet ne diyar e, lê hin zimannas dibêjin ku peyv ji zimanê farisî ango ji zimanên arî yan îranî tê [1][2], lê li gor hin çavkaniyên din ew ne nihêrîneke bêalî ye[3]. Protohindoewropî yan hind û ewropiya kevn zimanekî gelek kevn û êdi êdî ev ziman bûye bavê zimanan wekê înglîzî, rûsî, latinî, hindî, kurdî û hwd. Li gor hin pisporan koka peyva kurdî stan ji zimanê protohind û ewropî *stâ [4][5][6][7] tê. Wergera *stâ bi kurdî "li ser piyan man, rawestin" Peyva protohind û ewropî *stâ di gelek zimanên hind û ewropî de tê dîtin. Bo mînak:
Malbata zimanên germanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Bi îngiliziya kevin “standan”[8] û bi îngiliziya-îroyin “to stand”. Bi almanîya-kevin “stân”[9]. Bi îslendî “standa” [10]. Bi norwêcî “sta”[11], bi holendî “staan” [12].
Malbata zimanên latînî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Bi latinî "stare[13], bi rûmenî "stare/stat"[14][15]. Bi spanî "estar"[16][17][18].
Malbata zimanên iranî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Bi farisî nabêjin "stan", lê dibêjin "ایستادن" = "istadan"[19][20], bi Zimanî tacîkî "istodan", bi hindî "avasthâ" [21]. Bi sanskrîtî "tiṣṭhati"[22] = "tishth-hati"
Malbata zimanên slavî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Bi zimanê ûkraynî "stan"[23][24], bi polonî "stan"[25][26][27], bi serbî "stane"[28], bi çekî "stât"[29].
Navê welatan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Kurdistan
- Efxanistan
- Tacîkistan
- Hindistan
- Qazaxistan
- Qirgizistan
- Pakistan
- Tirkmenistan
- Ûzbêkistan
- Ermenistan (Hayastan)
- Erebistan
bide ber
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ http://www.alphadictionary.com/articles/english_grammar_style/suffix_stan.html (li gor "alphadictionary sûffiksa "stan" ji proto-hind-û-ewropî hatî)
- ^ http://www.worldatlas.com/aatlas/infopage/stan.htm Girêdana arşîvê 2012-12-26 li ser Wayback Machine (li gor "world atlas" sûffiksa "stan" ji farsî hatî)
- ^ http://www.etymonline.com/index.php?term=stand&allowed_in_frame=0 (li gor etymology-online, peyva stan ne îranî ye, le hindûewropi ye)
- ^ Johnny Cheung: Etymological Dictionary of the Iranian Verb. Leiden 2007 (rûpel 358)
- ^ Watkins, Calvert. The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, 2nd ed., Houghton Mifflin Co, 2007.(rûpel 84)
- ^ http://hotword.dictionary.com/afghanistan-kyrgyzstan-%E2%80%94-how-many-%E2%80%9Cstans%E2%80%9D-are-there-what-does-it-mean/
- ^ http://indo-european.info/pokorny-etymology-dictionary/translate/English/Indo-European/?q=stand
- ^ https://archive.is/20120527080316/home.comcast.net/~modean52/oeme_dictionaries.htm http://hord.ca/projects/eow/grammar/verb.php?id=1591&output=macron
- ^ http://www.koeblergerhard.de/germanistischewoerterbuecher/althochdeutscheswoerterbuch/neuenglisch-ahd.pdf (rûpel 425)
- ^ http://digicoll.library.wisc.edu/cgi-bin/IcelOnline/IcelOnline.TEId-idx?type=entry&eid=STANDA&q1=stand
- ^ http://dictionary.sensagent.com/stand/en-no/
- ^ http://www.systranet.fr/dictionnaire/anglais-neerlandais/stand[girêdan daimî miriye]
- ^ http://translate.google.com/?hl=fr#la%7Cen%7Cstare
- ^ http://dictionnaire.sensagent.com/%C3%A9tat/fr-ro/
- ^ http://www.tradu.ro/dictionare/on-line/index.php?sir=sta&ok=Tradu&sens=rf&tip=ny
- ^ http://www.larousse.fr/dictionnaires/anglais-espagnol/stand
- ^ http://www.wordreference.com/es/translation.asp?tranword=stand
- ^ http://www.diccionarios.com/detalle.php?palabra=stand&dicc_54=on
- ^ Kopîkirina arşîvê, ji orîjînalê di 4 adar 2016 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 5 kanûna pêşîn 2012
{{citation}}
: CS1 maint: archived copy as title (lînk) - ^ http://translate.google.com/?hl=en#en%7Cfa%7Cstand
- ^ http://www.dictionaric.com/dicohindi/dicohindi.php?rech=%C3%A9tat
- ^ http://www.spokensanskrit.de/index.php?tinput=tiSThati&direction=SE&script=HK&link=yes&beginning=0
- ^ http://www.dictionaric.com/dicoukrainien/dicoukrainien.php?rech=%C3%A9tat
- ^ http://translate.google.com/?hl=fr#fr%7Cuk%7C%C3%A9tat
- ^ http://tlumacz.interia.pl/szukaj?utf8=1&q=%C3%A9tat&jezyk=fr%7C4%7C1[girêdan daimî miriye]
- ^ http://dictionnaire.sensagent.com/%C3%A9tat/fr-pl/
- ^ Kopîkirina arşîvê, ji orîjînalê di 4 adar 2010 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 5 kanûna pêşîn 2012
{{citation}}
: CS1 maint: archived copy as title (lînk) - ^ http://translate.google.com/?hl=en#en%7Csr%7Cto%20stand
- ^ http://translate.google.com/?hl=en#en%7Ccs%7Cto%20stand
Ev rûpel bêkategorî ye. Ji kerema xwe kategoriyan li vê rûpelê zêde bike û alîkariya Wîkîpediyaya kurdî bike. (adar 2024) |